Բառարան
Բառարան
ՆՈՐ
Գրուածքներու Ժողովածոյ
Ժողովածոյ
Ուղղագրիչներ
Ուղղագրիչներ
Տառատեսակներ
Տառեր
Մեր մասին
Մենք
հայերէն
English
русский
français
Deutsch
Türkçe
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Բառարան
ՀԻՒՆ
գոյական
ւ
գրի
անունը
,
որ
գրվում է
նաեւ
ւիւն
։
‣
Է
-
հո
-
չա
-
հիւն
։
‣
Վո
-
հիւն
-
ու
(
հին
ժամանակ
հեգելու
կերպը
,
այսինքն
՝
ո
+
ւ
=
ու
)։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 1259
ՆՈՐ
(beta)
Ւ
,
ւ
,
Ւիւն
գոյական
1.
Հայերէն
այբուբենի
երեսուն
և
չորրորդ
գիրը
և
եօթներորդ
ձայնաւորը
։
‣
Գլխագիր
Ւ
։
‣
Շեղագիր
ւ
։
‣
Շարքագիր
ւ
։
2.
Ձայնաւոր
հնչիւն
՝
համապատասխան
յունական
υ
՚
ի
(
իպսիլոն
)
սկզբնական
հնչիւնին
,
որպիսի
առումով
շատ
հազիւ
գործ է ածված
հին
ձեռագիրներում
(
Բաբիւլոն
կամ
Բաբւլոն
,
կիւրակէ
կամ
կւրակէ
,
հիւպատ
կամ
հւպատ
,
Հռիւփսիմէ
կամ
Հռւփսիմէ
,
հիւսիս
կամ
հւսիս
ևն
)։
Ընդհանրապէս
գործ է ածվել
ձայնաւորներից
յետոյ
,
կազմելով
երկբարբառներ
՝
աւ
,
եւ
,
իւ
,
ու
(
aw
,
ew
,
iw
,
ow
),
որոնք
փակ
վանկերում
վերածվեցին
ուրիշ
ձայնաւորների
կամ
երկբարբառների
(
աւր
=
օր
,
հաւտ
=
հօտ
,
աղբեւր
=
աղբիւր
,
մեւս
=
միւս
,
արեւն
=
արիւն
,
արին
,
արուն
,
տաւն
=
տուն
),
իսկ
բաց
վանկերում
կամ
ուրիշ
ձայնաւորից
առաջ
ւ
՚
ը
թաւացել
դարձել է
վ
(
հաւ
=
հավ
,
արեւ
=
արեվ
,
թիւ
=
թիվ
,
հատուած
=
հատված
,
Յեսու
=
Յեսովայ
կամ
Յեսուայ
=
Յեսվայ
)։
(
Այս
թաւ
արտասանվող
Ւ
՚
ի
վրայ
ձեռագիրներում
և
հին
տպագրութիւնների
մէջ
դնում էին
թաւ
նշանը
(τ))։
Ներկայումս
հին
ուղղագրութեամբ
ւ
՚
ով
են գրվում
թաւացած
ւ
՚
երը
(
նաւ
,
արեւ
,
թիւ
,
հատուած
),
իւ
երկբարբառը
և
ու
ձայնաւորը
.
իսկ
այժմեան
ուղղագրութեամբ
՝
միայն
ու
ձայնաւորը
. (
միւս
դէպքերում
գործածվում է
վ
.
նավ
,
արեվ
,
թիվ
,
հատված
,
իսկ
իւ
՚
ի
փոխարէն
յու
,
արյուն
)։
3.
Իւնագրութիւն
կոչված
գրութեան
մէջ
ւ
՚
ը
փոխարինում է
հին
ուղղագրութեան
(
վ
՚
ահնչիւն
)
ու
գրութիւնը
ձայնաւորից
առաջ
,
օրինակ
.
Նւէր
(=
նուէր
,
նվէր
),
գրւած
(=
գրուած
,
գրված
)
ևն
։
4.
Տաղաչափական
գրուածքների
մէջ
փոխարինում է
ու
կամ
եւ
շաղկապը
՝
երբ
հարկաւոր
է
վանկը
սղել
,
և
կարդացվում է
իբրեւ
փափուկ
վ
։
Օրինակ
.
‣ «
Պսակ
ետուր
դուր
յաղթողին
ւ՛
առողջութիւն
յոյժ
հիւանդին
» (
փոխանակ
եւ
առողջութիւն
)։
‣ «
Խեղճ
ես
,
այո՛
,
ւ՛
ի՞նչ
շատ
տանջիս
» (
փոխանակ
ու
ի՞նչ
)։
‣ «
Միշտ
ոտնակոխ
,
միշտ
բարեզուրկ
,
Ի
լաց
ւ
՚
ի
կոծ
(
փոխանակ
ու
ի
կոծ
)։
⨀
հին նշանակութիւն
5.
Թուարկութեան
մէջ
՝
7000
։
‣
Է
-
հո
-
չա
-
ւիւն
(
7
,
70
,
700
,
7000
)։
Ւ
՚
ով
սկսվող
բառեր
չկան
հայերէնի
մէջ
.
եղածները
արուեստական
գրութիւններ
են
՝
երբ
հարկ է եղել
տաղաչափութեան
մէջ
տողն
սկսել
Ւ՛
գրով
։
1.
ՒԻՒՆ
գոյական
Ւիւն
գրի
անունը
։
✽
հազուադէպ բառ
2.
ՒԻՒՆ
(
յունարէն
iós
)
գոյական
Թոյն
,
ցնորումն
։
3.
✽
հազուադէպ բառ
ՒԻՒՆ
,
✽
հազուադէպ բառ
ՒԱՆ
միջարկութիւն
օ՜ն
։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 2239
ՆՈՐ
(beta)
Գործածութիւն
փորձնական
7 մէջբերում
Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը
ւիւն
†
չստուգուած
(6 մէջբերում)
Ւիւն
†
չստուգուած
(1 մէջբերում)
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
Փնտռել «
ՒԻՒՆ
» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Նորաբանութիւններու
(2022)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
(1976)
ՆՈՐ
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Բառակազմական
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Ստուգաբանական
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Վաղաշխարհաբարեան
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Օտար լեզուի
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
ՆՈՐ
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
ՆՈՐ
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
(2021)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Ձեւաբանութեան կարգաւորումներ
Արեւմտահայերէն
Արեւելահայերէն
Ցուցադրել ձեւաբանական վերլուծութիւն
Ցուցադրել ձեւաբանական զտիչները
Ցուցադրել գտնուած բառաձեւերը
Ցուցադրել գտնուած բառոյթները