Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

նայիս → նայիլ (բայ)
Ներկայ ժամանակ • Ստորադասական եղանակ • Երկրորդ դէմք • Եզակի
 Բառարան
նայ ածական Կակուղ (տառ՝ լ, ղ, մ, ն, ր):
նայիլ ներգործական բայ, չէզոք բայ Դիտել, հայիլ * հոգ տանիլ, խնամել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 331։


ՆԱՅԻԼ
չէզոք բայ
    1. տեսնել, դիտել։
    2. հսկել, հոգ տանիլ։

Դարձուածքներ
համը նայիլ
համտեսել։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 361
ՆՈՐ
ՆԱՅԵԼ եցայ կմ եցի (եա՛ց կմ եա՛, եցեալ), ի՛ր (ն նախդիր եւ հայել)
չէզոք բայ ներգործական բայ

Բաղադրեալ Բայեր
Համը նայել
ներգործական բայ
    1. Փորձել՝ իմանալ, թէ համն ինչպէս է։
‣ Համը նայեցի, դուրըս չեկաւ։

    2. Փոքր ինչ ուտել, ճաշակել։
‣ Հրամէ՛, խնամի, հարսիդ եփած կերակրին համը նայիր։

＋գաւառական բառ Եղունգին նայել, ＋գաւառական բառ Էֆիմէրտի նայել
չէզոք բայ Եղունգին նայելով, Էֆիմէրտի գիրքը բանալով գուշակութիւն անել։

Բախտը նայել
չէզոք բայ Բախտը գուշակել։

Դարձուածքներ
Քեզի նայիմ
(յորդորական խօսք), Վրադ մեծ յոյս ունիմ, աշխատիր յոյսս արդարացնել։
‣ Բոլոր ջանքդ գործ դիր որ գլուխ բերես, քեզի՛ նայիմ։

Նայելով, Նայած
նախադրութիւն Համապատասխան (մի բանի), ըստ (այժանոյն), յարմարվելով։
‣ Նա ամենքին անխտիր չի տալիս, այլ նայելով թէ ով է խնդրում։
‣ Նա երբեմն ներսն է քնում, երբեմն դուրսը, նայելով եղանակին։
‣ Երբեմն մերժում է, երբեմն համաձայնում, նայած րոպէի տրամադրութեան։

Չնայելով, Չնայելով որ, Չնայած, Չնայած որ
նախադրութիւն Ուշադրութիւն չդարձնելով, հակառակ։
‣ Դատարանը նրան արդարացրեց, չնայելով վկաների աննպաստ ցուցմունքներին։

＋գաւառական բառ Մէկ էլ նայիմ, ＋գաւառական բառ Մէկ էլ նայիս
մակբայ Յանկարծ, անսպասելի կերպով։
‣ Մէկ էլ նայիմ՝ եղբայրս գալիս է։
‣ Հանդարտ խօսած ժամանակ մէկ էլ նայիս՝ գժութիւնը բռնեց։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1589
ՆՈՐ
(beta)
ՆԱՅԻԼ
չէզոք բայ
    1. նայուածքը՝ ակնարկը բանի մը՝ մէկուն ուղղել. դիտել, հայիլ, սեւեռել, յառել.

    2. ուղղուած՝ դարձած ըլլալ դէպի.
‣ դուռը կը նայէր անտառին.

    3. ուշադրութիւն դարձնել.

    4. քննել, զննել.

    5. սպասել.

    6. ապաւինիլ, ակնկալել.

    7. հետեւիլ, հսկել, ուշադիր ըլլալ.

    8. խնամել, հոգ տանիլ.

    9. կարեւորութիւն՝ արժէք տալ.

    10. ուշադրութեամբ հետեւիլ ելքը՝ վախճանը գիտնալու համար.

    11. օրինակ առնել, ընդօրինակել, նմանակել.

    12. դատել, դատողութիւն ընել.

    13. զբաղիլ, նկատառութեան առնել, վերաբերուիլ, հետաքրքրուիլ.

    14. թեթեւօրէն աչքէ անցընել. թռուցիկ ակնարկ նետել.
‣ թերթին նայեցայ.

    15. որոնել, փնտռել.

    16. նկատի՝ հաշուի առնել.

    17. (Փոխաբերական իմաստ, Խսկց.) ծախսի նայիլ՝ նստիլ. արժել.
‣ այս գործը 10,000 լիբանանեան ոսկիի կը նայի։

Յարակից Բառեր
— Ակնարկը բանի մը ուղղել՝ նայիլ։

— Ուղղուած ակնարկէն ետք, առարկային՝ երեւոյթին պատկերը աչքին փոխանցուիլ՝ տեսնել:

— Աչքը՝ անքթիթ (առանց թարթելու) բանի մը՝ կէտի մը վրայ կեդրոնացնել, սեւեռել, յառել:

— Մանրամասնութեան մէջ՝ մօտէն երկար ժամանակ նայիլ, վեր վար ընել՝ քննել, զննել։

— Զարմանքով՝ անշարժ նայիլ՝ պշնուլ, պիշ պիշ նայիլ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1672
ՆՈՐ
(beta)
ՏԵՍՆԵԼ
ներգործական բայ
    1. առարկային պատկերը աչքին մէջ փոխադրել.
    2. տեսնելու կարողութիւն ունենալ.
    3. նկատել, ուշադրութիւն ընել.
    4. գիտնալ, ճանչնալ, իմանալ.
    5. դիտել, նկատել, համարել.
    6. փորձել, քննել, զննել.
    7. հասկնալ, համոզուիլ, կռահել, պատկերացնել.
    8. դիտել, լրտեսել.
    9. զգալ, կրել.
    10. զգոյշ՝ ուշադիր ըլլալ.
    11. մէկուն հետ տեսակցիլ. հանդիպիլ.
    12. ականատես՝ վկայ ըլլալ.
    13. համարել, նկատել, գտնել.
    14. վերագրել, գտնել.
    15. սպասել.
    16. հոգալ, խնամել.
    17. մէկուն քով երթալ՝ զայն կաշառելու համար.
    18. նայիլ, հայեացքը ուղղել.
    19. արժանի ըլլալ. վայելել.
    20. այցելել։

Տեսակներ
Նայիլ
աչքերը՝ նայուածքը բանի մը ուղղել։

Զննել՝ քննել՝
մօտէն երկար ժամանակ նայիլ:

Պշնուլ
զարմանքով անշարժ նայիլ:

Սեւեռել՝ յառել
անքթիթ՝ առանց աչքերը գոցել-բանալու՝ բանի մը նայիլ՝ բանի մը վրայ կեդրոնացնել։

Տեսնել
նայելով՝ առարկային պատկերը. աչքին մէջ փոխադրել:

Բաղադրեալ Բայեր
Լոյս տեսնել (գիրք մը)
ներգործական բայ հրատարակուիլ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2278
ՆՈՐ
(beta)

Նման բառեր
մահիս
մայիս
նաիս
 Գործածութիւն փորձնական 1 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել նայիս բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «նայիս» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com