Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

Ոսկոր → ոսկոր (գոյական)
Եզակի • Ուղղական հոլով
Եզակի • Հայցական հոլով
 Բառարան
ոսկոր գոյական Մարմնի ատաղձի մաս:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 363։


ՈՍԿՈՐ
գոյական
    1. կմախքի իւրաքանչիւր մաս։
    2. (վերջինը՝) կկու։

Դարձուածքներ
ողնաշարի իւրաքանչիւր ոսկորը
լիսեռ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 390
ՆՈՐ
＋գաւառական բառ ՈՍԿՈՌ ոսկռներ,
ՈՍԿՈՐ
գոյական
    1. Պինդ նիւթ կրային և ֆոսֆորային բաղադրութեամբ, զանազան ձեւի և մեծութեան, որից կազմված է մարդու և ողնաշարաւոր այլ կենդանիների կմախքը։

Ոսկորները մարդու փոքր հասակում կակուղ են և կռճիկային, և հետզհետէ ներսի կողմից ոսկրանում և պնդանում են։

Ծերունիների ոսկորները կորցնում են ճարպային նիւթը և դառնում են դիւրաբեկ։

Ամեն մի ոսկոր դրսից և ներսից պատած է թաղանթով։

Ոսկորներն իրանց դիմացկունութեամբ, ձեւով և շարժվելու յարմարութիւններով ներկայացնում են կատարելութիւն մեխանիկական տեսակէտից։

Չափահաս մարդն ունի 209 ոսկոր, չհաշված ատամները։

Ոսկորը շատ օգտակար նիւթ է։ Նրանից շինում են շատ իրեր. աղացած ոսկորը տալիս են հաւերին. այրած ոսկորից մուր են պատրաստում ևն։
‣ Այս ի՞նչ տեսակ միս ես առել. կէսից աւելին ոսկոր է։
‣ Հրացանի գնդակը նրա թեւի ոսկորը փշրեց։
‣ Միսը կերան, ոսկորներն ածեցին շների առաջ։
‣ Մի սուր ոսկոր խրվեց կերակրափողը։

    2. Փոխաբերաբար Շահ, օգուտ։
‣ Շատ են հաջում վրադ, մի-մի ոսկոր ձգիր նրանց առաջ, ձայները կտրեն։
‣ Նրանց կռիւը չաղ ոսկորի համար է։

    3. Մասնաւորապէս՝ կրծօն, կաշառք։
‣ Հասկացայ որ ոսկոր է ուզում. մի ոսկի բուռը դրի, մեղմացաւ. մի ոսկի էլ տուի՝ շատ սիրալիր դարձաւ։
‣ Նրա բերանը ոսկոր ձգիր, ուզածդ կկատարէ։

Դարձուածքներ
＋գաւառական բառ Ոսկոր կրծող
գոյական Ծաղրական անուն, որ տալիս են գանձակեցի հայերին։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1718
ՆՈՐ
(beta)
ՈՍԿՈՐ,
ՈՍԿՐ
գոյական
    1. ֆոսֆորային եւ կրային բաղադրութեամբ պինդ նիւթ. զանազան ձեւի եւ մեծութեամբ, նիւթ՝ որմէ կազմուած է մարդու եւ ողնայարաւոր այլ կենդանիներու կմախքին իւրաքանչիւր անջատ մասը.
    2. մահացածի աճիւնի մնացորդ՝ մասունք (յոգնակի կը գործածուի).
    3. ձուկի փուշ.
    4. որոշ կենդանիներու ժանիքը՝ ակռան՝ եղջիւրը եւ այլն, իբրեւ զանազան իրեր՝ զարդեր պատրաստելու նիւթ.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) կաշառք, կրծօն.
    6. (Փոխաբերական իմաստ) բաժին, մաս, շահ, օգուտ.
    7. (Փոխաբերական իմաստ) նիհարութիւն, հիւանդութիւն.
    8. (Փոխաբերական իմաստ) աղքատութիւն, անօթութիւն։

Տեսակներ
— Այտին՝ այտոսկր, թուշոսկր, աշխոռ, լծոսկր։

— Աչքին ոսկորէ երկու փոսերը՝ ակնակապիճ, ակնաբուն:

— Առաջին ողնը, որուն վրայ կը կենայ գլուխը՝ ատլաս, իսկ վերջինը՝ կկու։

— Արջառի վէգ՝ կոռ:

— Բազուկի երկու ոսկորներ՝ բազկոսկր։ Մեծը՝ տիզոսկր, խալիկ, ծղոսկր (Ֆրանսերէն cubitus), իսկ փոքրը՝ ճաճանչ, ճաճանչոսկր, ծղոսկրիկ (Ֆրանսերէն radius)։

— Բերանի խոռոչի վերի ոսկրեայ կամարը՝ քիմք:

— Գագաթի՝ գագաթոսկր, ծղիկ, ծղիկոսկր:

— Գանկի՝ գանկոսկր։

— Գանկոսկրներու կցուած տեղը՝ գաղտուն:

— Գլուխի գունտուկլոր՝ գանկ կամ գանկոսկր:

— Դաստակի ոսկորներէն մէկը՝ կեռոսկր (Ֆրանսերէն crochu)։

— Դէմքի՝ դիմոսկր։

— Երախային գանկին կակուղ մասերը՝ գաղտնակ:

— Երանքի կամ ազդրէն մինչեւ ծունկերը երկարող ոսկորներ՝ բարձոսկր, ամիրուկ։

— Զիստի՝ զստոսկր (Ֆրանսերէն fémur): Երկար է եւ ամենէն զօրաւորը մարմնի ոսկորներուն։

— Թիկունքի՝ թիկնոսկր (omoplate)։

— Թուշի՝ թուշոսկր, այտոսկր։

— Ծոծրակէն մինչեւ յետոյքի ոսկորներու շարքը՝ ողնայար, ողնաշար, ողնասիւն։

— Ծոծրակի՝ ծոծրոսկր։

— Ծունկի՝ ծնկոսկր, կողոփոց, լիսեռն, լիսեռնիկ, ծունկի կափարիչ (Ֆրանսերէն rotule)։

— Կզակի կամ ծնօտի վերի եւ վարի ոսկորներ՝ կզկոսկր:

— Կողի՝ կողոսկր։

— Կոնքի՝ կոնքոսկր։

— Կուրծքի վանդակի (կրծքավանդակ) երկու կողմի 12ական ոսկորներ՝ լանջոսկր, վանդակորմ, թոքտուն, կրծոսկր:

— Կռնակի կամ թիկունքի՝ թիակ, բէճ, բէչ կամ բէջ, ուսագլուխ:

— Կրունկի՝ պճեղ կամ պճիղ, ուլն, ուլնոսկր, ճագ։

— Ճակատի՝ ճակատոսկր:

— Մատներու՝ կոճ, կոճիկ, ճան, մատնոսկր:

— Մարմնի ոսկորներուն ամբողջութիւնը՝ կմախք:

— Նախաբազուկի՝ ծղի, ծղիկ, ծղուկ, արմկոսկր:

— Ողնայարի իւրաքանչիւր ողն՝ լիսեռ:

— Ողնաշարի երկրորդ ոսկորը՝ վերէն սկսած՝ ոռնակ:

— Ողնաշարի մեծ ողն՝ աւագողն:

— Ողնաշարի վարի՝ յետոյքի միսերուն թաղուած ոսկորներու խումբ՝ պոչ կամ փէօչ:

— Ոտքի թաթի երկու կողմերու դուրս ցցուած ոսկորներ՝ վէգ, ճան, յոգի կամ յոյգ, լիցք։

— Ուսի՝ ուսոսկր, անրակ, թիակ (Ֆրանսերէն omoplate)։

— Պզտիկ՝ ոսկրիկ:

— Սեպաձեւ՝ սեպոսկր (Ֆրանսերէն sphénoïde)։

— Սեռային երկու գործարաններու միջեւ գտնուող երկու մեծ եւ երկու փոքր ոսկորներ՝ կոնք:

— Սրունքի մեծ ոսկոր՝ ոլոք (Ֆրանսերէն péroné), իսկ ընկերը՝ խռչակ, խոտուց:

— Ցայլքի՝ ցայլոսկր։

— Քիթի՝ քթոսկր։

— Քիթի վերնամասը կազմող՝ խոխոսկր, խոփ (Ֆրանսերէն vomer)։

— Քիմքի՝ քմոսկր:

— Քունքի՝ քունքոսկր։

Բաղադրեալ Բայեր
Ոսկոր կտրիլ
չէզոք բայ
    1. ոսկորի պէս ամրանալ. ոսկրանալ.
    2. չորնալ, փայտանալ։

Ոսկոր ուզել
ներգործական բայ կաշառք ուզել, կրծօն ուզել։

Ոսկոր ու կաշի դառնալ, ոսկոր ու կաշի մնալ
չէզոք բայ հալիլ - մաշիլ, շատ նիհարնալ։

Ոսկորները աղալ
ներգործական բայ սաստիկ ծեծել:

Ոսկորները հանգստանալ
չէզոք բայ մեռնիլ:

Ոսկորները մնալ
չէզոք բայ սաստիկ նիհարնալ:

Ոսկորները տեղը գալ
չէզոք բայ
    1. տեղահան ոսկորները իրենց տեղը դրուիլ.
    2. հանգստանալ.
    3. (Հեգն.) ծեծ ուտել եւ ապա խելօքնալ:

Դարձուածքներ
Մինչեւ ոսկորները՝ ծուծը հասնող ցուրտ
սաստիկ ցուրտ:

Միսը քեզի, ոսկորը ինծի
կ՚ըսէր ծնողքը վարպետին՝ ուսուցիչին, երբ իր որդին կը յանձնէր անոր խնամքին, անհրաժեշտ պարագային՝ ծեծելու, իրաւունք տալով անոր։

Ոսկոր կրծող
    1. շուն.
    2. (Փոխաբերական իմաստ) կաշառակեր.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) աղքատ, մուրացկան:

Քեզի ոսկոր նետող չկայ
    1. քեզի խօսք՝ ակնարկութիւն ընող չկայ.
    2. (Հեգն.) շան պէս հաջելու պէտք չունիս:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1862
ՆՈՐ
(beta)
ՓՈՒՇ
գոյական
    1. որոշ բոյսերու բունի՝ ճիւղերու՝ ցօղուններու՝ տերեւներու եւ այլնի վրայ բուսած պինդ եւ սրածայր յաւելուած.

    2. ձուկերու բարակ՝ երկար եւ սրածայր ոսկոր.

    3. ոզնիի մորթը ծածկող ասեղնաձեւ ստեւը.

    4. սրածայր ասեղնաձեւ գոյացութիւն ներկայացնող բուսական ներկայացուցիչ. փուշի թուփ, փշենի, տատասկ.

    5. փշաբեր զանազան բոյսեր.

    6. փայտի փոքր սրածայր կտոր՝ շիւղ, որ կը խրուի մարդու եւ կենդանիի մարմնի մէջ.

    7. մետաղեայ սրածայր շինուածք՝ մետաղալարի վրայ անցուելու համար. օրինակ՝
‣ փշաթելի համար.

    8. եղունգի կողքին բուսած սրածայր մաս.

    9. Շարականի հին խազերէն մէկը.

    10. (Փոխաբերական իմաստ) ցաւ՝ տառապանք՝ դժուարութիւններ ներկայացնող՝ յառաջացնող հանգամանք. խոչ, խութ.

    11. (Փոխաբերական իմաստ) ցաւ, վիշտ, տառապանք.

    12. (Փոխաբերական իմաստ) խիղճի խայթ։

Տեսակներ
— Աչքի՝ անհանդուրժելի։

— Բարձի տակ՝ մտահոգութիւն, մտատանջութիւն:

— Կեանքի մէջ՝ խոչ, խութ, դժուարութիւն:

— Հասկի՝ քիստ:

— Ձուկի՝ ոսկոր, ողնայար, քիստ, խայթ։

— Միտքի՝ մտատանջութիւն, մտահոգութիւն։

— Ոզնիի՝ խոչք։

— Վարդի՝ պսեմ:

Բաղադրեալ Բայեր
Աչքի փուշ ըլլալ
չէզոք բայ ատելի ըլլալ։

Փուշ ու տատասկ ցանել մէկուն ճամբուն վրայ
ներգործական բայ
    1. չար մաղթանք ընել ճամբորդին համար.
    2. խոչընդոտ յարուցանել. դժուարացնել։

Փուշերու վրայ նստիլ՝
չէզոք բայ անհանգիստ՝ անապահով դրութեան մէջ ըլլալ:

Դարձուածքներ
Փուշէ պսակ դրուի գլխուդ
ամուսնութիւնդ չվայելես։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2383
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 196 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել Ոսկոր բառոյթին կամ Ոսկոր բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «Ոսկոր» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com