Nayiri.com

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 184

ՆՈՐ

(beta)

ԵՒ

շաղկապ
    1. համադասական շաղկապ՝ որ խօսքին մէջ համադաս՝ նոյնօրինակ՝ նոյնիմաստ (դրական կամ բացասական՝ ժխտական) բառեր՝ նախադասութիւններ իրարու կը կապէ.

    2. ու, ալ, թէ՛, եւս, նաեւ (ընդհանրապէս երկար նախադասութիւններ իրարու կը կապէ, մինչ ուն՝ պարզապէս բառեր՝ կարճ նախադասութիւններ իրարու կը կապէ).

    3. խօսքին մէջ զանազան առումներով ալ կը գործածուի՝ իբր շաղկապական ասացուածք՝ նախադրութիւն՝ ձայնարկութիւն՝ ածական՝ մակբայ (առանձին կամ ուրիշ բառի մը ընկերակցութեամբ). օրինակ՝

‣ ա) յերկեմենից եւ ի խոնարհ (Գրաբար) = երկու տարեկանէն մինչեւ պզտիկը. կամ՝
‣ ո՞ւր էինք եւ (= մինչեւ) ո՞ւր հասանք (նախադրութիւն),
‣ բ) որդիներս՝ կինս կը կոտորէին, եւ (= իսկ՝ մինչ) ես բան մը չէի կրնար ընել (շաղկապ).
‣ գ) հոն եւ մը կայ (չնախատեսուած՝ չսպասուած՝ չակնկալուած բան մը),
‣ դ) － բերանս բացի եւ տո՛ւր հա տուր՝ աղուո՜ր մը լուացի։ = Եւ՝ ... (ազդարարութիւն որ չշարունակէ).
‣ ե) եւ այսպէս՝ եւ արդ՝ հետեւաբար, ուրեմն, ուստի, այս կերպով, (շաղկապ).
‣ զ) թէ եւ՝ թէպէտ եւ՝ այնուամենայնիւ (շաղկապ).
‣ է) այսօր եւ եթ՝ իսկոյն եւ եթ՝ այսօ՛ր իսկ, ա՛յս վայրկեանիս, անմի՛ջապէս, ընդհուպ (մակբայ).
‣ ը) եւ այլն՝ ա՛յլ, ուրիշ (ածական)։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 596

ՆՈՐ

(beta)

ՏՈՒՐ

գոյական 1. տալը.

ածական 2. տրուած, շնորհուած, պարգեւուած. օրինակ՝

‣ աստուածատուր։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2305

ՆՈՐ

(beta)

ԱՄՍԱՎՃԱՐ

գոյական ամիսէ ամիս վճարուող գումար:

Տեսակներ

— Օրը օրին՝ օրչէք, օրավարձ, օրական.

— Շաբաթավերջի՝ շաբաթական.

— Տարուան մը համար՝ անոն, տարեկան, տարեվճար կամ տարեթոշակ կամ ամավարկ.

— Բժիշկի այցելութեան՝ պատուագին.

— Գնուած ապրանքի՝ սակագին, գին, փոխարժէք։

— Եկեղեցւոյ՝ տասանորդ.

— Թափուած արիւնի փոխարէն՝ արիւնագին, արեան գին.

— Կեանքը ազատելու՝ փրկագին.

— Զեռքի տակէ ապօրէն վճարում՝ կաշառք.

— Մաքսատան՝ մաքս.

— Յանձնակատարի՝ միջնորդչէք, բանարարչեայ.

— Նաւերու կողմէ՝ բաժ.

— Պատարագիչին՝ ժամուց.

— Պետութեան՝ տուրք:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 60

ՆՈՐ

(beta)

ՏՈՒՐՔ