Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

պատուանդան → պատուանդան (գոյական)
Եզակի • Ուղղական հոլով
Եզակի • Հայցական հոլով
 Բառարան
պատուանդան գոյական Արձանի կամ գրասեղանի բարձր յատակ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 385։


ՊԱՏՈՒԱՆԴԱՆ
գոյական խարիսխ, ներքնախարիսխ, հաստարան, ստորոտ։

Դարձուածքներ
փոքր պատուանդան
մեքենովթ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 416
ՆՈՐ
ՊԱՏՈՒԱՆԴԱՆ ի (աց)
(պահլաւերէն patwand, կապ, պարսկերէն pāyandan, սանդուխի ներքեւի ոտքը ?)

գոյական
    1. Աթոռակ, որ դնում են գահի առաջ և որի վրայ ոտները դնում են նստելիս. ոտքի յենարան։
‣ Պատուանդանը ծածկված էր ոսկեթել դիպակով։

    2. Սենեակի յատակի վրայ դրված տախտակամած, որի վրայ դնում են սեղան, աթոռներ։
‣ Ուսուցչի սեղանը և աթոռը պատուանդանի վրայ են դնում, որպէսզի բարձր նստի և բոլոր դասարանը կարողանայ դիտել։
‣ Գրատախտակի տակ պատուանդան է հարկաւոր դնել։

    3. Սիւնի խարիսխ, քառակուսի նիստով քար, ամրացրած գետնի վրայ, որի վրայ կանգնեցնում են սիւնը։
‣ Սիւների պատուանդանները վարդագոյն կարծր քարից էին։
‣ Պատուանդանի ներքին մասը կոչվում է ներքնախարիսխ, միջին մասը խորանարդ, վերին մասը՝ ծնօտ։

    4. Քարից կամ մետաղից խարիսխ, որի վրայ կանգնեցնում են արձանը։
‣ Լենինգրադում Պետրոս Մեծի արձանի պատուանդանը մի ահագին միակտուր գրանիտ է, որ բերված է Ֆինլանդիայից։
‣ Երեւանում սքանչելի է պատրաստված Լենինի արձանի պատուանդանը։

    5. Փոխաբերաբար Նկուն եղած՝ ընկճված հակառակորդ, (որի վրայ ոտքը դնում են բարձրանալու համար)։
‣ Քո թշնամիներդ քո ոտքին պատուանդան կդարձնեմ։
‣ Ցարական գահը բարձրացած էր նուաճված ազգերի պատուանդանի վրայ։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1833
ՆՈՐ
(beta)
ՈՏ,
ՈՏՆ
գոյական
    1. Տե՛ս ՈՏՔ.
    2. թաթ, ոտնաթաթ.
    3. ջրաղացքի ոտք։

Տեսակներ
— Արձանի՝ խարիսխ, պատուանդան։

— Բոպիկ՝ մերկոտն, բոկոտն։

— Լերան՝ ստորոտ։

— Կովու, եզի՝ կճղակ:

— Ձիու, իշու՝ սմբակ։

— Մերկ՝ բոպիկ։

— Ոտք դնելու տեղ՝ կռուան:

— Ոտքին ձգած տեղը՝ հետք:

— Ոտքի վրայ՝ յոտնկայս:

— Ոտքով խաղալու գնդակ՝ ոտնագնդակ։

— Ոտքով քալելով՝ հետիոտն:

— Տաղաչափական՝ վանկ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1870
ՆՈՐ
(beta)
ՊԱՏՈՒԱՆԴԱՆ
գոյական
    1. գահի առջեւ դրուած աթոռակ, որուն վրայ կը դնէ իր ոտքերը գահին նստող անձը. ոտքի յենարան.
    2. որեւէ գործիքի՝ մեքենայի՝ կահ կարասիի եւ այլնի տակ դրուող յենարան.
    3. սիւնի խարիսխ՝ հիմ.
    4. արձան՝ անդրի՝ գեղօրներ եւ այլն զետեղելու յենարան.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) բարձր դիրք՝ աստիճան. փառք.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) յենարան.
    7. (Փոխաբերական իմաստ) ընկճուած հակառակորդ՝ ժողովուրդ՝ ազգ (որուն վրայ ոտք կր դրուի բարձրանալու համար)։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2007
ՆՈՐ
(beta)
ՍԻՒՆ
գոյական
    1. գետնէն՝ տախտակամածէն դէպի առաստաղ բարձրացող գլանաձեւ գերան, որուն վրայ կը հանգչին առաստաղին գերանները. յենարան, յեցարան, մոյթ, նեցուկ.
    2. միակտուր կամ չափածոյ քարերէ գլանաձեւ բարձր սիւն, խարիսխով, խոյակով եւ այլ զարդերով, որ շինութեան ճակտօնին, կողերուն եւ կտուրներուն իբրեւ յենարան կը ծառայէ.
    3. բաց վայրերու՝ հրապարակներու վրայ բարձրացուած կոթող (ի յիշատակ դէպքի մը՝ անձի մը).
    4. ճամբաներու եզերքին քարէ՝ փայտէ կոթողներ, որոնց վրայ հեռաւորութիւնները կը նշուին.
    5. հեռագրական՝ ելեկտրական ուղղահայեաց ձող.
    6. ընդհանրապէս՝ ցից.
    7. զօրքի՝ մարզիկներու եւ այլնի յաջորդական շարք(շարքեր). զօրասիւն.
    8. ողնաշար, ողնասիւն.
    9. տպագրութեան պարագային՝ մէկ էջի ուղղահայեաց բաժանումներէն իւրաքանչիւրը.
    10. նոյնը մամուլի (թերթեր) պարագային. սիւնակ.
    11. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ բանի (ամպ՝ բոց՝ փոշի եւ այլն) բարձրացող սիւնանման զանգուած.
    12. (Փոխաբերական իմաստ) նեցուկ, յենարան, հովանաւոր, պաշտպան.
    13. սնդիկի՝ ջուրի եւ այլնի մաս որ դրուած է խողովակի մէջ եւ սիւնի ձեւ ունի:

Տեսակներ
— Առանց գլուխի՝ կիսասիւն, քարկոթող։

— Զօրքի՝ զօրասիւն, շարասիւն։

— Ողնի՝ ողնայար, ողնաշար, ողնասիւն։

— Պտուտկաւոր սանդուխներու՝ միջնասիւն:

— Սիւնի առանցք՝ սիւնաբուն:

— Սիւնի գլուխ՝ խոյակ, սիւնագլուխ։

— Սիւնի ոտք՝ խարիսխ, պատուանդան։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2132
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 35 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել պատուանդան բառոյթին կամ պատուանդան բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «պատուանդան» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com