Բառարան
Բառարան
ՆՈՐ
Գրուածքներու Ժողովածոյ
Ժողովածոյ
Ուղղագրիչներ
Ուղղագրիչներ
Տառատեսակներ
Տառեր
Մեր մասին
Մենք
հայերէն
English
русский
français
Deutsch
Türkçe
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Բառարան
ուր
մակբայ
Որտեղ
:
Աղբիւր՝
Բառգիրք հայերէն լեզուի։
Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 371։
ՅԱՐԱԲԵՐԱԿԱՆ
ածական
1.
Իրար
հետ
յարաբերութիւն
՝
կապ
ունեցող
։
‣
Ապրանքի
քանակութիւնն
ու
գինը
յարաբերական
են
։
Դարձուածքներ
Ուղղակի յարաբերական
,
Ուղիղ յարաբերական
ածական
Որքան
(
մէկը
)
շատ
՝
այնքան
էլ
(
միւսը
)
շատ
։
‣
Աշխատանքն
և
արդիւնքը
ուղղակի յարաբերական
են
,
որքան
շատ
աշխատանք
դրվի
՝
այնքան
շատ
արդիւնք
կստացվի
։
Հակառակ յարաբերական
ածական
Որքան
(
մէկը
)
շատ
՝
այնքան
(
միւսը
)
քիչ
։
‣
Բաժանարարը
և
քանորդը
հակառակ յարաբերական
են
.
որքան
բաժանարարը
մեծանայ
՝
այնքան
քանորդը
կփոքրանայ
։
2.
Իրար
հետ
յարնչութիւն
ունեցող
,
որի
գաղափարը
կապվում է
մի
այլ
գաղափարի
հետ
։
‣
Հայր
և
որդի
յարաբերական
բառեր
են
,
որովհետեւ
հայր
բառը
ծնեցնում է
մեր
մէջ
որդի
գաղափարը
և
ընդհակառակը
։
3.
Համեմատական
,
բաղդատական
։
Հակառակը՝
Բացարձակ
։
‣
Ոյժ
,
մեծութիւն
ևն
յարաբերական
գաղափարներ
են
.
երկիրը
մեծ
է
լուսնի
համեմատութեամբ
,
բայց
փոքր
է
արեգակի
համեմատութեամբ
։
‣
Ոչինչ
բացարձակ
չկայ
բնութեան
մէջ
,
բացի
նիւթից
.
ամեն ինչ
յարաբերական
է
։
‣ «
Գիտութեան
զարգացման
իւրաքանչիւր
աստիճանը
նոր
հատիկներ
է աւելացնում
բացարձակ
ճշմարտութեան
այդ
գումարին
,
բայց
իւրաքանչիւր
գիտական
բնոյթի
ճշմարտութեան
սահմանները
յարաբերական
են
»։
4.
(
Քերականական
)
Բառ
,
որ
կապում է
երկրորդական
նախադասութիւնը
գլխաւորի
հետ
և
որին
գլխաւորի
մէջ
համապատասխանում է
մի
ցուցական
բառ
։
Դարձուածքներ
Յարաբերական դերանուն
գոյական
Յարաբերական
դերանունն
է
որ
.
սրան
գլխաւոր նախադասութեան
մէջ
,
զօրութեամբ
կամ
ներգործութեամբ
,
համապատասխանում է
նա
,
այն
, (
սա
,
դա
,
այս
,
այդ
),
օրինակ
՝
‣
Ամուսնացաւ
այն
աղջկան
հետ
,
որին
սիրում էր
։
‣
Ինչ
որ
գուշակում էիր
՝
կատարվեց
(
զօրութեամբ
հասկացվում է
՝
այն
)։
Յարաբերական մակբայ
,
Յարաբերական ածական
գոյական
Յարաբերական
մակբայներ
և
ածականներ
են
որքան
,
որտեղ
,
ուր
,
որպէս
,
որպիսի
ևն
,
որոնց
համապատասխան
ցուցական
մակբայներն
ու
ածականներն
են
այնքան
,
այնտեղ
,
այնպէս
,
այնպիսի
ևն
։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 1543
ՆՈՐ
(beta)
1.
ՈՒՐ
(
Ո
արմատի
հին
հայցական
հոլով
)
մակբայ
1.
Յարաբերական մակբայ
,
որ
դրվում է
երկրորդական
նախադասութեան
մէջ
և
ցոյց է տալիս
շարժում
՝
ուղղութիւն
դէպի
մի
տեղ
,
և
որին
գլխաւոր
նախադասութեան
մէջ
համապատասխանում է
ցուցական մակբայ
՝
անդր
,
անդ
,
այնտեղ
։
‣
Ուր
ես
եմ
գնում
՝
այնտեղ
դու
չես կարող
գալ
։
‣
Նայեցի
այն
կողմը
՝
ուր
դիմում
էր
ամբոխը
։
Յաճախ
գործ է ածվում
յետադաս
Որ
՚
ի
հետ
.
(
համեմատել
Որ
5
,
որքան
5
)։
‣ «
Ուր
որ
երթաս
՝
ուր
որ
լինիս
,
տիրուհի
,
Քեզ
հետ
տանիս
քո
սուրբ
հաւատ
»։
‣
Ուր
որ
պիտի
գնաս
՝
այնտեղ
էլ
մնա՛
։
Իբրև
գոյական
2.
ուր
գնալը
,
որտեղ
լինելը
,
տեղը
։
‣
Ո՞ւր
գնաց
. -
Ուրը
չգիտեմ
,
գիտեմ
որ
հեռու
տեղ
։
‣
Ուրն
ու
մուրը
,
ջաղացին
ջուրը
,
(
ժողովրդական
սրախօսութիւն
՝
երբ
չեն ուզում
պատասխանել
մէկի
«
ո՞ւր
»
հարցման
)։
շաղկապ
3.
Դարձուածքներ
⨀
հին բառ
Ուր ուրեմն
մակբայ
1.
Հազիւ հազ
։
2.
Վերջ ի վերջոյ
,
յետոյ
արդէն
։
‣
Ուր ուրեմն
համաձայնեցաւ
։
Ո՜ւր էր թէ
միջարկութիւն
Ո՜րքան
ցանկալի
կլինէր
որ
,
երանի թէ
։
‣
Ո՜ւր էր թէ
ասածդ
կատարվէր
։
‣
Այսօր
քո
ծննդեան
տարեդարձի
տօնն
ենք կատարում
,
ո՜ւր էր թէ
բոլոր
որդիքդ
էլ
ներկայ
լինէին
։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 1758
ՆՈՐ
(beta)
+
գաւառական բառ
2.
ՈՒՐ
գոյական
Տե՛ս
Ուռ
(
3
)։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 1759
ՆՈՐ
(beta)
ՈՒՐ
գոյական
1.
դէպի
ո՞ր
կողմը
.
հարցում
գործողութեան
ուղղութեան
մասին
.
օրինակ
՝
‣
ո՞ւր
կ՚երթայ
այս
գետը
.
2.
հարցում
շարժման
նպատակէտի
մասին
.
տեղը
,
ուր
ըլլալը
.
օրինակ
՝
‣
ո՞ւր
կ՚երթաս
.
3.
գործողութեան
՝
առարկայի
՝
երեւոյթի
գտնուելու
կամ
տեղի
ունենալու
մասին
,
որտեղ
,
որտեղ
որ
նշ
.
4.
հարցում
՝
կասեցնելու
՝
արգիլելու
համար
.
օրինակ
՝
‣
ո՞ւր
այդպէս
:
Հրամէ՛
սուրճ
մը
առ
.
5.
իբրեւ
յարաբերական
,
ունի
ցուցական
մակբայի
իմաստ
.
հոն
,
անդ
,
անդր
,
այնտեղ
.
օրինակ
՝
‣
նայեցայ
այն
կողմը
,
ուր
արկածը
տեղի
ունեցած
էր
.
6.
որեւէ
տեղ
,
դէպի
որեւէ
կողմ
,
անորոշ
դերանունի
իմաստով
.
7.
ամէն
տեղ
,
ամէնուրեք
,
ուր
ալ
ըլլայ
.
օրինակ
՝
‣
ո՛ւր
էլ
լինես
,
քո
մայր
լեզուն
չմոռանաս
(
Ս
.
Կապուտիկեան
).
8.
այն-ինչ
,
մինչդեռ
(
շաղկապային
իմաստով
).
9.
Որուն
ընթացքին
,
երբ
(
ստորադասական
շաղկապի
իմաստով
):
Դարձուածքներ
Ո՞ւր բարով
ո՞ւր
կ՚երթաս
,
երթալդ
բարի
:
Ուր եւ
ուր
ալ
որ
,
որտեղ
ալ
որ
։
Ո՞ւր է
1.
չկայ
,
չկան
,
գոյութիւն
չունի
(
չունին
).
2.
բայց
մի՞թէ
.
բայց
արդեօ՞ք
:
Ուր է - ուր չէ
,
ուր որ է
,
որտեղ որ է
շատ
շուտով
,
հիմա
։
Ուր էր թէ
որքա՜ն
փափաքելի
էր
որ
,
երանի՜
թէ
։
Ուր մնաց
առաւել
եւս
,
մանաւանդ
:
Ո՜ւր... ո՜ւր
տարբերութիւնը
շատ
մեծ
է
(
բաղդատական
երկու
եւ
առաւել
մարդոց
՝
առարկաներու
,
երեւոյթներու
եւ
այլնի
միջեւ
)։
Ուրկէ՞ ուր
1.
անսպասելի
գալուստ
՝
ժամանում
.
2.
յուսահատութեան
արտայայտութիւն
(
դարմանի
մը
չգոյութեան
,
յոյսի
մը
չիրականացման
,
մէկուն
չգալուն
եւ
այլն
պատճառով
):
Աղբիւր՝
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
էջ 1925
ՆՈՐ
(beta)
Նման բառեր
ո՛ւռ
Գործածութիւն
փորձնական
30 մէջբերում
Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը
ո՛ւր
†
չստուգուած
(27 մէջբերում)
Ո՛ւր
†
չստուգուած
(3 մէջբերում)
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
Փնտռել «
ո՛ւր
» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Նորաբանութիւններու
(2022)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
(1976)
ՆՈՐ
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Բառակազմական
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Ստուգաբանական
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Վաղաշխարհաբարեան
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Օտար լեզուի
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
ՆՈՐ
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
ՆՈՐ
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
(2021)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Ձեւաբանութեան կարգաւորումներ
Արեւմտահայերէն
Արեւելահայերէն
Ցուցադրել ձեւաբանական վերլուծութիւն
Ցուցադրել ձեւաբանական զտիչները
Ցուցադրել գտնուած բառաձեւերը
Ցուցադրել գտնուած բառոյթները