Հայերէն բառարան

Անվճար հայերէն ուղղագրիչ

Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա

Հայերէն Հայ | Հայ-Անգլերէն Հայ-Անգ | Անգլերէն-Հայ Անգ-Հայ | Հայ-Ֆրանսերէն Հայ-Ֆրա | Ֆրանսերէն-Հայ Ֆրա-Հայ

Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

թելերէ → թել (գոյական)

Տեսնել ձեւաբանական վերլուծութիւնը

Յոգնակի • Բացառական հոլով

Բառարան

թել գոյական Ոլորուած հիւսք, դերձան * լար, առասան * կապ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 138։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 147

ՆՈՐ

ԹԵԼ (ոյ)

գոյական

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 728

ՆՈՐ

(beta)

ԹԵԼ

գոյական
1. երկայն՝ բարակ՝ կակուղ նիւթ, որ կը ստացուի բուրդը՝ բամպակը՝ մետաքսը՝ կանեփը մանելով ու ոլորելով՝ գործուածքներ հիւսելու եւ կար կարելու համար, դերձան, ասղանի,

Տեսակներ

— հաստը՝ շաղամաթ, շպագատ.

— բարակ չուան՝ առասան, թոկ.

— լար (մետաղէ).

— կտաւցու՝ մանած.

— կարի երկայնքին գործածուող՝ առէջ, մշտուտ.

— կարի լայնքին՝ թեզան.

— սարդոստայնի՝ ոստայն.

— բուրդէ՝ թեռ.

— կանեփէ՝ քուղ.

— բոյսի՝ նեարդ.

— մարդկային մարմնի՝ մազմզուք.

    2. (Փոխաբերական իմաստ) ընդյատակեայ գործունէութեան կծիկ՝ ծայր.

    3. խօսքի կապ՝ շարունակութիւն՝ շարայարութիւն.

    4. կեանքի ընթացք՝ տեւողութիւն.

‣ կեանքին թելը փրթաւ։

Բաղադրեալ Բայեր

Կեանքին թելը փրթիլ

չէզոք բայ մեռնիլ.

թել քաշել

չէզոք բայ մանել, վիլկել.

թել ու դերձան դառնալ

չէզոք բայ նիհարնալ.

թելը կտրուիլ

չէզոք բայ գաղափարին շարունակութիւնը մոռցուիլ, ընդմիջուիլ.

մազի մէկ թելին չդպչիլ

ներգործական բայ ոչ մէկ վնաս չհասցնել:

Դարձուածքներ

թել մը քաշես՝ հազար կարկտան կը թափի

հագած զգեստը շատ մաշած է.

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 688

ՆՈՐ

(beta)

ՄԱԶ

գոյական
    1. վերնամաշկային արտադրութիւններ (մարդոց եւ անասուններու) կազմուած իրարու փակած՝ նուրբ բջիջային խողովակներէ. հեր, ծամ, վարս, գէս, գիսակ, գեղմն, գեղմ, բաշ, ձար, ստեւ, բուրդ, սար.
    2. բոյսերու մազմզուկ.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) թելանման նուրբ՝ բարակ բան.

ածական
    4. (Փոխաբերական իմաստ) շատ բարակ։

Տեսակներ

— Այծի՝ այծեայ:

— Անմազ՝ ճաղատ, լերկ, կունտ, հերաթափ:

— Արձակած՝ հերարձակ:

— Արմատի՝ բոյսերու՝ մազմզուկ, մազմզուք, թել, աղուամազ։

— Արուեստական՝ կեղծամ։

— Խառնաշփոթ՝ գիսախռիւ։

— Խոզի՝ խոզանաստեւ, խոզան:

— Կանանց՝ վարս:

— Կինճի, ուղտի, վարազի՝ ստեւ:

— Հասկի (փշոտ)՝ քիստ:

— Հիւսուած՝ ծամ:

— Հիւսուած մազի թել՝ ծամթել, ծամակալ, ժապաւէն, վարսակալ։

— Ձիու, առիւծի (վիզի)՝ բաշ:

— Ձիու պոչի՝ ձար։

— Մարդու՝ հեր։

— Մարդու երեսի՝ աղուամազ։

— Մարդու (քիթին եւ բերնին միջեւ)՝ պեխ:

— Մարդու կզակի եւ երեսի (երկար)՝ մօրուք:

— Ոլորուն՝ գանգուր, գռուզ։

— Ոլորուն՝ (ճակտին կամ քունքին վրայ)՝ խոպոպ:

— Ոլորուն մազ ունեցող՝ գանգրահեր:

— Ոչխարի՝ բուրդ։

— Պտուղի, մորթի (նուրբ)՝ աղուամազ, տակռիք, զաղապ:

— Սաղաւարտի՝ գիսակ:

Բաղադրեալ Բայեր

Հաւկիթին մէջ մազ փնտռել

ներգործական բայ բծախնդրութիւն ընել:

Հօրմէն՝ մօրմէն մազ մը չունենալ

ներգործական բայ
    1. հօրը՝ մօրը, չնմանիլ.
    2. անոնց յատկութիւնները չունենալ.
    3. ո՛չ մէկ ժառանգ ստացած ըլլալ։

Մազ մնալ

չէզոք բայ քիչ արանք՝ միջոց մնալ։

Մազ պակսիլ

չէզոք բայ աննշան չափով պակսիլ:

‣ Հկնշ.մազ չպակսիլ։

Մազերը ցցուիլ

չէզոք բայ
1. սաստիկ վախնալ.
2. սաստիկ ջղայնանալ։

Մազերը փուշ - փուշ ըլլալ

չէզոք բայ
1. նողկանք զգալ.
2. սոսկալ։

Մազէ կախուած ըլլալ

չէզոք բայ վտանգին ծայրը գտնուիլ:

Մազը մազէն զատել

չէզոք բայ ուշիմ ըլլալ։

Մազին դպչիլ

ներգործական բայ աննշան չափով վնաս հասցնել:

Մազ պոկել

ներգործական բայ կեղեքել:

Մէկը մէկուն մազին հետ չփոխել

ներգործական բայ այնքան արժանաւոր ըլլալ, որ մէկուն մազը աւելի յարգ ունի քան միւսին ամբողջ անձը։

Մէկուն բերանը մազ բուսնիլ

չէզոք բայ նոյն բանը կրկնելէն զզուած ըլլալ։

Դարձուածքներ

Մազի համրանքով, Մազի չափ

անթիւ:

Յարակից Բառեր

— Այրերու մազը յարդարող սափրիչ՝ վարսայարդար:

— Կանանց վարսերը յարդարող՝ վարսայարդար։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1387

ՆՈՐ

(beta)

ՇԱՐՔ