Հայերէն բառարան

Անվճար հայերէն ուղղագրիչ

Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա

Հայերէն Հայ | Հայ-Անգլերէն Հայ-Անգ | Անգլերէն-Հայ Անգ-Հայ | Հայ-Ֆրանսերէն Հայ-Ֆրա | Ֆրանսերէն-Հայ Ֆրա-Հայ

Ձեւաբանութիւն

Գտնուած Բառոյթներ

խայթը

Բառարան

խայթ գոյական Կծող ցաւ * տագնապ, յանդիմանութիւն (խղճի):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 168։

ԽԱՅԹ

գոյական
    1. (կենդանի քշելու՝) խթան։
    2. (մեղուի՝) խայթոց, շիթոց։
    3. (խղճի՝) ցաւ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 177

ՆՈՐ

ԽԱՅԹ ի (ից)

գոյական Տե՛ս Խայթոց։

Համեմատել Խէթ։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 870

ՆՈՐ

(beta)

ԽԱՅԹ

գոյական
    1. Տե՛ս ԽԱՅԹՈՑ.
    2. Տե՛ս ԽԱՅԹՈՒԱԾՔ.
    3. խիղճի տագնապ՝ տառապանք, խղճմտանքի տանջանք, Տե՛ս ԽԷԹ (թիւ 1):

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 818

ՆՈՐ

(beta)

ՑԱՒ

գոյական
    1. մարմնական անհաճոյ՝ տանջող զգացում՝ խանգարման՝ բորբոքումի՝ վէրքի՝ հիւանդութեան եւ այլնի պատճառով. խոցտուկ, կոտտանք.
    2. հիւանդութիւն, ախտ.
    3. մասնաւորապէս՝ ծննդական երկունք.
    4. տարափոխիկ՝ վարակիչ հիւանդութիւն. համաճարակ.
    5. կսկիծ, վիշտ, թախիծ, տրտմութիւն, մորմոք.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) հոգ, մտահոգութիւն.
    7. (Փոխաբերական իմաստ) պատուհաս, փորձանք.
    8. (Փոխաբերական իմաստ) ափսոսանք:

Տեսակներ

— Դէմքի՝ դեմացաւ:

— Լանջքի՝ լանջացաւ:

— Լեզուի՝ լեցուացաւ:

— Խիղճի՝ խայթ, խղճահարութիւն։

— Խորունկ՝ կսկիծ, մորմոք, վիշտ։

— Ծննդաբերութեան՝ երկունք:

— Կողի՝ կողացաւ:

— Կուրծքի՝ կրծքացաւ։

— Մէջքի՝ միջացաւ։

— Յօդերու՝ յօդացաւ, հով, քամի։

— Պոչի՝ ոխ, քինախնդրութիւն:

— Ցաւի զգայնութեան յապաւում՝ անցաւութիւն:

— Փտեցնող՝ փտախտ:

Սեւ ցաւ

գոյական ժանտախտ:

Բաղադրեալ Բայեր

Ցաւ ու կրակի մէջ իյնալ

չէզոք բայ մեծ փորձանքի հանդիպիլ, դժբախտութիւն ունենալ։

Ցաւ քաշել

ներգործական բայ
    1. հիւանդութեամբ տառապիլ.
    2. ծանր ցաւ ունենալ.
    3. երկունքի ցաւով բռնուած ըլլալ.
    4. նեղութիւն՝ չարչարանք կրել.
    5. մէկուն՝ բանի մը համար ցաւ զգալ՝ ցաւիլ։

Ցաւերով տապկուիլ

կրաւորական բայ լուռ համակերպիլ ցաւերու՝ վիշտերու։

Ցաւը բռնել

ներգործական բայ ցաւը՝ հիւանդութեան տագնապը վրան գալ։

Ցաւի տէր ըլլալ, ցաւի տէր դառնալ

չէզոք բայ շատ վիշտ կրէլ, անդարմանելի ցաւ ունենալ:

Դարձուածքներ

Բարակ ցաւ

գոյական ծիւրախտ, հիւծախտ, թոքախտ։

Գլխու ցաւ

գոյական
    1. գլխացաւ, անգար.
    2. կիսագլխացաւ (Ֆրանսերէն migraine).
    3. մտահոգութիւն:

Փորի ցաւ

գոյական
1. խիթ.
2. նպատակ, պահանջ:

Մեծ ցաւի գաս, մեծ ցաւի տիրանաս

կը ցաւիմ։

Յաւ ի սիրտ, ցաւօք սրտի

սիրտին մէջ ցաւ զգալով, ցաւելով հանդերձ, սիրտի ցաւով։

Ցաւդ առնեմ, ցաւդ տանիմ

ցանկութիւն իր վրայ առնելու սիրելիին ցաւը՝ զայն ցաւէ ազատելու։

Ցաւը սիրտը

նստած ըլլալ՝ իր կսկծալի վիճակը լուռ ողբալով հնհնալ:

Ցաւս գլուխդ՝ հողս գլխուդ

դուն ալ մա՞րդ ես (արհամարհական արտայայտութիւն):

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2326

ՆՈՐ

(beta)

ՓՈՒՇ