Հայերէն բառարան

Անվճար հայերէն ուղղագրիչ

Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա

Հայերէն Հայ | Հայ-Անգլերէն Հայ-Անգ | Անգլերէն-Հայ Անգ-Հայ | Հայ-Ֆրանսերէն Հայ-Ֆրա | Ֆրանսերէն-Հայ Ֆրա-Հայ

Ձեւաբանութիւն

Գտնուած Բառոյթներ

ծետուկը

Բառարան

ԾԵՏՈՒԿ

գոյական որդ (միսի ճանճի)։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 209

ՆՈՐ

＋գաւառական բառ ԾԵՏՈՒԿ

գոյական

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 968

ՆՈՐ

(beta)

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 915

ՆՈՐ

(beta)

ՁԱԳ

գոյական
    1. նոր ծնած թռչուն.

    2. պզտիկ թռչուն.

    3. նորածին կենդանիի ընդհանուր անուն։
Տեսակներ

— Աղաւնիի՝ դոխ, աղաւնեակ:

— Աղաւնիի (որձ)՝ վարուժնակ:

— Այծեամի՝ այծեմնիկ։

— Այծի՝ ուլ։

— Այծի (էգ)՝ ալոջ։

— Այծի (միամեայ)՝ ամիկ:

— Առիւծի, վագրի՝ կորիւն։

— Արծիւի՝ արծուաձագ:

— Արջի՝ թոժիւն, քոթոթ։

— Աւանակի՝ քուռակ:

— Բազէի՝ գաւազ, պիլիկ։

— Բորենիի՝ կոռնակ:

— Գոմէշի՝ գխատակ, պլԷճ, գոմշուկ։

— Գորտի՝ շերեփիկ, շերեփուկ, կրօր, գտէլ։

— Եղնիկի՝ եղնորթ:

— Իժի՝ իժակորիւն:

— Իշու, աւանակի՝ քուռակ։

— Լորի՝ լորամարգի։

— Խոզի, կինճի՝ խոճկոր, գոճի։

— Կատուի՝ փիսիկ:

— Կովի՝ հորթուկ, հորթ:

— Հաւի՝ վառեակ:

— Հաւի (նորածին)՝ ճուտ, մժուժ:

— Հաւի (պարարտ)՝ շլփօն:

— Ձիու՝ մտրուկ, ձիաքուռակ։

— Ճանճի՝ մուն։

— Միսի ճանճի՝ ծետուկ:

— Մուկի՝ մկնիկ։

— Շան, գայլի՝ լակոտ:

— Ոչխարի՝ բուծ, գառնուկ։

— Ոջիլի՝ մաթիլ, մնիկ, անիծ։

— Ուղտի՝ կոզռն, կոզռակ, ուղտաձագ։

— Փիղի՝ փղորդի։

— Օձի՝ օձակորիւն, իժակորիւն։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1324

ՆՈՐ

(beta)

ՃԱՆՃ

գոյական
1. երկթեւ՝ աղտոտ միջատ մը.

2. մեղուն՝ այլ անուամբ մեղրաճանճ։

Յարակից Բառեր

— Ասկէ՝ ճանճնոց, որ կը նշանակէ փեթակ.

    3. բնական սեւ բիծ մը՝ երեսի վրայ. դէմքի խալ կամ պիսակ.

    4. մօրուքի փնջիկ մը՝ երիտասարդներուն ստորին շուրթին վրայ.

    5. խաղաթուղթի մէջ՝ սպաթի. խաչ, երեքնուկ.

    6. բակլայի հատիկին սեւ քիթը.

    7. նշանառութեան տախտակին կեդրոնի սեւ կէտը.

    8. ձուկերու խայծ կամ կեր, կայթերուն ծայրը դրուած.

    9. աղջիկ մը (Ֆրանսերէն ասթիքօ), որ այր կ՚որսայ՝ կաւատի մը հաշուոյն.

    10. հարաւային կիսագունդի համաստեղութիւն մը.

    11. երկունքի առաջին թեթեւ եւ ընդհատ ցաւերը.

    12. կաշիէ փոքրիկ կտոր մը՝ սուսերամարտիկներու թուրին ծայրը դրուած.

ածական
    13. հետաքրքիր եւ անտանելի մէկը.

    14. անկոչ հիւր, պորտաբոյծ, ձրիակեր, մակաբոյծ.

    15. աղտոտ, ոչ-մաքրասէր.

    16. լրտես.

    17. տգեղ։

Տեսակներ

— Ս. Մարկոսի ճանճ, սեւ ճանճ մը, որ կը կոչուի նաեւ սգաւոր ճանճ.

— թունաւոր՝ գարաւ.

— ձիու՝ ձիաստաց.

— միսի՝ մսաճանճ.

— շան՝ շանաճանճ.

Բաղադրեալ Բայեր

Ճանճ բռնել

չէզոք բայ
1. որսալ.
2. անգործ նստիլ:

Ճանճ սպաննել հինգ քայլ հեռուէն

չէզոք բայ բերանի գարշահոտութիւն ունենալ:

Ճանճ քշել

չէզոք բայ
    1. հեռացնել.
    2. անզբաղ՝ անգործ ըլլալ.
    3. յաճախորդ չունենալ։

Ճանճէն իւղ հանել

չէզոք բայ ժլատ եւ շահամոլ ըլլալ:

Ճանճի բզզոցը լսուիլ

չէզոք բայ խոր լռութիւն:

Ճանճի նմանիլ

չէզոք բայ նիհար ըլլալ:

Դարձուածքներ

Նմանողաբար կամ թելադրական ձեւով.
— ձիւնի փաթիլները՝ ձմրան ճանճ կամ ճերմակ ճանճ.

— կայծոռիկը՝ կրակէ ճանճ.

— վառած ածուխին կայծը՝ ցատկող ճանճ.

— տեսողութեան կամ աչքին մէջ խաղացող սեւ կէտերը՝ թռչտուն ճանճ.

— կղերականը՝ սեւ ճանճ.

— պարծենկոտը՝ սայլապանի ճանճ.

Ամառ չի գար առանց ճանճի

հաճոյք եւ վիշտ իրարմէ անբաժան են։

Ճանճի գիր, Ճանճի ոտք

գոյական գէշ, տգեղ գիր։

Քիթէն ճանճ մը որ իյնայ՝ քառասուն կտոր կ՚ըլլայ

1. շատ խիստ մարդ.
2. շատ տխուր մարդ։

Յարակից Բառեր

— ճանճի աղտեղութիւն՝ ծետուկ:

ՆՈՐ

(beta)

ՍԵՐՄ

գոյական
    1. ընդհանրապէս՝ այն նիւթը, որմէ յառաջ կու գայ նոր էակ՝ կենդանի՝ բոյս. սերող նիւթ.
    2. կենդանիներու մէջ հեղուկանման մածուցիկ նիւթ, որ կը գոյանայ արական սեռային գործարաններուն մէջ եւ բեղմնաւորուելով էգերու ձուիկներուն հետ, կը գոյանայ սաղմը.
    3. բոյսերու մէջ՝ արական բոյսերու փոշանօթներուն մէջ գոյութիւն ունեցող ծաղկափոշի՝ բեղմնափոշի.
    4. սաղմ.
    5. ցանելու սերմնցու.
    6. մասնաւորապէս՝ հացահատիկներու հունտ.
    7. կորիզ, կուտ.
    8. շերամի բեղմնաւորուած ձուիկ.
    9. (Փոխաբերական իմաստ) զարմ, սերունդ, զաւակ.
    10. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ բան յառաջ բերող եւ զարգացնող պայման՝ հանգամանք՝ սկիզբ. սաղմ։

Տեսակներ

— Արիւնախառն՝ արիւնասերմ:

— Արուի՝ սերմ։

— Էգի՝ ձուիկ:

— Թարախախառն՝ թարախասերմ:

— Ճանճի՝ ծետուկ:

— Ոջիլի՝ անիծ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2116

ՆՈՐ

(beta)

ՔԱՔ