Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Բառարան
ՁԻԱՍՏԱՑ
գոյական
    1. ձիապիծակ։
    2. աւիւն, կնիւ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 304
ՆՈՐ
⨀հին բառ 2. ՁԻԱՍՏԱՆ,
⨀հին բառ ՁԻԱՍՏԱՆԻ,
⨀հին բառ ՁԻԱՍՏԱՑ
գոյական (Կենդանաբանական) Պիծակների ամենախոշոր տեսակներից մէկը, գորշ կարմրագոյն մարմնով, փորը դեղին օղակներով, որ ձիաստաններում (1) յաճախ է լինում և իւր խայթուածքով շատ վտանգաւոր է ձիերին ու մարդկանց (Vespa crabro)։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1322
ՆՈՐ
(beta)
ՁԻ
գոյական
    1. միասմբակ, բաշաւոր, խոտաճարակ ընտանի կենդանի մը. երիվար.

    2. ելեկտրոյժի միութեան չափ. ձիոյժ։

Այն ուժը, որ կրնայ 4562 քլկ. ծանրութիւնը մէկ վայրկեանի մէջ բարձրացնել կամ յառաջ տանիլ 1 մեթր.

    3. շահմատի քարերէն մէկը։

Տեսակներ
— Ազնուացեղ՝ դզի, խեղակ, նժոյգ։

— Անպէտք, քոսոտ՝ ձիուկ:

— Արագընթաց՝ արաբիկ:

— Արու՝ յովատակ, ճաւակ, որձաձի։

— Արու ձագ՝ մտրուկ, ձիաքուռակ:

— Արօրի՝ արօրաձի։

— Բանակի ձիամարտիկներու բաժին՝ այրուձի, հեծելազօրք, հեծելագունդ:

— Բաց դեղին՝ դեղձանաձի:

— Բեռ կրող՝ գրաստ։

— Գէշ՝ վատաձի:

— Դաշտի՝ դաշտաձի:

— Դեռատի՝ մտրուկ:

— էգ՝ զամբիկ, ճակ, ճայիկ, մատակ ձի, սարակ, զարմուհի։

— Ընկրկող, խրտնող՝ խրչան, խրտան:

— Թեւաւոր՝ հրեղէն ձի, բեգաս:

— Թխակարմիր՝ շառատ։

— Թղթատարական կայաններու մէջ փոխելու՝ հանգուցաձի, փոխձիան:

— Թղթատարի՝ մտրակավար, երիվար։

— Խիստ, ըմբոստ՝ փրփրերախ, խստերախ, արհիպարանոց, պերճասոսորդ, խեռ։

— Խոշոր՝ ասպ, անդրուվար, անդրվար։

— Ծառայութեան՝ սպասաձի:

— Կառքի՝ վարգաձի, կառաձի, սայլաձի:

— Կից զարնող՝ կիցընկէց:

— Կռիւի՝ մարտաձի:

— Հեծնելու՝ համետաձի, ռահվար, արշաւաձի:

— Հեծնելու եւ կառքի՝ երկանպատակ:

— Հեծնելու (ընտիր)՝ նժոյգ։

— Հպարտ քալուածքով՝ սիգաքայլ ձի։

— Ձագը՝ քուռակ, ձիաքուռակ, մտրուկ:

— Մալեալ՝ կրճատաձի:

— Մանր՝ բռչոյ, պէչասպիկ:

— Մատակ՝ զամբիկ, սարակ, ճակ, մատեան:

— Մատակ կոյս՝ դեժպուհի, զարմուհի:

— Մատակ ձագ՝ ճայիկ:

— Մինչեւ 30 ամսու՝ մտրուկ:

— Աւելի մեծը՝ ձիաքուռակ, մատաղաձի:

— Մոխրագոյն՝ մողոշիկ:

— Շիկագոյն՝ աշխէտ, աշխիտաձի, երաշխ:

— Պոսիդոնի երիվար՝ ծովաձի:

— Սայլի՝ սայլաձի, կառաձի։

— Սերնդագործող՝ մատակախազ, խարստի, հարստի, փահլ:

— Սերունդ ստանալու համար (էգ)՝ զարմանի:

— Սեւ՝ սեւաձի:

— Սեւ ու ճերմակ՝ ճանճկէն, ճան, սպիտակաձի, ճանճերմակ, սպիտախայտ:

— Սպիտակ՝ ճերմակ, պաշոյ:

— Սպիտակ (սեւախայտ)՝ ճարտուկ:

— Սպիտակախայտ սրունքներով՝ կոստնտոտիկ:

— Սրավար՝ գեղազատ։

— Փոքր՝ ձիուկ:

— Քաջընթաց (արագընթաց)՝ արաբիկ, արուայիկ։

Բաղադրեալ Բայեր
Ձիով արշաւել, Ձիով ոտնակոխ ընել
չէզոք բայ ասպատակել:

Իր ձին առջեւ քշել
չէզոք բայ
    1. իր շահը հետապնդել.
    2. իր տեսակէտին վրայ պնդել եւ պարտադրել ջանալ։

Մէկուն վրայ ձի քշել
չէզոք բայ
    1. ճնշում բանեցնել.
    2. խօսքով յարձակում գործել։

Յարակից Բառեր
— Ձիուն պոչին մազը՝ ձար.

— Ձիուն վիզին մազը՝ բաշ.

— Ձիուն ոտքը՝ սմբակ.

— Ձիուն պոչը՝ ձիագի, ձիաձետ:

— Թամբին երկու, կողերէն կախուած երկաթէ օղակ՝ ասպանդակ։

— Ձիարձակարանի մէջ մրցող անձ՝ ձիավարիկ (Ֆրանսերէն jockey):

— Ձիաւոր ազնուական՝ ասպետ:

— Ձիերը դարմանող՝ ձիադարման, ձիաբոյժ։

— Ձիերու մրցման յատուկ վայր՝ ձիարձակարան:

— Ձիերու պահպանման վայր՝ ախոռ։

— Ձիերու պոչին տակէն անցնող կաշին՝ ագեկալ, ագեփոկ:

— Ձիու կազմած՝ թամբ:

— Ձիու ճանճ՝ ձիաստաց:

— Ձիուն երախէն անցուած երկաթ եւ կաշի՝ սանձ:

— Ձիուն սմբակին երկաթը՝ պայտ։

— Պայտը գամող՝ պայտար։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1344
ՆՈՐ
(beta)
ՁԻԱՍՏԱՑ
գոյական Տե՛ս ՁԻԱՊԻԾԱԿ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1346
ՆՈՐ
(beta)
ՃԱՆՃ
գոյական
    1. երկթեւ՝ աղտոտ միջատ մը.

    2. մեղուն՝ այլ անուամբ մեղրաճանճ։

Յարակից Բառեր
— Ասկէ՝ ճանճնոց, որ կը նշանակէ փեթակ.

    3. բնական սեւ բիծ մը՝ երեսի վրայ. դէմքի խալ կամ պիսակ.

    4. մօրուքի փնջիկ մը՝ երիտասարդներուն ստորին շուրթին վրայ.

    5. խաղաթուղթի մէջ՝ սպաթի. խաչ, երեքնուկ.

    6. բակլայի հատիկին սեւ քիթը.

    7. նշանառութեան տախտակին կեդրոնի սեւ կէտը.

    8. ձուկերու խայծ կամ կեր, կայթերուն ծայրը դրուած.

    9. աղջիկ մը (Ֆրանսերէն ասթիքօ), որ այր կ՚որսայ՝ կաւատի մը հաշուոյն.

    10. հարաւային կիսագունդի համաստեղութիւն մը.

    11. երկունքի առաջին թեթեւ եւ ընդհատ ցաւերը.

    12. կաշիէ փոքրիկ կտոր մը՝ սուսերամարտիկներու թուրին ծայրը դրուած.

ածական
    13. հետաքրքիր եւ անտանելի մէկը.

    14. անկոչ հիւր, պորտաբոյծ, ձրիակեր, մակաբոյծ.

    15. աղտոտ, ոչ-մաքրասէր.

    16. լրտես.

    17. տգեղ։

Տեսակներ
— Ս. Մարկոսի ճանճ, սեւ ճանճ մը, որ կը կոչուի նաեւ սգաւոր ճանճ.

— թունաւոր՝ գարաւ.

— ձիու՝ ձիաստաց.

— միսի՝ մսաճանճ.

— շան՝ շանաճանճ.

Բաղադրեալ Բայեր
Ճանճ բռնել
չէզոք բայ
    1. որսալ.
    2. անգործ նստիլ:

Ճանճ սպաննել հինգ քայլ հեռուէն
չէզոք բայ բերանի գարշահոտութիւն ունենալ:

Ճանճ քշել
չէզոք բայ
    1. հեռացնել.
    2. անզբաղ՝ անգործ ըլլալ.
    3. յաճախորդ չունենալ։

Ճանճէն իւղ հանել
չէզոք բայ ժլատ եւ շահամոլ ըլլալ:

Ճանճի բզզոցը լսուիլ
չէզոք բայ խոր լռութիւն:

Ճանճի նմանիլ
չէզոք բայ նիհար ըլլալ:

Դարձուածքներ
Նմանողաբար կամ թելադրական ձեւով.
— ձիւնի փաթիլները՝ ձմրան ճանճ կամ ճերմակ ճանճ.

— կայծոռիկը՝ կրակէ ճանճ.

— վառած ածուխին կայծը՝ ցատկող ճանճ.

— տեսողութեան կամ աչքին մէջ խաղացող սեւ կէտերը՝ թռչտուն ճանճ.

— կղերականը՝ սեւ ճանճ.

— պարծենկոտը՝ սայլապանի ճանճ.

Ամառ չի գար առանց ճանճի
հաճոյք եւ վիշտ իրարմէ անբաժան են։

Ճանճի գիր, Ճանճի ոտք
գոյական գէշ, տգեղ գիր։

Քիթէն ճանճ մը որ իյնայ՝ քառասուն կտոր կ՚ըլլայ
    1. շատ խիստ մարդ.
    2. շատ տխուր մարդ։

Յարակից Բառեր
— ճանճի աղտեղութիւն՝ ծետուկ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1364
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 10 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Փնտռել «ձիաստաց» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com