Հայերէն բառարան

Անվճար հայերէն ուղղագրիչ

Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա

Հայերէն Հայ | Հայ-Անգլերէն Հայ-Անգ | Անգլերէն-Հայ Անգ-Հայ | Հայ-Ֆրանսերէն Հայ-Ֆրա | Ֆրանսերէն-Հայ Ֆրա-Հայ

Ձեւաբանութիւն

Գտնուած Բառոյթներ

առասանաց, առասանը, առասանի, առասանից, առասաններ, առասանով

Բառարան

առասան գոյական Բարակ չուան:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 37։

ԱՌԱՍԱՆ

գոյական առատուկ, լար, քուզ (ծրար կապելու)։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 40

ՆՈՐ

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 244

ՆՈՐ

(beta)

ԱՌԱՍԱՆ

(Պարսկերէն)

գոյական
    1. շատ բարակ չուան.
    2. հաստ դերձան.
    3. թոկ (հաստ դերձանին բարակը).
    4. ծրար կապելու՝ չուան՝ քուզ՝ առատուկ՝ առասանակ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 189

ՆՈՐ

(beta)

ԹԵԼ

գոյական
1. երկայն՝ բարակ՝ կակուղ նիւթ, որ կը ստացուի բուրդը՝ բամպակը՝ մետաքսը՝ կանեփը մանելով ու ոլորելով՝ գործուածքներ հիւսելու եւ կար կարելու համար, դերձան, ասղանի,

Տեսակներ

— հաստը՝ շաղամաթ, շպագատ.

— բարակ չուան՝ առասան, թոկ.

— լար (մետաղէ).

— կտաւցու՝ մանած.

— կարի երկայնքին գործածուող՝ առէջ, մշտուտ.

— կարի լայնքին՝ թեզան.

— սարդոստայնի՝ ոստայն.

— բուրդէ՝ թեռ.

— կանեփէ՝ քուղ.

— բոյսի՝ նեարդ.

— մարդկային մարմնի՝ մազմզուք.

    2. (Փոխաբերական իմաստ) ընդյատակեայ գործունէութեան կծիկ՝ ծայր.

    3. խօսքի կապ՝ շարունակութիւն՝ շարայարութիւն.

    4. կեանքի ընթացք՝ տեւողութիւն.

‣ կեանքին թելը փրթաւ։

Բաղադրեալ Բայեր

Կեանքին թելը փրթիլ

չէզոք բայ մեռնիլ.

թել քաշել

չէզոք բայ մանել, վիլկել.

թել ու դերձան դառնալ

չէզոք բայ նիհարնալ.

թելը կտրուիլ

չէզոք բայ գաղափարին շարունակութիւնը մոռցուիլ, ընդմիջուիլ.

մազի մէկ թելին չդպչիլ

ներգործական բայ ոչ մէկ վնաս չհասցնել:

Դարձուածքներ

թել մը քաշես՝ հազար կարկտան կը թափի

հագած զգեստը շատ մաշած է.

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 688

ՆՈՐ

(beta)

ԿԱՊ

գոյական
1. այն իրը՝ նիւթը՝ երկայն կամ կարճ՝ որով կը կապեն բան մը, թոկ, չուան, առասան, դերձան, երկաթէ թել, լար, լարան.

Տեսակներ

— շունի՝ տոռն, խառան.

— պարանոցի՝ փողկապ.

— վէրքի՝ պատան, վիրակապ.

— խախտած անդամի՝ կալանդ.

— կաշիէ՝ փոկ.

— կօշիկի՝ խրաց.

— տրեխի՝ փոկէ, քաշնակ.

— վարտիքի՝ խոնջան.

— ձիու ոտքի՝ ճախանոց.

— ձիու գլուխի՝ գլխանոց.

— ձիու բերանի՝ սանձ.

— ձին մսուրին կապելու՝ ծամ.

— հորթի պարանոցի՝ վզտէք.

— կալանաւորի ձեռքերուն՝ ձեռնակապ.

— մազի՝ ժապաւէն, դրոյսք, վարսակալ, ծամակալ.

— աղիթափութեան՝ աղեկապ.

— բազէի՝ կապանջ.

— ծրարի՝ կապոցի՝ առասան, կղթկապ.

— թուղթէ՝ շերտ, երէզ, երիզ.

— բուսեղէնէ՝ սիրայ.

— վրանի՝ ապարում.

— քսակի՝ մողոտ.

— պորտի՝ պորտալար.

— սամիքի՝ սամեթել, սմբետան.

— կզակի տակի՝ անկզտակ.

— օրօրոցի՝ պինդ.

— նեղ՝ երէզ.

— ձեռքի՝ ոտքի՝ պատանքի՝ մանեւար, մանեւոր, երիզապինդ.

— ողկոյզի՝ կոթ, կուզկապ.

— թամբի՝ համետի՝ համետակալ.

    2. կազմ (գիրքի).

    3. կապոց, տրցակ, փունջ, խորոմ (կանանչեղէնի).

    4. հանգոյց, կղթկապ, կռկալ, կրկապ, հանգուստ.

    5. երկաթէ կամ փայտէ եւ շրջանակաձեւ օղակ, օղկապ, պահանգ կամ պահանկ՝ որով կ՚ամրացնեն տակառները, շրջանակ, դօղ (անիւի).

    6. երկաթէ կամ փայտէ ձող, երկայն քար՝ որով կ՚ամրացնեն բաժնուած պատերու մասերը կամ կամարները, քարահանգուստ, պահանգ կամ պահանկ, պորտաքար, քիրիշ.

    7. ասեղնագործուած եւ զարդարուն երիզ կամ ժապաւէն՝ որով կիներ իրենց գլուխները կը կապեն.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) արգելք, կապանք, խոչընդոտ, շղթայ, լուծ՝ որով կը կաշկանդեն ազատութիւնը, բագ, գայլ, ցռկակապ, երախճան (բերանի).

    9. հաղորդակցութիւն, յարաբերութիւն.

    10. աղերս, առնչութիւն, կապակցութիւն.

    11. յօդ, զօդ.

    12. ներքին համերաշխութիւն՝ խօսքի մասերուն մէջ.

    13. ազգականութիւն, մերձաւորութիւն, արենակցութիւն.

    14. շաղկապ.

    15. հոգեկան՝ գաղափարական միութիւն.

    16. ֆիզիքական՝ մարմնական միութիւն, կենակցութիւն.

    17. երաժշտական նշան՝ որ կը դրուի մէկէ աւելի ձայնանիշերու (= նօթա) վրայ՝ զանոնք միատեղ երգելու կամ նուագելու համար՝ առանց ընդհատումի.

ածական
    18. կապուած. օրինակ՝

‣ շղթայակապ.

19. նշանտուք, խօսքկապ:

Բաղադրեալ Բայեր

կապը կտրել

ներգործական բայ
    1. կապը փրցնել,
    2. յարաբերութիւնը դադրեցնել,
    3. սանձարձակ դառնալ, լրբանալ.

կապը քաշել

ներգործական բայ
1. կապը ամրացնել,
2. սանձահարել, զգաստութեան հրաւիրել.

կապը կորսնցնել

չէզոք բայ ըսելիքին շարունակութիւնը մոռնալ.

կապ հաստատել

չէզոք բայ յարաբերութեան մէջ մտնել, յարաբերիլ.

կապի մէջ ըլլալ

չէզոք բայ յարաբերութեան մէջ ըլլալ։

Դարձուածքներ

Կապ բռնող, կապ պահող

յարաբերութեան մէջ դնող.

կապը կտրած

1. կապը փրթած,
2. յարաբերութեան միջոցը ընդհատուած.

կապ-կապակցութիւն չունի

որեւէ աղերս՝ առնչութիւն չունի.

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 967

ՆՈՐ

(beta)

ՉՈՒԱՆ