Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Գտնուած Բառոյթներ

 Բառարան
խառան գոյական Վիզի կապ, շուն կապելու չուան:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 170։


ԽԱՌԱՆ
գոյական անուր, օղակ (պատժապարտներու վիզին)։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 179
ՆՈՐ
ԽԱՌԱՆ խառանի (խառանաց)
գոյական
⨀հին նշանակութիւն 1. Կառան, չուան, թոկ։

⨀հին նշանակութիւն 2. Փայտէ անուր՝ կապանք, որ անց էին կացնում յանցաւորների վզին։

＋գաւառական նշանակութիւն 3. Փայտի կտոր, որ կախում են անասունների պարանոցից, որպէսզի փախչելու ժամանակ ոտների մէջ ընկնէ և փախուստը խանգարէ։
‣ Գոմշի վզից խառան էր կախված։

    4. Փոքրիկ փայտ, որ կապում են շան վզի մօտ և որը խանգարում է շանը՝ վզին կապված չուանը կրծել։
‣ Չնայելով վզի խառանին՝ շունը վզի չուանը կրծել-կտրել էր ու փախել։

    5. Կարճ փայտ, որ չուանով կապում են սայլի ցռուկին և որի վրայ, սայլի կանգնած ժամանակ, յենվում է նրա ցռուկը։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 878
ՆՈՐ
(beta)
ԱՆՈՒՐ
գոյական
    1. մանեակ, օղակ.

    2. երկաթէ կամ փայտէ օղակ, որ մարդու կամ կենդանիի վիզը, քիթը կ՚անցընեն՝ զանոնք զսպելու համար.

    3. կառքի՝ ձիու՝ խամութ.

Տեսակներ
— թիապարտի՝ խառան.

— շան՝ շնհարք.

    4. (Փոխաբերական իմաստ) օտարի լուծ, ճնշում։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 144
ՆՈՐ
(beta)
ԽԱՌԱՆ
գոյական
    1. անուր, օղակ՝ կաշիէ՝ չուանէ՝ փայտէ՝ երկաթէ՝ զոր կ՚անցընէին յանցաւորներու վիզին կամ կ՚անցընեն անասուններու (յատկապէս շուներու) վիզին.
    2. հին քաղաք Միջագետքի հիւսիսային արեւմտեան մասին մէջ՝ ուր բնակեցաւ Հայր Աբրահամ Ուր քաղաքէն ելլելէ ետք։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 825
ՆՈՐ
(beta)
ԿԱՊ
գոյական
    1. այն իրը՝ նիւթը՝ երկայն կամ կարճ՝ որով կը կապեն բան մը, թոկ, չուան, առասան, դերձան, երկաթէ թել, լար, լարան.

Տեսակներ
— շունի՝ տոռն, խառան.

— պարանոցի՝ փողկապ.

— վէրքի՝ պատան, վիրակապ.

— խախտած անդամի՝ կալանդ.

— կաշիէ՝ փոկ.

— կօշիկի՝ խրաց.

— տրեխի՝ փոկէ, քաշնակ.

— վարտիքի՝ խոնջան.

— ձիու ոտքի՝ ճախանոց.

— ձիու գլուխի՝ գլխանոց.

— ձիու բերանի՝ սանձ.

— ձին մսուրին կապելու՝ ծամ.

— հորթի պարանոցի՝ վզտէք.

— կալանաւորի ձեռքերուն՝ ձեռնակապ.

— մազի՝ ժապաւէն, դրոյսք, վարսակալ, ծամակալ.

— աղիթափութեան՝ աղեկապ.

— բազէի՝ կապանջ.

— ծրարի՝ կապոցի՝ առասան, կղթկապ.

— թուղթէ՝ շերտ, երէզ, երիզ.

— բուսեղէնէ՝ սիրայ.

— վրանի՝ ապարում.

— քսակի՝ մողոտ.

— պորտի՝ պորտալար.

— սամիքի՝ սամեթել, սմբետան.

— կզակի տակի՝ անկզտակ.

— օրօրոցի՝ պինդ.

— նեղ՝ երէզ.

— ձեռքի՝ ոտքի՝ պատանքի՝ մանեւար, մանեւոր, երիզապինդ.

— ողկոյզի՝ կոթ, կուզկապ.

— թամբի՝ համետի՝ համետակալ.

    2. կազմ (գիրքի).

    3. կապոց, տրցակ, փունջ, խորոմ (կանանչեղէնի).

    4. հանգոյց, կղթկապ, կռկալ, կրկապ, հանգուստ.

    5. երկաթէ կամ փայտէ եւ շրջանակաձեւ օղակ, օղկապ, պահանգ կամ պահանկ՝ որով կ՚ամրացնեն տակառները, շրջանակ, դօղ (անիւի).

    6. երկաթէ կամ փայտէ ձող, երկայն քար՝ որով կ՚ամրացնեն բաժնուած պատերու մասերը կամ կամարները, քարահանգուստ, պահանգ կամ պահանկ, պորտաքար, քիրիշ.

    7. ասեղնագործուած եւ զարդարուն երիզ կամ ժապաւէն՝ որով կիներ իրենց գլուխները կը կապեն.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) արգելք, կապանք, խոչընդոտ, շղթայ, լուծ՝ որով կը կաշկանդեն ազատութիւնը, բագ, գայլ, ցռկակապ, երախճան (բերանի).

    9. հաղորդակցութիւն, յարաբերութիւն.

    10. աղերս, առնչութիւն, կապակցութիւն.

    11. յօդ, զօդ.

    12. ներքին համերաշխութիւն՝ խօսքի մասերուն մէջ.

    13. ազգականութիւն, մերձաւորութիւն, արենակցութիւն.

    14. շաղկապ.

    15. հոգեկան՝ գաղափարական միութիւն.

    16. ֆիզիքական՝ մարմնական միութիւն, կենակցութիւն.

    17. երաժշտական նշան՝ որ կը դրուի մէկէ աւելի ձայնանիշերու (= նօթա) վրայ՝ զանոնք միատեղ երգելու կամ նուագելու համար՝ առանց ընդհատումի.

ածական
    18. կապուած. օրինակ՝
‣ շղթայակապ.

    19. նշանտուք, խօսքկապ:

Բաղադրեալ Բայեր
կապը կտրել
ներգործական բայ
    1. կապը փրցնել,
    2. յարաբերութիւնը դադրեցնել,
    3. սանձարձակ դառնալ, լրբանալ.

կապը քաշել
ներգործական բայ
    1. կապը ամրացնել,
    2. սանձահարել, զգաստութեան հրաւիրել.

կապը կորսնցնել
չէզոք բայ ըսելիքին շարունակութիւնը մոռնալ.

կապ հաստատել
չէզոք բայ յարաբերութեան մէջ մտնել, յարաբերիլ.

կապի մէջ ըլլալ
չէզոք բայ յարաբերութեան մէջ ըլլալ։

Դարձուածքներ
Կապ բռնող, կապ պահող
յարաբերութեան մէջ դնող.

կապը կտրած
    1. կապը փրթած,
    2. յարաբերութեան միջոցը ընդհատուած.

կապ-կապակցութիւն չունի
որեւէ աղերս՝ առնչութիւն չունի.

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 967
ՆՈՐ
(beta)
ՉՈՒԱՆ
գոյական
    1. կանեփի՝ բամպակի՝ մազի եւ այլն թելերէ կամ կակուղ եւ դիւրաթեք նիւթերէ ոլորուած կամ հիւսուած լար. ճոպան, թոկ, պարան, կապ.
    2. գուլպայի թել.
    3. գոգնոցի կապ, գօտի.
    4. (Գրաբար) հող չափելու երկայնութեան չափ.

ածական
    5. (Ծածկաբանական) երկայն։

Տեսակներ
— Առագաստի եզերքը կարուած՝ եզրալար:

— Առագաստները ամփոփելու, առագաստները հաւաքելու՝ հանգրէճ:

— Բարակ՝ առատուկ, կապ, լար, առասան:

— Լաթ չորցնելու՝ ներ, ձգանք:

— Խոտի՝ ճով։

— Կախելու՝ խեղդելու՝ խեղդ, խեղդան, խեղդալար:

— Հաստ՝ մալուխ:

— Հաստ դերձանէ (բարակ)՝ թոկ:

— Ձիու՝ պախուրց:

— Նաւ կապելու՝ կառան:

— Շան՝ խառան, տոռն:

— Ուղտի՝ պարուսան։

— Պրտուէ (բոյս)՝ կեմ։

— Սայլի բեռը կապելու՝ ապաւանդակ, փաշ:

— Սէզէ՝ մազէ՝ սիրայ:

— Վրանի՝ ապարում:

— Քթանի կտորէ՝ քթեթ։

Բաղադրեալ Բայեր
Երկայն չուան ընել
ներգործական բայ խօսքը երկարել, շատ խօսիլ։

Ուրիշին չուանով կարելի չէ մտնել
ներգործական բայ պէտք չէ ուրիշին վստահիլ: Այլ ձեւ մըն է՝ Ամէն մարդու չուանով կարելի չէ հոր մտնել (չեն մտներ):

Դարձուածքներ
Եօթը չուանով չի կապուիր
կատաղի խենթ է, կարելի չէ զսպել։

Կորսուած չուանը երկայն կ՚ըլլայ
կորսուած բան մը մեծարժէք կ՚ըլլայ (ենթակային կողմէ կը մեծցուի)։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1951
ՆՈՐ
(beta)
ՕՂԱԿ
գոյական
    1. շղթայի իրարու անցուած կլոր կամ այլ ձեւի մասերէն իւրաքանչիւրը.

    2. զգեստներու փոքր օղակ, որուն մէջ կ՚անցընեն կոճակը.

    3. մետաղեայ կամ փայտէ շրջանակ՝ զանազան գործածութեանց համար.

    4. պարանի՝ առասանի՝ լարի եւ այլնի օղակաձեւ հանգոյց.

    5. մարզանքի օղակ. մարզօղակ.

    6. կարգ մը սողուններու օղակաձեւ յօդերը.

    7. որդերու մարմնի իրարու զուգահեռ շարուած յօդաւոր օղաձեւ մասերէն իւրաքանչիւրը.

    8. փակ կամ կիսափակ՝ կոր գիծի ձեւով շարժում, ինչպէս նաեւ այդպիսի շարժումով կազմուող պատկերը՝ շրջանը.

    9. կախաղանի պարանի օղ.

    10. ուսի վրայ փոքր ճեղք՝ օղ. լամբակ.

    11. որեւէ կազմակերպութեան ամենափոքր միաւորը.

    12. (Փոխաբերական իմաստ) կախաղան.

    13. (Փոխաբերական իմաստ) մարդոց շրջանակաձեւ խմբուած բազմութիւն.

    14. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ բան շրջապատող՝ պատող բան. գօտի, շրջանակ, շրջագիծ.

    15. (Փոխաբերական իմաստ) իրարու կապող՝ միացնող հանգամանք՝ երեւոյթ.

    16. (Փոխաբերական իմաստ) պաշարում, շրջապատում, շրջափակում.

    17. (Փոխաբերական իմաստ) որեւէ բանի զարգացման՝ տեղի ունենալու փուլերէն իւրաքանչիւրը.

    18. (Փոխաբերական իմաստ) նուիրապետութեան՝ պաշտօնէութեան եւ այլնի իւրաքանչիւրը. ստորակարգութեան համակարգի իւրաքանչիւր դասը՝ անդամը:

(Ֆրանսերէն sphincter)։

Տեսակներ
Կծկական օղակ
օղակաձեւ դնդեր, որ կը գտնուի մարմնին անցքերու բերնին եւ կը ծառայէ զանոնք սեղմելու եւ կամ բանալու (ինչպէս՝ սրբանինը).

Տեսակներ
— Անձեռոցի՝ մանեակ:

— Անօթներու՝ լամբ, կանթ, անկղ, ականջ:

— Բազէի (ոտքի)՝ ոտնօղակ:

— Գործիքներու ծայրէն՝ ծայրապանակ։

— Լուծին մէջտեղը կապուած՝ կանդրիւ։

— Խողովակներ պատին պնդելու՝ ագոյց։

— Կաթսան կախելու՝ կեռօղակ, կըլըմպար:

— Կողովներու (պարանէ)՝ լամատի:

— Կոճակի՝ լամբակ, նառն։

— Շան վիզի (երկաթէ)՝ խառան, անուր:

— Փիղի քիթի՝ օձի՝ ման, գալար, քնթոնոց:

Բաղադրեալ Բայեր
Ականջի օղ ընել
ներգործական բայ միշտ միտքը պահել, միշտ ղեկավարուիլ (խրատով մը)։

Դարձուածքներ
Այդ օղը ականջէ՛դ հանէ
մոռցի՛ր. յոյսդ կտրէ այդ բանէն:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2461
ՆՈՐ
(beta)

Նման բառեր
խարան
 Գործածութիւն փորձնական 17 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

Փնտռել «խառան» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com