Ermeni yazım denetleyicisi
Şimdi İndirin
 Sözlük
ՋԱՂԱՑ
գոյական ջրաղաց, աղօրիք, երկան, ժուռիպատ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 431
Yeni!
ԲԱՂԱՐՋ
գոյական անխմոր հաց, լաւաշ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 59
Yeni!
ՋԱՂԱՑ ջաղացի, ջաղացներ, ＋ջաղջի, ջաղջներ,
ՋԱՂԱՑՔ ջաղացքի, ջաղացքներ
(սղված Ջրաղաց՚ից)

գոյական
    1. Աղօրիք, որ աշխատում է ջրի հոսանքի ոյժով։
‣ Ջուրը սառել էր, ջաղացքը չէր աշխատում։
‣ Ջաղացպանը գնաց, ջուրը կապեց, քարն սկսեց պտոյտ գալ։
‣ «Ուրն ու մուրը, ջաղջին ջուրը» (ժողովրդական սրախօսութիւն, երբ չեն ուզում պատասխանել մէկի հարցին՝ թէ ո՛ւր ես գնում)։
‣ Այսքան ջուրը հինգ ջաղացք կդարձնէ։

    2. Ընդհանրապէս՝ աղօրիք՝ ինչ ոյժով էլ որ աշխատելիս լինի։
‣ Եւրոպայում շատ տարածված են քամու ջաղացքները։
‣ Շոգեշարժ ջաղացք։

    3. Ձեռքի փոքրիկ աղօրիք՝ սուրճ՝ պղպեղ ևն աղալու. (այս նշանակութեամբ գործ է ածվում ջաղաց)։
‣ Ձեր ջաղացը սուրճը խոշոր է աղում։
‣ Ջաղացը տուր, մի քիչ էլ ես աղամ, դու յոգնեցիր։

    4. Շինութիւն, որտեղ զետեղված է ջաղացքի կազմածը։
‣ Ցորենով բեռնած սայլեր կանգնած էին ջաղացքի առջեւ հերթի էին սպասում։
‣ «Բարի լո՜յս. －Ջաղջէն կուգամ», (խուլը պատասխանում է իրան իբրև բարեւ տուող անցորդին)։
‣ Մեր ջաղացքը հինգ աչք ունի, (հինգ զոյգ քար. համեմատել Աչք 7)։
‣ Մի մեծ երեք յարկանի ջաղացք շինեց, որ աշխատում է տուրբինով։

＋գաւառական նշանակութիւն 5. Նմանութեամբ Սեղանատամ, ատամներ։
‣ Ջաղացքդ լաւ կբանի՞ (ատամներ ունի՞ս, կարո՞ղ ես ծամել)։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 6. Երկրորդ ձայնին (ԲՁ) պատկանող մի եղանակի անուն։

Բաղադրեալ Բայեր
＋գաւառական բառ Ջաղաց անել
ներգործական բայ Ճախրել (4), գլտորտելով շարժել։

＋գաւառական բառ Ջաղացքը մածուն աղալ
չէզոք բայ Զուր տեղը խօսել՝ յոգնել կամ աշխատել։
‣ Խօսքերդ բանի տեղ չեն անցնի, ջաղացքում մածուն կաղաս։

＋գաւառական բառ Ջաղացքի ոտը վերցնել
չէզոք բայ Ամեն բան բաց անել, խայտառակութիւնը երեւան հանել։
‣ Է՛լ չհամբերեցի, ջաղացքի ոտը վերցրի, եղած-չեղածը պատմեցի։

Ջաղացի պէս սորոր տալով անցնել
չէզոք բայ Արագ-արագ կարդալ վերջացնել։

Դարձուածքներ
＋գաւառական բառ Ջաղաց եմ ծախել
(հեգնական), Շատ հարուստ եմ (ոչինչ չունիմ)։

＋գաւառական բառ Ջաղջի բաղաճ
գոյական Հաստ՝ տափակ՝ բոլորակ անխմոր հաց, որ թխում են ջաղացպանները, տաք մոխրի մէջ թաղելով։ Համեմատել Ջաղաց-բաղարջ։
‣ Ջաղջի բաղաճը շատ համով է լինում։

＋գաւառական բառ Ջաղացի ոտ
գոյական Տե՛ս Ոտք (11)։

＋գաւառական բառ Ջաղացքէն կուգամ
Ես էլ նոյնպէս եմ։
‣ Հարբուխ եմ եղել, ջաղացքէն կուգամ։ (Բայց գուցէ նաև նշանակում է խուլ ձեւանալ, ասածը չհասկանալ, որպէսզի հարբուխը իրան էլ չկպչի)։

Ջուրն ելել ջաղացն է տանում, նրանք չախչախն են փնտռում կամ, Ջաղացը տուրը տալ, չախչախը լալ
Գլխաւորը թողած աննշան բաների յետեւից ընկնել՝ հոգալ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1896
Yeni!
(beta)
ԲԱՂԱՐՋ
գոյական ածական Անխմոր (առանց խաշի) հաց։
‣ Հրեաներն իրանց մի տօնին եօթն օր բաղարջ էին ուտում։
‣ Բաղարջ հաց։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 343
Yeni!
(beta)
＋գաւառական բառ ՋԱՂԱՑԲԱՂԱՐՋ
գոյական Նոր ալիւրը փորձելու համար ջաղացքում թխված բաղարջ հաց։

Համեմատել Ջաղջի բաղաճ, Ջաղաց՚ի տակ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1897
Yeni!
(beta)
ՋԱՂԱՑ,
ՋԱՂԱՑՔ
գոյական
    1. ջուրի ուժով աշխատող՝ բանող աղօրիք. ջրաղաց, երկան.
    2. ընդհանրապէս՝ աղօրիք՝ ինչ ուժով ալ աշխատելու ըլլայ.
    3. սուրճ՝ պղպեղ եւ այլն աղալու ձեռքի փոքրիկ աղօրիք.
    4. շինութիւն՝ ուր զետեղուած է ջաղացքի մեքենան.
    5. (Փոխաբերական իմաստ) սեղանատամ, ատամներ.
    6. երկրորդ ձայնին (ԲՁ) պատկանող եղանակի մը անունը։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 2056
Yeni!
(beta)
ԱՆԽՄՈՐ
ածական առանց թթու խմորի (= թթխմոր, հայսած խմոր).

(Թրքերէն մայա).

Հայ եւ կաթոլիկ եկեղեցիները անխմոր հացով կը պատարագեն։

Յարակից Բառեր
— անխմոր հաց՝ բաղարջ։

Հակառակը՝ խմորուն։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 108
Yeni!
(beta)
ԲԱՂԱՐՋ,
ԲԱՂԱՋ
գոյական կլոր՝ անլի անխմոր հաց, նկանակ, զոր կը հունցեն (կը շաղուեն՝) ու կը թխեն անմիջապէս, ինչպէս ըրին Հրեաներ Եգիպտոսէ փախուստին գիշերը.

Տեսակներ
— հաստը՝ բոքոն, կլոճ, կլոջ, կրկենի, պռտոն, տրմուզ.

— բարակը՝ լաւաշ, շօթ, գրտակ, իշկաւայ.

— մէկ մատ հաստը՝ բաղարջուկ, բաղրջուկ.

— տափակը՝ բաղարջանք:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 290
Yeni!
(beta)
ՀԱՑ
գոյական
    1. ցորենի՝ գարիի՝ եգիպտացորենի ալիւրէն ջուրով շաղուած՝ խմորուած ու փուռի մէջ թխուած՝ եփուած ամէնօրեայ ուտելիք՝ զանազան ձեւի ու մեծութեան.

Տեսակներ
— բոլորշի՝ պան, նկանակ, գրտակ.

— անխմոր՝ բաւականաչափ չթթուած՝ բաղարջ.

— լաւ եփուած ու չորցուած՝ կսկուծ.

— երեսը՝ ծայրերը պնդացած՝ կողինձ.

— երեսէն այրած բայց միջուկը խմոր մնացած՝ խաշլամայ.

— հին՝ օդի մէջ չորցած՝ օթեկ, քարթու.

— չոր ու ցամաք՝ առանց թացանի (= կաթ՝ պանիր՝ ձիթապտուղ)՝ աշտուճ, չորաբեկ.

— տափակ եւ երկայն՝ մատներու սեղմումով ակօսուած՝ մատնաքաշ, մատնքաշ.

— բարակ ու տափակ՝ անխմոր՝ ցորենի կամ գարիի ալիւրով՝ լաւաշ, շօթ, իշկաւայ.

— տաշտի աւելցուկ խմորէ՝ թոնիկ.

— օճախի մէջ եփած՝ փուռակ.

— գունտ հաց՝ թոնիրի խարոյկի վրայ՝ եգիպտացորենի՝ ցորենի ալիւրով՝ փուռնիթ.

— թանձր ու կլոր՝ փուռնիկ.

— ձուաձեւ՝ եզերքները հաստ՝ մէջը բաց՝ թխուած՝ թոնիրի բազմոցով (= ռափաթայով)՝ փուռնուջ.

— բարակ՝ կլոր՝ բոկեղ.

— թոնիրի՝ կիլիկ.

— սաճի վրայ՝ ֆեթել, փուռնիդ, փուսնիկ.

— մատաղի՝ մեղրահաց, մեղրաբլիթ.

— վրան միսով՝ մսաշօթ (= լէհմաճուն).

— հաղորդութեան՝ նշխար.

— երկնառաք՝ մանանայ.

— ցորենի ալիւրով՝ ցորենահաց.

    2. ընդհանրապէս ուտելիք, սնունդ.

    3. ապրուստ, ոգեպահիկ.

    4. ճաշ, ընթրիք, սեղան.

    5. խնճոյք, կոչունք, հացկերոյթ.

    6. ցորեն, գարի՝ որոնցմով հաց կը պատրաստուի.

    7. հացահատիկներու արտեր, հունձք.

    8. ընկոյզի՝ կաղինի՝ պիստակի՝ եւ այլնի միջուկ։

Բաղադրեալ Բայեր
Հաց դնել
ներգործական բայ սեղան պատրաստել.

միասին հաց կտրել, միասին հաց ուտել
չէզոք բայ բարեկամանալ.

ուրիշի բերանով հաց ուզել կամ ուտել
ներգործական բայ ուրիշի խորհուրդով շարժիլ՝ գործել.

հացը կտրել՝ մէկուն գործը
ներգործական բայ պաշտօնը ձեռքէն խլել.

մէկու հացին իւղ քսել
չէզոք բայ մէկուն օգտակար ըլլալ անուղղակի կերպով։

Դարձուածքներ
երկու երեսանի սաճի հաց
երկերեսանի՝ կեղծաւոր մարդ.

հաց դնեմ հասիր՝ գործ ցուցնեմ փախիր
ուտելու պատրաստ ես, աշխատելու՝ ծոյլ.

ո՛ւր հաց՝ անդ կաց
ուր որ հաց գտնես՝ նստիր կե՛ր.

քարէն հաց հանել
կարողանալ որեւէ ձեւով ապրուստը ճարել.

հազար մաղի հաց կերած
փորձառու՝ փորձուած.

դեռ շատ հաց ու պանիր պէտք է ուտես՝ ատիկա կարենալ ընելու համար
շատ ժամանակի պէտք ունիս.

ատիկա հաց ու պանիրի պէս բան է
շատ սովորական բան է.

ցամաք հաց
լոկ հաց.

հացի խնդիր
ապրուստի՝ գոյութեան կռիւ.

հացին մէջ աղ չկայ
ըրած բարիքը չի գնահատուիր.

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1201
Yeni!
(beta)
ՆԿԱՆԱԿ,
ՆԿԱՆ
գոյական
    1. ամբողջական հաց.
    2. խմորեղէն մը. բլիթ, մեղրաբլիթ, մեղրահաց, պան։

Տեսակներ
— Տաք մոխիրի մէջ եփուած՝ բաղարջ.

— պանիրի՝ մաճառակ.

— օճառի՝ դիր։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1708
Yeni!
(beta)
 Usage beta 1 citation 

Usage of matching Word Forms

Ayrıca bu sözlüklerde "Ջաղաց-բաղարջ" için arama:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. Ermenice sözlük 17.718 kelimelerden oluşmuşdur
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Türkçe
Նայիրի / Nayiri.com