Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

ՀԱՆԴԷՍ → հանդէս (գոյական)
Եզակի • Ուղղական հոլով
Եզակի • Հայցական հոլով
 Բառարան
հանդէս գոյական Տօնախմբութիւն, տօնակատարութիւն * ներկայացում * պարբերաթերթ * շուք, արարողութիւն:
հանդ գոյական Անդ, արտ, դաշտ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 239։


ՀԱՆԴԷՍ
գոյական
    1. հանդիսութիւն, տօն, ցոյց, տեսարան։
    2. ներկայացում։
    3. խրախճանութիւն, կոչունք։
    4. ուրախութիւն։
    5. փորձ։
    6. փաստ, ցուցմունք, ապացոյց։
    7. (թերթ՝) պարբերական, պարբերաթերթ, հանդիսարան։

Դարձուածքներ
զօրքի հանդէս
զօրահանդէս։

երաժշտական հանդէս
նուագահանդէս, կացուրդ։

ցորեկուան հանդէս
ցերեկոյթ։

իրիկուան հանդէս
երեկոյթ։

գիշերուան հանդէս
ցայգահանդէս։

արուեստներու հանդէս
արուեստահանդէս, ցուցահանդէս։

թաղմանական հանդէս
յուղարկաւորութիւն։

վաճառքներու հանդէս
տօնավաճառ։

հանդէս ընել
տօնել։

ի հանդէս գալ
երեւնալ, յայտնուիլ։

ի հանդէս բերել
ցուցնել, ցուցադրել, յայտնել։

հանդէսով
հանդիսաւորապէս, հանդիսապէս, շքեղօրէն։

գեղջկական հանդէս
դէրք։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 270
ՆՈՐ
ՀԱՆԴԷՍ (հանդիսի, հանդիսից), հանդէսի կմ հանդիսի, հանդէսով կմ հանդիսով
գոյական
     Ընդհանրապէս՝ հրապարակական ցուցադրութիւն։

    1. Մարդկանց համախմբում՝ հրապարակական քննութեան՝ նայեացքի համար։
‣ Զինուորական հանդէս։
‣ Երբ Հայաստանից զօրք էր գնում Պարսկաստան՝ գնդի հանդէսը թագաւորն ինքն էր կատարում։

⨀հին նշանակութիւն 2. Մարդկանց համախմբում հաշուարկի համար, մարդահամար, աշխարհագիր։

⨀հին նշանակութիւն 3. Հրապարակական ատեան՝ հարցուփորձի համար։

    4. Ասպարէզ, մրցարան, հրապարակ, որտեղ դուրս են գալիս ցոյց տալու իրանց ոյժը, ընդունակութիւնները ևն։
‣ Թող հանդէս գայ՝ ով ցանկանում է ինձ հետ մրցել։
‣ Նա հանդէս բերեց այնպիսի շնորհք, որ ոչ ոք նրանից չէր սպասում։

⨀հին նշանակութիւն 5. Քաջութիւն, արիութիւն, որ արտայայտվում է հրապարակով։

    6. Ցուցադրութիւն, ի ցոյց հանելը, ցուցահանդէս։
‣ Պատկերների հանդէս։
‣ Աշակերտների ձեռագործների հանդէս։

    7. (Եկեղեցական) Որեւէ ծէսի սահմանված արտաքին ձեւ։
‣ Մեռոնօրհնութեան հանդէս։

    8. Ծէս, որ կատարվում է հրապարակով՝ շքեղութեան համար։
‣ Թագադրութեան հանդէս։
‣ Պսակադրութեան հանդէս։

    9. Շուք, շքեղութիւն, փառահեղութիւն։
‣ Մեծ հանդէսով նրան ընդունեցին։

    10. Հասարակական տօն, տօնախմբութիւն։
‣ Դպրոցական տարեկան հանդէս։
‣ Ժողովրդական հանդէսներ։

    11. Ներկայացում, տեսարան։
‣ Աշակերտական հանդէս։
‣ Երաժշտական հանդէս։

⨀հին նշանակութիւն 12. Գրական ասպարէզ, որտեղ հեղինակը հրապարակ է գալիս մի բան ասելու։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 13. Պատմական գրուածքի մասն, բաժանմունք։

    14. Պարբերական հրատարակութիւն (ամսական, կիսամսեայ), որ նուիրված է որոշ հարցերի հրապարակական քննութեան, ուսումնասիրութեան։
‣ Գրական և պատմական հանդէս։
‣ Հանդէս ամսօրեայ։

Բաղադրեալ Բայեր
⨀հին բառ Զհանդէս առնուլ իրիք
ներգործական բայ
    1. Քննել, զննել։
    2. Փորձն առնել։

⨀հին բառ Ի հանդիսի անցուցանել
ներգործական բայ Հրապարակով փորձ անել, քննել։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1195
ՆՈՐ
(beta)
ՀԱՆԴԷՍ
գոյական
    1. պաշտօնական ու հանդիսաւոր հաւաքոյթ՝ հանդիսութիւն՝ ուրախ կամ տխուր.

Տեսակներ
— եկեղեցական՝ տօնախմբութիւն, տօնակատարութիւն.

— ծաղիկներու՝ ծաղկահանդէս, ծաղկատօն.

— ազգային յիշատակելի ոգեկոչում՝ տօնահանդէս, փառատօն.

— սուգի՝ սգահանդէս.

— զինուորական՝ զօրահանդէս.

— մարզական՝ մարզահանդէս.

— նուագի՝ նուագահանդէս.

— երգի՝ երգահանդէս։

— աշակերտական՝ թատերական՝ ներկայացում.

— ցերեկուան՝ ցերեկոյթ.

— իրիկուան՝ երեկոյթ.

— գիշերուան՝ ցայգահանդէս.

— պարի՝ պարահանդէս.

— դիմակաւոր՝ դիմակահանդէս.

— արուեստներու հրապարակային ցուցադրութիւն՝ ցուցահանդէս.

— պատկերներու՝ պատկերահանդէս, նկարահանդէս.

— վաճառելի ապրանքներու՝ տօնավաճառ.

— խարոյկի՝ խարուկահանդէս.

— մեծ հանդիսութեամբ՝ շքեղ՝ շքահանդէս.

— յիշատակի՝ յուշահանդէս.

— գեղջկական՝ դէրք.

    2. պարբերական հրատարակութիւն, ամսաթերթ, ամսագիր, հանդիսարան, պարբերաթերթ.

    3. շուք, շքեղութիւն, փառահեղութիւն.
‣ մեծ հանդէսով ոգեկոչեցին Թարգմանչաց յիշատակը եւ անոնց կատարած նախախնամական դերը ազգային-եկեղեցական մեր կեանքին մէջ.

    4. ասպարէզ, մրցարան, հրապարակ՝ ոյժի՝ ընդունակութիւններու ցուցադրութեան (ֆիզիքական թէ գրական).
‣ ով որ կ՚ուզէ ինծի հետ մրցիլ՝ թող հանդէս գայ:

Բաղադրեալ Բայեր
Հանդէս ընել
ներգործական բայ
    1. հանդիսութիւն՝ ներկայացում՝ ցուցադրութիւն ընել,
    2. տօնել.

ի հանդէս գալ
չէզոք բայ
    1. հրապարակուիլ (հրատարակութիւն),
    2. երեւիլ, յայտնուիլ, երեւան գալ, մէջտեղ ելլել։

ի հանդէս բերել
ներգործական բայ
    1. երեւան՝ մէջտեղ հանել, ցուցադրել, ցոյց տալ,
    2. հրապարակել (հրատարակութիւն)։

Յարակից Բառեր
— հանդէս՝ ցուցադրութիւն՝ ներկայացում ընելու տեղ՝ հանդիսավայր, հանդիսարան։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1164
ՆՈՐ
(beta)
ՄԱՄՈՒԼ
գոյական
    1. ճնշելու, ճզմելու, պինդ բռնելու համար որեւէ գլան, գործիք կամ մեքենայ. ճնշան.

    2. տպելու մեքենայ.

    3. լրագրութիւն.

    4. պրակ, մամուլահամար (սովորաբար 16 էջ):

Բայարմատն է մալ, որ կը նշանակէ ճմլել, ճնշել, տրորել։ Գործողութիւնը պէտք է կոչուէր մալում։ Կ՚ենթադրենք որ մ եւ լ գիրերու տեղափոխումով կամ արմատին կրկնութեամբ, մուլ ձայնդարձով, մալ-մուլ եղած է մամուլ, որ ճնշելով օրինակներու հանում կը նշանակէ:

Ժամանակի ընթացքին, գաղափարներու յարակցութեամբ, այն գործիքը, իմա՛ մեքենան, որ կը ճնշէ, կը տպէ, ուրկէ տպագրական մամուլ եզրը։

Ու տակաւին, երրորդ ոստումով մը － լրագիրները, պարբերաթերթերն ու տարեգիրքերը, որոնք կանոնաւոր հերթականութեամբ լոյս տեսնող հրատարակութիւններ են եւ մեծ մասամբ խումբ մը մարդոց մտածումներն ու զգացումները կը փոխանցեն ընթերցող հանրութեան։

Յարակից Բառեր
— Մամուլի հոմանիշ՝ թերթ, լրատու, լրաբեր, տեղեկատու (նեղ իմաստով). լրագրութիւն եւ հրապարակագրութիւն (լայն իմաստով): Անցեալ դարուն կը գործածէին լրոյ գիր, լրագիր, օրագիր, հանդէս եւ այլն բառերը:

Կարճ սահմանումով, մամուլ եզրով կը հասկնանք որոշ պարբերականութեամբ հրատարակութիւններ － օրաթերթէն մինչեւ տարեգիրք:

Հայ մամուլին երախայրիքը՝ առաջին պտուղն է Ազդարար ամսագիրը, լոյս տեսած Հնդկաստանի Մատրաս քաղաքին մէջ, 1794 Հոկտեմբեր － 1796 Փետրուար, Յարութիւն Քահանայ Շմաւոնեանի կողմէ։

Արեւելահայոց առաջին թերթն է Արեւելեան Ծանուցմանց (1815), արեւմտահայոց՝ Լրոյ Գիր (1832): Արեւմտահայաստանի՝ Արծուի Վասպուրական (Վան, 1858)։ Արեւելահայաստանի՝ Արարատ (Էջմիածին, 1868): Լիբանանի՝ Լոյս (1918):

Այսօր ունինք թերթեր որոնք դարէ մը աւելի կեանք ունին: Մեր ամենէն երկարակեաց թերթերն են՝ Բազմավէպ (Վենետիկ), որ սկսած է 1843ին, Հանդէս Ամսօրեայ (Վիեննա) 1887ին։

Յաջորդականօրէն կը նշենք 60 եւ աւելի տարուան կեանք ունեցող մեր թերթերը եւ անոնց հիմնադրութեան տարեթիւերը։

Հայրենիք օրաթերթ (Պոսթըն), 1899. Երիտասարդ Հայաստան (Նիւ Եորք, ապա՝ Նիւ Ճըրզի), 1903. Ժամանակ (Պոլիս), Ասպարէզ (Ֆրէզնօ, ապա՝ Լոս Անճէլըս), 1908. Յուսաբեր (Գահիրէ), 1913. Արեւ (Գահիրէ), 1915. Պայքար (Պոսթըն), 1921. Լրաբեր (Լոս Անճէլըս), 1922. Նոր օր (Լոս Անճէլըս), 1922. Մարմարա (Պոլիս), 1924. Մարանաթա (Հալէպ - Պէյրութ), 1925. Յառաջ (Փարիզ), 1925. Սիոն (Երուսաղէմ), 1927. Ազդակ (Պէյրութ), 1927։

Ներկայիս՝ Սփիւռքի մէջ լոյս կը տեսնէ շուրջ 420 մեծ ու փոքր թերթ:

Լիբանանի մէջ մեր երեք օրաթերթերն են՝ Ազդակ (1927, Մարտ 5), Արարատ (1937, Նոյեմբեր 7) եւ Զարթօնք (1937, Սեպտեմբեր 26):

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1401
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 332 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել ՀԱՆԴԷՍ բառոյթին կամ ՀԱՆԴԷՍ բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «ՀԱՆԴԷՍ» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com