Բառարան
Բառարան
ՆՈՐ
Գրուածքներու Ժողովածոյ
Ժողովածոյ
Ուղղագրիչներ
Ուղղագրիչներ
Տառատեսակներ
Տառեր
Մեր մասին
Մենք
հայերէն
English
русский
français
Deutsch
Türkçe
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Ձեւաբանութիւն
Արեւմտահայերէն
Օձեր →
օձ
(գոյական)
Տեսնել ձեւաբանական վերլուծութիւնը
Յոգնակի • Ուղղական հոլով
Յոգնակի • Հայցական հոլով
Բառարան
օձ
գոյական
Իժ
,
քարբ
, (
անթոյն
)
լորտու
:
Աղբիւր՝
Բառգիրք հայերէն լեզուի։
Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 500։
ՕՁ
գոյական
1.
անոտն
սողուն
։
2.
(
անթոյն
՝)
լորտու
։
3.
(
թունաւոր
՝)
իժ
,
քարբ
։
4.
(
փորձիչ
՝)
սատանայ
,
խորամանկ
։
Դարձուածքներ
ծարաւաբեր խայթուածով օձ
ծարբ
։
եղջիւրաւոր օձ
եղջերիկ
։
յաղթամարմին օձ
պիւթոն
։
ջուրի օձ
ջրօձ
,
հիդրա
։
Աղբիւր՝
Յարութիւն Թ. Գայայեան,
Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի
. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938):
էջ 540
ՆՈՐ
ՕՁ
ի
(
ից
),
օձեր
գոյական
1.
(
Կենդանաբանական
)
Սողունների
դասին
պատկանող
կենդանիների
կարգ
,
որոնք
ունին
երկայնաձիգ
գլանաձեւ
թեփոտ
մարմին
,
առանց
ոտների
,
երկճղի
լեզու
.
շարժվում են
գալարելով
.
վերի
և
վարի
ծնօտներն
իրարից
բաժանված
են
,
ուստի
օձերը
կարողանում են
երախն
ու
կոկորդը
շատ
լայն
բանալ
,
որսը
չեն ծամում
ու
մանրում
,
այլ
ամբողջապէս
կուլ են տալիս
(
Ophidia
)։
‣
Մարդիկ
օձերից
շատ
են վախենում
։
‣
Թովիչները
թունաւոր
օձեր
են բռնում
,
թունաւոր
ատամները
քաշում
և
ապա
չուանի
նման
խաղալիկ
են դարձնում
։
‣
Ժողովուրդը
հաւատացած է
,
որ
օձերն
ունին
թագաւորներ
,
որոնք
լեզուների
տակ
անգին
քարեր
են պահում
,
զօրքերով
իրար
դէմ
պատերազմում են
։
Օձերը
բաժանվում են
երկու
ցեղի
,
թունաւոր
(
venerosa
)
և
անթոյն
(
Innocua
)։
Թունաւոր
օձերը
վերի
կզակի
վրայ
երկու
կեռ
՝
սրածայր
՝
սնամէջ
ատամներ
ունին
,
որոնց
միջով
,
խայթելու
րոպէին
,
թոյնը
հոսում
թափվում է
խայթված
տեղը
,
որ
ասղի
ծայրի
խայթուածքի
մեծութիւն
է ունենում
։
2.
Փոխաբերաբար
(
Կրօնական
)
Սատանայ
,
որ
ըստ
եկեղեցական
մեկնիչների
,
օձի
կերպարանքով
խաբեց
Եւային
և
հրապուրեց
արգելված
պտղիցն
ուտել
։
‣
Օձը
Եւային
խաբեց
։
‣
Օձի
բանսարկութեամբ
մահը
աշխարհ
մտաւ
։
‣
Ս. Գրքի
մէջ
օձը
իսկական
օձ
է
,
իմաստուն
,
ճշմարտախօս
և
մարդուն
բարեացակամ
,
բայց
մեկնիչները
նրա
տակ
հասկացել են
սատանայ
՝
իբրեւ
գայթակղեցնող
ոյժ
։
3.
Նմանութեամբ
Մանկական
խաղալիք
թղթէ
շրջանակից
,
մի
կողմից
երկայն
պոչ
կպցրած
և
միւս
կողմից
թել
կապած
,
որը
քամուն տալով
բարձրացնում են
օդի
մէջ
ինչպէս
վիշապ
։
‣
Երեխաները
դուրսը
օձ
են թռցնում
։
Իբրեւ
ածական
4.
Ժանտ
,
խայթող
,
դժնեայ
մարդ
։
‣
Գիտե՞ս
ինչ
օձն
է
նա
։
‣
Օձ
մարդ
է
,
նրանից
հեռու կաց
։
Բաղադրեալ Բայեր
Օձը բնիցը հանել
,
Օձը ծակիցը հանել
չէզոք
բայ
Շատ
ճարտար
լեզու
ունենալ
,
գիտենալ
մէկին
համոզել
,
թովել
։
‣
Նա
այնպէս
լեզու
ունի
,
որ
օձը բնիցը կհանէ
,
(
ինչպէս
թովիչները
)։
Օձի լեզու ունենալ
չէզոք
բայ
1.
Շատ
համոզիչ
լեզու
ունենալ
։
2.
Չարախօս
լինել
։
‣
Նա
օձի լեզու ունի
,
ամենքին
խայթում է
։
Դարձուածքներ
⨀
հին բառ
Օձ աւազակ
գոյական
Եւային
խաբող
օձը
(
2
),
սատանան
։
Օձ խուզող
կամ
,
Օձ կնտող
ածական
Որ
ամեն մի
չնչին
բանից
աշխատում է
մի
օգուտ
հանել
,
կծծի
,
ժլատ
։
Օձի կծած
ածական
Սաստիկ
չար
և
անգութ
։
‣
Էն
օձի կծածի
ձեռքը
մի՛ տար
ինձ
,
քո
ձեռքովդ
դատաստան
արա
։
Օձի վրայ թքի՝ օձը կսատկի
Շատ
վատ
՝
ժանտ
մարդ
է
։
Օձի փուշ
ածական
Ժանտ
,
դժնեայ
։
‣
Թող
ինձ
լաւ
ճանաչի
,
թէ
ո՛վ
եմ
կամ
ի՛նչ
օձի փուշ
։
Փորում օձեր կան
կամ
,
Փորը օձերով լիքն է
Չարասիրտ
՝
նենգաւոր
մարդ
է
։
‣
Նրա
կեղծաւոր
լեզուից
մի՛ խաբվիր
,
փորը
օձերով
լիքն
է
։
‣
Կեսրոջս
փորի
օձերը
չեն թողնում
որ
օր արեւ տեսնեմ
։
Օձերը կծնին
Բանը
շատ
դժուարանալ
՝
երկարել
՝
ուշանալ
։
‣
Նրա
ձեռքից
մինչեւ
փողերն
առնես
՝
օձերը
կծնվին
։
‣ «
Ընչանք
ծէքը
բացվեց
,
օձերը
ծնեցին
»։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 2368
ՆՈՐ
(beta)
ՕՁ
գոյական
1.
երկարաձիգ
՝
գլանաձեւ
՝
թեփոտ
եւ
առանց
ոտքի
մարմին
ունեցող
սողուն
մը
,
որ
գետնի
վրայ
,
ջուրի
մէջ
եւ
կամ
ծառերու
վրայ
գալարուելով
յառաջ
կը
շարժի
.
2.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
խորագիտութիւն
.
3.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
առողջութիւն
,
բժշկութիւն
.
4.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
նենգաւոր
՝
խարդախ
՝
չարալեզու
՝
բանսարկու
մարդ
.
5.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
նախանձ
.
6.
(
Փոխաբերական
իմաստ
)
չար
,
խայթող
(
խօսք
՝
մարդ
)։
Օձերը
երկու
ցեղի
կը
բաժնուին
-
թունաւոր
եւ
անթոյն
։
Թունաւոր
օձեր
իժ
՝
60
-
70
սմ
.
երկար
,
գլուխը
՝
եռանկիւնաձեւ
,
գոյնը
՝
գորշ
կամ
կարմրաւուն
զիկզակ
սեւ
երիզներով
,
բերնին
մէջ
,
վերին
կզակին
յառաջամասին
մէջ
ունի
կոր
երկու
,
ակռայ
,
կեռիք
կոչուած
,
7-8
մմ
.
երկար
եւ
խողովակաձեւ
ակօսով
։
Իժի
տեսակ
մըն
է
եղջերիկը
(
եղջիւրիկ
,
եղջերաւոր
իժը
),
որ
երախին
ծայրը
ունի
կակուղ
եղջիւր
մը
։
Ակնոցաւոր
կամ
հնդիկ
մոլի
օձ
։
Արքայիկ
,
այսպէս
կոչուած
՝
իր
թագաձեւ
գլխուն
համար
:
Բոժոժաւոր
օձ
կամ
խարամանի
:
Բոժոժաւոր
օձի
տեսակ
մըն
է
ահաւոր
խարամանին
:
Անթոյն
օձեր
-
Լորտու
կամ
լողակ
,
հասարակ
օձ
,
որ
կեռիք
չունի
,
այլ
՝
փոքր
ակռաներ
:
Ասոր
կարգէն
են
ողորկամորթ
օձը
,
դեղին
լողակը
եւ
եսկուլապեան
օձը
(
բուն
մահիկ
):
Վիշապներ
-
թագաւոր
վիշապ
,
ջրային
վիշապ
,
շերտաւոր
պիւթոն
եւ
երկշերտեան
պիւթոն
:
Տեսակներ
Քարբ
առաւելաբար
Եգիպտոսի
մէջ
գտնուող
օձ
:
Պօա
երկարահասակ
օձ
։
Դարձուածքներ
Անոյշ լեզուն օձը ծակէն կը հանէ
1.
շողոքորթութիւնը
ձեռնտու
է
.
2.
քաղաքավարութիւնը
դրական
արդիւնքի
կը
հասցնէ
։
Դարձուածքներ
Զիս չխայթող օձը թող հազար տարի ապրի
եսասէր
՝
եսամոլ
մարդու
մտածում
:
Թունաւոր օձին գլուխը որքա՛ն շուտ ջարդես
,
օգուտ է
մոլութիւնները
՝
բնաւորութեան
յոռի
գիծերը
՝
չարագործ
մարդիկը
պէտք
է
կանուխէն
լքուին
՝
սպաննուին
:
Հարուստ մարդը օձ կերաւ
,
ըսին՝ դեղ է
,
աղքատը կերաւ
,
ըսին՝ անօթի է
հարուստին
ըրածը
միշտ
ճիշդ
կը
նկատուի
,
աղքատինը
՝
սխալ
:
Մէկ (նոյն) ծաղիկէն օձը թոյն կը շինէ
,
մեղուն՝ մեղր
նոյն
բանը
,
նայած
ենթակային
նկարագիրին
,
տարբեր
ձեւով
կ՚օգտագործուի
:
Մինչեւ այն ատեն
,
որ օձին մայրը չսպաննես
,
ձագը ձեռքդ չ՚անցնիր
երկրորդական
հարց
մը
լուծելէ
առաջ
՝
պէտք
է
լուծել
հիմնական
հարցը
:
Օձէն ալ դեղ կը շինեն
1.
ամենէն
վախնալիք
՝
գարշելի
բանէն
ալ
կարելի
է
օգտուիլ
.
2.
աշխարհի
մէջ
անպէտք
բան
չկայ
:
Դարձուածքներ
Օձէն խայթուողը կը քնանայ
,
անօթի մարդը չի կրնար քնանալ
անօթութիւնը
շատ
զօրաւոր
ազդեցութիւն
ունի
:
Օձը գլխէն կը սպաննեն
չարիքը
հիմէն
պէտք
է
դարմանել
՝
արմատահանել
:
Օձը դուրսէն է նախշուն
,
մարդը՝ ներսէն
մարդուն
գեղեցկութիւնը
՝
արժէքը
իր
ներաշխարհին
մէջ
է
։
Օձը իր շապիկը կը փոխէ
,
բնաւորութիւնը չի փոխեր
բնածին
յատկութիւնները
անփոփոխելի
են
։
Օձը որ օձ է
,
մարդը ջուր խմելու ատեն՝ չի խայթեր
կ՚ըսուի
այն
մարդուն
,
որ
օձէն
աւելի
չարամիտ
՝
նենգաւոր
է
:
Օձի ձուկն հաւու ճուտիկ դուրս չի գար
նոյնն
է
՝
օձը
իր
շապիկը
կը
փոխէ
՝
բնաւորութիւնը
չի
փոխեր
։
Օձին գլուխը պզտիկութենէն պէտք է ջարդել
յոռի
յատկանիշ
մը
շատ
կանուխ
էն
պէտք
է
սրբագրել
:
Օձին խայթածը կ՚առողջանայ
,
լեզուին խայթածը չ՚առողջանար
չար
լեզուի
մը
ձգած
գէշ
ազդեցութիւնը
չ՚անհետանար
:
Օձին ձագը առաջ՝ նախ զինք պահողը՝ մեծցնողը կը խածնէ՝ կը խայթէ
օձը
երախտամոռ
՝
անհաւատարիմ
է
։
Օձին սե՛ւն ալ անիծուի
,
սպիտա՛կն ալ
1.
օձը
գարշելի
արարած
մըն
է
(
տեսակներուն
միջեւ
տարբերութիւն
չկայ
).
2.
ատուած
ժողովուրդի
մը
բոլոր
զաւակներն
ալ
նոյնն
են
։
Օձի
անունով
բոյսեր
.
Դարձուածքներ
Օձին վրայ որ թքնէ
,
օձը կը սատկի
շատ
դաժան
՝
չարանենգ
մարդ
է
։
Օձին օրհասը որ գայ
,
կ՚երթայ ճամբուն մէջտեղը կը պառկի
անխոհեմութիւն
՝
անխելքութիւն
օրհասի
ատեն
։
Օձի արիւն
խոշոր
կանթեղախոտ
։
Օձի աւելուկ
օձտակ
։
Օձի գլուխ
իժախոտ
:
Օձի դեղ
բոգ
:
Օձի թուզ
երկտուն
լոշտակ
;
Օձի թուր
մացառեղէգ
։
Օձի խաղող
երկտուն
լոշտակ
:
Օձի կաթ
իշկաթնուկ
,
կաղանչան
։
Օձի մեղրածծուկ
սովորական
իժախոտ
։
Աղբիւր՝
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան,
Հայոց լեզուի նոր բառարան
. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992):
էջ 2457
ՆՈՐ
(beta)
Նման բառեր
օծեր
օծէր
Գործածութիւն
փորձնական
19 մէջբերում
Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը
օձեր →
օձ
(12 մէջբերում)
Օձեր
†
չստուգուած
(1 մէջբերում)
օձեր
†
չստուգուած
(6 մէջբերում)
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
ՆՈՐ
Ուսամնասիրել
Օձեր
բառաձեւին
գործածութիւնը՝
Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ
-ին մէջ։
Փնտռել «
Օձեր
» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Նորաբանութիւններու
(2022)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
(1976)
ՆՈՐ
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Բառակազմական
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Ստուգաբանական
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Վաղաշխարհաբարեան
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Օտար լեզուի
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
ՆՈՐ
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
ՆՈՐ
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
(2021)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Ձեւաբանութեան կարգաւորումներ
Արեւմտահայերէն
Արեւելահայերէն
Ցուցադրել ձեւաբանական վերլուծութիւն
Ցուցադրել ձեւաբանական զտիչները
Ցուցադրել գտնուած բառաձեւերը
Ցուցադրել գտնուած բառոյթները