Հայերէն բառարան

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 856

ՆՈՐ

(beta)

ՇՐՋԱՆԱԿ

գոյական
    1. (Գրաբար) շրջիլը, շրջագայութիւն.

    2. շրջելու տեղը, ճեմելիք.

    3. ինչ բանի վրայ, որ բան մը կը պտըտի. ծխնի, լիսեռ.

    4. սահման, որ կը շրջապատէ՝ կ՚ամփոփէ տարածութիւն մը. շրջան, շրջագիծ, շրջանագիծ, բոլորակ, պարուրակ, պարոյր.

    5. (Աստղ.) գօտի, ծիր, կամար.

    6. մետաղէ՝ փայտէ եւ այլն քառանկիւնի՝ ձուաձեւ կամ կլոր շինուածք՝ կազմած, որուն մէջ որեւէ բան հանգչեցնելու՝ ամրացնելու համար կամ իբրեւ զարդ՝ մէջը դրուած իրին համար. օրինակ՝

‣ նկարի շրջանալ.

    7. նոյնպիսի յարմարանք՝ շինարարական նպատակներու համար.

    8. մեքենաներու՝ գործիքներու հիմնական մասը.

    9. որեւէ գրաւոր բնագիրի՝ պատկերի շուրջը քաշուած՝ գծուած գունաւոր շրջանաձեւ գիծ.

    10. նկարի՝ բնագիրի եւ այլն շուրջը քաշուած՝ գծուած սեւ ժապաւէն կամ սեւ գիծ՝ իբրեւ սուգի նշան.

    11. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ բանի սահմանները՝ ծաւալը, ծրագրուած գործունէութեան սահման, գործունէութեան գաւառ.

    12. (Փոխաբերական իմաստ) վարմունքի՝ գործունէութեան եւ այլն պայմանական կամ հանրային կարծիքին կողմէ ընդունուած սահմանափակումներ.

    13. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ կարգի կապերով իրարու կապուած մարդոց խումբ. շրջան, շրջապատ, միջավայր.

    14. մետաղէ՝ փայտէ՝ կերպընկալ նիւթէ եւ այլն շրջանաձեւ գօտի՝ խոշոր օղակ (իբրեւ խաղալիկ՝ ամրացման միջոց եւ այլն)։

Հոմանիշ՝ ծիր, ոլորտ։

Տեսակներ

— Անիւի (արտաքին)՝ դօղ, մարն։

— Անիւի (ներքին) փայտեայ՝ հեց, հեւանք:

— Գծագրութեան՝ շրջագիծ:

— Երիզով՝ երիզազարդ, զարդերիզ, շրջեզր:

— Միտքի՝ տարողութիւն, մտահորիզոն։

— Յոռի՝ սխալ պատճառաբանութիւն:

— Սիւնի՝ խոզ:

— Սուրբի մը գլխուն՝ լուսապսակ:

— Տակառի՝ գօտի, օղկապ։

— Տեղի, անձի՝ շրջապատ, միջավայր։

— Տեսողութեան՝ հորիզոն:

— Քաղաքի՝ թաղ, թաղամաս:

Բաղադրեալ Բայեր

— Անիւին երկաթէ շրջանակ անցընել՝ մարնել։

— Պատկերի մը շրջանակ անցընել՝ շրջանակել։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1819

ՆՈՐ

(beta)

ԱՆԻՒ

գոյական
1. մեքենական բոլորակաձեւ եւ տափակ գործիք, որ իր շուրջը կը դառնայ լի կամ դատարկ շառաւիղով.
2. տղոց խաղալիք՝ փայտէ կամ երկաթէ շրջանակ։

Տեսակներ

— Բրուտի անիւ՝ դուրգն.

— մանելու՝ մանոց, ջարհակ կամ ջահրայ (Դանիէլ Վարուժան ջահրակ ձեւը գործածած է)։

Յարակից Բառեր

— Անիւի շրջապատն է հեց.

— 8 կամ 6 կտոր փայտերը՝ հեւանք.

— շառաւիղները՝ խոզք.

— առանցքը՝ լիսեռ, սռնակ, խոզք.

— կեդրոնը՝ ականոց, միջանիւ, կունտն կամ գունտ, ուրկէ կ՚անցնի երկաթէ շրջանակը կամ օղամանեակը։