Բառարան
Բառարան
ՆՈՐ
Գրուածքներու Ժողովածոյ
Ժողովածոյ
Ուղղագրիչներ
Ուղղագրիչներ
Տառատեսակներ
Տառեր
Մեր մասին
Մենք
հայերէն
English
русский
français
Deutsch
Türkçe
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Ձեւաբանութիւն
Արեւմտահայերէն
ճառագայթով →
ճառագայթ
(գոյական)
Տեսնել ձեւաբանական վերլուծութիւնը
Եզակի • Գործիական հոլով
Բառարան
ճառագայթ
գոյական
Շող
,
ցոլք
*
կեդրոնէ
մեկնող
գիծ
:
Աղբիւր՝
Բառգիրք հայերէն լեզուի։
Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 275։
ՃԱՌԱԳԱՅԹ
գոյական
ճաճանչ
,
շող
,
նշոյլ
,
շառայլ
,
շառափ
,
պատշէկ
,
շառաւիղ
։
Աղբիւր՝
Յարութիւն Թ. Գայայեան,
Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի
. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938):
էջ 310
ՆՈՐ
ՃԱՌԱԳԱՅԹ
ճառագայթի
(
ճառագայթից
)
գոյական
1.
Լոյսի
անջատ
ցայտում
,
լոյսի
ուղիղ
գիծ
,
շառաւիղ
,
որ
արձակում է
լուսատու
մարմինը
։
‣
Արեգակը
մայր մտաւ
,
նրա
վերջին
ճառագայթն
էլ
հանգաւ
։
‣
Անձրեւի
կաթիլները
ծառերի
վրայ
շողշողում էին
արեգակի
ճառագայթներից
։
‣
Լուսնի
աղօտ
ճառագայթներ
։
‣
Արեգակի
ամեն
մի
ճառագայթ
բաղկացած է
եօթը
գոյնից
,
որոնցից
ամենաջերմը
կարմիր
ճառագայթն
է
։
2.
Ուրիշ
ոյժեր
,
որ
տարածվում են
մի
կենտրոնից
։
‣
Ջերմութեան
ճառագայթներ
։
‣
Քիմիական
ճառագայթներ
։
3.
Նմանութեամբ
Նշոյլ
,
նշան
,
երեւոյթ
։
‣
Երբ
այս
լուրը
լսեցի
՝
յոյսի
մի
ճառագայթ
ծագեց
իմ
հոգում
։
‣
Նա
այն
ժամանակ
փայլում էր
փառքի
ճառագայթներով
։
⨀
հին նշանակութիւն
4.
Սրբերի
գլուխների
շուրջը
նկարված
շառաւիղաձեւ
գծերը
։
5.
(
Բուսաբանական
)
Փայտի
կոճղի
կենտրոնից
կամ
ծուծից
դէպի
շրջապատը
ձգվող
ճառագայթաձեւ
գիծ
։
Դարձուածքներ
⨀
հին բառ
Ճառագայթ Հօր
,
⨀
հին բառ
Ճառագայթ փառաց Հօր
գոյական
(
Եկեղեցական
)
Երրորդութեան
երկրորդ
անձը
,
բանն
աստուած
։
Անդրադարձ ճառագայթ
գոյական
(
Ֆիզիկական
)
Որ
փայլուն
մակերեւոյթի
վրայ
ընկնելով
՝
նրանից
յետ
է դառնում
։
‣
Անդրադարձ
ճառագայթները
նոյն
անկիւնով
յետ
են
դառնում
փայլուն
մակերեւոյթից
՝
ինչ
անկիւնով
որ
բուն
ճառագայթներն
ընկնում են
նրա
վրայ
։
X ճառագայթներ
,
Ռէնտգենեան ճառագայթներ
յոգնակի
գոյական
(
Ֆիզիկական
)
Ամենանուրբ
՝
աչքի
համար
անտեսանելի
ճառագայթներ
,
որ
ելեկտրական
մի
հոսանքի
ազդեցութեամբ
ցայտում են
օդազուրկ
խողովակի
(
Կրուկսի
խողովակի
)
միջից
։
‣
Ռէնտգենեան ճառագայթները
թափանցում են
գրեթէ
ամեն
մարմնի
մէջ
։
‣
Ռէնտգենեան ճառագայթների
միջոցով
կարելի
է
լուսանկարել
ոսկորները
մարմնի
մէջ
,
մետաղի
կտորտանք
փակ
սնդուկի
մէջ
,
կարելի
է
դիտել
գործարանների
աշխատանքը
մարմնի
մէջ
ևն
։
‣
Ներկայումս
բժշկականութեան
մէջ
մեծ
ծաւալ
է ստացել
ռէնտգենեան ճառագայթների
գործածութիւնը
։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 1348
ՆՈՐ
(beta)
ՃԱՌԱԳԱՅԹ
գոյական
1.
գիծ
՝
որ
կը մեկնի
լուսաւոր
մարմնէ
մը
.
2.
գիծեր
՝
որոնք
կը մեկնին
հասարակաց
կեդրոնէն
եւ
զուգախոտոր
կը հեռանան
իրարմէ
։
Հակառակը՝
լոյսի
շող
,
ճաճանչ
,
շառաւիղ
,
շառայլ
,
ցոլք
։
Տեսակներ
Ալֆա ճառագայթ
գոյական
հելիոմի
կորիզն
է
,
որ
ճառագայթող
հիւլէներուն
ծանրագոյնը
եւ
ամենէն
վնասակարն
է
։
Թափանցելու
կարողութիւնը
նուազագոյնն
է
:
Կամմա ճառագայթ
գոյական
լոյսի
ճառագայթ
մըն
է
,
սակայն
անհամեմատ
բարձր
ուժականութեամբ
։
Ծանրութեան
չգոյութեան
պատճառով
,
շատ
հեռու
կրնայ
ճամբորդել
եւ
ուրեմն
՝
վնասակար
է
.
կը կասեցուի
ծանր
մետաղներով
միայն
,
օրինակ
՝
կապարով
։
Նէօթրոն ճառագայթ
գոյական
հիւլէական
ճառագայթում
,
որ
ջուրին
դիմաց
կը կեցնէ
իր
ընթացքը
։
Պէթա ճառագայթ
գոյական
զօրաւոր
ուժականութեամբ
էլէքթրոններ
են
,
որոնք
թեթեւ
ծանրութիւն
ունենալնուն
պատճառով
,
բաւական
հեռու
կրնան
ճամբորդել
.
բայց
,
Ալֆայի
նման
վնասակար
չեն
։
Տան
պատերը
բաւական
են
կասեցնելու
իրենց
ընթացքը
:
Ք. Ճառագայթ
գոյական
(
Անգլերէն
X
Ray
)
բնոյթով
կը նմանի
Կամմային
։
Սակայն
,
կը տարբերի
ուժականութեամբ
,
այսինքն
՝
թափանցելու
եւ
վնասելու
կարողութեամբ
։
Հակառակ
Կամմայի
՝
Ք
.
Ճառագայթը
արհեստական
է
:
Բնական
ճառագայթում
կը պարփակեն
Ալֆան
,
Պէթան
,
Կամման
եւ
այլն
.
գոյութիւն
ունին
ուրեմն
,
աթոմական
կազմածներու
մէջ
,
հոն
ուր
իւրանիոմ
կը գտնուի
,
իսկ
արհեստական
(
Ք
.
Ճառագայթը
եւ
ուրիշներ
)
կարելի
է
ունենալ
Ք
.
Ճառագայթներով
լուսանկարչական
յատուկ
մեքենաներու
մէջ
.
օրինակ
՝
ատամնաբուժական
եւ
բժշկական
գործիքներու
մէջ
,
գունաւոր
հեռատեսիլի
,
ռատար
ի
եւ
քոմբիւթըր
ի
կազմածներու
մէջ
։
Բոլոր
ճառագայթները
իրենց
ազդեցութիւնը
կը կորսնցնեն
հեռաւորութեան
քառակուսի
համեմատութեամբ
.
այսինքն
՝
երկու
մեթր
հեռաւորութիւն
՝
չորս
անգամ
նուազ
,
հինգ
մեթր
հեռաւորութիւն
՝
25
անգամ
նուազ
ազդեցութիւն
կը գործեն
։
Մարդու
մօտ
ճառագայթներու
ազդեցութիւնը
կը տարբերի
անձէ
անձ
եւ
ճառագայթումի
քանակին
նայած
։
Եթէ
քանակը
բարձր
է
,
ճառագայթումը
մահաբեր
է
անմիջապէս
,
քանի
մը
ժամ
,
օր
կամ
շաբաթ
մը
ետք
։
Փոքր
քանակով
ճառագայթումներ
(
ատամնաբուժական
,
Ք
.
Ճառագայթ
,
հեռատեսիլի
եւ
այլն
)
ազդեցութիւնը
կը մնայ
անորոշ
:
Նորագոյն
տեսութիւնը
կը հաւատայ
ճառագայթումներու
կուտակման
:
Ճառագայթումներուն
ազդեցութիւններէն
ծանօթ
են
՝
քաղցկեղը
եւ
սերնդական
գործարաններու
հետագայ
խանգարումը
(
պատճառելով
անբնական
ծնունդներ
)։
Աղբիւր՝
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
էջ 1367
ՆՈՐ
(beta)
Նման բառեր
ճառագայթու
Գործածութիւն
փորձնական
4 մէջբերում
Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը
ճառագայթով →
ճառագայթ
(2 մէջբերում)
ճառագայթով
†
չստուգուած
(2 մէջբերում)
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
ՆՈՐ
Ուսամնասիրել
ճառագայթով
բառաձեւին
գործածութիւնը՝
Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ
-ին մէջ։
Փնտռել «
ճառագայթով
» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Նորաբանութիւններու
(2022)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
(1976)
ՆՈՐ
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Բառակազմական
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Ստուգաբանական
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Վաղաշխարհաբարեան
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Օտար լեզուի
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
ՆՈՐ
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
ՆՈՐ
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
(2021)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Ձեւաբանութեան կարգաւորումներ
Արեւմտահայերէն
Արեւելահայերէն
Ցուցադրել ձեւաբանական վերլուծութիւն
Ցուցադրել ձեւաբանական զտիչները
Ցուցադրել գտնուած բառաձեւերը
Ցուցադրել գտնուած բառոյթները