Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

շերտ → շերտ (գոյական)
Եզակի • Ուղղական հոլով
Եզակի • Հայցական հոլով
 Բառարան
շերտ գոյական Պատառ, խաւ (հողի), պճեղ (ձմերուկի):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 351։


ՇԵՐՏ
գոյական
    1. կտոր, հատուած։
    2. երիզ։
    3. (ցանկապատի՝) ցից։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 378
ՆՈՐ
✽հազուադէպ բառ ՇԵՐ,
ՇԵՐԹ,
ՇԵՐՏ
գոյական Տե՛ս Ստիւրակ։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1660
ՆՈՐ
(beta)
ՇԵՐՏ ի (ից)
գոյական
    1. Երկայնութեան վրայ ճղած փայտի, մրգի ևն ամեն մի կտոր, ճղօն։
‣ Այս փայտը շատ հաստ է, ճղճղիր, երեք-չորս շերտ արա։
‣ Մի շերտ ձմերուկ տուեց երեխայի ձեռքը, մնացած բոլորը ինքը կերաւ։

    2. Ընդհանրապէս՝ նեղ՝ երկայն ու տափակ փայտ կամ այլ իր։
‣ Տակառների կողերը շինում են կաղնի փայտի շերտերից։
‣ Գոմշի կաշու մէջքից մի երկայն շերտ կտրեց վեց սանտիմետր լայնութեամբ։
‣ Ճանապարհի երկու կողմում ձգվում են ցորենի և գարու արտերի երկայն շերտեր։

    3. Կանոնաւոր՝ տափակ ձեւով կտրած որևէ բանի կտոր։
‣ Խոզի ճարպի հաստ շերտերը աղեց ու պահեց։
‣ Պանիրը շերտ-շերտ կտրտեց ու ափսէի մէջ դարսեց։

    4. Միապաղաղ տափակ թանձրութիւն որևէ նիւթի, խաւ (1, 3)։
‣ Հացին մի շերտ կարագ քսեց և մի շերտ մեղր։
‣ Հողի վերի շերտը բուսահող է, նրա տակ կայ մի հաստ շերտ խճի, նրա տակ գալիս է կաւի շերտ։

Դարձուածքներ
5. Շերտ-շերտ
մակբայ Շերտերով, շերտերի ձեւով։
‣ Կտորը շերտ-շերտ կտրեց։
‣ Հողի խաւերը դասաւորված են շերտ-շերտ։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1661
ՆՈՐ
(beta)
ԿԱՊ
գոյական
    1. այն իրը՝ նիւթը՝ երկայն կամ կարճ՝ որով կը կապեն բան մը, թոկ, չուան, առասան, դերձան, երկաթէ թել, լար, լարան.

Տեսակներ
— շունի՝ տոռն, խառան.

— պարանոցի՝ փողկապ.

— վէրքի՝ պատան, վիրակապ.

— խախտած անդամի՝ կալանդ.

— կաշիէ՝ փոկ.

— կօշիկի՝ խրաց.

— տրեխի՝ փոկէ, քաշնակ.

— վարտիքի՝ խոնջան.

— ձիու ոտքի՝ ճախանոց.

— ձիու գլուխի՝ գլխանոց.

— ձիու բերանի՝ սանձ.

— ձին մսուրին կապելու՝ ծամ.

— հորթի պարանոցի՝ վզտէք.

— կալանաւորի ձեռքերուն՝ ձեռնակապ.

— մազի՝ ժապաւէն, դրոյսք, վարսակալ, ծամակալ.

— աղիթափութեան՝ աղեկապ.

— բազէի՝ կապանջ.

— ծրարի՝ կապոցի՝ առասան, կղթկապ.

— թուղթէ՝ շերտ, երէզ, երիզ.

— բուսեղէնէ՝ սիրայ.

— վրանի՝ ապարում.

— քսակի՝ մողոտ.

— պորտի՝ պորտալար.

— սամիքի՝ սամեթել, սմբետան.

— կզակի տակի՝ անկզտակ.

— օրօրոցի՝ պինդ.

— նեղ՝ երէզ.

— ձեռքի՝ ոտքի՝ պատանքի՝ մանեւար, մանեւոր, երիզապինդ.

— ողկոյզի՝ կոթ, կուզկապ.

— թամբի՝ համետի՝ համետակալ.

    2. կազմ (գիրքի).

    3. կապոց, տրցակ, փունջ, խորոմ (կանանչեղէնի).

    4. հանգոյց, կղթկապ, կռկալ, կրկապ, հանգուստ.

    5. երկաթէ կամ փայտէ եւ շրջանակաձեւ օղակ, օղկապ, պահանգ կամ պահանկ՝ որով կ՚ամրացնեն տակառները, շրջանակ, դօղ (անիւի).

    6. երկաթէ կամ փայտէ ձող, երկայն քար՝ որով կ՚ամրացնեն բաժնուած պատերու մասերը կամ կամարները, քարահանգուստ, պահանգ կամ պահանկ, պորտաքար, քիրիշ.

    7. ասեղնագործուած եւ զարդարուն երիզ կամ ժապաւէն՝ որով կիներ իրենց գլուխները կը կապեն.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) արգելք, կապանք, խոչընդոտ, շղթայ, լուծ՝ որով կը կաշկանդեն ազատութիւնը, բագ, գայլ, ցռկակապ, երախճան (բերանի).

    9. հաղորդակցութիւն, յարաբերութիւն.

    10. աղերս, առնչութիւն, կապակցութիւն.

    11. յօդ, զօդ.

    12. ներքին համերաշխութիւն՝ խօսքի մասերուն մէջ.

    13. ազգականութիւն, մերձաւորութիւն, արենակցութիւն.

    14. շաղկապ.

    15. հոգեկան՝ գաղափարական միութիւն.

    16. ֆիզիքական՝ մարմնական միութիւն, կենակցութիւն.

    17. երաժշտական նշան՝ որ կը դրուի մէկէ աւելի ձայնանիշերու (= նօթա) վրայ՝ զանոնք միատեղ երգելու կամ նուագելու համար՝ առանց ընդհատումի.

ածական
    18. կապուած. օրինակ՝
‣ շղթայակապ.

    19. նշանտուք, խօսքկապ:

Բաղադրեալ Բայեր
կապը կտրել
ներգործական բայ
    1. կապը փրցնել,
    2. յարաբերութիւնը դադրեցնել,
    3. սանձարձակ դառնալ, լրբանալ.

կապը քաշել
ներգործական բայ
    1. կապը ամրացնել,
    2. սանձահարել, զգաստութեան հրաւիրել.

կապը կորսնցնել
չէզոք բայ ըսելիքին շարունակութիւնը մոռնալ.

կապ հաստատել
չէզոք բայ յարաբերութեան մէջ մտնել, յարաբերիլ.

կապի մէջ ըլլալ
չէզոք բայ յարաբերութեան մէջ ըլլալ։

Դարձուածքներ
Կապ բռնող, կապ պահող
յարաբերութեան մէջ դնող.

կապը կտրած
    1. կապը փրթած,
    2. յարաբերութեան միջոցը ընդհատուած.

կապ-կապակցութիւն չունի
որեւէ աղերս՝ առնչութիւն չունի.

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 967
ՆՈՐ
(beta)
ԿՏՈՐ
գոյական
    1. կոտրած կամ կտրուած բանի մը մէկ մասը, բեկոր, փշուր, նշխար, մնացորդ.

Տեսակներ
— հացի կտոր՝ պատառ, բրդուճ, շերտ.

— հացի լման՝ նկանակ.

— քուրջի (քուրչի)՝ փերթ.

— ոստայնանկուած՝ կտաւ.

— հողի՝ հողակոշտ, կոշկոռ, գուղձ, բունծ.

— քարի մեծ՝ լունտ.

— հալած ոսկիի՝ արծաթի՝ ձոյլ, քծուար.

— արժեթուղթերու՝ ստացագրի՝ մնացորդ.

— կերպասներու՝ կտրօն.

— հագուստի անութի տակի եռանկիւն՝ խշտեկ, անթոց.

— մանր՝ փշուր.

— փայտի խոշոր՝ կոճղ.

— սառի՝ սառնակոյտ, սառցակոյտ.

— ամբողջին մէկ կտորը՝ կոտորակ.

— կտոր մը հող՝ հողամաս, հողաշերտ.

— մեղրի ամբողջ՝ ծաղ, մաղ, մեղրախորիսխ, խորիսխ.

— օճառի լման՝ լոհ.

— օճառի պզտիկ՝ քռթիկ.

— ձուլածոյ՝ զանգուած.

— կերպասի ծալածոյ ամբողջ՝ պուրակ.

— մէկ կտորով՝ միակտուր, միաձոյլ, միապաղաղ.

— փոխանակող՝ փոխնորդ, պահեստի.

— պանիրի՝ մաճառակ.

— սառի՝ սառոյցի՝ աղի խոշոր՝ շառաղիղ.

    2. պատռած հագուստի վրայ կտրուած լաթ, կարկտան.

    3. գրական՝ երաժշտական՝ թատերական ստեղծագործութիւններէն առանձնացուած մաս, հատուած, բաժին.

Յարակից Բառեր
— դրական կտոր՝ երկ, գործ, գրուածք.

— ընտիր կտորներու հաւաքածոյ՝ հատընտիր.

— թատերական կտոր՝ թատերախաղ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1076
ՆՈՐ
(beta)
ՄԻՍ
գոյական
    1. մարդոց եւ անասուններու ոսկորները ծածկող կակուղ նիւթ՝ մկանային հիւսուածք՝ ծածկոյթ (մորթով պատուած).
    2. կենդանիներու մարմին (ոչխար, եզ, թռչուն, ձուկ եւ այլն), որով մարդ կը սնանի. միս սննդամթերքը.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) կարգ մը պտուղներու կակուղ՝ փափուկ միջուկը.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) մարդկային մարմինը իբրեւ հեշտանքի՝ մարմնական հաճոյքի առարկայ:

Տեսակներ
— Պտուղի միս՝ մսուտ մաս, թամբ, թնպուխ:

— Քիթի մէջ միս՝ աւելամիս:

Անասունի մարմնին զանազան մասերուն միսերը.－
Ագետակ
գոյական Տե՛ս Ընկուզակ։

Ազդր
գոյական culotte։

Ազդրամաս
գոյական quasi։

Բարձի եւ նախաբազուկի
գոյական flanchet։

Ընկուզակ
գոյական gîtes à la noix։

Լանջք
գոյական poitrine։

Կող (բաց)
գոյական côtes ouvertes։

Կող (գոց)
գոյական côtes couvertes։

Կող [կեղծ կող]
գոյական faux - filet.

Կողմնամիս
գոյական filet:

Կողվրայ
գոյական plat de côtes։

Կուշտ
գոյական flanchet։

Յետսամաս
գոյական romsteck։

Յետանի
գոյական culotte։

Շերտ
գոյական tranche։

Ուս
գոյական paleron։

Պոչտակ
գոյական gîtes։

Վիզ
գոյական collier։

Բաղադրեալ Բայեր
Միսը երթալ, ոսկորը մնալ
չէզոք բայ շատ նիհարնալ:

Միսը ծամել
ներգործական բայ բամբասել: Հմնշ. միսը ուտել :

Միսը կրծել
ներգործական բայ բամբասել։

Միսը ուտել
ներգործական բայ բամբասել:

Միսը քիչ մը վախցնել
ներգործական բայ թեթեւ մը եփել, որպէսզի չնեխելու վիճակին գայ։

Միս ու արիւն դառնալ
չէզոք բայ էութիւնը՝ ուղնուծուծը դառնալ։

Դարձուածքներ
Միսը քեզի, ոսկորը ինծի
զաւակիս դաստիարակութիւնը՝ կրթութիւնը քեզի կը վստահիմ: Ըրէ՛ ինչ որ կ՚ուզես՝ եթէ նոյնիսկ պէտք է, ծեծով կրթէ։

Միսի բաղձանք, Միսի տենչանք
մարմնատենչութիւն՝ սիրոյ եւ սեռային յագեցման հեռանկարով:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1521
ՆՈՐ
(beta)
ՇԵՐՏ
գոյական
    1. որեւէ բանի երկար ու բարակ կտոր՝ մաս. ճղօն, երիզ, ծալք.

    2. որեւէ բանէ կտրուած՝ հանուած բարակ կտոր՝ պատառ.

    3. որեւէ տարածութեան մէջ երկայնքին ձգուող միատեսակ գօտի.

    4. որեւէ բանի զանգուած, որ կը պատէ բանի մը մակերեսը, որեւէ նիւթի զանգուածային խաւ. օրինակ՝
‣ շերտ մը փոշի.

    5. (Փոխաբերական իմաստ) հանրային խմբակցութիւն՝ խաւ.

    6. (Փոխաբերական իմաստ) լոյսի՝ բոցի ժապաւինաձեւ կտոր.

    7. ապարային հորիզոնական խաւ.

    8. հանքային նիւթի խաւ. հանքաշերտ.

    9. հողի մշակելի վերնաշերտը. հողաշերտ.

    10. կազմի գրքապանակի կողերուն եւ աստառին միջեւ եղած միջոցը՝ արանքը։

Տեսակներ
— Կաշիի (կարուած եւ քիչ մը լայն)՝ զօլ, ձուղ։

— Հանքային նիւթի՝ հանքաշերտ։

— Հողի՝ 1. հողաշերտ. 2. խաւ։

— Ձմերուկի, սեխի՝ պճեղ, շղարթ, ղունջ:

— Ցանկապատի՝ ցից, ցցապատնէշ, ցցապատ:

— Փայտի՝ ճղօն, ցից, ձող։

— Փեղկ՝ շերտափեղկ, խլափեղկ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1776
ՆՈՐ
(beta)
ՑԻՑ
գոյական
    1. սրածայր կարճ փայտ՝ երկաթ՝ հողին մէջ գամելու համար. ձող.
    2. գետնի մէջ կամ որեւէ բանի վրայ ամրացուած այդպիսի ձող.
    3. երկար ձող՝ մէկ ծայրը սրուած, զոր մահապարտին յետոյքէն մտցնելով՝ զայն օդը կը բարձրացնէին. ցցահան.
    4. սայլի առեղ.
    5. ջրաղացի երկաթեայ ձողը, որուն կեդրոնը ագուցուած է անիւին գունդը, իսկ վերի մասին՝ վերին երկանաքարը.

ածական
    6. ցցած, ցցուած, շիտակ՝ ուղիղ կեցած, դէպի վեր ձգուած՝ խոյացած։

Տեսակներ
— Ուղղութեան գիծի՝ նշանահար:

— Տնկուած՝ (խոշոր) գերան։

— Ցանկի՝ շերտ։

— Փոքր՝ երիթ, սեպ։

Բաղադրեալ Բայեր
Մազերը ցից-ցից կանգնիլ
չէզոք բայ քստմնիլ, փշաքաղուիլ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2332
ՆՈՐ
(beta)

Նման բառեր
շեռդ
սեռդ
սերդ
սերտ
սէրդ
 Գործածութիւն փորձնական 193 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել շերտ բառոյթին կամ շերտ բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «շերտ» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com