Հայերէն բառարան

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 215

ՆՈՐ

(beta)

ԱՆԵԼ,
ԱՆԵԼԱՆԵԼԻ

գոյական ածական
    1. ուրկէ ելլել դժուար է.
    2. մէջէն չելլելիք բան.
    3. դժուարալոյծ.
    4. արեւելահայերէն՝ ընել։

Հակառակը՝ դիւրին։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 98

ՆՈՐ

(beta)

ՃԱՄԲԱՅ

գոյական
1. քալելու տեղ, անցնելու տեղ. անցք, շաւիղ. ճանապարհ, ուղի.
2. ձեւ, միջոց։

Տեսակներ

— Արեան՝ երակ:

— Դաշտի (նեղ)՝ նրբուղի, կածան:

— Ելք չունեցող՝ փակուղի, անել։

— Ժայռի մէջ՝ փապուղի։

— Լայն՝ պողոտայ:

— Լուծման՝ միջոց, ձեւ:

— Խիճով՝ խճուղի:

— Խորտուբորտ՝ դերբուկ:

— Ծառերով՝ ծառուղի։

— Նեղ (ոտքի)՝ արահետ։

— Շնչառութեան՝ շնչափող, խողովակ, ցնցուղ։

— Շոգեկառքի՝ երկաթուղի:

— Ոտաց ճամբայ՝ արտաքնոց։

— Չորս ճամբաներու հանդիպման՝ քառուղի, խաչմերուկ:

— Ջուրի՝ կորի, կաւառ։

Բաղադրեալ Բայեր

Ճամբայ առնել

չէզոք բայ
1. ճամբայ ելլել, քալելու սկսիլ.
2. բանելու սկսիլ (գործիք մը)։

Ճամբայ բանալ

չէզոք բայ գործի, ձեռնարկի, բարեկամութեան, եւ այլն՝ սկիզբ դնել։

Ճամբայ բռնել

չէզոք բայ
1. որոշ ուղղութեամբ երթալ.
2. որոշ ուղղութեան մը, միջոցի մը դիմել:

Ճամբայ ելլել

չէզոք բայ
1. ճամբորդութեան սկսիլ.
2. դէպի երթալիք տեղը սկսիլ ընթանալ։

Ճամբայ երթալ

չէզոք բայ ճամբորդութեան սկսիլ։

Ճամբայ իյնալ

չէզոք բայ
1. քալելու սկսիլ.
2. ճամբորդութեան սկսիլ։

Ճամբայ կտրել

չէզոք բայ որոշ հեռաւորութիւն՝ միջոց անցնիլ (երթալ):

Ճամբայ հանել

ներգործական բայ ճամբել, ճանապարհել:

Ճամբայ սորվեցնել

չէզոք բայ հնարք՝ միջոց ցոյց տալ։

Ճամբայ տալ

չէզոք բայ մէկ կողմ քաշուիլ, որպէսզի ուրիշ անձ մը, անձեր, փոխադրակառքեր ազատ անցք ունենան:

Ճամբան բռնել

չէզոք բայ հեռանալ. օրինակ՝

‣ ճամբա՛դ բռնէ, գնա՛:

Ճամբան կապել

չէզոք բայ Տե՛ս Ճամբան կտրել։

Ճամբան կտրել (մէկուն)

չէզոք բայ
    1. ճամբան գոցել.
    2. արգիլել.
    3. կողոպտելու համար կեցնել:

Ճամբաները կապել

չէզոք բայ
1. երթեւեկը հսկողութեան տակ առնել.
2. ազատ անցք չտալ։

Ճամբաները չափել, Ճամբաները չափչփել

չէզոք բայ անգործ պտըտիլ։

Ճամբել (տուն)

ներգործական բայ
    1. տուն ղրկել.
    2. մերժել.
    3. վտարել, վռնտել:

Ճամբէ դուրս գալ

չէզոք բայ Տե՛ս Ճամբէ ելլել։

Ճամբէ ելլել

չէզոք բայ ընդունուած կարգ ու կանոններէն, բարոյական հասկացողութիւններէն շեղում կատարել. խոտորիլ, մոլորիլ։

Ճամբէ հանել

ներգործական բայ շեղեցնել, մոլորեցնել։

Ճամբու գալ

չէզոք բայ սխալ ճամբայէն ուղիղ ճամբու գալ. ուղղուիլ։

Ճամբու դնել (գործ մը)

ներգործական բայ գործը յաջող ընթացքի մէջ դնել։

Ճամբու դնել (մէկը)

ներգործական բայ
    1. հեռացնել.
    2. մինչեւ որոշ տեղ՝ ճամբորդին ուղեկցիլ. ճամբել, ղրկել.
    3. գործէ արձակել։

Ճամբուն վրայ քար ձգել, Ճամբուն վրայ քար նետել

չէզոք բայ խոչընդոտել, արգելք հանդիսանալ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1361

ՆՈՐ

(beta)

ՈՒՂԻ