Армянская проверка орфографии
загрузить HySpell сейчас
 Morphology

Western Armenian

Լար → լալ (verb)
Past Imperfect Tense • Subjunctive Mood • Third Person • Singular

Matching Word Forms

լար → լար (noun)
 Словарь
լար գոյական Նուագարանի կամ աղեղի թել * ձգուող գիծ, զսպանակ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 157։
լալ չէզոք բայ Արցունք թափել, արտասուել * զղջալ:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 156։


ԼԱՐ
գոյական
    1. քուղ, առասան։
    2. չուան, պարան։
    3. (մարմինի՝) ձգան։
    4. (նուրբ՝) նեարդ։
    5. (աղեղի՝) կարթ։
    6. (երիվարի ագետակի՝) ողնուլար։
    7. (գիրքին կողը պնդելու՝) կողակալ։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 166
Новинка
ԼԱԼ
չէզոք բայ
    1. արտասուել։
    2. ողբալ, կոծել։

Դարձուածքներ
բազմութեամբ լալ
ջայլել։

սուտ լալ
քենկեւեզ տալ։

մանուկի ընդհատ լալ
թզկալ։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 165
Новинка
ԼԱՐ ի (ից կմ աց, և ոյ)
գոյական Տե՛ս Պարան, չուան


ԼԱՐ
գոյական

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 820
Новинка
(beta)
✽հազուադէպ բառ 1. ԼԱՐՔ (լարից, յոգնակի)
գոյական
    1. Պարանոցի ջիլեր կամ ողնայար։
    2. Մի տեսակ ջղային հիւանդութիւն, որից պարանոցը կծկվում է դէպի յետ. (անստոյգ նշանակութիւն)։


2. ԼԱՐՔ լարքի
գոյական Լարումը, լարվելու աստիճանը, եղանակը։
‣ Լարքը տեղին է, տեղին չէ։
‣ Ժամացոյցի լարքը պակաս էր։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 821
Новинка
(beta)
1. ԼԱԼ
(պարսկերէն lāl, մեղեսիկ, լալի գոյն)

գոյական
    1. Թանկագին քար, որը համարում են կարկեհան յարդագոյն (Քաջունի), կամ շափիւղայ։
‣ «Պատուական անգին ջաւայիր, Լալ Բադէշխան ես ինձ ամա», (Սայաթ-Նովա, = Պարսկաստանի Բէդաշխ սարի լալ ես ինձ համար)։

    2. Գեղեցիկ պայծառ կարմիր գոյն։

    3. Բաց կապոյտ գոյն։


2. ԼԱԼ (լամ, լայի, լա՛ց), լալիս եմ, լալիս էի, լացի, լա՛ց (արեւելահայ լեզւում աւելի յաճախ գործ է ածվում բաղադրեալ ձեւը՝ լաց լինել)
չէզոք բայ
    1. Արտասուք թափել, արտասուել որեւէ յուզմունքից։
‣ Ես լալիս էի, հոսում էին արտասուքներս։
‣ «Նրանք լացին ուրախութիւնից, ես երգեցի տխրութիւնից»։
‣ Ամեն անգամ լալիս՝ արտասուքները փոխարկվում էին մարգարիտների։

    2. Նմանութեամբ Արտասուքի նման վազել, կաթկթել։
‣ Գարնան դէմ՝ էտած վազերը լալիս են։

    3. Խոնաւութիւն առնել, ջրակալել։
‣ Աղը լացել է։
‣ Աղը եթէ բաց տեղ թողնես՝ կուլայ։

    4. Ցաւից կամ այլ կարիքից բարձր ձայն արձակել, ողբալ, ոռնալ, զռալ. թնթնալ։
‣ Մինչեւ երեխան չլայ՝ մայրը ծիծ չի տայ (առած)։
‣ Թող այնքան լայ որ բէզարի, ձայնը կտրէ։
‣ Մայրը աղիողորմ լալիս էր որդու դիակի վրայ։
‣ «Մի՛ լար, հոգոյս իմ հատոր»։

ներգործական բայ
    5. Աւաղել, ափսոսալ, վիշտը արտայայտել մի կորուստի, մի չարիքի պատճառով։
‣ Նրանք մեզ հետ լալիս են մեր հարուածները։
‣ Ձեր գլուխները լացէք։
‣ Ես չեմ լալու, դո՛ւք էք լալու (ձեզ պէտք է լալ և ոչ ինձ)։
‣ «Ուստի՞ կուգաս, ղարիբ բըլբուլ. Դու մի՛ լաց ՚լի, ես եմ լալու»։

Բաղադրեալ Բայեր
Մի աչքով լալ, Առանց արտասուքի լալ
չէզոք բայ Ձեւականօրէն ափսոսալ, արտաքուստ վիշտ ցոյց տալ՝ առանց զգալու։

Մի աչքով լալ, միւսով ծիծաղել
չէզոք բայ Թեթեւամիտ լինել, խորը չզգալ։

Լալ-երերալ
չէզոք բայ Դառնագին լալ։

Առածներ
Պարտքը տալով, մեղքը լալով
Պէտք է պարտավճար լինել։


＋գաւառական բառ 3. ԼԱԼ
(պարսկերէն lāl)

ածական գոյական Տե՛ս Համր։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 813
Новинка
(beta)
ԼԱՐ
գոյական
    1. պարան, չուան, առասան, քուղ (ոլորուածը).
    2. քնարի՝ շութակի եւ ա՛յլ նուագարաններու՝ աղեղի թել (աղիքէ կամ պղինձէ).
    3. որմնադիրի ձգալար (քաշուած պատին ուղղութիւնը ճշդելու).
    4. (գրաբար) որոգայթ, թակարդ.
    5. երկրաչափական ուղիղ գիծ՝ որ շրջանի երկու կէտերը իրարու կը միացնէ՝ առանց կեդրոնէն անցնելու.
    6. հին երկայնութեան չափ.
    7. տեսակ մը բարակ օձ, լարօձ։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 765
Новинка
(beta)
ԹԵԼ
գոյական
    1. երկայն՝ բարակ՝ կակուղ նիւթ, որ կը ստացուի բուրդը՝ բամպակը՝ մետաքսը՝ կանեփը մանելով ու ոլորելով՝ գործուածքներ հիւսելու եւ կար կարելու համար, դերձան, ասղանի,

Տեսակներ
— հաստը՝ շաղամաթ, շպագատ.

— բարակ չուան՝ առասան, թոկ.

— լար (մետաղէ).

— կտաւցու՝ մանած.

— կարի երկայնքին գործածուող՝ առէջ, մշտուտ.

— կարի լայնքին՝ թեզան.

— սարդոստայնի՝ ոստայն.

— բուրդէ՝ թեռ.

— կանեփէ՝ քուղ.

— բոյսի՝ նեարդ.

— մարդկային մարմնի՝ մազմզուք.

    2. (Փոխաբերական իմաստ) ընդյատակեայ գործունէութեան կծիկ՝ ծայր.

    3. խօսքի կապ՝ շարունակութիւն՝ շարայարութիւն.

    4. կեանքի ընթացք՝ տեւողութիւն.
‣ կեանքին թելը փրթաւ։

Բաղադրեալ Բայեր
Կեանքին թելը փրթիլ
չէզոք բայ մեռնիլ.

թել քաշել
չէզոք բայ մանել, վիլկել.

թել ու դերձան դառնալ
չէզոք բայ նիհարնալ.

թելը կտրուիլ
չէզոք բայ գաղափարին շարունակութիւնը մոռցուիլ, ընդմիջուիլ.

մազի մէկ թելին չդպչիլ
ներգործական բայ ոչ մէկ վնաս չհասցնել:

Դարձուածքներ
թել մը քաշես՝ հազար կարկտան կը թափի
հագած զգեստը շատ մաշած է.

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 688
Новинка
(beta)
ՉՈՒԱՆ
գոյական
    1. կանեփի՝ բամպակի՝ մազի եւ այլն թելերէ կամ կակուղ եւ դիւրաթեք նիւթերէ ոլորուած կամ հիւսուած լար. ճոպան, թոկ, պարան, կապ.
    2. գուլպայի թել.
    3. գոգնոցի կապ, գօտի.
    4. (Գրաբար) հող չափելու երկայնութեան չափ.

ածական
    5. (Ծածկաբանական) երկայն։

Տեսակներ
— Առագաստի եզերքը կարուած՝ եզրալար:

— Առագաստները ամփոփելու, առագաստները հաւաքելու՝ հանգրէճ:

— Բարակ՝ առատուկ, կապ, լար, առասան:

— Լաթ չորցնելու՝ ներ, ձգանք:

— Խոտի՝ ճով։

— Կախելու՝ խեղդելու՝ խեղդ, խեղդան, խեղդալար:

— Հաստ՝ մալուխ:

— Հաստ դերձանէ (բարակ)՝ թոկ:

— Ձիու՝ պախուրց:

— Նաւ կապելու՝ կառան:

— Շան՝ խառան, տոռն:

— Ուղտի՝ պարուսան։

— Պրտուէ (բոյս)՝ կեմ։

— Սայլի բեռը կապելու՝ ապաւանդակ, փաշ:

— Սէզէ՝ մազէ՝ սիրայ:

— Վրանի՝ ապարում:

— Քթանի կտորէ՝ քթեթ։

Բաղադրեալ Բայեր
Երկայն չուան ընել
ներգործական բայ խօսքը երկարել, շատ խօսիլ։

Ուրիշին չուանով կարելի չէ մտնել
ներգործական բայ պէտք չէ ուրիշին վստահիլ: Այլ ձեւ մըն է՝ Ամէն մարդու չուանով կարելի չէ հոր մտնել (չեն մտներ):

Դարձուածքներ
Եօթը չուանով չի կապուիր
կատաղի խենթ է, կարելի չէ զսպել։

Կորսուած չուանը երկայն կ՚ըլլայ
կորսուած բան մը մեծարժէք կ՚ըլլայ (ենթակային կողմէ կը մեծցուի)։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1951
Новинка
(beta)
ԼԱԼ
չէզոք բայ
    1. աչքերէն արցունք՝ արտասուք թափել, աչքերը թրջուիլ արտասուքով՝ արցունքով, արտասուել, կոծել, ողբալ, հեկեկալ, հեծկլտալ, ջայլել (բազմութեամբ), քենկեվեզ տալ (սուտ), թզկալ (մանուկներու եւ ընդհատ): Հակառակը՝ խնդալ, ուրախանալ։

ներգործական բայ
    2. աւաղել, ափսոսալ, սգալ, (չէզոք բայ) զղջալ.

գոյական
    3. (Պարսկերէն lal = մեղեսիկ, լալի գոյն) թանկագին քար, յարդագոյն կարկեհան կամ շափիւղայ,

Տե՛ս ԱԿՆ.

    4. գեղեցիկ պայծառ կապոյտ գոյն.

    5. բաց-կապոյտ գոյն.

ածական
    6. (Պարսկերէն lal) Տե՛ս ԹԼՈՒԱՏ։

Բաղադրեալ Բայեր
Մէկ աչքով լալ, Առանց արտասուքի լալ
չէզոք բայ ձեւական՝ սուտ լալ.

մէկ աչքով լալ՝ միւսով խնդալ
չէզոք բայ
    1. միաժամանակ թէ՛ լալ (տխուր բանի մը համար) եւ թէ խնդալ (ուրախ լուրի մը համար),
    2. թեթեւամիտ ըլլալ կամ խորապէս չզգալ.

Դարձուածքներ
չլացող մանկան կաթ չեն տար
պէտք է պահանջել.

մեղքը լալով՝ պարտքը տալով
պէտք է պարտքը վճարել։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 760
Новинка
(beta)

Похожие слова
լառ
 Usage beta 158 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Новинка Explore the usage of the word form Լար in the Corpus of Western Armenian.
Найти слово "Լար" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Наири. Армянский cловарь содержит 17 718 главных слов
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Русский
Նայիրի / Nayiri.com