Армянская проверка орфографии
загрузить HySpell сейчас
 Morphology

Matching Word Forms

նեղը → նեղ (noun)
 Словарь
նեղ ածական Սեղմ * անձուկ, տագնապալի:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 333։


ՆԵՂ
ածական
    1. անձուկ, սեղմ, ամփոփ։
    2. սահմանափակ։
    3. տագնապալից, վճռական (վայրկեան՝ կացութիւն)։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 362
Новинка
ՆԵՂ նեղի (կմ նեղոյ)
ածական
    1. Քիչ լայնութիւն ունեցող՝ (երկայնութեան համեմատութեամբ)։ Հակառակը՝ Լայն։
‣ Սենեակը բաւական մեծ է, 12 քառակուսի մետր, ափսոս որ նեղ է, ընդամենը 2 մետր լայնք ունի։
‣ Դուռը այնքան նեղ էր, որ հաստ մարդը հազիւ կարող էր անցնել։
‣ Նեղ սանդուխ։
‣ Նեղ խողովակ։
‣ Նեղ կտոր։
‣ Նեղ փողոց։

    2. Որ փոքր տարողութիւն ունի, չի կարող մէջը մի բան տեղակվել. փոքրութեան պատճառով ճնշող, սեղմող։
‣ Չաղացել է, շորերը վրան նեղ են գալիս։
‣ Ոտքի կոշտերը առաջ են գալիս նեղ կօշիկներից։
‣ Մի ժամանակ կանայք նեղ կորսէտներով ճնշում էին կուրծքերը։

    3. Փոքր տարածութիւն ունեցող, բաւարարութիւն չտուող։ Հակառակը՝ Արձակ, ընդարձակ։
‣ Մեր տեղը առանց այն էլ նեղ է, նոր մարդ չենք կարող ընդունել։
‣ Ինձի նեղ կանեմ, քեզի տեղ կանեմ (ասացուած)։
‣ «Ազատութիւն սիրողին Այս աշխարհը խիստ նեղ է»։

    4. Նմանութեամբ Սահմանափակ, կարճ մտածող, հեռուն չդիտող։
‣ Նեղ աշխարհայեացքի տէր մարդ։
‣ Մտքի նեղ հորիզոն։

    5. Փոխաբերաբար Ճնշող, նեղող, զրկանքներով լի։
‣ Ճշմարիտ բարեկամը փորձվում է մարդու նեղ օրերին։
‣ Հիւանդը նեղ դրութեան մէջ է։
‣ Նեղ վիճակ։
‣ Նեղ ապրուստ։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 6. Նեղված, վշտահար։

գոյական
⨀հին նշանակութիւն 7. Նեղ տեղ, ծերպ։

    8. Նեղ վիճակ, նեղութիւն, դժուար կացութիւն։
‣ Նեղն եմ ընկել, օգնեցէ՛ք։
‣ Նրան այնպէս նեղը գցեցի, որ ստիպված եղաւ խոստովանել յանցանքը։

    9. Նեղսրտութիւն, սրտնեղութիւն։
‣ Ինչո՞ւ է նեղդ գալիս, երբ քեզ քննադատում են։
‣ Նեղս գալիս է, երբ տեսնում եմ անարժաններին փառքի ու պատուի մէջ։

մակբայ
    10. Նեղ կերպով, ճնշելով, սահմանափակ կերպով։
‣ Դա լայն կլինի, մի քիչ նեղ բռնիր։
‣ Մենք նեղ ենք ապրում, շատ բաներից մեզ զրկում։
‣ Դու նեղ ես մտածում։

Ածանցական Բառեր
⨀հին բառ Նեղք
գոյական Տե՛ս Նեղուց։

Բաղադրեալ Բայեր
⨀հին բառ Ի նեղ արկանել, ⨀հին բառ Ի նեղ հասուցանել, ⨀հին բառ Ի նեղ մղել
ներգործական բայ Տե՛ս Նեղը ձգել, նեղը լծել։

⨀հին բառ Ի նեղ անկանել, ⨀հին բառ Ի նեղ մտանել
չէզոք բայ Տե՛ս Նեղն ընկնել։

Նեղ ապրել
չէզոք բայ Չքաւոր ապրել, նիւթական զրկանքներով կեանք վարել։

Նեղ բռնել
ներգործական բայ Չափ ու ձեւ անելիս այնպէս բռնել (լարը, մկրատը ևն), որ նեղ դուրս գայ շորը։
‣ Այս շապիկը վրաս լայն է, նորը կարելիս քիչ նեղ բռնիր։

Նեղ գալ
ներգործական բայ Փոքր լինելով ճնշել, սեղմել, բաւարարութիւն չտալ։
‣ Այս կօշիկներս ինձ նեղ են գալիս։
‣ Բնակարանը լաւ է, բայց մենք շատուոր ենք, մեզ նեղ կգայ։

Նեղը գալ
չէզոք բայ Նեղութիւնը գալ, սրտնեղել։ (Տե՛ս Վերը, 9րդ նշանակութիւնը)։

Նեղը գցել, Նեղը ձգել, Նեղը լծել, Նեղը կոխել, Նեղ տեղը գցել, Նեղ տեղը ձգել, Նեղ տեղը լծել, Նեղ տեղը կոխել
ներգործական բայ Դժուար կացութեան մէջ դնել, նեղել, վտանգել։
‣ Ընդդիմախօսները հարցերով այնպէս նրան նեղը ձգեցին, որ նա առաջարկութիւնը յետ վերցրեց։
‣ Ինձ շատ նեղը լծեցին, գնացի պարտք արի, նրանց պահանջը կատարեցի։

Նեղը ընկնել, Նեղը մտնել, Նեղն ընկնել, Նեղ տեղը ընկնել, Նեղ տեղը մտնել
չէզոք բայ Դժուար կացութեան մէջ ընկնել, նեղվել, վտանգվել։
‣ Նեղն ընկած տեղը մարդ որդուն էլ կուրանայ։
‣ Նեղը մտած՝ համաձայնութիւն տուեց։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 1597
Новинка
(beta)
ՆԵՂ
ածական
    1. որ քիչ կամ շատ քիչ լայնք ունի. բարակ.

    2. անհրաժեշտէն նուազ լայնք ունեցող. անձուկ, սեղմ.

    3. (Փոխաբերական իմաստ) ոչ-շատ բան կամ ոչ շատերը բաւարարող. սահմանափակ.

    4. (Փոխաբերական իմաստ) ապրուստի՝ վայելքի անհրաժեշտ պայմաններու նուազ վիճակ. տառապեալ, վշտահար, անձուկ.

    5. (Փոխաբերական իմաստ) վճռական փոփոխութեան, մահու-կենաց վիճակ. տագնապալից. օրինակ՝
‣ նեղ վայրկեաններ.

    6. (Փոխաբերական իմաստ) որոշակի շրջանակներով սահմանափակուած՝ սահմանափակուող գիտելիքներու՝ զբաղումի՝ գործունէութեան որոշ ճիւղ ներկայացնող. օրինակ՝
‣ մտերիմներու նեղ շրջանակ.

    7. (Փոխաբերական իմաստ) փոքր տարածութիւն ունեցող.

    8. (Լեզուաբանական) բերնի նեղ բացուածքով արտասանուող (ձայնաւոր). փակ։

Բաղադրեալ Բայեր
Նեղ ապրիլ, ծանր ապրիլ
չէզոք բայ դժուարին ապրուստ ունենալ. չքաւոր ըլլալ։

Նեղ բռնել
ներգործական բայ
    1. ծայրը ծայրին, սեղմ բռնել.
    2. ապրուստի դրամը խնայողութեամբ ծախսել։

Նեղ գալ
չէզոք բայ
    1. հագուստը անհրաժեշտ լայնութիւնը չունենալ.

    2. վայրը բաւարար ընդարձակութիւն չունենալ հրաւիրեալները՝ ներկաները ընդունելու. օրինակ՝
‣ սրահը նեղ կու գար։

Նեղ ընել - տեղ ընել
ներգործական բայ
    1. իրարու սեղմուելով՝ ուրիշին ալ նստելու՝ տեղաւորուելու տեղ տալ՝ բանալ.
    2. ընկերական զոհողութիւն ընել:

Նեղ օրի իյնալ
չէզոք բայ
    1. ձախորդութիւն ունենալ.
    2. աղքատանալ, թշուառանալ:

Նեղը դնել
ներգործական բայ Տե՛ս Նեղը ձգել։

Նեղը ըլլալ
չէզոք բայ նեղ վիճակի՝ նեղութեան մէջ ըլլալ։

Նեղը իյնալ
չէզոք բայ դժուարին կացութեան մատնուիլ:

Նեղը լծել
ներգործական բայ նեղը ձգել։

Նեղը ձգել
ներգործական բայ
    1. դժուարին վիճակի մէջ դնել.
    2. ճնշել, բռնադատել.
    3. փաստերով՝ առարկութիւններով՝ ընդդիմախօսութեամբ եւ այլնով պարտութեան մատնել՝ յաղթել։

Դարձուածքներ
Նեղ իմաստ
սահմանափակ՝ որոշ մասնաւորեցում ունեցող իմաստ՝ նշանակութիւն:

Նեղ տեղ
    1. խոցելի տեղ, թոյլ տեղ՝ կողմ.
    2. դժուար կացութիւն՝ վիճակ։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1685
Новинка
(beta)
ՍԵՂՄ
ածական
    1. իրարու շատ մօտ, մօտիկ. խիտ, հոծ.
    2. սերտ շփումի մէջ գտնուող. մտերիմ.
    3. պիրկ՝ պրկուած ձեւով իր մէջ առնող՝ ամփոփող.
    4. նեղ, փոքր.
    5. համառօտ, հակիրճ, ամփոփ.
    6. ամուր, պինդ.
    7. նեղ, անձուկ։

Տեսակներ
— Ձեռքը՝ կծծի, ռիշտ:

— Յարաբերութիւն՝ սերտ, մտերիմ։

— Շրջանակ՝ նեղ, անձուկ։

— Ոճ՝ կուռ:

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 2112
Новинка
(beta)

Похожие слова
նեխը
 Usage beta 12 citations 

Usage of matching Word Forms

Найти слово "նեղը" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Наири. Армянский cловарь содержит 17 718 главных слов
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Русский
Նայիրի / Nayiri.com