Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Բառարան
ԲՈՒՍԱՋՈՒՐ
գոյական մտպուխ, խաշոյ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 73
ՆՈՐ
ԲՈՒՍԱՋՈՒՐ
գոյական զանազան բոյսերէ պատրաստուած ջրային հեղուկ իբր դարման զանազան հիւանդութեանց:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 354
ՆՈՐ
(beta)
ՋՈՒՐ
գոյական
    1. անհոտ՝ անհամ՝ թափանցիկ հեղուկ, որ կը գոյանայ երկու մաս ջրածինի եւ մէկ մաս թթուածինի քիմիական միացումէն.

    2. ջուրի որեւէ հոսանք՝ մաս՝ զանգուած (աղբիւր, ակ, առու, լիճ, գետ, ծով եւ այլն).

    3. որեւէ կարգի պարունակողի (աման, կաթսայ, աւազան եւ այլն) ջրային կոյտը՝ պարունակութիւնը.

    4. բնակուած վայրի մօտ գտնուող հոսող ջուր՝ աղբիւր՝ ծորակ.

    5. ջուրը իբրեւ խմելիք՝ կենսանիւթ.

    6. մարմնի զանազան մասերուն՝ խոռոչներուն՝ հիւսկէններուն մէջ կուտակուող հեղուկ.

    7. (Փոխաբերական իմաստ) քրտինք.

    8. մէզ.

    9. (Փոխաբերական իմաստ) արտասուք.

    10. բերնէն կամ քիթէն հոսող հեղուկ.

    11. արտը՝ դաշտը՝ պարտէզը ջրելը՝ ոռոգելը.

    12. խոնաւութիւն, թացութիւն.

    13. պտուղներու՝ բանջարեղէններու հեղուկային մաս.

    14. զանազան պտուղներու եւ բանջարեղէններու ջրային մասէն՝ հիւթէն պատրաստուած խմելիքներու ընդհանուր անուանում.

    15. բժշկական՝ դեղագործական լուծոյթ. դեղաջուր.

    16. անասուններուն ջուր տալը.

    17. (Փոխաբերական իմաստ) թանկագին քարերու փայլք՝ ցոլք.

    18. լուացքի ատեն աղտոտ ջուր եւ մաքուր ջուր գործածելը.

    19. մետաղի ջրդեղում.

    20. (Փոխաբերական իմաստ) ապարդիւն աշխատանք տանիլ՝ կատարել. օրինակ՝
‣ ջուր ծեծել.

    21. (Ծածկաբանական) խմիչք, օղի (երբեմն՝ ընկերացած անմահական՝ դրախտի՝ դրախտային ածականներով).

ածական
    22. թրջուած, խոնաւ:

Տեսակներ
— Աղիքները մաքրելու՝ գրեխաջուր:

— Անձրեւի՝ անձրեւաջուր։

— Արիւնէ՝ մածունէ զատուած (զտուած)՝ շիճուկ։

— Բերանի՝ լորձունք:

— Բոյսով՝ բուսաջուր։

— Գարիի՝ գարեջուր:

— Դեղի՝ դեղաջուր, լուծոյթ։

— Թարախախառն՝ կառնաջուր:

— Կոյուղիներու՝ կոյաջուր:

— Կրային՝ կրաջուր:

— Հանքի՝ հանքաջուր, հանքային ջուր։

— Մեղրով՝ մեղրաջուր:

— Միսի՝ մսաջուր։

— Մոխիրով՝ մոխրաջուր:

— Շատ յարգի՝ անմահական՝ դրախտի՝ կենաց ջուր։

— Շաքարով՝ շաքար ջուր։

— Ոսկիով՝ ոսկեջուր։

— Վարդի՝ վարդաջուր:

— Քիթի՝ փսլինք:

Բաղադրեալ Բայեր
Ամէն բան մէկ ջուրով լուալ
ներգործական բայ ամէն բան հաւասար բռնել, տարբերութիւն չդնել։

Գինիի մէջ ջուր խառնել
ներգործական բայ
    1. խիստ վարմունքը թեթեւցնել՝ թուլցնել.
    2. վարմունքը բարեխառնել:

Ըսածը ջրել
ներգործական բայ
    1. ըսածը դրժել.
    2. ըսուածին հակառակը ըսել:

Մէկը ջուրը՝ ջուրին տանիլ, ծարաւ վերադարձնել
ներգործական բայ
    1. չկամեցող ըլլալ.
    2. վարպետորդի ըլլալ.
    3. յուսախաբ ընել։

Մէկուն ամանէն ջուր խմել
ներգործական բայ անոր սպասարկել, անոր գաղափարներուն թմբկահարը ըլլալ։

Մէկուն ջաղացին (ջրաղացին) ջուր լեցնել
ներգործական բայ յօգուտ մէկուն խօսիլ, յօգուտ մէկուն գործել։

Մէկուն ջուրի ձայն գալ
չէզոք բայ կարեւոր դէպք մը թեթեւ առնել, լրջօրէն չմտահոգուիլ:

Մէկուն ջուրին երթալ, ջուրով երթալ
չէզոք բայ անոր կամքին համաձայն շարժիլ. չհակառակիլ:

Նոյն՝ մէկ ջուրով լուալ
ներգործական բայ բոլոր հարցերը՝ անձերը համահաւասար նկատել։

Շատ ջուր վերցնել
ներգործական բայ
    1. յաւելեալ ջուրի պէտքը զգացուիլ՝ թրծուելու՝ թուլնալու՝ եփուելու համար.
    2. շատ աշխատանքի՝ ժամանակի կը կարօտի հարցի մը լուծումը։

Պաղ ջուր թափել, պաղ ջուր լեցնել
ներգործական բայ
    1. զարմացնել, ապշեցնել.
    2. բարոյալքել, գործի մը ընթացքը կասեցնել։

Պղտոր ջուրի մէջ ձուկ որսալ
ներգործական բայ անորոշութենէ՝ խառնաշփոթութենէ օգտուիլ անձնական շահի համար։

Ջուր առնել
ներգործական բայ
    1. որեւէ տեղէ ջուր ստանալ՝ գնել.
    2. ջուր ծծել՝ ներծծել.
    3. ջուրով լեցուիլ՝ ողողուիլ։

Ջուր գողնալ
ներգործական բայ վէրքի վերածուիլ:

Ջուր դառնալ
չէզոք բայ Տե՛ս Ջուր կտրիլ։

Ջուր ընել
ներգործական բայ
    1. ջուր տալ. ջրել, ոռոգել.
    2. ամբողջովին թրջել.
    3. շատ լաւ սորվիլ.
    4. լուալ։

Ջուր թափել
ներգործական բայ
    1. վրան ջուր սրսկել՝ նետել.
    2. միզել։

Ջուր ծեծել
ներգործական բայ զուր՝ ապարդիւն աշխատանք տանիլ, աւելորդ տեղը խօսիլ՝ վիճաբանիլ:

Ջուր կտրիլ
չէզոք բայ
    1. շատ թրջուիլ, խխում դառնալ.
    2. սաստիկ քրտնիլ.
    3. շատ եփելէն՝ գրեթէ հալիլ եւ հեղուկի վերածուիլ.
    4. ուժը կորսնցնել, ջրահամ դառնալ.
    5. պաղիլ (տաք որեւէ ըմպելի).
    6. սարսափիլ, ահաբեկուիլ։

Ջուր չվերցնել
ներգործական բայ ապահով ըլլալ բանի մը մասին՝ համար:

Ջուր տալ
ներգործական բայ
    1. ջուրով ապահովել, ջուր մատակարարել.
    2. ոռոգել, ջրել.
    3. ջրել (անասունները).
    4. ջուրը աւելցնել.
    5. տաքցած երկաթը ջուրի մէջ մխրճել:

Ջուրերը երթալ
չէզոք բայ
    1. ջերմուկ երթալ.
    2. բազմաղբիւր տեղ մը երթալ։

Ջուրը առուն ձգել
ներգործական բայ գործը կարգի մէջ դնել, ընթացքի մէջ դնել։

Ջուրը գալ տանիլ
ներգործական բայ
    1. սպառիլ, վատնուիլ.
    2. կորսուիլ։

Ջուրը դնել
ներգործական բայ
    1. անհրաժեշտ ջուրը տալ՝ աւելցնել.
    2. ջուրի մէջ մխրճել.
    3. հրաժարիլ։

Ջուրը թափել
ներգործական բայ Տե՛ս Ջուրը նետել։

Ջուրը իյնալ
չէզոք բայ
    1. ջուրի մէջ անկում ունենալ.
    2. գործը ապարդիւն դուրս գալ.
    3. յուսահատ ըլլալ.
    4. գործադրութենէն հրաժարիլ։

Ջուրը խառնուած ըլլալ
չէզոք բայ իրարու հետ քէնոտ ըլլալ:

Ջուրը կապել
ներգործական բայ
    1. ջուրին ընթացքը գոցել՝ կտրել.
    2. ջուրին ընթացքը փոխել:

Ջուրը կտրել
ներգործական բայ
    1. ջուրին ընթացքը՝ հոսանքը դադրեցնել.
    2. առուակը՝ գետակը եւ այլն կտրել անցնիլ։

Ջուրը կտրիլ
չէզոք բայ ջուրին հոսումը դադրիլ:

Ջուրը նետել
ներգործական բայ
    1. ջուրի մէջ դնել.
    2. իր պարունակած ջուրը դուրս հանել.
    3. կորսնցնել, կորուստի մատնել.
    4. կորսուած համարել։

Ջուրը պատը՝ պատէն վեր հանել
ներգործական բայ
    1. անկարելին փորձել.
    2. գործը դժուարացնել, դժուարութիւն յարուցանել:

Ջուրը տանիլ
ներգործական բայ
    1. աղբիւրին՝ ծորակին եւ այլնին մօտ տանիլ.
    2. ապարդիւն անցնիլ.
    3. կորսուիլ.
    4. թշուառութեան մատնուիլ:

Ջուրը քաշել
ներգործական բայ
    1. ստորերկրեայ կամ ցած տեղէ մը ջուրը բարձրացնել՝ վեր հանել.
    2. ջուր ծծել՝ ներծծել.
    3. չորցնել, ցամաքեցնել.
    4. գոլորշիանալով՝ չորնալով ջուրը պակսիլ.
    5. մարմնի զանազան մասերուն մէջ կուտակուած աւելորդ ջուրը դուրս հանել՝ հեռացնել։

Ջուրի ճամբայ ընել, ջուրի ճամբայ դարձնել
ներգործական բայ յաճախ երթալ-գալ, այցելել, երթեւեկել:

Ջուրին երեսը գալ, ջուրին երեսը ելլել
չէզոք բայ
    1. դժուար կացութենէ դուրս գալ, ինքզինք փրկել.
    2. յայտնի դառնալ, պարզուիլ:

Վրայէն ջուր խմել
ներգործական բայ կորսուած համարել:

Վրան՝ գլխուն ջուր մաղուիլ, կամ՝ վրան պաղ ջուր թափիլ
չէզոք բայ
    1. սարսափիլ.
    2. գէշ լուրի պատճառով ընկճուիլ:

Դարձուածքներ
Անոր ջուրին ձաւար չի ձգուիր
անվստահելի անձ է։

Երեսի ջուր
ամօթ, ամօթխածութիւն:

Երկուքին ջուրը նոյն՝ մէկ առուով չ՚երթար
բնաւորութեամբ իրարու յարմար չեն. համերաշխ չեն։

Ի՞նչ ջուրի վրայ են
ի՞նչ վիճակի մէջ են, ի՞նչ կը մտածեն։

Հացը՝ սուլթան, ջուրը՝ վէզիր, մնացածը՝ գզիր-մզիր, կամ՝ հացիկ-ջրիկ, կեանք երջանիկ
կարեւորները հացն ու ջուրն են, միւսները՝ երկրորդական:

Յարդին տակէն ջուր քալեցնող
խորամանկ մարդ, վարպետորդի մարդ։

Ջուրէն ու քարէն չվախցողը, Աստուծմէ ալ չի վախնար (առած)
ջուրը կը խեղդէ, իսկ քարը կրնայ վնասել։ Ասոնցմէ չվախցողը՝ անզգամին եւ անհաւատին մէկն է։

Ջուրը դուրսը կը մաքրէ, արցունքը՝ արտասուքը՝ ներսը (առած)
արցունքը կը հանդարտեցնէ մեր հոգեկան տագնապը։

Ջուրը ինկողը անձրեւէն չի վախնար
մեծ գործերով զբաղողը՝ մեծ ծախսեր ընողը՝ փոքր գործերէ՝ ծախսերէ չի վախնար։

Ջուրը կ՚երթայ, աւազը կը մնայ
ջուրը սահող է, իսկ աւազը՝ կայուն։

Ջուրը մեզ տարեր է
թշուառ վիճակի մէջ ինկած ենք եղեր եւ մենք լուր չունինք:

Ջուրը չտեսած՝ չեն բոպիկնար
ժամանակը չհասած, գործը չհասունցած, պատրաստութիւններ պէտք չէ տեսնել։

Ջուրը ջաղացքը (ջրաղացքը) տարեր է, ջախջախը կը փնտռեն
    1. կարեւորը կորսուեր է, անկարեւորը կը փնտռեն.
    2. կարեւոր հարցը մէկ կողմ ձգած, մանրուքներով կը զբաղին:

Ջուրի աղջիկ
ջրահարս, հուրի, փէրի, յաւերժահարս:

Ջուրի գին
շատ աժան։

Ջուրի կուժը ջուրի ճամբան կը կոտրի
բան մը կը վնասուի՝ կը փճանայ իր գործին՝ ասպարէզին ընթացքին:

Ջուրի ճամբայ
    1. ջրուղի.
    2. շատ յաճախուած երթեւեկելու համար սովորական դարձած:

Ջուրի պէս
    1. շատ լաւ՝ վարժ՝ հմուտ.
    2. անխնայ, անհաշիւ, շռայլօրէն.
    3. դիւրութեամբ:

Ջուրի տեղ
    1. ջուր գտնուող վայր.
    2. արտաքնոց, պէտքարան:

Ջուրին բերածը ջուրը կը տանի
դիւրին շահուած բանը դիւրաւ ալ կը ծախսուի՝ կը վատնուի։

Ջուրին եւ կրակին հետ խաղ չ՚ըլլար
երկուքն ալ վտանգաւոր են (մա՛նաւանդ երեխաներուն համար)։

Ջուրին օգուտն ալ շատ է, վնասն ալ
զգուշացումի ձեւ մը ջուրին վնասներէն:

Ջուրի անտեսանելի շոգին պաղելով՝ խտանալով, երբ անտեսանելի ըլլայ, ամպ կը կոչուի, որ եթէ երկրին մակերեսին վրայ գտնուի, կը ձեւացնէ մշուշը կամ մառախուղը: Ձիւնը սառած անձրեւն է, բիւրեղացած՝ մթնոլորտին մէջ։ Կարկուտը ջուրի կաթիլներուն սառումն է՝ ելեկտրական ազդեցութիւններու տակ։ Ցօղը յառաջ կու գայ տերեւներու վրայ օդի խոնաւութեան խտացումէն: Երբ օդը ցուրտ է, ցօղը կը սառի եւ կը կոչուի եղեամ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2069
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 3 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Փնտռել «բուսաջուր» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com