Ermeni yazım denetleyicisi
Şimdi İndirin
 Morphology

Western Armenian

Շատ → շատ (adverb)
Շատ → շատ (adjective)

Matching Word Forms

շատ → շատ (adjective)
շատ → շատ (adverb)
շատ → շատ (determiner)

Matching Lexemes

 Sözlük
շատ ածական, մակբայ Բազմաթիւ, չափազանց, առատ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 348։


ՇԱՏ
ածական, մակբայ
    1. առատ, ճոխ։
    2. բազմաթիւ։
    3. խիստ, մեծապէս, պինդ։

Դարձուածքներ
խիստ շատ
չափազանց։

շատ մը, խել մը
կարգ մը։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 375
Yeni!
1. ՇԱՏ ի (ից)
ածական
    1. Մեծ քանակութեամբ եղած, յոլով, բազում։ Հակառակը՝ Քիչ, սակաւ։
‣ Դահլիճում շատ մարդ կար։
‣ Դեռ շատ գործ կայ անելու։
‣ Սրա վրայ շատ տարիներ անցան։
‣ Շատ նշանաւոր գիտնականներ փորձել են այդ հարցը լուծել։

⨀հին նշանակութիւն 2. Բաւական, բաւականաչափ։

    3. Դրվում է ածականից և մակբայից առաջ՝ նրանց նշանակութիւնը սաստկացնելու, ինչպէս գերադրական աստիճան։
‣ Մէկը շատ գեղեցիկ էր, միւսը շատ տգեղ։
‣ Սա նրանից շատ աւելի թանկ արժէ։
‣ Երկուսի մէջ շատ քիչ տարբերութիւն կայ։
‣ Շատ աննշան առաջադիմութիւն է արել։
‣ Գործը շատ արագ կատարվեց։
‣ Մենք շատ դանդաղ ենք շարժվում։
‣ Նա շատ շունն է, Շատ խորամանկ, շատ ճարպիկ է։

մակբայ
    4. Ուժգին կերպով, սաստիկ, խիստ, կարի, յոյժ։
‣ Նա ձեզ շատ յարգում է։
‣ Շատ մի սիրեր, ատել կայ, շատ մի՛ ատեր, սիրել կայ (առած)։
‣ Շատ է խօսվել այս մասին։
‣ Այսօր շատ ցուրտ է։

    5. Յաճախ։
‣ Վերջերս փողոցներում նա շատ է երեւում։
‣ Շատ անգամ նա լինում էր մեզ մօտ։
‣ Վերջերս անձրեւ սկսել է շատ գալ։

    6. Աւելի քան հարկաւոր է։
‣ Այդ էլ շատ է նրա համար։
‣ Երեւի այսօր շատ ես խմել, գլուխդ դրանից ցաւում է։
‣ Շատ նստեցինք, ուշ է, գնանք։

գոյական
    7. Մեծ քանակութիւն, բազմութիւն։
‣ Շատերն են գնացել այդ ճանապարհով, բայց քչերն են աջողել։
‣ Շատերից լսել եմ այդ։
‣ Շնից շատ են։

    8. Մեծ մասը, մեծամասնութիւն։
‣ Շատը գնաց, քիչը մնաց։
‣ Նրանցից շատը (կամ շատերը) անզէն էին։

Ածանցական Բառեր
✽հազուադէպ բառ Շատաւ
մակբայ Շատանալով, գոհ լինելով։

Բաղադրեալ Բայեր
⨀հին բառ Շատ է
իբրեւ դիմազուրկ բայ Բաւական է։

Դարձուածքներ
⨀հին բառ Ընդ շատ և ընդ սակաւ
մակբայ Քիչ աւելի կամ քիչ պակաս, մօտաւորապէս։

Փոքր ի շատէ
մակբայ Շատից քիչը, փոքր ինչ, գէթ մասամբ։
‣ Մեզ էլ փոքր ի շատէ պատմեցէք։
‣ Ամենքդ փոքր ի շատէ ծանօթ էք վերջին դէպքերին։

Շատ բարի, Շատ գեղեցիկ, Շատ ընտիր, Շատ լաւ
Գոհունակութեան և հաւանութեան արտայայտութիւններ մէկի ասածին կամ արածին։
‣ Ես այս երեկոյ կգամ.― Շատ բարի։
‣ Նրանք բոլորը համաձայնեցին.― Շատ գեղեցիկ (կամ շատ լաւ, շատ ընտիր)։

Շա՛տ շատ (Տե՛ս Շատ)
ածական մակբայ Շատ մեծ քանակութեամբ։
‣ Այս փողը շա՛տ շատ է, սրա քառորդն էլ լիովին բաւական է։

Շատ շա՛տ
մակբայ Ամենաշատը։
‣ Նա ինձ ի՞նչ կարող է անել, շատ շա՛տ՝ պիտի արձակէ։
‣ Հիւանդութիւնը թեթեւ բան է, շատ շա՛տ մի շաբաթ պիտի պառկած մնայ։

Շատ ու շատ, Շատ և շատ
ածական Զանազան, բազմատեսակ։
‣ Նրա մասին շատ ու շատ բաներ են պատմում. ամեն խօսքի չէ կարելի հաւատալ։
‣ Մեր գլխին շատ և շատ փորձանքներ եկան, ո՞ր մէկն ասեմ։


✽հազուադէպ բառ 2. ՇԱՏ
(պարսկերէն šād)

ածական Ուրախ։


⨀հին բառ 3. ՇԱՏ
(պարսկերէն šāt, զենդերէն šaitī... ուրախ, ուրախութիւն, հանգստութիւն)

դրվում էր անձերի անուններից յետոյ՝ տեղերի անունները կազմելու համար, օրինակ Երուանդաշատ, Վարդանաշատ, Արտաշատ, Զարիշատ եւն (ուրեմն՝ Երուանդի ուրախութիւն, սփոփանք, հանգիստ…)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1650
Yeni!
(beta)
ՇԱՏ
ածական մակբայ
    1. մեծ քանակութեամբ եղած, յոլով, բազում, բազմաթիւ, բազմաքանակ, մեծաքանակ, մեծաթիւ։ Հակառակը՝ քիչ, սակաւ, դոյզն։

    2. ըստ տարածութեան՝ երկար.

    3. ըստ ժամանակի՝ երկարատեւ, երկար ժամանակ.

    4. բաւական, բաւարար, բաւականաչափ.

    5. առատ, ճոխ.

    6. ուժգին կերպով, սաստիկ, խիստ, յոյժ, կարի, մեծապէս.

    7. յաճախ, յաճախակի.

    8. աւելի քան պէտք է՝ անհրաժեշտ է.

    9. առաւել, աւելի.

գոյական
    10. մեծ քանակութիւն՝ բազմութիւն.

    11. մեծ մասը, մեծամասնութիւնը. օրինակ՝
‣ շատը գնաց, քիչը մնաց.

    12. յոգնակի շատերը։ Կը գործածով իբրեւ անորոշ դերանուն.

    13. գոհ ըլլալը. բաւարար սեպելը։

Շատ ածականը կը դրուի ածականներէ եւ մակբայներէ առաջ, անոնց իմաստը սաստկացնելու, գերադրական աստիճան ցուցնելու պէս. օրինակ՝ շատ գեղեցիկ, շատ արագ։

Տեսակներ
— Խիստ շատ՝ չափազանց:

Բաղադրեալ Բայեր
Շատ բան առնել
ներգործական բայ
    1. շատ բան գնել.
    2. շատ բան պարունակել՝ մէջը լեցուիլ։

Շատ բան երթալ
չէզոք բայ
    1. սպառիլ (որեւէ կազմանիւթ).
    2. մէջը առնել, պարունակել, լեցուիլ:

Շատ համարել
ներգործական բայ
    1. արժանի չտեսնել՝ չնկատել.
    2. խնայել։

Շատ ջուր տեսնել
ներգործական բայ
    1. նախանձիլ, չկամենալ.
    2. մեղադրել։

Դարձուածքներ
Շատ թէ քիչ
որոշ չափով։

Շատ շատ
    1. ամենէն շատը.
    2. շատ մեծ քանակութեամբ.
    3. շատ բարձր (գին)։

Շատ շուն է
    1. շատ աչալուրջ՝ ճարպիկ.
    2. շատ խորամանկ՝ խորագէտ:

Շատ ու շատ
զանազան, բազմատեսակ։

Շատ պէ՜տքս է՝ հոգս չէ
ո՛չ մէկ կարեւորութիւն՝ նշանակութիւն ունի։

Շատ ջուր վերցնել
    1. բաղադրութիւնը դեռ բաւարար չափով թանձր չէ. դեռ շատ ջուր կ՚ուզէ.
    2. գործը՝ լուծումը դեռ վերջնական համարելու չէ. դեռ ուրիշ ընթացք կրնայ առնել։

Փոքր ի շատէ
շատէն քիչը, փոքր ինչ, գէթ մասամբ:

Քիչ շատ
որոշ չափով:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1759
Yeni!
(beta)

Benzer kelimeler
սադ
սաթ
 Usage beta 9,874 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Yeni! Explore the usage of the lemma Շատ or the word form Շատ in the Corpus of Western Armenian.
Ayrıca bu sözlüklerde "Շատ" için arama:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Ermenice sözlük 17.718 kelimelerden oluşmuşdur
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Türkçe
Նայիրի / Nayiri.com