Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

օրինակ → օրինակ (գոյական)
Եզակի • Ուղղական հոլով
Եզակի • Հայցական հոլով
օրինակ → օրինակ (մակբայ)
 Բառարան
օրինակ գոյական Նմոյշ, տիպար, նմանակ * տպաքանակ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 502։


ՕՐԻՆԱԿ
գոյական
    1. տիպար, յարացոյց, կաղապար, պատճէն, նմանութիւն։
    2. (խորհուրդի՝) նշանակ։
    3. (ապրանքի՝) նմոյշ, առգին։

Դարձուածքներ
(գիրքէն) օրինակ մը
հատ մը։

ճշգրիտ օրինակ
նմանահանութիւն։

օրինակի համար
զոր օրինակ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 542
ՆՈՐ
ՕՐԻՆԱԿ ի (աց)
(պահլաւերէն ✽ awdenak)

գոյական
    1. Տիպար, գաղափար, նիւթական կամ մտաւոր, որի նման կազմում են։
‣ Վայելչագրութեան օրինակը դնում էինք առաջներս ու արտագրում, բայց մտքերովս չէր էլ անցնում օրինակի տառերի ձեւերին հետեւել՝ նմանեցնել։

    2. Բնագիր, որից արտագրում են կամ արտատպում են։
‣ Ձեռագրի գրիչը իւր կողմից նկատողութիւն է գրել, թէ այնտեղ իւր օրինակն աղաւաղված է։
‣ Բոլոր այս հրատարակութիւնները ծագում են միևնոյն օրինակից։

    3. Ամեն մէկն այն իրերից, որոնք շինված են նոյն տիպարով, ծագում են նոյն բնագրից. պատճէն։
‣ Հայերէն Ս. Գիրքը, որ թարգմանված էր ասորական օրինակից, յետոյ ուղղվեց յունարէն մի ընտիր օրինակի բաղդատութեամբ։
‣ Օրինակն այնքան ճիշտ ու կատարեալ է, որ բնագրից չի կարելի զանազանել։

    4. Նոյն գրքի և նոյն տպագրութեան ամեն մի հատը. տիրաժ։
‣ Գրքից առաջին անգամ տպագրվեց 1200 օրինակ, որ շուտով սպառվեց. երկրորդ տպագրութիւնն եղաւ 5000 օրինակով։
‣ Կան լրագիրներ, որոնք տպագրվում են միլիոնաւոր օրինակներով։

    5. Մարդ, որին իբրև տիպար են ընդունում՝ նրան հետեւելու համար։
‣ «Մեզ օրինակ մեր քաջ նախնիքը… նրանց քաջութեան օրինակը մեզ սիրտ տուեց»։
‣ Թող ձեզ օրինակ լինի այս աշակերտը. հետեւեցէք սրա օրինակին։

    6. Չարիք, որ ծառայում է իբրև խրատ՝ զգուշութեան համար։
‣ Եղբօրդ թշուառ մահը թող օրինակ լինի քեզ։
‣ Նրանց օրինակից խրատվեցէ՛ք, նոյն յիմարութիւնները մի՛ կրկնէք։

    7. Առակ, այլաբանական նմանութիւն։
‣ «Պատմութիւն պղնձէ քաղաքին, որ է օրինակ աշխարհիս»։
‣ Եսայի մարգարէն փշաբեր այգու օրինակով յանդիմանեց իսրայելացոց ազգի ապերախտութիւնը։

    8. Խօսք, որ բերվում է իբրև ապացոյց կամ բացատրութիւն մի կանոնի, մի վերացական դատողութեան։
‣ Քերականական կանոններին պէտք է կցել օրինակներ. առանց օրինակների կանոնները դժուար է ըմբռնել ու յիշել։
‣ Բառարանն առանց օրինակների՝ մի կմախք է։
‣ Թողէք ընդհանուր մեղադրանքները, կոնկրէտ օրինակներով խօսեցէք։

    9. Կերպ, եղանակ, տարազ։
‣ Միևնոյն օրինակով վարուեցին և մեզ հետ։
‣ Եւրոպացու օրինակով է հագնվում, նիստուկաց անում, բայց հոգով մնացել է նոյն ասիացին։

Իբրև նախադրութիւն
    10. Նման, հանգոյն։
‣ «Պատկեր սիրուն, տիպ բոլորակ… Ոչ գտանի քեզ օրինակ»։
‣ Շան օրինակ կեանք է վարում։

(Համեմատել Սոյնօրինակ, նմանօրինակ…)։

Ածանցական Բառեր
⨀հին բառ Յօրինակ
մակբայ Նման։

Դարձուածքներ
⨀հին բառ Զօրինակ զայս, ⨀հին բառ Օրինակ զայս, ⨀հին բառ Զայս օրինակ
Այս օրինակով, այս կերպ։

⨀հին բառ Զայն օրինակ, ⨀հին բառ Զնոյն օրինակ, ⨀հին բառ Զնոյն ձեւ օրինակի
Նոյն օրինակով, նոյն կերպով։

Զոր օրինակ
Տե՛ս Զոր՚ի տակ։

Օրինակ իմն
    1. Իբրև թէ, որպէս թէ, որոշ չափով։
    2. Իբրև օրինակ, օրինակի համար։

Օրինակ, Օրինակի համար
մակբայ Ասում են՝ երբ բերելու են օրինակ (8) իրանց ասածին իբրեւ ապացոյց կամ բացատրութիւն։
‣ Շատ լեզուներ գոյականների և ածականների սեռը կորցրել են, օրինակ՝ հայերէնը, պարսկերէնը։
‣ Նրանք շատ բանով յետ են մնացել կուլտուրական ազգերից. վերցնենք, օրինակի համար, նրանց բնակարանները…

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 2380
ՆՈՐ
(beta)
ՊԱՏԿԵՐ
գոյական
    1. կերպարանք, տեսք, դէմք.

    2. ներկերով նկարուած դէմք՝ կերպարանք.

    3. դէմքի դրոշմ մետաղի վրայ.

    4. դէմք՝ կերպարանք քարէ քանդակուած կամ մետաղէ ձուլուած. արձան.

    5. քանդակուած կուռք.

    6. սուրբերու նկար. սրբանկար.

    7. որեւէ բովանդակութեան նկար՝ նկարագրութիւն.

    8. որեւէ բանի ընդօրինակուած վերարտադրութիւն. նկար, լուսանկար.

    9. առարկայի անդրադարձած տեսք՝ երեւոյթ.

    10. որեւէ գծագրութիւն կամ նկար, գունաւոր կամ սեւ, որ կը դրուի գիրքի մէջ՝ բնագիրին բացատրութեան համար. օրինակ՝
‣ պատկերազարդ հրատարակութիւն.

    11. տեսարան, բնապատկեր.

    12. (Հոգեբանական) տեսողութեան միջոցաւ անգամ մը ըմբռնուածին թանձրացեալ կամ մտաւոր վերարտադրութիւնը.

    13. (Հոգեբանական) զգայութեան մը մտաւոր եւ ընդհանրապէս տկար կրկնումը.

    14. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ բանի ընդհանուր վիճակը՝ դրութիւնը՝ իրավիճակը.

    15. (Փոխաբերական իմաստ) նկարագիր, բնութագիր.

    16. (Փոխաբերական իմաստ) տեսիլք, ուրուական.

    17. թատերական երկի գործողութեան մաս՝ բաժին, որ կը պահանջէ յատուկ բեմայարդարում.

    18. նմանակ, նմանութիւն, ընդօրինակութիւն.

    19. էութիւն, բնոյթ.

    20. գեղարուեստական ստեղծագործութիւն՝ նկարագրութիւն անցքերու՝ կենցաղի, ընդհանրապէս՝ տեսարաններու.

    21. որեւէ բանի ընդհանուր գաղափարը ներկայացնող քաղուածքներու՝ նիւթերու եւ այլնի ժողովածոյ:

Տեսակներ
Կենդանի պատկեր
գոյական բեմական ներկայացում, ուր մարդիկ հանդէս կու գան առանց խօսելու եւ շարժումներու:

Տեսակներ
— Բնութեան՝ տեսարան, բնապատկեր։

— Գեղեցիկ՝ գեղանկար։

— Գիծով՝ գծապատկեր։

— Գրագիտական՝ փոխաբերութիւն:

— Դրամի՝ դիմագիծ, պատկերագիր։

— Ընդհանուր՝ համապատկեր, համայնապատկեր:

— Թատերախաղի՝ տեսարան:

— Իւղով՝ գոյներով՝ իւղանկար։

— Լոյսով՝ լուսանկար, լուսապատկեր։

— Խորհուրդի՝ 1. խորհրդանիշ, նշանակ. 2. խորհրդապատկեր.

— Խօսքի՝ ոճի՝ օրինակ։

— Խօսքով՝ գիրով՝ ձեւերով ներկայացուած՝ ներկայացում:

— Կենդանի՝ պատկերախումբ։

— Հեռացոյց՝ հեռանկար, հեռապատկեր։

— Մարտ՝ պատկերամարտ:

— Ջրաներկով՝ ջրաներկ:

— Սուրբի՝ սուրբերու՝ սրբանկար, սրբապատկեր։

— Վերարտադրեալ՝ պատճեն, օրինակ, վերարտադրութիւն:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2000
ՆՈՐ
(beta)
ՕՐԻՆԱԿ
գոյական
    1. այն առարկան՝ իրը որուն նմանութեամբ՝ պատճենահանումով՝ լուսատպումով եւ այլնով կը պատրաստեն նոյնպիսի ուրիշ առարկաները. նախօրինակ, նախանմոյշ, տիպար, գաղափար, տարացոյց.
    2. բնագիր, որմէ կ՚արտագրեն կամ կ՚արտատպեն. ընդօրինակութիւն.
    3. իւրաքանչիւրը այն իրերէն, որ շինուած՝ է նոյն տիպարով՝ կը ծագի նոյն բնագիրէն. պատճէն. տեսանակ, նմանակ.
    4. նոյն գիրքի եւ տպագրութեան իւրաքանչիւրը (բոլորը միասին առնուած՝ տպաքանակ).
    5. արտադրութեան՝ շինուածքի եւ այլնի նմոյշ, որմէ կարելի է գաղափար մը կազմել ամբողջին մասին.
    6. ուսումնասիրութեան՝ ծանօթացման համար որեւէ նիւթէ վերցուած մաս (մասնիկ) կամ որեւէ բանի առանձին, միաւոր. նմոյշ.
    7. մարդ՝ անձ (անձնաւորութիւն) եւ այլն, զոր տիպար կ՚ընտրեն, անոր հետեւելու՝ նմանելու համար.
    8. դէպք՝ պատահար՝ վարմունք եւ այլն՝ դաս առնելու համար.
    9. խօսք՝ մէջբերում՝ բացատրութիւն եւ. այլն՝ պարզաբանելու կամ փաստարկելու համար.
    10. լուծման համար տրուող թուաբանական՝ գրահաշուական՝ ուսողական եւ այլն խնդիր.
    11. կերպ, եղանակ, տարազ.
    12. ձեւ, կերպարանք.
    13. որեւէ բանի նմանութիւնը. կրկնօրինակ, տիպար, նախատիպար.
    14. այլաբանական նմանութիւն. առակ.
    15. ինչպէս, օրինակի համար, պէս, նման:

Տեսակներ
— Ապրանքի՝ նմոյշ, առգին, նմուշօրինակ:

— Գիրքի՝ հատ մը։

— Խորհուրդի՝ նշանակ։

— Ճշգրիտ՝ 1. նմանահանութիւն. 2. կրկնօրինակ, տիպար, նախատիպար։

Բաղադրեալ Բայեր
Օրինակ առնել
ներգործական բայ ուրիշի մը արարքին՝ վարուելակերպին եւ այլին հետեւիլ՝ զայն ընդօրինակել. օրինակ վերցնել։

Օրինակ դառնալ, օրինակ ըլլալ
չէզոք բայ ընդօրինակութեան՝ որդեգրումի՝ հետեւողութեան եւ այլնի առարկայ ըլլալ (գէշ կամ լաւ)։

Օրինակ ծառայել
չէզոք բայ
    1. նոյնն է՝ Օրինակ դառնալ.
    2. իբրեւ բացատրութեան՝ ցուցադրման՝ փաստարկութեան առարկայ հաստատել՝ վկայել։

Օրինակ վերցնել
ներգործական բայ Տե՛ս Օրինակ առնել:

Դարձուածքներ
Օրինակի համար
Տե՛ս Օրինակ ծառայել։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2476
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 3,409 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել օրինակ բառոյթին կամ օրինակ բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «օրինակ» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com