Բառարան
Բառարան
ՆՈՐ
Գրուածքներու Ժողովածոյ
Ժողովածոյ
Ուղղագրիչներ
Ուղղագրիչներ
Տառատեսակներ
Տառեր
Մեր մասին
Մենք
հայերէն
English
русский
français
Deutsch
Türkçe
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Բառարան
ՇԱՔԱՐ
ի
, (
աց
)
(
պարսկերէն
šakar
,
սանսկրիտերէն
çarkarā
)
գոյական
Քաղցր
և
ախորժելի
համով
նիւթ
,
որ
հանում են
զանազան
բոյսերից
,
մանաւանդ
շաքարեղէգից
ու
ճակնդեղից
,
և
գործարաններում
մշակելով
վերածում են
սպիտակ
կարծր
բիւրեղային
վիճակի
և
վաճառ են հանում
բեկորներով
կամ
իբրեւ
աւազ
։
‣
Շաքարը
կարեւոր
սննդարար
նիւթերից
մէկն
է
,
բազմատեսակ
գործածութիւն
ունի
։
‣
Չայը
,
կոֆէն
,
կակաօն
,
կաթը
խմում են
շաքարով
։
‣
Շաքար
չունէինք
,
ուստի
քաղցրաւենի
չկարողացանք
պատրաստել
։
‣
Ծննդականին
տեսութեան
գնաց
,
չայ
շաքար
ընծայ
տարաւ
։
Տեսակներ
Շաքար վանի
,
Պաղ շաքար
,
Սառու շաքար
գոյական
Թափանցիկ
՝
սառուցի
տեսք
ունեցող
շաքար
։
Փենիտ շաքար
,
Փէնիր շաքար
(
ֆրանսերէն
Pénide
,
տաճկերէնից
penir
)
գոյական
սպիտակ
փուխր
շաքար
,
որ
պատրաստում են
շաքարի
օշարակը
թանձրացնելով
և
գլանակների
վերածելով
։
Բաղադրեալ Բայեր
+
գաւառական բառ
Շաքար կոտրել
չէզոք
բայ
Խոստում
տալ
։
Շաքարի մէջ կենալ
չէզոք
բայ
Լիառատ
կեանք վարել
։
Դարձուածքներ
Շաքարի հիւանդութիւն
գոյական
Տե՛ս
Շաքարախտ
։
Խօսքդ շաքարով կտրեմ
,
Խօսքդ շաքրով կտրեմ
Տե՛ս
Խօսք
՚
ի
տակ
։
Շաքար չեմ որ հալիմ
Անձրեւից
չեմ վախենում
,
թող
թրջիմ
։
Շաքարին կըսէ՝ ել, թէ չէ ես կելնեմ
Շատ
քաղցր
է
։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 1657
ՆՈՐ
(beta)
ՍԱՌՆ
(
ռին
,
ռանց
)
գոյական
⨀
հին նշանակութիւն
1.
Տե՛ս
Սառոյց
։
⨀
հին նշանակութիւն
2.
Տե՛ս
Ցրտութիւն
,
ցուրտ
։
⨀
հին նշանակութիւն
3.
Տե՛ս
Բիւրեղ
(
1
)։
ածական
4.
Ջերմութեան
նուազ
աստիճան
ունեցող
,
պաղ
,
ցուրտ
։
Հակառակը՝
Տաք
,
ջերմ
։
‣
Սառոյցը
սառն
է
։
‣
Մի
բաժակ
սառը
ջուր
խմեցի
,
զովացայ
։
‣
Ո՞ւր
են
մեր
լեռների
սառն
աղբիւրները
։
‣
Երկակենցաղների
արիւնը
սառն
է
լինում
։
5.
Սովորականից
պակաս
տաք
։
‣
Սառը
ձեռքը
դրեց
ճակատիս
։
‣
Ի՜նչ
սառը
ոտներ
ունիս
։
‣
Ապուրը
սառն
էր
։
6.
Փոխաբերաբար
Եռանդից
՝
աշխոյժից
զուրկ
.
անկենդան
,
պաղ
։
‣
Սառն
հայեացք
։
‣
Սառն
դէմք
ունի
։
‣
Աղջիկը
գեղեցիկ
է
,
բայց
սառն
է
,
գրաւչութիւն
չունի
։
7.
Չյուզվող
,
առանց
կրքերի
,
հանդարտ
։
‣
Սառն
մարդ
։
‣
Սառն
դատողութիւն
։
8.
Անսիրտ
,
ոչ
սիրալիր
,
պաղ
։
‣
Նրան
սառն
ընդունելութիւն
ցոյց
տուին
։
‣
Ես
տեսնում
եմ
ձեր
կողմից
սառը
վերաբերմունք
դէպի
այս
գործը
։
Ածանցական Բառեր
Սառը շաքար
,
Սառուշաքար
գոյական
Բիւրեղացած
շաքար
(
շաքարեղէգից
),
թափանցիկ
,
որ
սովորաբար
թելերի
վրայ
շարված
է լինում
և
յաճախ
՝
ներկված
.
պաղշաքար
,
շաքար
վանի
։
Սառը քրտինք
գոյական
Զովացուցիչ
քրտինք
,
որ
երեւում
է
մարմնի
վրայ
,
երբ
հիւանդի
բարձր
տաքութիւնը
արագ
սկսում
է
իջնել
և
հիւանդութիւնը
դէպի
լաւն
է
դառնում
։
‣
Ճակատին
սառը
քրտինք
եկաւ
,
և
հիւանդը
հանգիստ
քնեց
։
Բաղադրեալ Բայեր
Գլխին սառը ջուր ածել
Մի
անակնկալ
խօսքով
կամ
կարգադրութեամբ
եռանդը
հանգցնել
,
յուսալքել
։
‣
Իմ
միակ
յոյսս
բարեկամիս
վրայ
էր
.
երբ
յայտնեցին
թէ
նա
ձերբակալված
է
՝
կարծես
գլխիս
սառը
ջուր
ածեցին
։
Դարձուածքներ
Թող մի բաժակ սառը ջուր խմէ
(
արհամարհական
)
,
Բնաւ
նշանակութիւն
չեմ
տալիս
նրա
բարկութեան
,
դժգոհութեան
ևն
,
թող
ինչքան
ուզում
է
բարկանայ
։
‣
Հարեւանդ
սաստիկ
նեղացել
է
քեզանից
,
որ
նրա
խնդիրը
մերժել
ես
. ―
Թող
մի
բաժակ
սառը
ջուր
խմէ
,
հովանայ
։
Աղբիւր՝
Ստեփան Մալխասեանց,
Հայերէն բացատրական բառարան
. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944):
էջ 1948
ՆՈՐ
(beta)
Փնտռել «
Սառուշաքար
» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
(1992)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1976)
Արդի հայերենի բացատրական բառարան
(1969)
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
(1968)
Հայոց լեզուի նոր բառարան
(1954)
Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
(1944)
Հայերէն բացատրական բառարան
(1910)
Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
(2009)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
(1967)
Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
(1938)
Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
(2011)
Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան
(1991)
Արեւմտահայերենի բառարան
Նորաբանութիւններու
(2022)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Է պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Զ պրակ
(2021)
ՆՈՐ
Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
(2020)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Ե պրակ
(2018)
ՆՈՐ
Նոր բառեր. Դ պրակ
(2017)
Նոր բառեր. Գ պրակ
(2016)
Նոր բառեր. Բ պրակ
(2015)
Նոր բառեր. Ա պրակ
(2002)
Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
(1996)
Նոր բառերի բացատրական բառարան
(1982)
Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
(1976)
ՆՈՐ
Հայոց լեզվի հանգաբառարան
Բառակազմական
(2014)
Դպրոցական բառակազմական բառարան
Ստուգաբանական
(2010)
Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010)
Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը
- [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004)
Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995)
Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926)
Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
(2013)
Ղարաբաղի բարբառի բառարան
(2011)
Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
(2010)
Հայերեն շրջասությունների բառարան
(2001)
Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
(1975)
Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
(1970)
Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
(1970)
Արեւելահայ ոճաբանութիւններ
- [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
(1913)
Հայերէն գաւառական բառարան
(1912)
Հայոց բառ ու բան
(1903)
Բառգիրք Արարատեան բարբառի
(1902)
Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
(1869)
Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
(1836)
Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց
- [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
(2013)
Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
(2002)
Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
(1973)
Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
(2012)
Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
(2010)
Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
(2007)
Նորայայտ բառեր գրաբարում
(2006)
Գրաբարի հոմանիշների բառարան
(2000)
Գրաբարի բառարան
(1944)
Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով
- [Հայերէն բացատրական բառարան]
(1865)
Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
(1837)
Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
(1836)
Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
(2009)
Միջին հայերենի բառարան
Վաղաշխարհաբարեան
(2014)
Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում
Օտար լեզուի
(2014)
Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
(2011)
Օտար բառերի բառարան
(1951)
Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
(1912)
Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
(1908)
Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
(2010)
Հայոց ազգանունների բառարան
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ)
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005)
ՆՈՐ
Հեղինակներ
- [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973)
ՆՈՐ
Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968)
Արական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968)
Իգական Անձնանուններ
- [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942)
Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
(2011)
Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ
- [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986)
Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
(1981)
Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
(1895)
Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
(2015)
Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013)
ՆՈՐ
Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987)
Հայերենագիտական բառարան
(1979)
Տէրունի տօներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1979)
Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ
- [Ծիսական Բառարան]
(1975)
Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
(2021)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020)
ՆՈՐ
Տառային հապավումներ
- [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007)
Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996)
Հապավումներ
- [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
Ձեւաբանութեան կարգաւորումներ
Արեւմտահայերէն
Արեւելահայերէն
Ցուցադրել ձեւաբանական վերլուծութիւն
Ցուցադրել ձեւաբանական զտիչները
Ցուցադրել գտնուած բառաձեւերը
Ցուցադրել գտնուած բառոյթները