Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

մականովն → մական (գոյական)
Եզակի • Գործիական հոլով • Երկրորդ դէմքի եզակի, կամ յոգնակիներու Ստացական յօդ «ն»
 Բառարան
մական գոյական Իշխանութեան գաւազան, ցուպ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 281։


ՄԱԿԱՆ
գոյական գաւազան (իշխանութեան), վարզ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 319
ՆՈՐ
ՄԱԿԱՆ ի (աց)
գոյական
⨀հին նշանակութիւն 1. Ցուպ, գաւազան։

    2. Գաւազան, գայիսոն՝ իբրեւ նշան իշխանութեան։
‣ Հայրապետական մական։
‣ Թագաւորական մական։

    3. (Երկաթուղային) Փոքր գաւազան-բանալի, որով փակվում է երկաթուղու որոշ գիծը ուրիշ գնացքների համար՝ բացի տուեալ գնացքից, և որը այդ գնացքի մեքենավարը վերցնում է իւր հետ և յանձնում յաջորդ կայարանին։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1385
ՆՈՐ
(beta)
ԳԱՒԱԶԱՆ
(Պարսկերէն-Սանսկրիտ = եզներու եւ էշերու վարիչ)

գոյական
    1. բարակ փայտ՝ ձեռքի՝ կենդանի քշելու կամ մէկուն զարնելու, կամ վրան կռթնելու, ցուպ, Տե՛ս ԲԻՐ.
    2. իշխանութեան խորհրդանիշ.
    3. Տե՛ս ԳԱՒԱԶԱՆԱԳԻՐՔ.
    4. նեցուկ.
    5. ծիածանի իւրաքանչիւր գոյնի շերտը։

Տեսակներ
— Հովուական՝ հովիւի գաւազան՝ մահակ.

— արքայական՝ մական.

— կայսերական՝ գայիսոն.

— մարաջախտի՝ վարզ.

— հայրապետական՝ ասա.

— նուրբ՝ ճպոտ, ջին.

— հրանօթ լեցնելու՝ խծկան.

— հաստ՝ բիր.

— գնդամուղի՝ նոկան.

— ցորեն ծեծելու՝ թմբիչ.

— կարագ ծեծելու՝ կուպի.

— արօր մաքրելու՝ ծամակ.

— ծայրը գնդաձեւ՝ լախտ, կոպալ.

— մանկլաւիկի՝ մեծաւորի առջեւէն գացող ու ճամբայ բացողի (Թրքերէն կավաս)՝ մանկլաւ.

— կռիւի՝ ճիկռ, սակր (որ միեւնոյն ատեն սուրի տեսակ ալ է)։

— Փոքր գաւազան ՝ գաւազանիկ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 379
ՆՈՐ
(beta)
ՄԱԿԱՆ
գոյական
    1. գաւազան, ցուպ.
    2. թագաւորական գաւազան.
    3. հոքիի յատուկ՝ մէկ ծայրը կոր գաւազան.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) իշխանութիւն.
    5. լուծ, բռնութիւն:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1393
ՆՈՐ
(beta)
ՑՈՒՊ
գոյական
    1. ձեռքի գաւազան, ձեռնափայտ.
    2. (Փոխաբերական իմաստ) նեցուկ, պաշտպանութիւն.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) իշխանութիւն։

Տեսակներ
— Արքայական՝ մական։

— Արօր մաքրելու՝ ծամակ:

— Բարակ՝ մանկլաւ, շփուկ:

— Բուրդ ծեծելու՝ թակ։

— Գնդամուխի (billardo)՝ ճոկան։

— Գունդ գլխով՝ լախտ:

— Եպիսկոպոսական՝ ասա:

— Լպուտի՝ թակիկ, լարծեծ։

— Խմբավարի՝ ճպոտ:

— Խմոր բանալու՝ բարակը՝ գրտնակ. (հաստը՝ լողիկ):

— Կաղի՝ անթացուպ, յենացուպ։

— Կարագ ծեծելու՝ կուպի:

— Կեռ գլխով՝ ջոբան:

— Հաստ՝ բիր:

— Հովուական՝ ցուպ, մահակ։

— Հրանօթ լեցնելու՝ խծկան։

— Հօտաղի՝ վարոց։

— Մարաջախտի՝ վարզ։

— Նուրբ՝ ճպոտ:

— Պզտիկ՝ ցպիկ:

— Վարդապետական՝ գաւազան:

— Ցորեն ծեծելու՝ թմբիչ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2337
ՆՈՐ
(beta)
ՓԱՅՏ
գոյական
    1. ծառի մը կարծր մասերը՝ փայտանիւթը (արմատ, բուն, ոստեր).

    2. փայտը (թիւ 1) իբրեւ վառելիք. վառելափայտ, ցախ.

    3. փայտը իբրեւ ատաղձագործական եւ շինարարական նիւթ.

    4. զանազան գործիքներու՝ առարկաներու փայտեայ կոթ՝ բռնակ.

    5. գաւազան, ձեռնափայտ, մահակ.

    6. փայտէ արձան կամ փայտի վրայ փորագրութիւն.

    7. (Փոխաբերական իմաստ) սիրոյ գրգիռ չզգացող՝ չունեցող (այր՝ կին).

ածական գոյական
    8. (Փոխաբերական իմաստ) փայտեայ կահ-կարասի.

    9. ճկունութիւնը՝ շարժունակութիւնը կորսնցուցած՝ գօսացած (մարմնի անդամներ).

    10. փայտի համ տուող՝ չորցած. անհամ (հաց):

Փայտը իր բնական վիճակն է։ Երբ ան կը մտնէ կամ կը մտցուի ատաղձագործարան եւ կը կտրուի, կը ձեւաւորուի ու կը յղկուի, կը կոչուի տախտակ՝ ատաղձ:

Տեսակներ
— Բնական՝ բնափայտ։

— Երդիքի վրայ շարուած մանր՝ բարտու։

— Երկաթուղիի՝ գօտեփայտ։

— Երկճղի՝ էճիկ։

— Լաստի՝ լաստափայտ։

— Խմորը թոնիրին փակցնելու՝ ռափաթայ, փաթաթ:

— Կենաց՝ Յիսուսի խաչելութեան համար գործածուած փայտը. խաչափայտ։

— Կիսայրեաց՝ խանձող։

— Կոխելու՝ կոխնակ։

— Հորի հիմքի պատերուն (կլոր)՝ մաղպար։

— Ձեռքի՝ ձեռնափայտ, գաւազան, մահակ, բիր, մական, ցուպ։

— Մանր՝ խռիւ, կրկուտ։

— Յղկուած՝ տախտակ:

— Յղկուած փայտի աւելցուք՝ տաշեղ։

— Շինութեան՝ շինափայտ։

— Որայ կապելու՝ պանոգի:

Յարակից Բառեր
— Փայտէ կօշիկ՝ խափարակ։

— Փայտի խոշոր կտոր՝ կոճղ:

— Փայտի կտոր (բեռի չուանները պրկելու)՝ գելըրնակ:

— Փայտի փշուր՝ մառ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2353
ՆՈՐ
(beta)

Նման բառեր
մականում
մականուն
ՆՈՐ Ուսամնասիրել մականովն բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «մականովն» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com