Армянский словарь - Դէմ առ դէմ

Армянская проверка орфографии

загрузить HySpell сейчас

Nayiri

Армянский Arm | Армянско-Английский Arm-Eng | Англо - Армянский Eng-Arm | Армяно-французский Arm-Fre | Французско-Армянский Fre-Arm

Morphology

դէմ առ դէմ → դէմ առ դէմ

Matching Lexemes

դէմ առ դէմ

Словарь

ԴԷՄ (դիմի, դիմաց), դէմի, դէմեր, և դիմաց

(պահլաւերէն dēm, պարսկերէն dīm, դէմք, կերպարանք, ձեւ)

գոյական
⨀հին նշանակութիւն 1. Տե՛ս Դէմք։

2. Այն կողմը, դէպի ուր դարձած է մարդ դէմքով, հանդէպը, առաջը։

‣ Դէմից երկու մարդ են գալիս։
‣ Դէմը մի գեղեցիկ անտառ կայ։
‣ Մի աւազակ դէմերս (կամ դիմացներս) ելաւ։
‣ Դէ՛մդ դիր։
‣ Դէմս (կամ դիմացս) կանգնիր։

3. Որեւէ իր, որ հաւասարակշռում է մի ուրիշ իր։

4. Որեւէ իր, որ հաւասարակշռում և փոխարինում է մի ուրիշ իր։

‣ Տունը տուեց եղբօրը, դէմը վերցրեց այգիները։
‣ Խանութը ինքը վերցրեց, դէմը շարժական գոյքը տուեց եղբօրը։

5. Փոխարինութիւն, հատուցումն։

‣ Այնքան լաւութիւն արաւ և դէմն ի՞նչ ստացաւ ― հայհոյանք։
‣ Դու ինձ այս անգամ օգնիր, ես տակը չեմ մնայ, դէմը կհանեմ։

Նախադրութիւն
(Քերականական)
6. Առաջը, հանդէպը, ճակատ առ ճակատ։

‣ Նրանք մեր դէմ են ապրում։
‣ Աներկիւղ կանգնած էր դատաւորի դէմ։

7. Հակառակ, ընդդէմ։

‣ Արիացէ՛ք ընդհանուր թշնամու դէմ։
‣ Գիտե՞ս ո՛ւմ դէմ ես կռւում։

8. Փոխարէն, իբրեւ հատուցումն։

‣ Այնքան նեղութիւնների դէմ գոնէ մի մխիթարութիւն ունենայի։
‣ Տանդ դէմ տուն ստացար, փողիդ դէմ փող, էլ ինչո՞ւ ես տրտնջում։

9. Համեմատութեամբ։

‣ Նրա դէմ մենք ոչինչ ենք։
‣ Ի՞նչ արժէք ունի ճրագի լոյսը արեգակի ճառագայթների դէմ։

10. Մօտերը, շուրջը (ժամանակ ցոյց տուող բառերի մօտ)։

‣ Լուսու դէմ կամ դէմ լուսուն։
‣ Առաւօտեան՝ երեկոյեան դէմ։
‣ Արեւը մայր մտնելու դէմ։
‣ Կէս գիշերուայ դէմ տուն եկաւ։

մակբայ
11. Հակառակ, ընդդէմ։

‣ Ո՞վ է դէմ, ո՞վ է կողմնակից։
‣ Այս առաջարկութեան մասին շատ թեր և դէմ խօսեցին։
‣ Քամին դէմ էր մեզ։
‣ Դու միշտ դէմ ես գնում։
‣ Ես առհասարակ դէմ եմ խիստ միջոցների։

12. Դէպի առաջ, ընդ առաջ։

Բաղադրեալ Բայեր

⨀հին բառ Դէմ դնել

չէզոք բայ Դէմքը դարձնել՝ ուղղել դէպի, դիմել։

⨀հին բառ Դէմ կալ

չէզոք բայ Տե՛ս Դէմ կենալ։

Դէմ առնել

չէզոք բայ
1. Մի արգելքի հանդիպելով կանգ առնել, առաջ չշարժվել, ակռկել։

2. Յամառել, տեղի չտալ, ասածի վրայ պինդ կանգնել։

‣ Հարիւր մանէթ ասաց ու դէմ առաւ, ոչ մի կերպ հնար չեղաւ զիջել տալ։
‣ Մի չնչին բանի համար ի՞նչ էք դէմ առել, փոխադարձ զիջումով համաձայնութեան եկէք։

Դէմ ելնել

չէզոք բայ Տե՛ս Դէմ գալ։

Դէմ զարնել

ներգործական բայ Տե՛ս Դէմուդէմ (զարնել)։

Դէմ ընկնել

չէզոք բայ
1. Տե՛ս Դէմ առնել (1, 2)։

2. Շատ պնդել, ստիպել, թախանձել։

‣ Այնքան դէմ ընկաւ, որ ճարահատեալ խօսք տուի։

3. Դժուարութեան հանդիպել, բռնվել։

‣ Այս հարցին նա դէմ ընկաւ, չկարողացաւ պատասխան տալ։
‣ Պատմութիւնը լաւ գիտէ, բայց յատուկ անուններին դէմ է ընկնում։

Դէմ կանգնել, Կէմ կենալ

չէզոք բայ Տե՛ս Դէմ դնել։

Դարձուածքներ

Դէմ առ դէմ, ⨀հին բառ Դէմ ի դէմ, Դէմ ընդդէմ

մակբայ Իրարու դիմաց, իրար հակառակ, երես առ երես։

‣ Դէմ առ դէմ խօսինք։
‣ Դէմ ընդդէմ կանգնեցին։

⨀հին բառ Դէմ յանդիման

մակբայ
    1. Դէմուդէմը, երես առ երես։
    2. Առջեւը, ներկայութեամբ։
    3. Անձամբ։

Տե՛ս եւ Դէմք։

Տե՛ս եւ Դիմաց։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 531

Новинка

(beta)

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 532

Новинка

(beta)

ԴԷՄ

(Պահլաւերէն dem, demak = կերպարանք, ձեւ, Պարսկերէն dim, dima, = դէմք, կերպարանք, Զենտերէն daeman = աչք, հայեացք)

գոյական
1. Տե՛ս ԴԷՄՔ.

նախադրութիւն
2. առջեւը, դիմացը. օրինակ՝

‣ դէմը մարդ մը ելաւ.

3. հանդիպակաց, դիմացի կողմը, միւս կողմը, հակառակ կողմը. օրինակ՝

‣ Երասխի հայրենի ծաղկած ափին դէմ թրքական ափը մեռելութիւն է.

գոյական
4. փոխանակում, փոխարէնը. օրինակ՝

‣ տունը եղբօրը տուաւ, դէմը առաւ այգին.

5. փոխարինութիւն, հատուցում. օրինակ՝

‣ այսչափ բարիքի դէմ չարիք՝ անմարդկային է.

նախադրութիւն
6. առջեւ, դիմաց. օրինակ՝

‣ թշնամիին դէմ կանգնեցաւ անտեղի տալի վճռակամութեամբ.

7. հակառակ, ընդդէմ. օրինակ՝

‣ ես դէմ եմ այդ գաղափարին.

8. մօտ, շուրջ, ատեն (ժամանակ ցոյց տուող բառերու հետ). օրինակ՝

‣ առտուան դէմ անձրեւեց.

9. ընդառաջ. օրինակ՝

‣ հիմա փեսան պիտի գայ՝ դէմը ելլենք երգելով ու պարելով։

Բաղադրեալ Բայեր

դէմն առնել

ներգործական բայ առաջքը առնել, դարմանել.

դէմը բռնել, դէմը կտրել

չէզոք բայ արգելք ըլլալ, խափանել.

դէմ գալ՝ դէմ ելլել

ներգործական բայ ա) դիմաւորել, բ) հակառակիլ.

դէմ դնել

չէզոք բայ դիմադրել.

դէմ երթալ

ներգործական բայ ա) դիմաւորել, բ) հակառակիլ.

դէմ կանգնիլ, դէմ կենալ

չէզոք բայ ա) հակառակիլ, բ) դիմադրել.

Դարձուածքներ

Դէմ առ դէմ

իրարու դիմաց, դէմ-դէմի, երես-երեսի.

դէմ ընդդէմ

իրարու հակառակ.

դէմ յանդիման

դէմ-դէմի, դէմ-դիմաց, երես-երեսի:

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 485

Новинка

(beta)

Usage beta 90 citations

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Hold phone in landscape mode or decrease zoom in order to view Usage results

Найти слово "Դէմ առ դէմ" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

(1976) Новинка Հայոց լեզվի հանգաբառարան

Word Structural

(2014) Դպրոցական բառակազմական բառարան

Etymological

(2010) Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010) Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը - [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004) Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995) Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926) Հայերէն արմատական բառարան

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

(2009) Միջին հայերենի բառարան

Early Modern Armenian

(2014) Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում

Foreign word

Names

(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
(2005) Новинка Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) Новинка Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) Новинка Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973) Новинка Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան

Place names

(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան

Plant names

Specialized

(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013) Новинка Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987) Հայերենագիտական բառարան
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
(1975) Լեզվաբանական բառարան

Abbreviations

(2021) Новинка Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020) Новинка Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]