Армянская проверка орфографии
загрузить HySpell сейчас
 Словарь
1. Յ,
յ,
յի
գոյական


2. Յ
Նախադրութիւն, որ գործ է ածվում գրաբարում Ի նախդրի փոխարէն, որոշ հոլովներ կազմելիս՝ ձայնաւորով սկսվող բառերի առաջ

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 1529
Новинка
(beta)
1. Ն (ն, նու)
գոյական


⨀հին բառ 2. Ն նի, ըն
Հին նախդիր


3. Ն
դիմորոշ յօդ Տե՛ս Ս՚ի տակ։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 1572
Новинка
(beta)
2. Ս,
Դ,
Ն
բաղաձայններից յետոյ՝ ըս, ըդ, ըն, հէրըս, վարըդ, գոյըն և ո՛չ հէրս, վարդ, գոյն, սակայն ը՚ն անհետանում է՝ երբ դիմորոշ յօդին յաջորդում է ձայնաւորով սկսվող բառ, որի ձայնաւորի հետ միանում է յօդը. հէրդ ու մէրդ եկել է = հէր-դու-մէր-դե-կել է ևն)

Դիմորոշ յօդեր առաջին, երկրորդ, երրորդ դէմքերի, արմատներ սա, դա, նա, այս, այդ, այն բառերի։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 1929
Новинка
(beta)
Յ
    1. մեր այբուբենին 21րդ տառը։ Կարելի է ըսել, թէ ունի երեք ձեւի հնչիւն. ա) բառերուն սկիզբը հագագային բաղաձայն հի հնչիւն. բ) բառերուն մէջ՝ կիսաձայնի. գ) բառերուն վերջաւորութեան գրեթէ անձայն է։

    2. Բառերուն սկիզբը, բազմաթիւ բառերու պարագային, ձեւափոխուած եւ ձայնափոխուած ի տառը կը փոխարինէ: Գրաբարի մէջ ի նախդիրով հոլովներու պարագային - նախդրիւ տրական, նախդրիւ վերջահոլով տրական (ներգոյական) եւ բացառական - երբ տուեալ բառը ձայնաւորով սկսէր, ին կը վերածուէր յի. օրինակ
‣ նախդրիւ տրական, ի առաջ = յառաջ (դէպի առաջ). ներգոյական, ի անձին = յանձին (անձին մէջ). բացառական, ի Աստուծոյ = յԱստուծոյ (Աստուծմէ):

Միջանկեալ նշենք, որ տառադարձութեան հին օրէնքով, օտար լեզուներու (այբուբեններու) J տառը տառադարձած ենք Յ. օրինակ՝ Jesus (Յիսուս), Juda (Յուդա), Joseph (Յովսէփ):

Բառասկիզբին յառաջացած յ տառը աշխարհաբարի անցած կարգ մը բառերուն մէջ պահած է իր գոյութիւնը, կարծէք արմատին հետ ձուլուելով, միս ու ոսկոր կազմելով, ինչպէս՝ յառաջ, յարգ (իրենցմէ կազմուած բազմաթիւ բառերու մէջ ալ պահելով յ տառը) կամ սակաւադէպ գործածութիւն ունեցող գրաբարեան քարացած կապակցութիւններու մէջ. օրինակ յաւարտ սուրբ պատարագի, յոտնկայս երգել, յօգուտ եւ այլն։

Իմաստային գետնի վրայ ունի երեք նշանակութիւն. ա) նպատակային իմաստ՝ համար, իբրեւ, որպէս. օրինակ՝ յանուն ազատութեան (ազատութեան համար՝ անունով). բ) շարժման՝ ուղղութեան իմաստ՝ դէպի. օրինակ՝ յառաջ (դէպի առաջ). գ) յանգման իմաստ՝ մինչեւ. օրինակ՝ մինչեւ յաւան (մինչեւ աւանը):

    3. Բառամէջի յ տառը ունի կիսաձայնի, ձայնաւոր ե տառի հնչիւն. օրինակ՝
‣ կայան (կաեան), այս (աես) ես այլն։ Բառասկիզբին եւ բառամէջին, երբ ա տառին յ տառը յաջորդած է եւ այս վերջինին ալ բաղաձայն մը. օրինակ՝
‣ այծ, այս, ա եւ յ տառերը իրարու փարելով՝ ստացուած է աե երկբարբառային հնչիւնը։ Կարգ մը գաւառաբարբառներու մէջ, առանց բառակազմութեան, հոլովման կամ խոնարհման, երկբարբառը հնչիւնափոխութեան ենթարկուած է. օրինակ՝
‣ այծ = էծ, այսօր = էսօր, գայլ = գէլ, հայր = հէր, սայլ = սէլ։

    4. Բառավերջի յ տառը, ինչպէս ըսուեցաւ, գրեթէ անձայն է ներկայիս։ Սովորաբար զայն կը կանխեն ա եւ ո տառերը։ Միավանկ բառերու պարագային, բառավերջի յ տառը, աին, էին եւ ոին միանալով, ընդհանրապէս երկբարբառային հնչիւն կ՚ունենայ. օրինակ՝
‣ բայ, ճայ, թէյ, մէյ մը, խոյ, Նոյ։ Կան կարգ մը բացառութիւններ - լայ, տայ, գայ, գոյ, եւ այլն: Բառակերտումի, հոլովման եւ խոնարհման ատեն, բառավերջի յ տառը կը կորսուի, եթէ իրեն յաջորդէ բաղաձայն մը, օրինակ՝
‣ ծառայ - ծառաներ. իսկ նոյն պարագաներուն, եթէ իրեն յաջորդէ ձայնաւոր մը, անձայն յն կը վերածուի կիսաձայնի. օրինակ՝
‣ ծառայ - ծառայել -ծառայութիւն - ծառայեցի։

Իբրեւ թուանշան կը նշանակէ 300 Յ (գլխագիր Յ առանց միջակէտի) եւ 300րդ Յ. (գլխագիր Յ. միջակէտով):

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1583
Новинка
(beta)
Ն
մեր այբուբենին 22րդ գիրը։ Բաղաձայն եւ նայ (տկար) տառ: Քմքային-ռնգային (քթային) ձայն՝ հնչիւն, որ կ՚արտասանուի լեզուին ծայրը կամ եզերքը քիմքին դնելով՝ դպցնելով եւ օդը քիթէն հանելով: Լծորդ է մ տառին՝ հնչիւնին:

Պ, բ, փ շրթնային գիրերէն առաջ կը վերածուի շրթնային - ռնգային հնչիւնի. օրինակ՝ ճանապարհ ճանպայ - ճամբայ, անբիծ - ամբիծ, բնութեան - բնութեամբ։

Կը գործածուի իբր որոշիչ, դիմորոշ եւ ստացական յօդ, փոխարինելով ը յօդը ալ եւ ու շաղկապներէն առաջ. օրինակ՝ տունը եւ կատուն, տունն ու կատուն. տունն ալ վրայ տուաւ. իր գրիչն ու տետրակը:

Գրաբարի մէջ, որոշ տեղեր, գործածուած է իբր նախդիր՝ մէջ, տակ, ներքին իմաստներով. օրինակ՝ հայիլ -նայիլ, հիւթ - նիւթ։

Իբրեւ թուանշան 400 (գլխագիր Ն առանց միջակէտի) եւ 400րդ (գլխագիր Ն. միջակէտով):

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1651
Новинка
(beta)
 Usage beta 2 citations 

Usage of matching Word Forms

Найти слово "յ-ն" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Наири. Армянский cловарь содержит 17 718 главных слов
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Русский
Նայիրի / Nayiri.com