 |
Անվճար հայերէն ուղղագրիչ | ||
|
|||
Հայերէն
Հայ
|
Հայ-Անգլերէն
Հայ-Անգ
|
Անգլերէն-Հայ
Անգ-Հայ
|
Հայ-Ֆրանսերէն
Հայ-Ֆրա
|
Ֆրանսերէն-Հայ
Ֆրա-Հայ
Ձեւաբանութիւն
Բառարան
Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 62։
Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 57։
ԲԱՑ
ԲԱՆԱԼ
1. ԲԱՑ ի (աց) (արմատ Բանալ՚ի)
ածական
1. Բացված դրութեան մէջ, չծածկված, չվարագուրված։ Հակառակը՝ Գոց, խուփ։
2. Չկողպած, չկնքած, չպատսպարված։ Հակառակը՝ Փակ, կողպ։
3. Չխափանված, չընդհատված, գործող։
4. Յայտնի, չթաքցրած, հրապարակական։ Հակառակը՝ Գաղտնի, Ծածուկ։
5. Ազատ, արձակ, անկաշկանդ։
6. (Գոյների մասին)։ Թեթեւ գունաւորված, պայծառ։ Հակառակը՝ Մուգ։
7. Փոխաբերաբար Վստահ, համարձակ։
գոյական
＋գաւառական նշանակութիւն 8. Գրտնակով բացած՝ բարակացրած խմոր՝ լաւաշի կամ թխուածքների համար։
9. (Հաշուապահական) Եկամտի կամ մուտքի պակասը՝ համեմատութեամբ ծախսի կամ ելքի. դեֆիցիտ։
10. Ազատ տեղ, դուրս տեղ, որտեղ շինութիւն, անտառ ևն չկայ։
մակբայ
11. Բաց դրութեամբ, ազատաբար, համարձակօրէն։
12. (գրաբարում հոլովված ձեւերով՝ ի բաց, ի բացի, ի բացեայ, ի բացոյ, բացուստ) Հեռու, հեռուն։
13. Բա՛ցի (գրաբարում խնդիր է առնում բացառական հոլովով, բաց ի մեզաց, բաց ի քէն…, այս ի նախդիրը նոր լեզուի մէջ կցվել է բաց՚ին, բա՛ցի. Համեմատել Գրաբար դէպ ի տուն, աշխարհաբար դէ՛պի տուն)։
Բաղադրեալ Բայեր
Դարձուածքներ
1. Բացված դրութեան մէջ, չծածկված, չվարագուրված։ Հակառակը՝ Գոց, խուփ։
2. Չկողպած, չկնքած, չպատսպարված։ Հակառակը՝ Փակ, կողպ։
3. Չխափանված, չընդհատված, գործող։
4. Յայտնի, չթաքցրած, հրապարակական։ Հակառակը՝ Գաղտնի, Ծածուկ։
5. Ազատ, արձակ, անկաշկանդ։
6. (Գոյների մասին)։ Թեթեւ գունաւորված, պայծառ։ Հակառակը՝ Մուգ։
7. Փոխաբերաբար Վստահ, համարձակ։
գոյական
＋գաւառական նշանակութիւն 8. Գրտնակով բացած՝ բարակացրած խմոր՝ լաւաշի կամ թխուածքների համար։
9. (Հաշուապահական) Եկամտի կամ մուտքի պակասը՝ համեմատութեամբ ծախսի կամ ելքի. դեֆիցիտ։
‣ Այս տարուայ հաշիւներս փակեցինք 1000 ռուբլի բացով։
‣ Նախահաշուի մէջ հարիւր միլիոն բաց կայ. այս բացը ծածկելու համար պէտք է փոխառութիւն կնքել։
‣ Նախահաշուի մէջ հարիւր միլիոն բաց կայ. այս բացը ծածկելու համար պէտք է փոխառութիւն կնքել։
10. Ազատ տեղ, դուրս տեղ, որտեղ շինութիւն, անտառ ևն չկայ։
մակբայ
11. Բաց դրութեամբ, ազատաբար, համարձակօրէն։
‣ Բաց խօսել։
‣ Ես բաց ասացի ամեն ինչ նրա երեսին։
‣ Գլուխը բաց ման գալ։
‣ Հարսնացուին առաջ բերին երեսը բաց։
‣ Ես բաց ասացի ամեն ինչ նրա երեսին։
‣ Գլուխը բաց ման գալ։
‣ Հարսնացուին առաջ բերին երեսը բաց։
12. (գրաբարում հոլովված ձեւերով՝ ի բաց, ի բացի, ի բացեայ, ի բացոյ, բացուստ) Հեռու, հեռուն։
13. Բա՛ցի (գրաբարում խնդիր է առնում բացառական հոլովով, բաց ի մեզաց, բաց ի քէն…, այս ի նախդիրը նոր լեզուի մէջ կցվել է բաց՚ին, բա՛ցի. Համեմատել Գրաբար դէպ ի տուն, աշխարհաբար դէ՛պի տուն)։
Նախադրութիւն
Մէջը չհաշուած, դուրս ձգելով, բացառութեամբ։
14. Զատ, դուրս։
15. Բայց, բայց միայն։
Մէջը չհաշուած, դուրս ձգելով, բացառութեամբ։
14. Զատ, դուրս։
‣ Բացի մեզանից ուրիշ մարդ չգտա՞ր։
‣ Բացի այս՝ դեռ ուրիշ շատ բաներ էլ խօսեցին (փոխանակ Բացի այս բանից)։
‣ Բացի այս՝ դեռ ուրիշ շատ բաներ էլ խօսեցին (փոխանակ Բացի այս բանից)։
15. Բայց, բայց միայն։
Բաղադրեալ Բայեր
Բաց անել
ներգործական բայ Տե՛ս Բանալ։
Բաց թողնել
Դարձուածքներ
Բերանը բաց
Բացէ-ի բաց
ԲԱՆԵԼ բանեցայ
չէզոք բայ
1. Աշխատանք կատարել, աշխատել, գործով զբաղվել։
2. Գործել, ներգործել, աշխատանք արտադրել։
3. Պիտանի լինել, գործի գալ, գործածութեան մէջ լինել։
ներգործական բայ
4. Մշակել, աշխատագործել։
Բաղադրեալ Բայեր
1. Աշխատանք կատարել, աշխատել, գործով զբաղվել։
‣ Հայրս առաւօտից երեկոյ արհեստանոցում բանում էր։
‣ Ո՞ւմ մօտ է բանում եղբայրդ։
‣ Այս շինութեան վրայ երկու հարիւր մշակ էր բանում։
‣ Ո՞ւմ մօտ է բանում եղբայրդ։
‣ Այս շինութեան վրայ երկու հարիւր մշակ էր բանում։
2. Գործել, ներգործել, աշխատանք արտադրել։
‣ Ժամացոյցս լաւ է բանում։
‣ Ջրաղացը տարին տասներկու ամիս բանում է։
‣ Կարի մեքենան իւղիր, որ լաւ բանի։
‣ Ջրաղացը տարին տասներկու ամիս բանում է։
‣ Կարի մեքենան իւղիր, որ լաւ բանի։
3. Պիտանի լինել, գործի գալ, գործածութեան մէջ լինել։
‣ Ինչո՞ւ ես շորը դէն ձգում, դեռ մի քանի ժամանակ էլ կբանի։
‣ Մետրական սիստեմը մտնելուց յետոյ է՛լ արշիններն ու ֆունտերը չեն բանում։
‣ Այդ դրամը հին է, այլևս չի բանում։
‣ Երբ գիր տարւոյն երկուս է լինում՝ առաջինը բանում է մինչև զատիկ։
‣ Մետրական սիստեմը մտնելուց յետոյ է՛լ արշիններն ու ֆունտերը չեն բանում։
‣ Այդ դրամը հին է, այլևս չի բանում։
‣ Երբ գիր տարւոյն երկուս է լինում՝ առաջինը բանում է մինչև զատիկ։
ներգործական բայ
4. Մշակել, աշխատագործել։
Բաղադրեալ Բայեր
ԲԱՑ
ածական գոյական
1. արմատ բանալ բայի.
2. ինչ որ գոց չէ, անփակ, չծածկուած, չվարագուրուած. օրինակ՝
3. չկղպուած, փականքի տակ չառնուած. օրինակ՝
4. գործող, աշխատանք է չդադրած. օրինակ՝
5. ձեռամբարձ, հրապարակային, յայտնի, չթաքուցուած. օրինակ՝
6. ազատ, արձակ, անկաշկանդ. օրինակ՝
7. թեթեւ գունաւորուած. օրինակ՝
8. վստահ, համարձակ. օրինակ՝
9. բարակցուած, տափակցուած. օրինակ՝
10. եկամուտի՝ մուտքի պակաս՝ պակասորդ.
11. մերկ, հոլանի (մարմին).
12. գրաբարաձեւ բացասականի նախդիր (ի բաց առեալ = բացի).
13. բարդիչ մասնիկ. օրինակ՝
14. հեռու, հեռուն, դուրսէն. օրինակ՝
Հակառակը՝ գոց, փակ, գաղտնի, ծածուկ, մութ։
Բաղադրեալ Բայեր
Դարձուածքներ
1. արմատ բանալ բայի.
2. ինչ որ գոց չէ, անփակ, չծածկուած, չվարագուրուած. օրինակ՝
‣ պատուհան.
3. չկղպուած, փականքի տակ չառնուած. օրինակ՝
4. գործող, աշխատանք է չդադրած. օրինակ՝
5. ձեռամբարձ, հրապարակային, յայտնի, չթաքուցուած. օրինակ՝
6. ազատ, արձակ, անկաշկանդ. օրինակ՝
7. թեթեւ գունաւորուած. օրինակ՝
‣ թէյ.
8. վստահ, համարձակ. օրինակ՝
‣ լեզու.
9. բարակցուած, տափակցուած. օրինակ՝
‣ խմոր.
10. եկամուտի՝ մուտքի պակաս՝ պակասորդ.
11. մերկ, հոլանի (մարմին).
12. գրաբարաձեւ բացասականի նախդիր (ի բաց առեալ = բացի).
13. բարդիչ մասնիկ. օրինակ՝
14. հեռու, հեռուն, դուրսէն. օրինակ՝
‣ բացուստ.
Հակառակը՝ գոց, փակ, գաղտնի, ծածուկ, մութ։
Բաղադրեալ Բայեր
Դարձուածքներ
ԲԱՆԱԼ
ներգործական բայ
1. գոց՝ փակ բան՝ տեղ չձգել, թացում կատարել, ծածկոյթը՝ կափարիչը վերցնել, արգելքը՝ խոչընդոտը մէջտեղէն հանել, կղպանքէն՝ փականքէն ազատել.
2. քօղազերծել, հրապարակել, մերկացնել, պարզել, յայտնել.
3. հիմնել, սկսիլ։
Հակառակը՝ փակել, գոցել, կղպել, ծածկել։
Տեսակներ
1. գոց՝ փակ բան՝ տեղ չձգել, թացում կատարել, ծածկոյթը՝ կափարիչը վերցնել, արգելքը՝ խոչընդոտը մէջտեղէն հանել, կղպանքէն՝ փականքէն ազատել.
2. քօղազերծել, հրապարակել, մերկացնել, պարզել, յայտնել.
3. հիմնել, սկսիլ։
Հակառակը՝ փակել, գոցել, կղպել, ծածկել։
Տեսակներ
Նման բառեր
Գործածութիւն
փորձնական
Արդիւնքները տեսնելու համար, բռնել հեռախօսը հորիզոնական դիրքով կամ / եւ մասշտաբը (zoom-ը) նուազեցնել
ՆՈՐ Ուսամնասիրել
Բաց բառոյթին
կամ
Բաց բառաձեւին
գործածութիւնը՝ Արեւմտահայերէն Գրուածքներու Ժողովածոյ-ին մէջ։
Փնտռել «Բաց» բառը նաեւ հետեւեալ պատկերահանուած բառարաններուն մէջ —
Բացատրական
-
(1992) Հայոց լեզուի նոր բառարան
-
(1976) Արդի հայերենի բացատրական բառարան
-
(1969) Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան
-
(1968) Հայոց լեզուի նոր բառարան
-
(1954) Հայերէն աշխարհաբար լեզուի լիակատար բառարան
-
(1944) Հայերէն բացատրական բառարան
-
(1910) Նոր բառագիրք հայերէն լեզուի
Հոմանիշներու
-
(2009) Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան
-
(1967) Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան
-
(1938) Բառարան գանձարան հայերէն լեզուի
Արեւմտահայերէնի
Նորաբանութիւններու
-
(2022) ՆՈՐ Նոր բառեր. Է պրակ
-
(2021) ՆՈՐ Նոր բառեր. Զ պրակ
-
(2021) ՆՈՐ Նոր բառեր արեւմտահայերէնի մէջ. Ա Գիրք
-
(2020) ՆՈՐ Նոր բառեր. Ե պրակ
-
(2018) ՆՈՐ Նոր բառեր. Դ պրակ
-
(2017) Նոր բառեր. Գ պրակ
-
(2016) Նոր բառեր. Բ պրակ
-
(2015) Նոր բառեր. Ա պրակ
-
(2002) Արդի հայերենի նորաբանությունների բառարան
-
(1996) Նոր բառերի բացատրական բառարան
-
(1982) Բառարան-տեղեկատու (Նոր բառեր և իմաստներ)
Յանգարան
Բառակազմական
Ստուգաբանական
-
(2010) Հայերեն ստուգաբանական բառարան
-
(2010) Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը - [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
-
(2004) Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
-
(1995) Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
-
(1926) Հայերէն արմատական բառարան
Դարձուածաբանական եւ Բարբառային
-
(2013) Ղարաբաղի բարբառի բառարան
-
(2011) Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան
-
(2010) Հայերեն շրջասությունների բառարան
-
(2001) Հայոց լեզվի բարբառային բառարան
-
(1975) Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան
-
(1970) Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն
-
(1970) Արեւելահայ ոճաբանութիւններ - [Հազար ու մէկ բառ ու բան հայոց խօսից բարբառէն]
-
(1913) Հայերէն գաւառական բառարան
-
(1912) Հայոց բառ ու բան
-
(1903) Բառգիրք Արարատեան բարբառի
-
(1902) Թուրքերէնէ փոխառեալ բառերը Պօլսի հայ ժողովրդական լեզուին մէջ համեմատութեամբ Վանի, Ղարաբաղի եւ Նոր-Նախիջեւանի բարբառներուն
-
(1869) Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ
-
(1836) Յաւելուած աշխարհիկ բառք անվկայք ի գրոց առ մեզ եղելոց - [Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի]
Ուղղագրական
-
(2013) Հայերենի ուղղագրական նոր բառարան
-
(2002) Արդի հայերենի ուղղագրական-ձեւակազմական բառարան
-
(1973) Հայերեն ուղղագրական-ուղղախոսական-տերմինաբանական բառարան
Գրաբարի
-
(2012) Գրաբարի դարձուածաբանական բառարան
-
(2010) Գրաբարի բառարան - Նոր հայկազյան բառարանում չվկայված բառեր
-
(2007) Նորայայտ բառեր գրաբարում
-
(2006) Գրաբարի հոմանիշների բառարան
-
(2000) Գրաբարի բառարան
-
(1944) Ասացուածքներ հայերէն գրաբար լեզուով - [Հայերէն բացատրական բառարան]
-
(1865) Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի
-
(1837) Բառգիրք ի բարբառ հայ եւ իտալական
-
(1836) Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի
Միջին Հայերէնի
Վաղաշխարհաբարեան
Օտար լեզուի
-
(2014) Բառգրքույկ, Նոր եւ նորակազմ բառեր հայերենում
-
(2011) Օտար բառերի բառարան
-
(1951) Եւրոպական փոխառեալ բառեր հայերէնի մէջ
-
(1912) Բացատրական բառգիրք - Օտարազգի բառերի եւ օտարագիր բառերի ու դարձւածքների
-
(1908) Հանրամատչելի բառարան օտարազգի բառերի եւ գործածութեան մէջ մտած մտքերի ու դարձւածքների
Անուններու
-
(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
-
(2005) ՆՈՐ Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
-
(2005) ՆՈՐ Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
-
(2005) ՆՈՐ Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
-
(1973) ՆՈՐ Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
-
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
-
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
-
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան
Տեղանուններու
-
(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
-
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան
Բուսանուններու
-
(1981) Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան
-
(1895) Հայբուսակ կամ Հայկական Բուսաբառութիւն
Մասնագիտական
-
(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
-
(2013) ՆՈՐ Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
-
(1987) Հայերենագիտական բառարան
-
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
-
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
-
(1975) Լեզվաբանական բառարան
Յապաւումներու
-
(2021) ՆՈՐ Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
-
(2020) ՆՈՐ Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
-
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
-
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]
