Բառարան
Բառարան
ՆՈՐ
Գրուածքներու Ժողովածոյ
Ժողովածոյ
Ուղղագրիչներ
Ուղղագրիչներ
Տառատեսակներ
Տառեր
Մեր մասին
Մենք
հայերէն
English
русский
français
Deutsch
Türkçe
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Ձեւաբանութիւն
Արեւմտահայերէն
լայի →
լալ
(բայ)
Տեսնել ձեւաբանական վերլուծութիւնը
Անկատար ժամանակ • Ստորադասական եղանակ • Առաջին դէմք • Եզակի
Բառարան
լայնել
ներգործական
բայ
Ընդարձակել
,
լայն
բանալ
:
լալ
չէզոք
բայ
Արցունք
թափել
,
արտասուել
*
զղջալ
:
Աղբիւր՝
Բառգիրք հայերէն լեզուի։
Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 156։
ԼԱԼ
չէզոք
բայ
1.
արտասուել
։
2.
ողբալ
,
կոծել
։
Դարձուածքներ
բազմութեամբ լալ
ջայլել
։
սուտ լալ
քենկեւեզ
տալ
։
մանուկի ընդհատ լալ
թզկալ
։
Աղբիւր՝
Յարութիւն Թ. Գայայեան,
Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի
. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938):
էջ 165
ՆՈՐ
1.
ԼԱԼ
(
պարսկերէն
lāl
,
մեղեսիկ
,
լալի
գոյն
)
գոյական
1.
Թանկագին
քար
,
որը
համարում են
կարկեհան
յարդագոյն
(
Քաջունի
),
կամ
շափիւղայ
։
‣ «
Պատուական
անգին
ջաւայիր
,
Լալ
Բադէշխան
ես
ինձ
ամա
»,
(
Սայաթ-Նովա
, =
Պարսկաստանի
Բէդաշխ
սարի
լալ
ես
ինձ
համար
)։
2.
Գեղեցիկ
պայծառ
կարմիր
գոյն
։
3.
Բաց
կապոյտ
գոյն
։
2.
ԼԱԼ
(
լամ
,
լայի
,
լա՛ց
),
լալիս եմ
,
լալիս էի
,
լացի
,
լա՛ց
(
արեւելահայ
լեզւում
աւելի
յաճախ
գործ է ածվում
բաղադրեալ
ձեւը
՝
լաց լինել
)
չէզոք
բայ
1.
Արտասուք թափել
,
արտասուել
որեւէ
յուզմունքից
։
‣
Ես
լալիս էի
,
հոսում էին
արտասուքներս
։
‣ «
Նրանք
լացին
ուրախութիւնից
,
ես
երգեցի
տխրութիւնից
»։
‣
Ամեն անգամ
լալիս
՝
արտասուքները
փոխարկվում էին
մարգարիտների
։
2.
Նմանութեամբ
Արտասուքի
նման
վազել
,
կաթկթել
։
‣
Գարնան
դէմ
՝
էտած
վազերը
լալիս են
։
3.
Խոնաւութիւն
առնել
,
ջրակալել
։
‣
Աղը
լացել է
։
‣
Աղը
եթէ
բաց
տեղ
թողնես
՝
կուլայ
։
4.
Ցաւից
կամ
այլ
կարիքից
բարձր
ձայն
արձակել
,
ողբալ
,
ոռնալ
,
զռալ
.
թնթնալ
։
‣
Մինչեւ
երեխան
չլայ
՝
մայրը
ծիծ չի տայ
(
առած
)։
‣
Թող
այնքան
լայ
որ
բէզարի
,
ձայնը կտրէ
։
‣
Մայրը
աղիողորմ
լալիս էր
որդու
դիակի
վրայ
։
‣ «
Մի՛ լար
,
հոգոյս
իմ
հատոր
»։
ներգործական
բայ
5.
Աւաղել
,
ափսոսալ
,
վիշտը
արտայայտել
մի
կորուստի
,
մի
չարիքի
պատճառով
։
‣
Նրանք
մեզ
հետ
լալիս են
մեր
հարուածները
։
‣
Ձեր
գլուխները
լացէք
։
‣
Ես
չեմ լալու
,
դո՛ւք
էք լալու
(
ձեզ
պէտք
է
լալ
և
ոչ
ինձ
)։
‣ «
Ուստի՞
կուգաս
,
ղարիբ
բըլբուլ
.
Դու
մի՛ լաց
՚
լի
,
ես
եմ լալու
»։
Բաղադրեալ Բայեր
Մի աչքով լալ
,
Առանց արտասուքի լալ
չէզոք
բայ
Ձեւականօրէն
ափսոսալ
,
արտաքուստ
վիշտ
ցոյց տալ
՝
առանց
զգալու
։
Մի աչքով լալ, միւսով ծիծաղել
չէզոք
բայ
Թեթեւամիտ
լինել
,
խորը
չզգալ
։
Լալ-երերալ
չէզոք
բայ
Դառնագին
լալ
։
Առածներ
Պարտքը տալով, մեղքը լալով
Պէտք
է
պարտավճար
լինել
։
+
գաւառական բառ
3.
ԼԱԼ
(
պարսկերէն
lāl
)
ածական
գոյական
Տե՛ս
Համր
։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 813
ՆՈՐ
(beta)
ԼԱԼ
չէզոք
բայ
1.
աչքերէն
արցունք
՝
արտասուք
թափել
,
աչքերը
թրջուիլ
արտասուքով
՝
արցունքով
,
արտասուել
,
կոծել
,
ողբալ
,
հեկեկալ
,
հեծկլտալ
,
ջայլել
(
բազմութեամբ
),
քենկեվեզ
տալ
(
սուտ
),
թզկալ
(
մանուկներու
եւ
ընդհատ
):
Հակառակը՝
խնդալ
,
ուրախանալ
։
ներգործական
բայ
2.
աւաղել
,
ափսոսալ
,
սգալ
, (
չէզոք
բայ
)
զղջալ
.
գոյական
3.
(
Պարսկերէն
lal
=
մեղեսիկ
,
լալի
գոյն
)
թանկագին
քար
,
յարդագոյն
կարկեհան
կամ
շափիւղայ
,
Տե՛ս
ԱԿՆ
.
4.
գեղեցիկ
պայծառ
կապոյտ
գոյն
.
5.
բաց-կապոյտ
գոյն
.
ածական
6.
(
Պարսկերէն
lal
)
Տե՛ս
ԹԼՈՒԱՏ
։
Բաղադրեալ Բայեր
Մէկ աչքով լալ
,
Առանց արտասուքի լալ
չէզոք
բայ
ձեւական
՝
սուտ
լալ
.
մէկ աչքով լալ՝ միւսով խնդալ
չէզոք
բայ
1.
միաժամանակ
թէ՛
լալ
(
տխուր
բանի
մը
համար
)
եւ
թէ
խնդալ
(
ուրախ
լուրի
մը
համար
)
,
2.
թեթեւամիտ
ըլլալ
կամ
խորապէս
չզգալ
.
Դարձուածքներ
չլացող մանկան կաթ չեն տար
պէտք է
պահանջել
.
մեղքը լալով՝ պարտքը տալով
պէտք է
պարտքը
վճարել
։
Աղբիւր՝
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
էջ 760
ՆՈՐ
(beta)
Նման բառեր
լայէի
Գործածութիւն
փորձնական
5 մէջբերում
Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը
լայի →
լալ
(բայ)
(1 մէջբերում)
լայի
†
չստուգուած
(4 մէջբերում)
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
ՆՈՐ
Ուսամնասիրել
լայի
բառաձեւին
գործածութիւնը՝
Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ
-ին մէջ։
Փնտռել «
լայի
» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Նորաբանութիւններու
(2022)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
(1976)
ՆՈՐ
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Բառակազմական
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Ստուգաբանական
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Վաղաշխարհաբարեան
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Օտար լեզուի
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
ՆՈՐ
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
ՆՈՐ
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
(2021)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Ձեւաբանութեան կարգաւորումներ
Արեւմտահայերէն
Արեւելահայերէն
Ցուցադրել ձեւաբանական վերլուծութիւն
Ցուցադրել ձեւաբանական զտիչները
Ցուցադրել գտնուած բառաձեւերը
Ցուցադրել գտնուած բառոյթները