Հայերէն բառարան

Անվճար հայերէն ուղղագրիչ

Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա

Հայերէն Հայ | Հայ-Անգլերէն Հայ-Անգ | Անգլերէն-Հայ Անգ-Հայ | Հայ-Ֆրանսերէն Հայ-Ֆրա | Ֆրանսերէն-Հայ Ֆրա-Հայ

Ձեւաբանութիւն

Գտնուած Բառոյթներ

Բառարան

ՎԱՐՈՒԻԼ

չէզոք բայ
1. շարժիլ, կենցաղիլ, վարմունք ունենալ, վերաբերուիլ։
2. տարուիլ, քշուիլ։

Դարձուածքներ

խիստ վարուիլ

նեղել։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 471

ՆՈՐ

ՎԱՐԵԼ

ներգործական բայ
    1. կառավարել, ուղղել։
    2. քշել։
    3. գործածել, կիրարկել։
    4. (գործ՝) դարձնել։
    5. (դատ՝) պաշտպանել։
    6. (արտ՝) հերկել, արօրադրել։
    7. (ցիցը՝) մխել, վարսել, խրել։
    8. (հին ընթացքը՝) շարունակել։
    9. (խումբը՝) առաջնորդել։

Դարձուածքներ

ժողովը վարել

ատենապետել. նախագահել։

պաշտօն վարել

պաշտօնավարել, ծառայել։

կեանք վարել

ապրիլ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 469

ՆՈՐ

1. ՎԱՐԵԼ վարեցի

ներգործական բայ
1. Քշել, առաջ շարժել (մի կենդանի արարած)։

2. Առաջ կամ մի այլ կողմ մղել (անշունչ առարկայ)։

‣ Նաւավարը հմտութեամբ վարում էր նաւը փոթորկի ժամանակ։
‣ Քամին մեր անզօր մակոյկը վարեց և զարկեց ժայռին։
‣ Ցիցը վարիր գետնի մէջ։

Նմանութեամբ
3. Առաջ տանել, ուղղութիւն տալ, կառավարել, ղեկավարել։

‣ Մեր առեւտրական տան գործերը նա է վարում վերջին հինգ տարին։
‣ Դպրոցը վարում էր մի մարդ, որ մանկավարժութիւնից ոչինչ չէր հասկանում։

4. Շարունակել մի սկսված գործ, առաջ տանել։

‣ Բանակցութիւններն այժմ վարում է նրա լիազօրը։
‣ Գործը վարեցէ՛ք՝ ինչպէս պատուիրեց։
‣ Դատ վարել։

⨀հին նշանակութիւն 5. Կիրարկել, գործածել, բանեցնել։

(Համեմատել ⨀Ի վար արկանել)։

⨀հին նշանակութիւն 6. Ածել, ձգել։

⨀հին նշանակութիւն 7. Վանել։

＋գաւառական նշանակութիւն 8. (Ծածկաբանութիւն), Երթալ։

＋գաւառական նշանակութիւն 9. Տե՛ս Վեր վարել (3)։

Բաղադրեալ Բայեր

⨀հին բառ Վարել զճանապարհ

չէզոք բայ Ճանապարհ գնալ։

Կեանք վարել

չէզոք բայ Կենցաղավարել, ապրել։

‣ Շուայտ կեանք էր վարում։
‣ Բաւական է, որքան թափառականի կեանք վարեցինք։

Վեր վարել

ներգործական բայ
1. Արձակել, ազատ թողնել որ գնայ ըստ կամի։

‣ Ձիու սանձը գլխիցը հանեց ու վեր վարեց որ արածէ։
‣ Ցերեկները շները կապում են, իսկ գիշերները վեր են վարում։

2. Առանց հսկողութեան՝ ինքն իւր գլխի թողնել։

‣ Աշակերտներդ վեր ես վարել, չորս դին քանդում են։

3. Մօտիցը հեռացնել, թողնել որ գնայ, գլխիցը ռադ անել։

‣ Այդքան պահեցիր, ոչինչ դուրս չեկաւ, վե՛ր վարիր, կորչի գնայ։

＋գաւառական նշանակութիւն 4. Անզգուշութեամբ գազ բաց թողնել։

ՎԱՐԵԼ (վարեցայ),
ՎԱՐՎԵԼ վարվեցի

Տե՛ս եւ Վարել 2, Վարվել։

2. ՎԱՐԵԼ վարեցի

(Համեմատել Վարել (1.1))

ներգործական բայ
1. Գութանին կամ արօրին լծված եզները քշել, հողը պատառել գութանով կամ արօրով, հերկել։

2. Վարած հողը ցանել։

‣ Այս տարի երկու հեկտար ցորեն եմ վարել, մի հեկտար գարի, կէս հեկտար սոխ։
‣ Սրա վարած բամբակին նայեցէք։

ՎԱՐՎԵԼ վարվեցի

կրաւորական չէզոք բայ նոյն նշանակութեամբ։

‣ Արտը լաւ է վարված (կամ վարած)։

＋գաւառական բառ 3. ՎԱՐԵԼ վարեցի

չէզոք բայ Խոյի՝ քաղին մերձաւորվելը։

Համեմատել Վարար (2)։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 2073

ՆՈՐ

(beta)

ՎԱՐՎԵԼ վարվեցի

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 2079

ՆՈՐ

(beta)

ՎԱՐՈՒԵԼ

չէզոք բայ Տե՛ս Վարվել։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 2077

ՆՈՐ

(beta)

ՇԱՐԺԻԼ

չէզոք բայ
    1. տատանիլ, երերալ, տարուբերիլ, ցնցուիլ, սասանիլ.
    2. տեղափոխուիլ.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) յուզուիլ, լեցուիլ, համակուիլ.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) կեցուածք՝ վերաբերում ցոյց տալ.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) վարուիլ, ղեկավարուիլ, առաջնորդուիլ.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) գործ ընել.
    7. դառնալ։

Տեսակներ

— Անիւի՝ գլորիլ։

— Դրօշի՝ ծածանիլ, ծփալ:

— Երկնային մարմնի՝ թաւալիլ:

— Երկրաշարժէ՝ սասանիլ, ցնցուիլ։

— Նաւակը հովէն՝ տարուբերիլ:

— Պարագային համեմատ՝ վարուիլ, գործել:

— Սիրտին՝ յուզուիլ, զգացուիլ։

— Սողունի պէս՝ սողալ։

Բաղադրեալ Բայեր

Ի գութ շարժիլ

չէզոք բայ արգահատիլ, խանդաղատիլ, գթալ, խղճալ, մեղքնալ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1766

ՆՈՐ

(beta)

ՎԱՐՈՒԻԼ

չէզոք բայ
    1. վարմունք ունենալ. վերաբերիլ, շարժիլ, յարաբերիլ, կենակցիլ.
    2. մօտեցումի՝ կարգադրութեան ձեւ որդեգրել. տնօրինել, գործել.
    3. աշխատցնել, գործածել, բանեցնել, քշել։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2208

ՆՈՐ

(beta)

ՎԱՐԵԼ