Անվճար հայերէն ուղղագրիչ
Ստացի՛ր HySpell-ը հիմա
 Ձեւաբանութիւն

Արեւմտահայերէն

ԿԱՏԱՐՈՒԻԼ → կատարուիլ (բայ)
(Աներեւոյթ) • Ուղղական հոլով
(Աներեւոյթ) • Հայցական հոլով
 Բառարան
կատարուիլ չէզոք բայ Իրագործուիլ * նահատակուիլ (հին):
կատարել ներգործական բայ Ընել, իրագործել * աւարտել, գլուխ հանել * գործադրել (յայտագիր):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 205։


ԿԱՏԱՐՈՒԻԼ
չէզոք բայ
    1. լրանալ, վերջանալ, լմննալ, աւարտիլ։
    2. ըլլալ։
    3. գործադրուիլ։
    4. իրագործուիլ։
    5. մեռնիլ։
    6. նահատակուիլ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 226
ՆՈՐ
ԿԱՏԱՐԵԼ
ներգործական բայ
    1. (գործ՝) լրացնել, լմնցնել, աւարտել, վերջացնել։
    2. (պարտք՝ հրահանգ՝) ընել։
    3. (խոստում՝ նպատակ՝) գործադրել, իրագործել։
    4. (պատուիրանք՝) պահել։

Դարձուածքներ
(ուխտը) չկատարել
դրժել, ուխտազանց գտնուիլ։

Աղբիւր՝ Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): էջ 225
ՆՈՐ
ԿԱՏԱՐԵԼ կատարեցի
ներգործական բայ
    1. Սկսած բանը մինչև ծայրը (կատարը) հասցնել, վերջացնել, գլուխ բերել։ Հակառակը՝ Սկսել։
‣ Եթէ սկսում ես՝ պէտք է և կատարես։
‣ Առաջ գործը կատարիր, յետոյ պարծեցիր։

⨀հին նշանակութիւն 2. Մէկի կեանքին վերջ տալ, սպանել, նահատակել։

    3. Իրագործել, գործադրել։
‣ Խոստանում է, բայց խոստումը չի կատարում։
‣ Ձեր հրամանը կատարեցի։

    4. Որևէ գործ անել։
‣ Բժշկութիւններ էր կատարում։
‣ Դատաւորի պաշտօն է կատարում։
‣ Երկու տարի նա տեսչի պաշտօն կատարեց։

⨀հին նշանակութիւն 5. (Կրօնական) Կրօնական խորհուրդ՝ արարողութիւն կատարել, սրբազնագործել։

Բաղադրեալ Բայեր
Կամքը կատարել
չէզոք բայ
    1. Անել՝ ինչ որ կամենում է։

    2. Ցանկական կրքերին գոհացում տալ։
‣ Աղջկանը բռնադատում էր, որ իւր կամքը կատարէ։

Պարտքը կատարել
չէզոք բայ Անել՝ ինչ որ պարտաւոր է. պարտականութիւնից դուրս գալ։

ԿԱՏԱՐԵԼ (կատարեցայ),
ԿԱՏԱՐՎԵԼ կատարվեցի
կրաւորական չէզոք բայ նոյն նշանակութեամբ։

Աղբիւր՝ Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): էջ 1032
ՆՈՐ
(beta)
ԿԱՏԱՐՈՒԻԼ
չէզոք բայ
    1. լրումին հասնիլ, լրանալ, վերջանալ, աւարտիլ.
    2. ըլլալ, կայանալ, տեղի ունենալ.
    3. գործադրուիլ.
    4. իրագործուիլ, իրականանալ:

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 980
ՆՈՐ
(beta)
ԿԱՏԱՐԵԼ
ներգործական բայ
    1. սկսած գործը մինչեւ ծայրը հասցնել, վերջացնել, աւարտել, լրացնել, գլուխ բերել.
    2. ընել, իրագործել, իրականացնել.
    3. գործադրել:

Բաղադրեալ Բայեր
Կամքը կատարել
ներգործական բայ
    1. գոհացնել,
    2. ենթարկուիլ.

պարտքը կատարել
ներգործական բայ ընել ինչ որ պէտք է ընել։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 979
ՆՈՐ
(beta)
ՊԱՀԵԼ
ներգործական բայ
    1. որոշ դրութեան՝ վիճակի մէջ ձգել՝ պահպանել.
    2. հսկել բանի մը վրայ. աչքի լոյսի պէս պահպանել, զգուշանալ.
    3. հսկողութիւն՝ խնամք ցուցաբերել.
    4. սնունդով՝ ապրուստով ապահովել. հոգալ, յանձանձել, մեծցնել, սնուցանել, հոգ տանիլ.
    5. բուծել, բուծանել.
    6. որեւէ տեղ մնալ պարտադրել, ստիպել մնալ (զանազան պատճառներով).
    7. հսկողութեան՝ կալանքի տակ առնել. պատանդել, բանտարկել.
    8. թոյլ չտալ որ իյնայ.
    9. բռնել, կառչիլ, թոյլ չտայ որ շարժի.
    10. չզիջիլ.
    11. եղածին պէս անփոփոխ ձգել. պաշտպանել.
    12. իր քով ձգել՝ երկար մնալ.
    13. որոշ դիրք՝ վիճակ տալով որոշ ժամանակ ձգել.
    14. հեռանալու՝ դուրս գալու արգելք ըլլալ.
    15. ուշադրութիւն դարձնել.
    16. չխախտել, չխաթարել.
    17. ի պահ տալ, զետեղել, տեղաւորել.
    18. չծախսել. չգործածել.
    19. մշակել.
    20. վարձքով աշխատցնել.
    21. ապաստան տալ, պատսպարել.
    22. անխախտ՝ անփոփոխ կերպով գործադրել՝ շարունակել. յարգել, գործադրել.
    23. թաքցնել, ծածկել, գոցել.
    24. բռնել, ձեռքին մէջ ունենալ.
    25. զսպել, սանձել, սանձահարել.
    26. խնայել.
    27. վնասէ՝ փճացումէ զերծ պահել. պաշտպանել.
    28. միջոցներով ապահովել.
    29. տնօրինել, ղեկավարել.
    30. որոշ նպատակով տրամադրութեան տակ ունենալ.
    31. չսպառել.
    32. վերապահել.
    33. պահք բռնել.
    34. չմոռնալ, յիշել։

Տեսակներ
— Ամբողջէն մաս մը գողնալով՝ խորել։

— Անեղծ, անվթար՝ չխաթարել:

— Բանէ մը ետ՝ զգուշացնել, զգուշանալ:

— Գաղտնիքը՝ լռել, չըսել:

— Երեւոյթները՝ փրկել:

— Իրեն՝ վերապահել:

— Խօսքը՝ յարգել։

— Խօսքը չպահել՝ դրժել։

— Ծոմ՝ պահք՝ բռնել:

— Հաւեր՝ մեղուներ՝ կենդանիներ՝ բուծանել։

— Հեռու՝ չմօտեցնել։

— Հիւանդ՝ խնամել, դարմանել։

— Մանուկ՝ տածել, սնուցանել։

— Մեղու՝ մեղուաբուծութիւն ընել:

— Մէկուն գոյքը՝ անձը արգելքի տակ՝ պատանդել:

— Միտք՝ յիշել։

— Որբեր՝ յանձանձել:

— Վարժութիւնը՝ չկորսնցնել։

— Տաքէն՝ ցուրտէն՝ պահպանել:

— Քաղաք՝ բերդ՝ դիրք՝ պաշտպանել։

— Օրէնքը՝ պատուիրանքը՝ յարգել, կատարել, գործադրել։

Բաղադրեալ Բայեր
Ականջ պահել, աչք պահել
ներգործական բայ մտիկ ընել, հսկել, հետեւիլ:

Աչքը բանի մը վրայ պահել
ներգործական բայ ուշադիր ըլլալ, հսկել։

Գլուխը պահել
ներգործական բայ
    1. աղմուկէ՝ փորձանքէ խուսափիլ, մեկուսանալ.
    2. հազիւ-հազ ապրիլ.
    3. ինքզինք չկորսնցնել, արթուն՝ զգօն ըլլալ։

Ինքզինք պահել
ներգործական բայ վարուիլ գիտնալ։

Ծոմ պահել
ներգործական բայ ոչինչ ուտել՝ խմել։

Կիրակի պահել
ներգործական բայ հասարակ օրը ապրիլ այնպէս՝ իբրեւ թէ Կիրակի կամ տօն օր ըլլար։

Կողմը պահել
ներգործական բայ կողմ բռնել, աչառութիւն ընել:

Ձայն պահել
ներգործական բայ եղանակի մը հիմնական ձայնը ցած ձայնով երգելով ձայնակցիլ մեներգողին:

Ճամբան պահել դարանամուտ ըլլալ
չէզոք բայ մէկուն անցնելու ճամբուն վրայ. հսկել։

Պատիւը պահել
ներգործական բայ մէկը պատուելու համար զիջողաբար վարուիլ։

Աղբիւր՝ Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): էջ 1963
ՆՈՐ
(beta)
 Գործածութիւն փորձնական 117 մէջբերում 

Գտնուած բառաձեւերու գործածութիւնը

Գտնուած բառոյթներու գործածութիւնը

ՆՈՐ Ուսամնասիրել ԿԱՏԱՐՈՒԻԼ բառոյթին կամ ԿԱՏԱՐՈՒԻԼ բառաձեւին գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «ԿԱՏԱՐՈՒԻԼ» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —

Բացատրական

Հոմանիշներու

Արեւմտահայերէնի

Նորաբանութիւններու

Յանգարան

Բառակազմական

Ստուգաբանական

Դարձուածաբանական եւ Բարբառային

Ուղղագրական

Գրաբարի

Միջին Հայերէնի

Վաղաշխարհաբարեան

Օտար լեզուի

Անուններու

Տեղանուններու

Բուսանուններու

Մասնագիտական

Յապաւումներու

© 2025 Նայիրի. Հայերէն բառարանը կը պարունակէ 17,718 գլխաւոր բառ։
Կայքը ունի 144 բառարան եւ 3 գիրք։
Հայերէն
Նայիրի / Nayiri.com