Nayiri.com

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 850

Yeni!

(beta)

ՊԱՀԵԼ

ներգործական բայ
    1. որոշ դրութեան՝ վիճակի մէջ ձգել՝ պահպանել.
    2. հսկել բանի մը վրայ. աչքի լոյսի պէս պահպանել, զգուշանալ.
    3. հսկողութիւն՝ խնամք ցուցաբերել.
    4. սնունդով՝ ապրուստով ապահովել. հոգալ, յանձանձել, մեծցնել, սնուցանել, հոգ տանիլ.
    5. բուծել, բուծանել.
    6. որեւէ տեղ մնալ պարտադրել, ստիպել մնալ (զանազան պատճառներով).
    7. հսկողութեան՝ կալանքի տակ առնել. պատանդել, բանտարկել.
    8. թոյլ չտալ որ իյնայ.
    9. բռնել, կառչիլ, թոյլ չտայ որ շարժի.
    10. չզիջիլ.
    11. եղածին պէս անփոփոխ ձգել. պաշտպանել.
    12. իր քով ձգել՝ երկար մնալ.
    13. որոշ դիրք՝ վիճակ տալով որոշ ժամանակ ձգել.
    14. հեռանալու՝ դուրս գալու արգելք ըլլալ.
    15. ուշադրութիւն դարձնել.
    16. չխախտել, չխաթարել.
    17. ի պահ տալ, զետեղել, տեղաւորել.
    18. չծախսել. չգործածել.
    19. մշակել.
    20. վարձքով աշխատցնել.
    21. ապաստան տալ, պատսպարել.
    22. անխախտ՝ անփոփոխ կերպով գործադրել՝ շարունակել. յարգել, գործադրել.
    23. թաքցնել, ծածկել, գոցել.
    24. բռնել, ձեռքին մէջ ունենալ.
    25. զսպել, սանձել, սանձահարել.
    26. խնայել.
    27. վնասէ՝ փճացումէ զերծ պահել. պաշտպանել.
    28. միջոցներով ապահովել.
    29. տնօրինել, ղեկավարել.
    30. որոշ նպատակով տրամադրութեան տակ ունենալ.
    31. չսպառել.
    32. վերապահել.
    33. պահք բռնել.
    34. չմոռնալ, յիշել։

Տեսակներ

— Ամբողջէն մաս մը գողնալով՝ խորել։

— Անեղծ, անվթար՝ չխաթարել:

— Բանէ մը ետ՝ զգուշացնել, զգուշանալ:

— Գաղտնիքը՝ լռել, չըսել:

— Երեւոյթները՝ փրկել:

— Իրեն՝ վերապահել:

— Խօսքը՝ յարգել։

— Խօսքը չպահել՝ դրժել։

— Ծոմ՝ պահք՝ բռնել:

— Հաւեր՝ մեղուներ՝ կենդանիներ՝ բուծանել։

— Հեռու՝ չմօտեցնել։

— Հիւանդ՝ խնամել, դարմանել։

— Մանուկ՝ տածել, սնուցանել։

— Մեղու՝ մեղուաբուծութիւն ընել:

— Մէկուն գոյքը՝ անձը արգելքի տակ՝ պատանդել:

— Միտք՝ յիշել։

— Որբեր՝ յանձանձել:

— Վարժութիւնը՝ չկորսնցնել։

— Տաքէն՝ ցուրտէն՝ պահպանել:

— Քաղաք՝ բերդ՝ դիրք՝ պաշտպանել։

— Օրէնքը՝ պատուիրանքը՝ յարգել, կատարել, գործադրել։

Բաղադրեալ Բայեր

Ականջ պահել, աչք պահել

ներգործական բայ մտիկ ընել, հսկել, հետեւիլ:

Աչքը բանի մը վրայ պահել

ներգործական բայ ուշադիր ըլլալ, հսկել։

Գլուխը պահել

ներգործական բայ
    1. աղմուկէ՝ փորձանքէ խուսափիլ, մեկուսանալ.
    2. հազիւ-հազ ապրիլ.
    3. ինքզինք չկորսնցնել, արթուն՝ զգօն ըլլալ։

Ինքզինք պահել

ներգործական բայ վարուիլ գիտնալ։

Ծոմ պահել

ներգործական բայ ոչինչ ուտել՝ խմել։

Կիրակի պահել

ներգործական բայ հասարակ օրը ապրիլ այնպէս՝ իբրեւ թէ Կիրակի կամ տօն օր ըլլար։

Կողմը պահել

ներգործական բայ կողմ բռնել, աչառութիւն ընել:

Ձայն պահել

ներգործական բայ եղանակի մը հիմնական ձայնը ցած ձայնով երգելով ձայնակցիլ մեներգողին:

Ճամբան պահել դարանամուտ ըլլալ

չէզոք բայ մէկուն անցնելու ճամբուն վրայ. հսկել։

Պատիւը պահել

ներգործական բայ մէկը պատուելու համար զիջողաբար վարուիլ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1963

Yeni!

(beta)

ՊԱՏԵԼ