Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Գտնուած Բառաձեւեր

սար → սար (գոյական)
 Բառարան
սար գոյական Բարձունք, լեռ, գագաթ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 407։


ՍԱՐ
գոյական
    1. լեռ։
    2. (լերան՝) գագաթ, գլուխ, ծայր, կատար, արտեւան։

Դարձուածքներ
ցցուած սար
պարեխ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 442
ՆՈՐ
ՍԱՐՔ
գոյական կազմածք, յարակիցք, պիտոյք։

Դարձուածքներ
կարգ ու սարք
կարգ ու կանոն, ընկալեալ սովորութիւններ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 443
ՆՈՐ
1. ՍԱՐ
գոյական ածական

Դարձուածքներ
Սարն ի դուրս, Սարն ի դուս, Սարն ի վեր
մակբայ Դէպի վեր, դէպի սարի գլուխը։
‣ Կառքը սարն ի դուս դժուար է բարձրանում։
‣ «Ես կըթըռչէի Ազատ Մասեաց սարերն ի վեր»։

Սար ու ձոր
գոյական
    1. Ամայի՝ անբնակ տեղ։
‣ Սար ու ձոր է ընկել։
‣ Սար ու ձորերն են ընկել։

    2. (Իբրեւ հակադրութիւն), տարբերութիւն, զանազանութիւն։
‣ Ի՞նչ ես ասում. նրանց մէջ սար ու ձոր կայ։

    3. Ընդարձակութիւն, մեծ ծաւալ։
‣ Սար ու ձոր՝ տէրտէրի փոր (ասացուած), Տէրտէրն անյագ է, կշտանալ չունի։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1953
ՆՈՐ
(beta)
2. ՍԱՐ
(պահլաւերէն պարսկերէն sar, գլուխ)

գոյական
⨀հին նշանակութիւն 1. Գլուխ, գլխաւոր, (բարդութիւնների մէջ, օրինակ. կախարդասար, մեծասար, սարապետ)։
＋գաւառական նշանակութիւն 2. Ջուլհակի կամ գորգագործի բանկահի վերի գերանը, որի վրայից կախված է հենքը։


✽հազուադէպ բառ 3. ՍԱՐ
(տաճկերէն sər)

գոյական Ջնարակ. սրանից՝

Դարձուածքներ
Սարած աման
գոյական Ջնարակած աման։


⨀հին բառ 4. ՍԱՐ (ի, սարք, աց, օք, կմ րու)
գոյական Տե՛ս Սարք։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1954
ՆՈՐ
(beta)
ՍԱՐՔ (րից կմ րաց, րոց, յոգնակի), քի, քեր (արմատ Սարել՚ի 4)
գոյական

Դարձուածքներ
Սարք ու կարգ
գոյական
    1. Տան կահաւորութիւն, կազմած։
‣ Նրանք տան լաւ սարք ու կարգ ունին, ոչ մի բան պակաս չէ։

    2. Կարգաւորում, բարեկարգութիւն։
‣ Գործավարութեան մէջ պէտք եղած սարք ու կարգը պակասում է։
‣ Նրանք սարքին կարգին աշխատում են։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1958
ՆՈՐ
(beta)
ԳԼՈՒԽ
գոյական
    1. մարդու կամ կենդանիներու մարմնի ա՛յն մասը, որ կը պարունակէ ուղեղը՝ տեսանելիքը՝ լսելիքը՝ հոտոտելիքը եւ ճաշակելիքը՝ բացի շօշափելիքէն.

    2. գագաթ, ծայր, սկիզբ.

    3. մեծաւոր, գլխաւոր, առաջնորդ.

    4. խելք, դատողութիւն.

    5. գիրքի բաժանում.

    6. հատ (թիւ). օրինակ՝
‣ մարդ գլուխ.

    7. վերջ, վախճան։

Տեսակներ
— Լերան գլուխ՝ սար, կատար, գագաթ, արտեւան.

— ցորենի՝ արմտիքի ՝ հասկ.

— խաշխաշի՝ քարուկ, կոնգոմ.

— գիրքի՝ հատուած.

— ցամաքի՝ հրուանդան.

— սիւնի՝ խոյակ.

— խումբի՝ առաջնորդ.

— բանակի՝ հրամանատար.

— հակառակորդներու՝ պարագլուխ։

Բաղադրեալ Բայեր
ի գլուխ հանել
չէզոք բայ յաջողիլ, աւարտել.

ողջ գլուխը Աւետարանի տակ դնել
չէզոք բայ ինքզինքը վտանգի ենթարկել.

գլուխը չորս կողմ զարնել, գլուխը ամէն կողմ զարնել
չէզոք բայ ամէն միջոց գործածել՝ յաջողելու համար.

գլուխը առնել-երթալ
չէզոք բայ փախչիլ, անհետանալ.

գլուխը բռնել
չէզոք բայ ա) գլուխը ծանրանալ, բ) գինովնալ.

գլուխի գալ
չէզոք բայ սթափիլ.

գլուխը գուլպայ հիւսել
ներգործական բայ մէկուն մեծ վնաս նիւթել՝ պատրաստել.

գլուխը ոտքէն ծանր բերել
չէզոք բայ գլխիվայր դարձնելու սպառնալիք ընել.

գլուխը կապել
ներգործական բայ ամուսնացնել.

գլուխը լեցնել
ներգործական բայ նախապաշարել մէկը ուրիշի մը դէմ.

գայլի գլուխին Աւետարան կարդալ
չէզոք բայ ի զուր խրատել.

գլուխը ծեծել, ծունկերը ծեծել
չէզոք բայ ա) վերջին ծայր յուզուիլ. բ) յուսահատութեան մատնուիլ:

Դարձուածքներ
Տաք գլուխ
ածական բարկացոտ.

գլուխ գլխի
առանձին, մտերիմ.

մսոտ գլուխ
գոյական գլաբ.

մարդու կտրած գլուխ
գոյական կառափ.

անասունի կտրած գլուխ
գոյական խալամ.

դդում գլուխ
ածական ապուշ, բթամիտ.

ամէն գլուխն ալիւրոտ՝ ջաղացպան չէ
արտաքինէն խաբուելու չէ.

գլուխը դատարկ
ածական ապուշ, անխելք.

գլուխը քերելու ժամանակ չունի
շատ զբաղած է.

գլուխս ուռեցաւ
ձանձրացայ լսելէն.

գլուխդ աղեմ որ չհոտիս
մէկու մը ըսածը չհաւնիլ.

գլուխդ ուտէ
անէծք.

գլուխիս վրայ տեղ ունիս
ա) պատրաստ եմ ուզածդ ընելու, բ) սիրով կ՚ընդունիմ քեզ.

գլուխիս վրա՞յ նստեցնեմ
ամէն բան ըրի, դեռ ի՞նչ կ՚ուզես.

գլուխէդ վեր գործերու մի՛ խառնուիր
ուժերէդ կամ իրաւունքէդ վեր բան մը մի՛ ըներ.

գլխուդ վրայ կ՚երդնում
դիմացինը համոզելու գերագոյն ճիգ կամ միջոց.

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 409
ՆՈՐ
(beta)
ԿԱՏԱՐ
գոյական
    1. ծայր, գագաթ.

    2. վերջ, աւարտ։

Տեսակներ
— Լերան՝ գլուխ, գագաթ, սար, արտեւան, ծայր.

— ծառի՝ պսակ.

— հաւազգիներու՝ բբուկ, կակաչ.

— յոպոպի՝ ցցունք։

Հակառակը՝ ստորոտ, սկիզբ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 979
ՆՈՐ
(beta)
ՍԱՐ
գոյական
    1. երկիրի մակերեսի բնական՝ աչքառու բարձրութիւն. բարձունք, լեռ.
    2. բարձր՝ հովասուն տեղ, ուր գիւղացիները կը բնակին ամառը իրենց հօտերով եւ նախիրներով.
    3. լերան լանջերը իբրեւ արօտատեղի.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) վայրի՝ անբնակ տեղ.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) դժուարութիւն, հոգ, ծանր բեռ.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) ամրութիւն, պաշտպանութիւն:

Բաղադրեալ Բայեր
Սար բարձրանալ
չէզոք բայ ամարանոց ելլել:

Սարերը իյնալ
չէզոք բայ թափառիլ։

Սարը քաշուիլ
ներգործական բայ մարդոցմէ հեռանալ, ամայի տեղ ապրիլ։

Սարի նման մէկուն ետին կանգնիլ
չէզոք բայ մէկուն զօրաւոր պաշտպան կանգնիլ։

Դարձուածքներ
Աստուած սարը կը տեսնէ՝ ձիւնը կը դնէ
    1. Աստուած գէշ մարդը կը տեսնէ եւ անոր հատուցումը կու տայ.
    2. Աստուած կարող մարդը կը տեսնէ եւ այդ պատճառով անոր ուսերուն պարտականութիւն կը դնէ։

Եօթը սարի ետեւ
շատ հեռու։

Սարէն ձորէն
    1. հոսկէ հոնկէ, անկապ, խառն կերպով.
    2. ամէն տեղէ։

Սարի արջ
    1. յաղթանդամ, ուժեղ.
    2. կոպիտ՝ անտաշ մարդ։

Սարի նման, սարի պէս
    1. յաղթանդամ, կտրիճ.
    2. անընկճելի, անպարտելի.
    3. լեռնակուտակ, բարձր դէզ։

Սարի չափ
    1. շատ խոշոր՝ վիթխարի.
    2. չափազանց շատ։

Սար ու ձոր
ամայի տեղ, անբնակ տեղ։

Սար ու ձոր կայ անոնց միջեւ
իրարմէ շատ տարբեր նկարագիր ունին. համեմատութեան մասին կարելի չէ խօսիլ՝ մտածել։

Սար ու ձոր՝ տէրտէրի փոր
քահանան անյագ է, չի կշտանար։


ՍԱՐ
գոյական
    1. գլուխ, գլխաւոր.
    2. ջուլհակի եւ գորգագործի ոստայնի վերի գերանը, որմէ կախուած է հենքը։


ՍԱՐ
գոյական ջնարակ:


ՍԱՐ
գոյական թամբ, համետ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2105
ՆՈՐ
(beta)
ՍԱՐՔ
գոյական
    1. առարկայի մը մասերուն պատշաճ դասաւորումը՝ կցումը, որպեսզի առարկան իր դերը կատարէ.
    2. որեւէ աշխատանքի համար գործիք. կազմած.
    3. որեւէ բանի համար անհրաժեշտ բոլոր իրերու՝ պիտոյքի ամբողջութիւնը.
    4. սպասներ.
    5. շինուածք.
    6. (Եկեղեցական) սաղմոսերգութեան ամբողջութիւն:

Դարձուածքներ
Կարգ ու սարք
կարգ ու կանոն, ընկալեալ սովորութիւններ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2108
ՆՈՐ
(beta)

Նման բառեր
զառ
շառ
շար
սաեր
սայր
սառ
 Գործածութիւն փորձնական 105 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

Փնտռել «սար» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com