Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

ՀԱՏԱԾ → հատնիլ (բայ)
(Անցեալ դերբայ)
(Գոյական անցեալ դերբայ) • Եզակի • Ուղղական հոլով
(Գոյական անցեալ դերբայ) • Եզակի • Հայցական հոլով

Գտնուած Բառոյթներ

 Բառարան
հատած գոյական Տաղաչափութեան մը ներքին բաժանումը * պարբերութիւն:
հատել ներգործական բայ Կտրել, հատ-հատ ընել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 243։


ՀԱՏՆԻԼ
չէզոք բայ
    1. սպառիլ։
    2. (եկամուտ՝) ցամքիլ։
    3. (հաց՝ դրամ՝) լմննալ։
    4. (հիւանդը՝) ծիւրիլ։
    5. (խօսք՝) վերջանալ։
    6. (շունչը՝) կտրիլ, դադրիլ։
    7. (ըսելիքը՝) չունենալ։

Դարձուածքներ
ուժը հատնիլ
ուժաթափիլ։

ճարը հատնիլ
նեղը իյնալ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 278
ՆՈՐ
ՀԱՏԱԾ ի (ից կմ ոյ)
ածական գոյական
⨀հին նշանակութիւն 1. Կտրված։

⨀հին նշանակութիւն 2. Կտրված տեղը կամ կտորը։

    3. Գրուածքի կամ շարադրութեան մասն, բաժանմունք։
‣ Ընդարձակ գրուածքը բաժանվում է հատորների, հատորը մասերի, մասը հատածների, հատածը գլուխների։

    4. Գրուածքի մի փոքր մասը, որ սկսվում է նոր տողից մինչև նոր տող. պարբերութիւն, աբզաց։
‣ Այս հատածը կարելի է դուրս ձգել։

    5. (Երկրաչափական) Բոլորակի այն մասը, որ պարունակվում է երկու շառաւիղների և նրանց մէջ ձգված աղեղի մէջ. սեկտոր։
‣ Հատածի մակերեւոյթը հաւասար է նրա աղեղին՝ բազմապատկած շառաւիղի կէսով։

    6. (Տաղաչափական) Տաղաչափութեան անդամի մէջ կարճ շնչառութիւն, ընդհատում, որ պահանջվում է քերականական կանոնով։
‣ «Սըրտիկս, որ ի խաչն էր կիպ՝ թունդ առաւ», տասնոտնեան տողում Սրտիկս-ից և կիպ-ից յետոյ հատածները քերականական պահանջ են, բայց ոչ տաղաչափական։

    7. Տաղաչափական տողի ամեն մի անդամը, որ վերջանում է շեշտված վանկով։
‣ Տասնևչորսոտնեան տողը բաղկանում է չորս անդամից, որոնք հատածներ են կազմում շեշտված վանկերով. 4-3-4-3. օրինակ՝ «Գիտեմ դու է՛լ ⎸ ես կարօ՚տ ⎸ մըշտագարո՚ւն ⎸ այն դրախտի՛ն⎸»։

    8. անցեալ դերբայ Հատնել՚ի։ Տե՛ս Հատնել։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1211
ՆՈՐ
(beta)
ՀԱՏՆԵԼ հատայ
չէզոք բայ
    1. Սպառվել, պարպել, վերջանալ։
‣ Մեր ալիւրը մինչև հատնի՝ նոր ցորենը կհասնի։
‣ Փողս հատել է։
‣ Համբերութիւնս հատաւ. －Մեր էլ լոյսը հատաւ։

＋գաւառական նշանակութիւն 2. Սատկել (անարգական)։

Որոշ գաւառներում՝ խատնել։
‣ Եզը խատաւ։
‣ Աւազակին մէկն էր, խատաւ պրծանք նրանից։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1212
ՆՈՐ
(beta)
ՀԱՏԱԾ
գոյական
    1. գրուածքի խոշոր մաս՝ բաժանմունք՝ որ կրնայ պարունակել մօտ 20-25 տող, քիչ մը աւելի կամ պակաս.

    2. գրուածքի մէկ փոքր մասը՝ որ կը սկսի նոր տողէն մինչեւ նոր տող, պարբերութիւն.

(Ֆրանսերէն paragraphe).

    3. բոլորակի այն մասը՝ որ կ՚իյնայ երկու շառաւիղներու եւ անոնց միջեւ գտնուող աղեղին մէջ.

(Ֆրանսերէն secteur).

    4. տաղաչափութեան մէջ եւ նոյն տողի վրայ կարճ ընդհատում՝ շնչառութիւն՝ որ կը պահանջուի քերականական կանոնով.
‣ «Սրտիկս, որ ի խաչն էր կիպ՝ թունդ առաւ».

    5. տաղաչափական տողի ամէն մէկ անդամը՝ որ կը վերջանայ շեշտուած վանկով (Ֆրանսերէն césure).
‣ «Գիտեմ դու է՛լ /ես կարօ՛տ/ մշտագարո՛ւն/ այն դրախտի՛ն /» 4+3 + 4+3.

    6. կտրուած.

    7. կտրուած տեղը կամ կտորը.

    8. վերջացած, լմնցած.
‣ այդ ապրանքը հատած է։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1185
ՆՈՐ
(beta)
ՀԱՏՆԻԼ
գոյական
    1. սպառիլ, լմննալ.

    2. հալիլ, մաշիլ, հիւծիլ, ծիւրիլ, աստիճանաբար մահանալ.

Տեսակներ
— անարգականը՝ սատկիլ։

Բաղադրեալ Բայեր
Եկամուտը հատնիլ
չէզոք բայ ցամքիլ.

հացը հատնիլ, դրամը հատնիլ
չէզոք բայ լմննալ.

հիւանդը հատնիլ
չէզոք բայ ծիւրիլ.

ուժը հատնիլ
չէզոք բայ ուժաթափիլ.

խօսքը հատնիլ
չէզոք բայ վերջանալ.

շունչը հատնիլ
չէզոք բայ կտրիլ, դադրիլ.

ըսելիքը հատնիլ
ներգործական բայ խօսելիք չունենալ.

ճարը հատնիլ
չէզոք բայ նեղը իյնալ, մնալ, ճարահատիլ:

Հակառակը՝ առատանալ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1186
ՆՈՐ
(beta)
ՄԱՐԻԼ
չէզոք բայ
    1. գիտակցութիւնը կորսնցնել եւ գետին իյնալ անզգայ. ուշաթափիլ, նուաղիլ.
    2. շիջանիլ, անցնիլ (լոյս).
    3. (Փոխաբերական իմաստ) նուազիլ, տկարանալ.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) անհետանալ, շնշուիլ (յոյս՝ ակնկալութիւն)։

Տեսակներ
— Անօթութենէ՝ սուաղիլ, նքթիլ, նքողիլ։

— Խնդալէն՝ թալանալ։

— Ծարաւէ՝ դոսրովիլ:

— Ձայնը՝ քաշուիլ:

— Շունչը՝ հատնիլ, սպառիլ։

— Ցեղը՝ ջնջուիլ, անճիտուիլ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1434
ՆՈՐ
(beta)

Նման բառեր
յատած
 Գործածութիւն փորձնական 22 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել ՀԱՏԱԾ բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «ՀԱՏԱԾ» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com