Армянская проверка орфографии
загрузить HySpell сейчас
 Morphology

Western Armenian

Ուտել → ուտել (verb)
(Infinitive) • Nominative case
(Infinitive) • Accusative case

Matching Lexemes

եմ կերել, եմ ուտում, են կերել, են ուտում, ենք ուտում, ես կերել, ես ուտում, է կերել, է ուտում, էի ուտում, էին ուտում, էինք ուտում, էր ուտում, էք կերել, էք ուտում, կ՚ուտե՞ս, կ՚ուտեմ, կ՚ուտեն, կ՚ուտես, կ՚ուտէ, կ՚ուտէին, կե՛ր, կեր, կերա՞ր, կերած, կերած է, կերածդ, կերածը, կերածի, կերածին, կերածիս, կերածից, կերածները, կերածներն, կերածս, կերայ, կերան, կերանք, կերար, կերաւ, կերաք, կերել եմ, կերել է, կերել էինք, կերել էր, կերէ՛ք, կերէք, կերուած, կերված, կուտե՞ս, կուտեմ կոր, կուտեն, կուտենք, կուտես, կուտէ, կուտէի կոր, կուտէր, կուտվի, մի՛ ուտեր, ուտելէ, ուտելէն, ուտելը, ուտելիս, ուտելիք, ուտելով, ուտելու, ուտելուն, ուտելուց, ուտեմ, ուտեն, ուտենք, ուտես, ուտէ, ուտէր, ուտէք, ուտի, ուտո՞ղն, ուտո՞ւմ է, ուտող, ուտողը, ուտողի, ուտողին, ուտում եմ, ուտում են, ուտում է, ուտում էի, ուտում էին, ուտում էինք, ուտում էր, չեմ կերել, չեմ ուտի, չեմ ուտում, չեն կերել, չեն ուտի, չեն ուտում, չենք ուտի, չես կերել, չէի կերել, չէի ուտեր, չէին ուտեր, չէինք կերել, չէր ուտում, չի ուտէ, չի ուտի, չի ուտում, չկերած, չկերայ, չկերաւ, չկերված, չուտել, չուտելը, չուտելուց, չուտեն, չուտէ, չուտող, չպիտի ուտէին, պիտի ուտենք, պիտի ուտես, պիտի ուտէ
 Словарь
ուտել ներգործական բայ Ճաշակել, սնունդ առնել * կրծել, սպառել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 371։


ՈՒՏԵԼ
ներգործական բայ
    1. ճաշակել։
    2. նախաճաշել։
    3. ճաշել։
    4. ընթրել։
    5. հատցնել, սպառել։
    6. (ամբողջ ունեցածը՝) վատնել, մսխել, փճացնել։
    7. (պաշտօնի մէջ՝) շմշկել, գողնալ։
    8. (զառամածի պէս՝) լոմլոմել, ծամծմել։
    9. (անասունի պէս՝) լափել, լափլիզել, լակոտալ, քրթել։
    10. (գազանի պէս՝) փաղաղել։
    11. (շան՝ կատուի՝) լակել։
    12. (արածուող կենդանիներու՝) ճարակել, արածուիլ։
    13. (թթուն մետաղեայ թերթը՝) փորել, մաշել։
    14. (դեղահատ՝) առնել, կլլել։
    15. (սկիւռներու՝ որդերու՝) կրծել։

Դարձուածքներ
կուռ ու կուշտ ուտել
թշել, փորը տկռեցնել՝ խճողել։

անյագաբար ուտել
մցռել, մռզգայլել, խժկել։

մէկուն գլուխը ուտել
մէկը ձանձրացնել. դժբախտացնել. մեռցնել։

ինքզինք ուտել
զայրանալ, կատղիլ։

ծեծ ուտել
ծեծուիլ, պատժուիլ։

զիրար ուտել
ծեծկուիլ, կզուըտիլ։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 399
Новинка
ՈՒՏԵԼ պակասաւոր բայ (Ա. արմատ Ուտեմ, ուտէի, ուտիցեմ, մի՛ ուտեր, ուտելոց, Բ. արմատ կերի կմ կերայ, կերից կմ կերայց, կերիցես, կե՛ր, կերա՛յք կմ կերէ՛ք, կերեալ). Ա. արմատ ուտում եմ, էի, կուտեմ, ուտեմ, ուտէի, ուտելու. Բ. արմատ կերայ, կե՛ր, կերած
ներգործական բայ

Բաղադրեալ Բայեր
Ինքն իրան ուտել, Ինքզինքը ուտել
չէզոք բայ Իւր մէջ նեղանալ, բորբոքվել, չկարողանալ իրան զսպել։
‣ Ինքն իրան ուտում էր, որ բոլորի անունը տալիս էին, իսկ իրան կարծես դիտմամբ մոռացել էին։
‣ Ինքս ինձ ուտում էի այս անիրաւութիւնը տեսնելով, բայց ձեռքիցս ի՞նչ էր գալիս։

Ուտել-խմել
չէզոք բայ Կերուխում անել, կերուխումի անձնատուր լինել։
‣ Խելքը տուել է ուտել-խմելու։
‣ Նա սիրում է ուտել-խմել։

Դարձուածքներ
Կերած-խմած
ածական Լաւ պարարտ, սնունդը առատ։
‣ Կերած-խմած տաւար։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 1757
Новинка
(beta)
ՈՒՏՎԵԼ
կրաւորական չէզոք բայ Տե՛ս Ուտել՚ի տակ։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 1758
Новинка
(beta)
ՈՒՏԵԼ
ներգործական բայ
    1. ուտելի նիւթը՝ սնունդը ծամել եւ կու տալ.

    2. ճաշել.

    3. սնունդ ստանալ, սնուիլ.

    4. իբրեւ սնունդ գործածել.

    5. կծոտել, խայթոտել (միջատներ).

    6. կրծելով՝ խայթելով եւ այլն փճացնել.

    7. յօշոտել, պատառ-պատառ ընել.

    8. ապրելու համար ծախսել.

    9. քիմիական կամ ֆիզիքական ներգործութեամբ վնասել. քայքայել, փճացնել, մաշեցնել, փորել.

    10. (Փոխաբերական իմաստ) անշարժ եւ շարժուն կալուածներու եկամուտով ապրիլ. օրինակ՝
‣ մեր դրամագլուխին տոկոսն է զոր կ՚ուտենք.

    11. (Փոխաբերական իմաստ) վատնել, մսխել, շռայլօրէն ծախսել.

    12. (Փոխաբերական իմաստ) կաշառք առնել՝ վերցնել.

    13. (Փոխաբերական իմաստ) ուրիշին ունեցածը իւրացնել, մէկուն բաժինը՝ հասնելիքը կտրել.

    14. (Փոխաբերական իմաստ) ուրիշին հաշուոյն ապրիլ, մակաբոյծ դառնալ.

    15. (Փոխաբերական իմաստ) տանջել, տառապեցնել, չարչարել. օրինակ՝
‣ կեանքս կերար.

    16. (Փոխաբերական իմաստ) հարուած ստանալ.

    17. անարգանք՝ վիրաւորանք կրել՝ ստանալ.

    18. (Փոխաբերական իմաստ) ներծծուիլ, համակուիլ, տոգորուիլ.

    19. (Փոխաբերական իմաստ) խօսքերուն մէկ մասը կուլ տալ՝ չըսել:

Տեսակներ
— Ամբողջ ունեցածը՝ վատնել, մսխել, փճացնել։

— Անասունի պէս՝ լափել, լափլիզել, լակռտալ, քրթել:

— Անյագաբար՝ մցռել, մռզգայլել, խժկել։

— Արածող կենդանիներու՝ ճարակել, արածիլ:

— Գազանի պէս՝ փաղաղել:

— Դանդաղ՝ ճմճմել:

— Դեղահատ՝ առնել, կլլել:

— Զառամածի պէս՝ լոմլոմել, ծամծմել։

— Զիրար՝ ծեծկուիլ, զգուըտիլ։

— Թթուն, մետաղեայ թերթը՝ փորել, մաշել:

— Կաշին՝ ծծել, ներծծել, տոգորիլ։

— Կուռ ու կուշտ՝ թշել, փորը տկռեցնել, խճողել։

— Կրծող կենդանիներու՝ կրծել:

— Մատներով՝ մատնել, մատնոռել։

— Շան, կատուի՝ լակել։

— Պաշտօնի մէջ՝ շմշկել, գողնալ, գրպանել:

Բաղադրեալ Բայեր
Ինքզինք ուտել
չէզոք բայ զայրանալ, կատղիլ։

Ծեծ ուտել
կրաւորական բայ ծեծուիլ, պատժուիլ:

Մէկուն գլուխը ուտել
ներգործական բայ
    1. ձանձրացնել.
    2. դժբախտացնել, մեռցնել:

Անձրեւ ուտել
չէզոք բայ թրջուիլ։

Աչքերովը ուտել
ներգործական բայ
    1. աչքերը մէկուն՝ բանի մը վրայ սեւեռած՝ երկար նայիլ.
    2. սաստիկ ջղայնացած ըլլալ։

Գլուխը ուտել
ներգործական բայ
    1. շատ դժուարութիւն՝ նեղութիւն տալ պահանջներ ներկայացնելով.
    2. մահուան պատճառ ըլլալ:

Եղունգներուն միսը ուտել
չէզոք բայ սաստիկ ջղայնանալ։

Ինքզինք ուտել
չէզոք բայ հոգեկան տառապանքով ինքզինք մաշեցնել։

Իրարու միսը ուտել
չէզոք բայ զիրար տանջել՝ չարչարել, իրարու դէմ կռուիլ։

Հաց ուտել (միասին)
ներգործական բայ իրարու շատ մօտիկ ըլլալ։

Ուտել-խմել
չէզոք բայ կերուխումի անձնատուր ըլլալ:

Ուտել մէկուն դրամը
ներգործական բայ ստացած դրամը կամ ապրանքին փոխարժէքը չտալ. դրամական խոստումը խաբէութեամբ չվճարել:

Դարձուածքներ
Գործերը զիրա՞ր կ՚ուտեն
գործ չկայ։

Կերած ապուրը տես
ըրած անսպասելի՝ անախորժ՝ անբնական գործը՝ վարմունքը տես։

Կերած-խմած
ածական
    1. լաւ սնունդ առած՝ առնող, լաւ գէր՝ պարարտ.
    2. միասին հաճելի օրեր անցուցած.
    3. մօտիկ, մտերիմ։

Կերած-կերած, չէ քաքած
    1. գիրուկ.
    2. կծծի, ագահ։

Կերածը ուրացող
ածական ապերախտ:

Ո՛չ կ՚ուտէ, ո՛չ կը կերցնէ
այնքան ժլատ է, որ ունեցածը իրեն կը վերապահէ:

Ո՛չ ուտես, ո՛չ խմես, անոր երեսին նայիս
(հէքեաթներու մէջ) այնքան գեղեցիկ է, որ մարդ երեսին նայելով՝ կը զմայլի, ուտել-խմելը կը մոռնայ:

Ուտես՝ միս, չուտես՝ մատաղ
երկու կրակի միջեւ, անել դրութեան մէջ ըլլալ։

Ուտող-ուտողի
շատ-շատերը կը յափշտակեն՝ կը կողոպտեն (մէկուն ունեցածը):

Ուտողը չի գիտեր, բերողը գիտէ
ուտողը՝ վայելողը չ՚անդրադառնար, թէ որքան աշխատանք՝ քրտինք թափուած է տուեալ սնունդը՝ առարկան ձեռք բերելու համար։

Նաեւ կ՚ըսուի՝ Ուտողը չի գիտեր, բրդողը գիտէ:

Ուտող-ուրացող
ածական երախտամոռ։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1923
Новинка
(beta)
 Usage beta 1,093 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Новинка Explore the usage of the lemma Ուտել or the word form Ուտել in the Corpus of Western Armenian.
Найти слово "Ուտել" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Наири. Армянский cловарь содержит 17 718 главных слов
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Русский
Նայիրի / Nayiri.com