Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

շրջապատէ → շրջապատ (գոյական)
Եզակի • Բացառական հոլով
շրջապատէ → շրջապատել (բայ)
Ներկայ ժամանակ • Ստորադասական եղանակ • Երրորդ դէմք • Եզակի
Հրամայական եղանակ • Եզակի
 Բառարան
շրջապատ գոյական Միջավայր * ցանկապատ:
շրջապատել ներգործական բայ Պաշարել, օղակել, բոլորել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 357։


ՇՐՋԱՊԱՏ
գոյական
    1. շրջանակ, բոլորտիք։
    2. պարագայ, միջավայր։

Դարձուածքներ
վատ շրջապատ
յոռի խորհրդականներ, չար ընկերներ։


ՇՐՋԱՊԱՏԵԼ
ներգործական բայ բոլորել, պաշարել, պարուրել։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 385
ՆՈՐ
ՇՐՋԱՊԱՏ
ածական
    1. Շուրջը՝ շուրջանակի պատող։
‣ Շրջապատ պարիսպ։
‣ Պաշարման ժամանակ պաշարվածները բերդի շրջապատ խրամը լցնում են ջրով։

գոյական
    2. Մի տեղի շուրջն եղած տարածութիւնը։
‣ Գիւղի շրջապատը ծածկված էր արտերով ու պարտէզներով։

    3. Մէկի շուրջն եղած մարդիկ, նրան շրջապատողներ, միջավայր (2)։
‣ Նրա շրջապատը կազմում էին շողոքորթ, հացկատակ մարդիկ. այսպիսի շրջապատում շատ հեշտ է մեղկանալ։
‣ Նա վատ շրջապատի մէջ է ընկած։
‣ Մարդ իւր շրջապատի ծնունդն է։

    4. (Երկրաչափական) Շրջանը պատող գիծ, կոր փակ (կամ անվերջ) գիծ, որի ամեն մի կէտը հաւասար հեռաւորութիւն ունի մի կէտից, որ գտնվում է շրջապատի մէջ տեղում և կոչվում է կենտրոն։
‣ Շրջապատի երկայնութիւնը կախումն ունի շառաւիղի երկայնութիւնից և հաւասար է երկու շառաւիղի՝ բազմապատկված պիով (2πR)։
‣ Այն գիծը, որ միացնում է շրջապատի երկու կէտը, բայց չի անցնում կենտրոնով՝ կոչվում է աղեղ։
‣ Այն գիծը, որ մի կէտում շօշափում է շրջապատը, առանց կտրելու՝ կոչվում է շօշափող։
‣ Երկրի շրջապատը հասարակածում հաւասար է 40000 կիլոմետրի։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1693
ՆՈՐ
(beta)
ՇՐՋԱՊԱՏԵԼ շրջապատեցի
ներգործական բայ
    1. Շուրջը՝ շուրջանակի պատել։
‣ Քաղաքը շրջապատեց կրկնակի պարիսպներով։
‣ Ծովը շրջապատում է կղզիները։

    2. Տարածութեան մի մասը պատել։
‣ Թերակղզի կոչվում է այն հողամասը, որ երեք կողմից շրջապատված է ծովով, իսկ մի կողմով կցված է ցամաքին։
‣ Բերդը հարաւից, արեւելքից և հիւսիսից շրջապատված է պարսպով, իսկ արեւմտեան՝ գետահայեաց կողմում պարիսպ չունի։

    3. Պաշարել։
‣ Թշնամին շրջապատեց քաղաքը և պահանջեց անձնատուր լինել։
‣ Աւազակները նրան շրջապատեցին։
‣ Մեր զօրքերը շրջապատեցին թշնամու տասը դիվիզիան և մի մասը ոչնչացրին, միւս մասը գերի վերցրին։

    4. Փաթաթել։
‣ Մարմինը զմռսելուց յետոյ շրջապատում էին կտաւներով։
‣ Նախամարդիկ ճիւղերից հիւսում էին կողովներ, շրջապատում էին կաւով, չորացնում էին և այրում. ճիւղերն այրվում էին, մնում էր կաւէ թրծած ամանը։

    5. Շարունակ մէկի հետ լինել, նրա շրջապատը (3) կազմել։
‣ Նա իրան շրջապատեց իւր նման մարդկանցով։
‣ Ասացէք, ովքե՛ր են նրան շրջապատում, և ես կասեմ, ի՛նչպիսի մարդ է նա։

    6. Նմանութեամբ Լիովին տալ, մատակարարել, լիացնել։
‣ Նրան շրջապատեցին խնամքով և ամեն տեսակ յարմարութիւններով։

ՇՐՋԱՊԱՏԵԼ (շրջապատեցայ),
ՇՐՋԱՊԱՏՎԵԼ շրջապատվեցի
կրաւորական չէզոք բայ նոյն նշանակութեամբ։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1694
ՆՈՐ
(beta)
ՇՐՋԱՆԱԿ
գոյական
    1. (Գրաբար) շրջիլը, շրջագայութիւն.

    2. շրջելու տեղը, ճեմելիք.

    3. ինչ բանի վրայ, որ բան մը կը պտըտի. ծխնի, լիսեռ.

    4. սահման, որ կը շրջապատէ՝ կ՚ամփոփէ տարածութիւն մը. շրջան, շրջագիծ, շրջանագիծ, բոլորակ, պարուրակ, պարոյր.

    5. (Աստղ.) գօտի, ծիր, կամար.

    6. մետաղէ՝ փայտէ եւ այլն քառանկիւնի՝ ձուաձեւ կամ կլոր շինուածք՝ կազմած, որուն մէջ որեւէ բան հանգչեցնելու՝ ամրացնելու համար կամ իբրեւ զարդ՝ մէջը դրուած իրին համար. օրինակ՝
‣ նկարի շրջանալ.

    7. նոյնպիսի յարմարանք՝ շինարարական նպատակներու համար.

    8. մեքենաներու՝ գործիքներու հիմնական մասը.

    9. որեւէ գրաւոր բնագիրի՝ պատկերի շուրջը քաշուած՝ գծուած գունաւոր շրջանաձեւ գիծ.

    10. նկարի՝ բնագիրի եւ այլն շուրջը քաշուած՝ գծուած սեւ ժապաւէն կամ սեւ գիծ՝ իբրեւ սուգի նշան.

    11. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ բանի սահմանները՝ ծաւալը, ծրագրուած գործունէութեան սահման, գործունէութեան գաւառ.

    12. (Փոխաբերական իմաստ) վարմունքի՝ գործունէութեան եւ այլն պայմանական կամ հանրային կարծիքին կողմէ ընդունուած սահմանափակումներ.

    13. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ կարգի կապերով իրարու կապուած մարդոց խումբ. շրջան, շրջապատ, միջավայր.

    14. մետաղէ՝ փայտէ՝ կերպընկալ նիւթէ եւ այլն շրջանաձեւ գօտի՝ խոշոր օղակ (իբրեւ խաղալիկ՝ ամրացման միջոց եւ այլն)։

Հոմանիշ՝ ծիր, ոլորտ։

Տեսակներ
— Անիւի (արտաքին)՝ դօղ, մարն։

— Անիւի (ներքին) փայտեայ՝ հեց, հեւանք:

— Գծագրութեան՝ շրջագիծ:

— Երիզով՝ երիզազարդ, զարդերիզ, շրջեզր:

— Միտքի՝ տարողութիւն, մտահորիզոն։

— Յոռի՝ սխալ պատճառաբանութիւն:

— Սիւնի՝ խոզ:

— Սուրբի մը գլխուն՝ լուսապսակ:

— Տակառի՝ գօտի, օղկապ։

— Տեղի, անձի՝ շրջապատ, միջավայր։

— Տեսողութեան՝ հորիզոն:

— Քաղաքի՝ թաղ, թաղամաս:

Բաղադրեալ Բայեր
— Անիւին երկաթէ շրջանակ անցընել՝ մարնել։

— Պատկերի մը շրջանակ անցընել՝ շրջանակել։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1819
ՆՈՐ
(beta)
ՇՐՋԱՊԱՏ
գոյական
    1. որեւէ տեղի՝ վայրի շրջապատող տարածութիւնը. շրջավայր, շրջափակ, շրջափակութիւն.
    2. մէկը շրջապատող՝ անոր հետ յարաբերութիւներ մշակող՝ ունեցող մարդոց շրջան՝ միջավայր.
    3. որեւէ բանով բնորոշուող՝ որեւէ կարգի կապերով իրարու կապուած մարդոց խումբ՝ խաւ. միջավայր, շրջան, շրջանակ.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) շրջապատող պայմաններու - հանրային՝ աշխարհագրական՝ բնական - ամբողջութիւնը.
    5. շրջապատնէշ, շրջապարիսպ.

ածական
    6. շրջապատած, շրջապատուած.
    7. շրջակայ, շուրջը գտնուող, շրջապատող:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1821
ՆՈՐ
(beta)
ՇՐՋԱՊԱՏԵԼ
ներգործական բայ
    1. չորս կողմէն պատել՝ փակել. շուրջը՝ շուրջանակի պատել. պարփակել, շրջափակել.
    2. տարածութեան մէկ մասը պատել (երբ միւս մասերը արդէն ապահով են).
    3. օղակի մէջ առնել. օղակել, պաշարել.
    4. փաթթել, փաթաթել.
    5. խմբուիլ բանի մը՝ մէկուն շուրջ.
    6. մէկը՝ բան մը միջավայրի մը մէջ պահել (զայն չանտեսել). շարունակ մէկուն հետ ըլլալ.
    7. (Փոխաբերական իմաստ) լիովին տալ՝ հայթայթել. գոհացնել.
    8. մէկուն՝ բանի մը շուրջը դնել՝ զետեղել.
    9. (Փոխաբերական իմաստ) համակել, տոգորել, հոգին լեցնել։

Ածանցական Բառեր
— Գոյականը՝ Շրջապատում։


ՇՐՋԱՊԱՏՈՒԻԼ
կրաւորական բայ պաշարուիլ, օղակուիլ, շրջափակուիլ, բոլորուիլ, պարուրուիլ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1822
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 5 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել շրջապատէ բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «շրջապատէ» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com