Армянская проверка орфографии
загрузить HySpell сейчас
 Morphology

Matching Lexemes

 Словарь
թագ գոյական Պսակ, արքայական խոյր * թագաւորութիւն:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 134։


ԹԱԳ
գոյական
    1. պսակ, խոյր։
    2. (եպիսկոպոսի՝) միտր։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 142
Новинка
1. ԹԱԳ
գոյական Տե՛ս Թաք։

Բաղադրեալ Բայեր
Թագ Կենալ
չէզոք բայ Տե՛ս Թաք կենալ։

ԹԱԳՉԵԼ
չէզոք բայ Տե՛ս Թաքչել։

…


2. ԹԱԳ ի, (աց կմ ից, կմ ոյ)
(իրանական tay, պարսկերէն tāġ)

գոյական
    1. Գլխի զարդարուն խորանաձեւ ծածկոց, որ կրում էին (հանդիսաւոր օրերում) թագաւորները՝ ի նշան իրանց իշխանութեան։
‣ Ոսկեձոյլ՝ ականակուռ թագ։
‣ Թագով պսակվեց։
‣ Արաբացի ամիրապետները թագեր էին ուղարկում հայոց նախարարներին և սրանով նրանց միմեանց դէմ գրգռում։

    2. Նմանութեամբ Բարձրագոյն հոգեւորականների գլխի զարդարուն ծածկոցը զանազան ձեւերի, խոյր։
‣ Եպիսկոպոսական թագ։

    3. Քահանայի գլխի ծածկոցը՝ հանդիսաւոր զգեստաւորութեան ժամանակ, սաղաւարտ։

    4. Թագ, որ բռնում էին փեսայի և հարսի գլխին՝ եկեղեցում պսակադրութիւն կատարելիս (որից՝ փեսան կոչվում է թագւոր (կամ թագաւոր), հարսը թագուհի)։
‣ Հարսի թագը ես էի բռնել։

Դարձուածքներ
Թագդ կապեմ
(Օրհնէք, որ նշանակում է՝ տեսնեմ ամուսնանալդ)։

    5. Փոխաբերաբար Թագաւորական իշխանութիւն, թագաւորի անձնական արտօնութիւն։
‣ Թագից զրկվեց։
‣ Նա միշտ պաշտպանում էր թագի իրաւունքները։

    6. Պատիւ, փառք։
‣ Աղասի՜ ջան, գըլխիդ ղուրբան, Դու ես մեր թագն ու պարծանքը։
‣ Անուայ Մայր եկեղեցին հայոց եկեղեցական ճարտարապետութեան թագն ու պսակն է։

    7. Նմանութեամբ Ատամի երեւցող մասը, հակադրութեամբ արմատի։
‣ Արմատն առողջ է, վրան կարելի է թագ շինել։

＋գաւառական նշանակութիւն 8. Նմանութեամբ Աքլարի կատարը։

Բաղադրեալ Բայեր
⨀հին բառ Թագ առնուլ, Թագ կապել, Թագ դնել
չէզոք բայ Թագաւորել։

⨀հին բառ Թագ դնել ումեք, ⨀հին բառ Թագ կապել ումեք
ներգործական բայ Թագաւորեցնել։

Դարձուածքներ
⨀հին բառ Թագ ի գլուխ
մակբայ Գլխին թագ դրած։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 705
Новинка
(beta)
ԹԱԳ
(Իրան. tay, Պարսկերէն tag)

գոյական
    1. թագաւորի գլխանոց՝ ականակուռ եւ խորանաձեւ, որ կը գործածուէր հանդիսաւոր օրերուն՝ ի նշան իշխանութեան.

    2. (Փոխաբերական իմաստ) թագաւորական իշխանութիւն.

    3. բարձրաստիճան հոգեւորականներու գլխանոց, խոյր, չաթալ-թագ.

    4. քահանայական գլխանոց, սաղաւարտ.

    5. հարսին ու փեսային գլխուն անցուած նարօտ՝ պսակադրութեան պահուն.

    6. փառք, պատիւ. օրինակ՝
‣ դուն թագ ու պարծանք ես.

    7. ակռայի պսակը (= երեւցող մասը), հակագրութեամբ արմատի.

    8. աքլորի՝ աքաղաղի կատար.

(Արաբերէն թաճ, Թրքերէն թաճ):

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 668
Новинка
(beta)
ՊՍԱԿ
գոյական
    1. թարմ ծաղիկներէ կամ ոստերէ՝ ճիւղերէ հիւսուած շրջանակ, իբրեւ զարդ գլխուն դրուելու.

    2. դափնիի կամ ձիթենիի ճիւղերէ հիւսուած շրջանակ, զոր կու տային իբրեւ մրցանակ՝ յարգանք մարզական՝ մտաւորական մրցումներու եւ պատերազմի մէջ յաղթականներուն.

    3. ոսկեձոյլ կամ արծաթաձոյլ գոհարազարդ ատամնաւոր շրջանակ, զոր իբրեւ պատիւի նշան կը կրեն թագաւորները՝ դշխոները՝ դուքսերը եւ այլն. թագ, ապարօշ.

    4. մանեակ, զոր կը դնեն փեսացուին եւ հարսնցուին գլուխներուն իբրեւ թագ (ատկէ՝ անոնց թագաւոր եւ թագուհի անուանումը). նարօտ.

    5. ծաղկահիւս կամ մետաղէ ծաղկազարդ շրջանակ, զոր կը դնեն դագաղին, ապա գերեզմանահողին վրայ. ծաղկեպսակ.

    6. պսակադրութեան եկեղեցական ծէսը՝ խորհուրդը՝ արարողութիւնը.

    7. ամուսիններէն իւրաքանչիւրը միւսին համար (մանաւանդ այրը՝ կնոջ համար).

    8. արեւու, լուսնի եւ պայծառ աստղերուն շուրջը եղող շրջանակ. բակ.

    9. ծաղիկի բաժակէն ներս գտնուող գունաւոր տերեւներու՝ փերթերու շրջանակ.

    10. նկարներու՝ սրբանկարներու վրայ՝ սուրբերու գլուխներուն վրայ լուսեղէն՝ ճերմակ շրջանակ. լուսապսակ.

    11. ակռայի՝ ատամի այն մասը, որ միսէն դուրս է.

    12. տանիքի պահպանութեան համար ցած պատ կամ դուրսէն շրջապատող երիզ. քիւ.

    13. հեռաձայնի՝ ձայնասփիւռի եւ այլնի կազմած, որ մարդուն գլխուն շուրջը անցնելով՝ կը հանգչի ականջներուն վրայ.

    14. երկու համաստեղութեան անուն.

    15. (Փոխաբերական իմաստ) պանծալի գործ, յաղթութիւն.

    16. (Փոխաբերական իմաստ) կատարելութիւն.

    17. (Փոխաբերական իմաստ) զարդ, զարդարանք, պաճուճանք.

ածական
    18. պսակուած. օրինակ՝
‣ նորապսակ:

Տեսակներ
— Գործի՝ լրում, ամբողջացում։

— Դռներու՝ պատերու վրայ (ծաղիկէ)՝ դրասանգ:

— Թագաւորներու՝ դշխոներու՝ դուքսերու՝ թագ, ապարօշ, խոյր։

— Լուսեղէն՝ լուսապսակ, ճաճանչապսակ։

— Ծաղիկէ՝ ծաղկեպսակ:

— Ծառի՝ կատար, գագաթ։

— Կամուրջի՝ ծնօտ։

— Յաղթութեան՝ դափնի, դափնեպսակ։

— Նոր պսակուած՝ նորապսակ:

— Շէնքի՝ քիւ։

— Փառքի՝ փառապսակ, փառաց պսակ։

— Փուշէ՝ փուշէ պսակ։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 2048
Новинка
(beta)

Похожие слова
թակ
թաք
տակ
տաք
 Usage beta 106 citations 

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Найти слово "ԹԱԳ" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Наири. Армянский cловарь содержит 17 718 главных слов
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Русский
Նայիրի / Nayiri.com