Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

շապիկ → շապիկ (գոյական)
Եզակի • Ուղղական հոլով
Եզակի • Հայցական հոլով
 Բառարան
շապիկ գոյական Իրանը ծածկող վերնազգեստ * զգեստ (դպիրի):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 347։


ՇԱՊԻԿ
գոյական
    1. մարմինին վրայէն հագնելիք։
    2. (մազէ՝) խարազն։
    3. (օձի՝) խորխ, զեռնոց։
    4. (զրահի՝) վերտ, թոռոպ։

Դարձուածքներ
կարճ շապիկ ժամի
վտաւակ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 375
ՆՈՐ
ՇԱՊԻԿ պկի (աց), պիկներ կմ պկներ
(պահլաւերէն šapīk, զրադաշտական նուիրական շապիկը)

գոյական

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1648
ՆՈՐ
(beta)
ԶԳԵՍՏ
գոյական ինչ որ մարդ կը հագնի՝ մերկութիւնը ծածկելու համար, հագուստ, հանդերձ, ձորձ, լաթ, շոր։

Տեսակներ
— Կրօնաւորի՝ սքեմ.

— աշակերտի՝ գոգնոց.

— հարսի՝ փեսայի՝ հալաւ.

— լատին սարկաւագի՝ թակալակ.

— դպրոցականի եւ զինուորականի միաձեւ եւ միագոյն՝ համազգեստ.

— եկեղեցւոյ մէջ հոգեւորականի՝ շապիկ (դպիր եւ սարկաւագ) փիլոն, շուրջառ(քահանայէն մինչեւ կաթողիկոս):

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 616
ՆՈՐ
(beta)
ՄՈՐԹ
գոյական
    1. մարդոց եւ անասուններու մարմինը պատող մաշկ. կաշի.

    2. մշակուած մորթ. մորթի.

    3. անասուն մորթելու գործողութիւնը. մորթում, փողոտում, զենում.

    4. մորթուած անասուններու թիւը՝ քանակը.

    5. մորթելու եղանակը՝ միջոցը.

    6. (Փոխաբերական իմաստ) կեանք, ապահովութիւն, ազատում.
‣ մորթը փրկել.

    7. (Փոխաբերական իմաստ) կոտորած.

ածական
    8. մորթ ունեցող.
‣ սեւամորթ, կակղամորթ.

    9. մորթուած։

Տեսակներ
— Աղուէսի՝ աղուէսենի:

— Այծի՝ այծեայ, այծենի, քեմուխտ։

— Առիւծի՝ առիւծենի։

— Բուրդով՝ գզաթ:

— Գանկի՝ գանկամորթ, մազամորթ:

— Հին ատեն՝ վրան գրելու մորթ (ոչխարի, այծի եւ հորթի)՝ մագաղաթ։

— Մաքիի՝ առուէջ:

— Մորթը յարդարող՝ մորթողորկ:

— Նուրբ՝ մաշկ, թաղանթ։

— Ոչխարի՝ ոչխարենի, սեկ։

— Սամոյրի՝ սամուրենի:

— Վագրի՝ վագրենի։

— Օձի՝ շապիկ, խորխ։

Դարձուածքներ
Կարծրամորթութիւն
գոյական մաշկի մակերեսային շերտի գերաճ, որ կը յատկանշուի տուեալ տեղի՝ շրջանի կարծրացումով. կոշտուկ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1548
ՆՈՐ
(beta)
ՇԱՊԻԿ
գոյական
    1. այր մարդու անմիջականօրէն մարմնին վրայ հագուելու բարակ, սովորաբար ճերմակ զգեստ, որ կը ծածկէ ուսերը, իրանը եւ կը հասնի մէջքէն քիչ մը վար. ներքնաշապիկ, տակի շապիկ.

    2. նոյն ներքնազգեստը՝ ներքնաշապիկը, որ կը հասնի գրեթէ մինչեւ ծունկերը (կիներու կողմէ գործածուած).

    3. այր մարդու մարմնի վերի մասի թեթեւ վերնազգեստ (սովորաբար օձիքով), զոր կը հագնին բաճկոնի՝ համազգեստի տակէն (իսկ տաք եղանակներուն, առանց բաճկոնի). վերնաշապիկ.

    4. պատարագիչ եկեղեցականին եւ անոր ծառայող եկեղեցականներուն կողմէ թեթեւ զգեստ, որ կը հասնի մինչեւ ոտքերը.

    5. նոյնպիսի շապիկ, զոր սարկաւագներն ու դպիրները կը հագնին իրենց սովորական զգեստներուն վրայէն, եկեղեցիին մէջ սպասարկութեան ատեն.

    6. օձի մորթ. խորխ.

    7. սեռային յարաբերութեան ատեն գործածուող թաղանթային տոպրակիկ.

    8. բարակ մաշկէ պարկ, որուն մէջ կ՚ըլլայ երեխան մօրը արգանդին մէջ եւ ծնունդի ատեն դուրս կու գայ. սրբանք.

    9. թուղթէ պահպանակ, որով կը պատեն գիրքը՝ տետրակը կազմը մաքուր պահելու համար.

    10. ատամնաշապիկ.

    11. (Փոխաբերական իմաստ) արտաքին տեսք՝ կերպարանք՝ հանգամանք (որեւէ բանի).

    12. կազային մարմիններու այրման համար գործածելի յարդարանք. օրինակ՝
‣ լոյսի շապիկ.

    13. մտագարներու մաս նայատուկ հագուստ, որուն վրայ կան կապանքներ, հիւանդը զսպելու համար կատաղութեան նոպաներու ատեն.

(Ֆրանսերէն camisole):

Տեսակներ
— Գիրքի՝ շապկակազմ, գրաշապիկ։

— Զրահի՝ վերտ, խոռոպ։

— Ծննդաբերութեան՝ սրբանք, ընկերք, սաղմնաբոյն։

— Կապանքով՝ բռնաշապիկ:

— Կարճ՝ կտաւակ:

— Մազէ՝ խարազն։

— Սողունէ՝ օձի՝ խորխ, թոռոպ։

Բաղադրեալ Բայեր
Մէկ շապիկի քնանալ
չէզոք բայ մտերիմ՝ սրտակից ընկեր ըլլալ:

Շապիկ հինցնել
չէզոք բայ ձեւով մը ապրիլ, կեանքը քարշ տալ։

Շապիկէն ելլել
չէզոք բայ զայրանալ։

Շապիկէն հանել
ներգործական բայ զայրացնել:

Շապիկը մտնել
չէզոք բայ
    1. մոլորիլ.
    2. մէկուն ազդեցութեան տակ իյնալ։

Շապիկի փէշը գլխուն քալել, շապիկի մէջէն անցընել
չէզոք բայ որդեգրել (որդեգրող կինը օտար երեխան իր շապիկին մէջէն կ՚անցընէ, կամ շապիկին փէշը անոր գլխուն կը դնէ, իբր թէ ինք է զայն ծնողը):

Վերջին շապիկը ծախել
ներգործական բայ նիւթական միջոցները սպառել, յետին աղքատութեան մէջ իյնալ։

Դարձուածքներ
Այս շապիկն ալ վրաս թող չըլլար
ամենէն չքաւոր վիճակի մէջ թող ըլլայի։

Ինձմէ աւելի շապիկ հինցուցեր ես, Ինձմէ աւելի շապիկ հագեր ես
ինձմէ աւելի տարիք ունիս:

Շապիկը կարճ
խելքը կարճ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1756
ՆՈՐ
(beta)
ՊԱՐԵԳՕՏ
գոյական թեթեւ վերնազգեստ. պատմուճան:

Տեսակներ
— Պատարագիչ եպիսկոպոսի՝ վտաւակ։

— Դպիրի՝ շապիկ։

— Զինուորի՝ թիկնոց։

— Կղերականի՝ պճղնաւոր:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2018
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 150 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել շապիկ բառոյթին կամ շապիկ բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «շապիկ» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com