Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Գտնուած Բառաձեւեր

տարերք → տարր

Գտնուած Բառոյթներ

 Բառարան
տարերք գոյական Սկզբնական կազմիչ մաս (գոյութեան մը):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 450։


ՏԱՐԵՐՔ
գոյական
    1. սկզբունք։
    2. բնութեան ուժեր (օդ՝ ջուր՝ կրակ եւայլն)։


ՏԱՐՐ
գոյական
    1. նիւթ, մասնիկ։
    2. (տարերք՝) սկզբունք. նախագիտելիք։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 491
ՆՈՐ
ՏԱՐԵՐՔ
յոգնակի գոյական Տե՛ս Տարր՚ի տակ։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 2149
ՆՈՐ
(beta)
ՏԱՐՐ (րեր, րերք, րց կմ րաց, կմ տարրի, ից), րի, րեր, կմ տարերք, քի, քներ
գոյական
⨀հին նշանակութիւն 1. Նախանիւթ, սկզբնական նիւթ, որից բաղադրված են իրերը։

    2. Հների հասկացողութեամբ՝ հողը, օդը, ջուրը և հուրը, որոնցից բաղկացած է ամբողջ աշխարհը, որոնք և կոչվում էին չորս տարրեր։
‣ Եզնիկը աշխարհս նմանեցնում է մի կառքի, որին լծված են չորս՝ իրար հակառակ երիվարներ, այսինքն չորս տարրերը, որոնց մի ծածուկ զօրութիւն կառավարում է, պահելով հաշտ և հաւան։

    3. (Քիմիական) Ներկայումս՝ պարզ մարմին, որ չի բաժանվում բաղադրիչ մասերի, էլեմենտ, ինչպէս են ջրածինը, թթուածինը, երկաթը, սնդիկը ևն։
‣ Մենդելէեվը 1870 թուին հրատարակեց իւր նշանաւոր գիւտը, տարրերի պարբերական սիստեմը. նրա աղիւսակում բերված են 71 տարր, որոնք այն ժամանակ յայտնի էին, բայց հեղինակը գուշակել էր դեռ չյայտնված տարրեր, որոնց համապատասխան տեղերը բաց էր թողել իւր աղիւսակում։
‣ Ներկայումս յայտնի են արդէն 90 տարր, և գուշակվում է ուրիշ տարրերի գոյութիւն։
‣ Տասնևիններորդ դարի վերջերից, մանաւանդ ռադիի գիւտից յետոյ, յայտնի դարձաւ, որ տարրերը պարզ և անբաժանելի մարմիններ չեն, այլ ոչ միայն բաժանվում են մասերի, այլ և մի տարր փոխվում է ուրիշ տարրի։

Նմանութեամբ
    4. Ինչ որ մտնում է մի բանի մէջ՝ իբրև նրա կազմիչ՝ բաղկացնող մասը։
‣ Բառերը խօսքի տարրերն են։
‣ Հասարակութեան հիմնական տարրը ընտանիքն է։
‣ Երկրաչափութեան տարրերն են կէտը, գիծը, անկիւնը։

⨀հին նշանակութիւն 5. (Քերականական) Տառ, (որ տարր՚ի գրութեան այլ ձեւն է), իբրեւ հնչիւնը կամ բառը կազմող մասն։

    6. Բառի կազմութեան մէջ մտնող ամեն մի բառարմատ կամ մասնիկ։
‣ «Հանդարտվեցին» բառը վեց տարրից է բաղկացած, հան = համ, դար = հանգիստ, տ = անցեալ դերբայ կազմող մասնիկ, վ = կրաւորական կամ չեզոքական սեռի մասնիկ, եց = անցեալ կատարեալի մասնիկ, ին = յոգնակի երրորդ դէմքի մասնիկ։

    7. Մի մարդ կամ մարդկանց խումբ՝ իբրև կազմիչ մասն հասարակութեան կամ կազմակերպութեան։
‣ Ամեն մի հասարակութեան մէջ գտնվում են զանազան վնասակար տարրեր։
‣ Պէտք է կուսակցութիւնը մաքրել օտար տարրերից։
‣ Ստալինն ասել է. «Մենշեվիզմը՝ դա պրոլետարիատի կիսաբուրժուական տարրերի տակտիկան է»։

    8. (Յոգնակի կամ Տարերք ձեւով)։ Միջավայր, որտեղ մէկը ապրում է։
‣ Ձկան տարերքը ջուրն է։
‣ «Լեղի՛, որ վեր ես ելնում՝ դադարի՛ր, ցածն են քո տարրերդ»։
‣ Պատերազմներում՝ նա իրան այնպէս էր զգում՝ ինչպէս իւր բնական տարերքում։

    9. Որևէ գիտութեան սկզբնական գիտելիքները՝ տարրերը. համառօտ ձեռնարկ կամ դասագիրք որևէ առարկայի։
‣ Տարերք քերականութեան։
‣ Տարերք չափաբերութեան՝ փիլիսոփայութեան ևն։
‣ Մենք քերականութիւնն անցանք տարերքով, յետոյ սկսեցինք սովորել ընդարձակով։

    10. Բնութեան ոյժեր։
‣ Ձեզ ուղարկեցի մարդկանց դէմ պատերազմելու, և ոչ թէ տարերքների դէմ (փոթորիկների, ալեկոծութեան)։
‣ Բոլոր տարերքները կարծես միաբանել էին մեր դէմ։

⨀հին նշանակութիւն 11. Առհասարակ՝ մարմին, նիւթ, զանգուած։

    12. (Ֆիզիկական) Այն նիւթերը, որոնք գործ են դրվում գալ՚վանական մարտկոցի մէջ՝ ելեկտրական հոսանք ստանալու համար։
‣ Սովորական տարերքն են՝ պլատինի և զինգի բարակ շերտեր, որոնք ընկղմվում են ծծմբաթթուով քիչ թթուեցրած ջրի մէջ։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 2152
ՆՈՐ
(beta)
ՏԱՐԵՐՔ
գոյական
    1. նախանիւթեր՝ սկզբնական ճիւթեր, որոնցմէ բաղկացած են իրերը.

    2. ըստ յունական նիւթապաշտ փիլիսոփաներու՝ բնութեան չորս տարրերը - հողը, օդը, ջուրը եւ կրակը - որոնցմէ բաղկացած է ամբողջ աշխարհը.

    3. ներկայիս՝ պարզ մարմին, որ իր բաղադրիչ մասերուն չի բաժնուիր. օրինակ՝
‣ ջրածինը, թթուածինը.

    4. բնութեան ուժեր՝ երեւոյթներ, որոնք կը գործեն ահեղ զօրութեամբ.

    5. (Փոխաբերական իմաստ) ինչ որ կը մտնէ բանի մը մէջ՝ իբրեւ անոր մէկ բաղկացուցիչ մասը.

    6. (Փոխաբերական իմաստ) միջավայր՝ երեւոյթ՝ զբաղում եւ այլն, ուր հարազատ կը զգայ անձ մը կամ որով կլանուած է.

    7. (Փոխաբերական իմաստ) հանրային կեանքի մէջ անդիմադրելի ուժով տեղի ունեցող՝ երեւցող երեւոյթ.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) կոյր եւ հզօր զգացում՝ բնազդ.

    9. սկզբնական, գիտելիք (որեւէ գիտութեան). համառօտ ձեռնարկ՝ դասագիրք որեւէ նիւթի. նախագիտելիք, սկզբունք, նախաշաւիղ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2264
ՆՈՐ
(beta)
ՏԱՐՐ
գոյական
    1. Տե՛ս Տարերք.
    2. (Փոխաբերական իմաստ) յատկութիւն, յատկանիշ, էական գիծ.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) հանրային որեւէ խաւի՝ միջավայրի ներկայացուցիչներ.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) մարդ, անձ, ատաղձ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2267
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 20 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

Փնտռել «Տարերք» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com