Nayiri.com

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1521

ՆՈՐ

(beta)

ՇԵՐՏ

գոյական
    1. որեւէ բանի երկար ու բարակ կտոր՝ մաս. ճղօն, երիզ, ծալք.

    2. որեւէ բանէ կտրուած՝ հանուած բարակ կտոր՝ պատառ.

    3. որեւէ տարածութեան մէջ երկայնքին ձգուող միատեսակ գօտի.

    4. որեւէ բանի զանգուած, որ կը պատէ բանի մը մակերեսը, որեւէ նիւթի զանգուածային խաւ. օրինակ՝

‣ շերտ մը փոշի.

    5. (Փոխաբերական իմաստ) հանրային խմբակցութիւն՝ խաւ.

    6. (Փոխաբերական իմաստ) լոյսի՝ բոցի ժապաւինաձեւ կտոր.

    7. ապարային հորիզոնական խաւ.

    8. հանքային նիւթի խաւ. հանքաշերտ.

    9. հողի մշակելի վերնաշերտը. հողաշերտ.

    10. կազմի գրքապանակի կողերուն եւ աստառին միջեւ եղած միջոցը՝ արանքը։

Տեսակներ

— Կաշիի (կարուած եւ քիչ մը լայն)՝ զօլ, ձուղ։

— Հանքային նիւթի՝ հանքաշերտ։

— Հողի՝ 1. հողաշերտ. 2. խաւ։

— Ձմերուկի, սեխի՝ պճեղ, շղարթ, ղունջ:

— Ցանկապատի՝ ցից, ցցապատնէշ, ցցապատ:

— Փայտի՝ ճղօն, ցից, ձող։

— Փեղկ՝ շերտափեղկ, խլափեղկ։

ՆՈՐ

(beta)

ԿԱՊ

գոյական
1. այն իրը՝ նիւթը՝ երկայն կամ կարճ՝ որով կը կապեն բան մը, թոկ, չուան, առասան, դերձան, երկաթէ թել, լար, լարան.

Տեսակներ

— շունի՝ տոռն, խառան.

— պարանոցի՝ փողկապ.

— վէրքի՝ պատան, վիրակապ.

— խախտած անդամի՝ կալանդ.

— կաշիէ՝ փոկ.

— կօշիկի՝ խրաց.

— տրեխի՝ փոկէ, քաշնակ.

— վարտիքի՝ խոնջան.

— ձիու ոտքի՝ ճախանոց.

— ձիու գլուխի՝ գլխանոց.

— ձիու բերանի՝ սանձ.

— ձին մսուրին կապելու՝ ծամ.

— հորթի պարանոցի՝ վզտէք.

— կալանաւորի ձեռքերուն՝ ձեռնակապ.

— մազի՝ ժապաւէն, դրոյսք, վարսակալ, ծամակալ.

— աղիթափութեան՝ աղեկապ.

— բազէի՝ կապանջ.

— ծրարի՝ կապոցի՝ առասան, կղթկապ.

— թուղթէ՝ շերտ, երէզ, երիզ.

— բուսեղէնէ՝ սիրայ.

— վրանի՝ ապարում.

— քսակի՝ մողոտ.

— պորտի՝ պորտալար.

— սամիքի՝ սամեթել, սմբետան.

— կզակի տակի՝ անկզտակ.

— օրօրոցի՝ պինդ.

— նեղ՝ երէզ.

— ձեռքի՝ ոտքի՝ պատանքի՝ մանեւար, մանեւոր, երիզապինդ.

— ողկոյզի՝ կոթ, կուզկապ.

— թամբի՝ համետի՝ համետակալ.

    2. կազմ (գիրքի).

    3. կապոց, տրցակ, փունջ, խորոմ (կանանչեղէնի).

    4. հանգոյց, կղթկապ, կռկալ, կրկապ, հանգուստ.

    5. երկաթէ կամ փայտէ եւ շրջանակաձեւ օղակ, օղկապ, պահանգ կամ պահանկ՝ որով կ՚ամրացնեն տակառները, շրջանակ, դօղ (անիւի).

    6. երկաթէ կամ փայտէ ձող, երկայն քար՝ որով կ՚ամրացնեն բաժնուած պատերու մասերը կամ կամարները, քարահանգուստ, պահանգ կամ պահանկ, պորտաքար, քիրիշ.

    7. ասեղնագործուած եւ զարդարուն երիզ կամ ժապաւէն՝ որով կիներ իրենց գլուխները կը կապեն.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) արգելք, կապանք, խոչընդոտ, շղթայ, լուծ՝ որով կը կաշկանդեն ազատութիւնը, բագ, գայլ, ցռկակապ, երախճան (բերանի).

    9. հաղորդակցութիւն, յարաբերութիւն.

    10. աղերս, առնչութիւն, կապակցութիւն.

    11. յօդ, զօդ.

    12. ներքին համերաշխութիւն՝ խօսքի մասերուն մէջ.

    13. ազգականութիւն, մերձաւորութիւն, արենակցութիւն.

    14. շաղկապ.

    15. հոգեկան՝ գաղափարական միութիւն.

    16. ֆիզիքական՝ մարմնական միութիւն, կենակցութիւն.

    17. երաժշտական նշան՝ որ կը դրուի մէկէ աւելի ձայնանիշերու (= նօթա) վրայ՝ զանոնք միատեղ երգելու կամ նուագելու համար՝ առանց ընդհատումի.

ածական
    18. կապուած. օրինակ՝

‣ շղթայակապ.

19. նշանտուք, խօսքկապ:

Բաղադրեալ Բայեր

կապը կտրել

ներգործական բայ
    1. կապը փրցնել,
    2. յարաբերութիւնը դադրեցնել,
    3. սանձարձակ դառնալ, լրբանալ.

կապը քաշել

ներգործական բայ
1. կապը ամրացնել,
2. սանձահարել, զգաստութեան հրաւիրել.

կապը կորսնցնել

չէզոք բայ ըսելիքին շարունակութիւնը մոռնալ.

կապ հաստատել

չէզոք բայ յարաբերութեան մէջ մտնել, յարաբերիլ.

կապի մէջ ըլլալ

չէզոք բայ յարաբերութեան մէջ ըլլալ։

Դարձուածքներ

Կապ բռնող, կապ պահող

յարաբերութեան մէջ դնող.

կապը կտրած

1. կապը փրթած,
2. յարաբերութեան միջոցը ընդհատուած.

կապ-կապակցութիւն չունի

որեւէ աղերս՝ առնչութիւն չունի.

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 967

ՆՈՐ

(beta)

ԿՏՈՐ

գոյական
1. կոտրած կամ կտրուած բանի մը մէկ մասը, բեկոր, փշուր, նշխար, մնացորդ.

Տեսակներ

— հացի կտոր՝ պատառ, բրդուճ, շերտ.

— հացի լման՝ նկանակ.

— քուրջի (քուրչի)՝ փերթ.

— ոստայնանկուած՝ կտաւ.

— հողի՝ հողակոշտ, կոշկոռ, գուղձ, բունծ.

— քարի մեծ՝ լունտ.

— հալած ոսկիի՝ արծաթի՝ ձոյլ, քծուար.

— արժեթուղթերու՝ ստացագրի՝ մնացորդ.

— կերպասներու՝ կտրօն.

— հագուստի անութի տակի եռանկիւն՝ խշտեկ, անթոց.

— մանր՝ փշուր.

— փայտի խոշոր՝ կոճղ.

— սառի՝ սառնակոյտ, սառցակոյտ.

— ամբողջին մէկ կտորը՝ կոտորակ.

— կտոր մը հող՝ հողամաս, հողաշերտ.

— մեղրի ամբողջ՝ ծաղ, մաղ, մեղրախորիսխ, խորիսխ.

— օճառի լման՝ լոհ.

— օճառի պզտիկ՝ քռթիկ.

— ձուլածոյ՝ զանգուած.

— կերպասի ծալածոյ ամբողջ՝ պուրակ.

— մէկ կտորով՝ միակտուր, միաձոյլ, միապաղաղ.

— փոխանակող՝ փոխնորդ, պահեստի.

— պանիրի՝ մաճառակ.

— սառի՝ սառոյցի՝ աղի խոշոր՝ շառաղիղ.

2. պատռած հագուստի վրայ կտրուած լաթ, կարկտան.

3. գրական՝ երաժշտական՝ թատերական ստեղծագործութիւններէն առանձնացուած մաս, հատուած, բաժին.

Յարակից Բառեր

— դրական կտոր՝ երկ, գործ, գրուածք.

— ընտիր կտորներու հաւաքածոյ՝ հատընտիր.

— թատերական կտոր՝ թատերախաղ:

ՆՈՐ

(beta)

ՑԻՑ

գոյական
    1. սրածայր կարճ փայտ՝ երկաթ՝ հողին մէջ գամելու համար. ձող.
    2. գետնի մէջ կամ որեւէ բանի վրայ ամրացուած այդպիսի ձող.
    3. երկար ձող՝ մէկ ծայրը սրուած, զոր մահապարտին յետոյքէն մտցնելով՝ զայն օդը կը բարձրացնէին. ցցահան.
    4. սայլի առեղ.
    5. ջրաղացի երկաթեայ ձողը, որուն կեդրոնը ագուցուած է անիւին գունդը, իսկ վերի մասին՝ վերին երկանաքարը.

ածական
    6. ցցած, ցցուած, շիտակ՝ ուղիղ կեցած, դէպի վեր ձգուած՝ խոյացած։

Տեսակներ

— Ուղղութեան գիծի՝ նշանահար:

— Տնկուած՝ (խոշոր) գերան։

— Ցանկի՝ շերտ։

— Փոքր՝ երիթ, սեպ։

Բաղադրեալ Բայեր

Մազերը ցից-ցից կանգնիլ

չէզոք բայ քստմնիլ, փշաքաղուիլ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 2332

ՆՈՐ

(beta)

Գործածութիւն փորձնական 25 մէջբերում

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել

Փնտռել «Շերտ-շերտ» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

(2009) Միջին հայերենի բառարան

Վաղաշխարհաբարեան

(2014) Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում

Օտար լեզուի

Անուններու

(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
(2005) ՆՈՐ Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) ՆՈՐ Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) ՆՈՐ Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973) ՆՈՐ Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան

Տեղանուններու

(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան

Բուսանուններու

Մասնագիտական

(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013) ՆՈՐ Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987) Հայերենագիտական բառարան
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
(1975) Լեզվաբանական բառարան

Յապաւումներու

(2021) ՆՈՐ Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020) ՆՈՐ Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]

Գտնուած Բառաձեւեր

Գտնուած Բառոյթներ

շերտ-շերտ (1 բառաձեւ)

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

շերտ-շերտ → շերտ-շերտ (3 մէջբերում)

Շերտ-շերտ †չստուգուած (4 մէջբերում)

շերտ-շերտ †չստուգուած (15 մէջբերում)

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

շերտ-շերտ (1 բառաձեւ | 3 մէջբերում)

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու