Армянский словарь - դիմաց

Армянская проверка орфографии

загрузить HySpell сейчас

Nayiri

Армянский Arm | Армянско-Английский Arm-Eng | Англо - Армянский Eng-Arm | Армяно-французский Arm-Fre | Французско-Армянский Fre-Arm

Morphology

դիմաց → դէմք
դիմաց → դիմաց (adposition)

Matching Lexemes

դիմացը

դիմացը

դիմաց

Словарь

դիմաց նախադրութիւն Յանդիման, առջեւ * կողմէ:

դիմանալ չէզոք բայ Տոկալ, զսպել, դիմադրել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 99։

ԴԻՄԱՑ

նախադրութիւն
    1. փոխարէն։
    2. (մէկուն՝) առջեւ, ներկայութեան։
    3. Տե՛ս դէմ։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 103

Новинка

ԴԷՄՔ

գոյական
    1. երես, կերպարանք, դիմագիծ։
    2. երեւոյթ։
    3. տեսք։
    4. անձ, անձնաւորութիւն։

Դարձուածքներ

խոժոռ դէմք

ԴԷՄ

նախադրութիւն
    1. դիմաց, հանդիպակաց, առջեւ։
    2. հանդէպ։
    3. հակառակ, ներհակ։

Դարձուածքներ

դէմ յանդիման

երես առ երես։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 101

Новинка

ԴԻՄԱՑ

նախադրութիւն մակբայ Դէմ ու դէմ, հանդէպ։

‣ Մեր տան դիմաց ծառ մի կայ։
‣ Նրանց դիմաց կանգնել էր։

Ածանցական Բառեր

Իմ դիմաց։

‣ Յանկարծ դիմացս ելաւ։

Դիմացներս

Մեր դիմաց։

Քո դիմաց։

Դիմացներդ

Ձեր դիմաց։

‣ Դիմացներդ նայեցէք։

Նրա դիմաց։

Դիմացները

Նրանց դիմաց։

Բաղադրեալ Բայեր

Դիմացն առնել

Տե՛ս Դէմն առնել։

Դիմացն ելնել

Տե՛ս Դէմն ելնել։

Դարձուածքներ

Դէմ դիմաց, Դիմացէ դիմաց, Դիմաց դիմաց

մակբայ Դէմ առ դէմ, դէմ յանդիման։

‣ Բերեց դէմ դիմաց (կամ դիմացէ դիմաց) կանգնեցրեց։
‣ Եկէք դէմ դիմաց (կամ դիմացէ դիմաց) խօսեցէք։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 543

Новинка

(beta)

ԴԷՄՔ (դիմաց, Դէմ՚ի յոգնակի), դէմքի, դէմքեր

գոյական
1. Մարդու գլխի առաջակողմը, ճակատից մինչեւ կզակը և մինչեւ ականջները, երես։

‣ Գեղեցիկ՝ տգեղ դէմք։
‣ Դէմքի վրայ երեւում էին ծաղկի սպիները։
‣ Դէմքերը ծածկում էին քօղով։

2. Հոգեկան տրամադրութիւն, որ արտայայտվում է դէմքի կամ երեսի վրայ։

‣ Զուարթ և ուրախ դէմք։
‣ Տխուր դէմք։
‣ Դէմքը այսօր թթուեցրել էր։
‣ Դէմքի վրայ կարելի է կարդալ ներքին մտորումները։

3. Անձն, անձնաւորութիւն։

‣ Նա մեր գրական աշխարհի նշանաւոր դէմքերից մէկն է։

4. Կերպարանք, տեսք, հայեցուածք։

‣ Արտաքին դէմքով նա բարեկամ էր ձեւանում, իսկ ներքուստ թշնամի էր։
‣ Կան մարդիկ, որ թռչունի, շան և այլ կենդանիների դէմք ունին։

⨀հին նշանակութիւն 5. Նշանակութիւն (խօսքի)։

⨀հին նշանակութիւն 6. Դիտաւորութիւն, հանգամանք։

7. (Քերականական) Փոխադարձ դրութիւն իրերի կամ անձերի՝ խօսելու ժամանակ։

Դարձուածքներ

նախադրութիւն Կողմից, իբրեւ ներկայիչ։

‣ Նա խօսում էր ի դիմաց հասարակութեան։
‣ Ի դիմաց առեւտրական տան պատասխանեց կառավարչի օգնականը։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 532

Новинка

(beta)

ԴԷՄ (դիմի, աց), ի, եր, և դիմաց

(պահլաւերէն dēm, պարսկերէն dīm, դէմք, կերպարանք, ձեւ)

գոյական
⨀հին նշանակութիւն 1. Տե՛ս Դէմք։

2. Այն կողմը, դէպի ուր դարձած է մարդ դէմքով, հանդէպը, առաջը։

‣ Դէմից երկու մարդ են գալիս։
‣ Դէմը մի գեղեցիկ անտառ կայ։
‣ Մի աւազակ դէմերս (կամ դիմացներս) ելաւ։
‣ Դէ՛մդ դիր։
‣ Դէմս (կամ դիմացս) կանգնիր։

3. Որեւէ իր, որ հաւասարակշռում է մի ուրիշ իր։

4. Որեւէ իր, որ հաւասարակշռում և փոխարինում է մի ուրիշ իր։

‣ Տունը տուեց եղբօրը, դէմը վերցրեց այգիները։
‣ Խանութը ինքը վերցրեց, դէմը շարժական գոյքը տուեց եղբօրը։

5. Փոխարինութիւն, հատուցումն։

‣ Այնքան լաւութիւն արաւ և դէմն ի՞նչ ստացաւ ― հայհոյանք։
‣ Դու ինձ այս անգամ օգնիր, ես տակը չեմ մնայ, դէմը կհանեմ։

Նախադրութիւն
(Քերականական)
6. Առաջը, հանդէպը, ճակատ առ ճակատ։

‣ Նրանք մեր դէմ են ապրում։
‣ Աներկիւղ կանգնած էր դատաւորի դէմ։

7. Հակառակ, ընդդէմ։

‣ Արիացէ՛ք ընդհանուր թշնամու դէմ։
‣ Գիտե՞ս ո՛ւմ դէմ ես կռւում։

8. Փոխարէն, իբրեւ հատուցումն։

‣ Այնքան նեղութիւնների դէմ գոնէ մի մխիթարութիւն ունենայի։
‣ Տանդ դէմ տուն ստացար, փողիդ դէմ փող, էլ ինչո՞ւ ես տրտնջում։

9. Համեմատութեամբ։

‣ Նրա դէմ մենք ոչինչ ենք։
‣ Ի՞նչ արժէք ունի ճրագի լոյսը արեգակի ճառագայթների դէմ։

10. Մօտերը, շուրջը (ժամանակ ցոյց տուող բառերի մօտ)։

‣ Լուսու դէմ կամ դէմ լուսուն։
‣ Առաւօտեան՝ երեկոյեան դէմ։
‣ Արեւը մայր մտնելու դէմ։
‣ Կէս գիշերուայ դէմ տուն եկաւ։

մակբայ
11. Հակառակ, ընդդէմ։

‣ Ո՞վ է դէմ, ո՞վ է կողմնակից։
‣ Այս առաջարկութեան մասին շատ թեր և դէմ խօսեցին։
‣ Քամին դէմ էր մեզ։
‣ Դու միշտ դէմ ես գնում։
‣ Ես առհասարակ դէմ եմ խիստ միջոցների։

12. Դէպի առաջ, ընդ առաջ։

Բաղադրեալ Բայեր

⨀հին բառ Դէմ դնել

չէզոք բայ Դէմքը դարձնել՝ ուղղել դէպի, դիմել։

⨀հին բառ Դէմ կալ

չէզոք բայ Տե՛ս Դէմ կենալ։

Դէմ առնել

չէզոք բայ
1. Մի արգելքի հանդիպելով կանգ առնել, առաջ չշարժվել, ակռկել։

2. Յամառել, տեղի չտալ, ասածի վրայ պինդ կանգնել։

‣ Հարիւր մանէթ ասաց ու դէմ առաւ, ոչ մի կերպ հնար չեղաւ զիջել տալ։
‣ Մի չնչին բանի համար ի՞նչ էք դէմ առել, փոխադարձ զիջումով համաձայնութեան եկէք։

Դէմ ելնել

չէզոք բայ Տե՛ս Դէմ գալ։

Դէմ զարնել

ներգործական բայ Տե՛ս Դէմուդէմ (զարնել)։

Դէմ ընկնել

չէզոք բայ
1. Տե՛ս Դէմ առնել (1, 2)։

2. Շատ պնդել, ստիպել, թախանձել։

‣ Այնքան դէմ ընկաւ, որ ճարահատեալ խօսք տուի։

3. Դժուարութեան հանդիպել, բռնվել։

‣ Այս հարցին նա դէմ ընկաւ, չկարողացաւ պատասխան տալ։
‣ Պատմութիւնը լաւ գիտէ, բայց յատուկ անուններին դէմ է ընկնում։

Դէմ կանգնել, Կէմ կենալ

չէզոք բայ Տե՛ս Դէմ դնել։

Դարձուածքներ

Դէմ առ դէմ, ⨀հին բառ Դէմ ի դէմ, Դէմ ընդդէմ

մակբայ Իրարու դիմաց, իրար հակառակ, երես առ երես։

‣ Դէմ առ դէմ խօսինք։
‣ Դէմ ընդդէմ կանգնեցին։

⨀հին բառ Դէմ յանդիման

մակբայ
    1. Դէմուդէմը, երես առ երես։
    2. Առջեւը, ներկայութեամբ։
    3. Անձամբ։

Տե՛ս եւ Դէմք։

Տե՛ս եւ Դիմաց։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 531

Новинка

(beta)

ԴԻՄԱՑ

նախադրութիւն
    1. դէմ, հանդիպակաց.
    2. առջեւ, ներկայութեան.
    3. հակառակ, ներհակ.
    4. ի դիմաց՝ փոխարէն, կողմէ.

մակբայ
    5. դէմ դիմաց՝ դէմ-յանդիման, դէմ-դէմի, երես-երեսի, երես առ երես, դիմաց-դիմացի։

Հակառակը՝ ետեւ։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 498

Новинка

(beta)

ՆԵՐԿԱՅՈՒԹԻՒՆ

գոյական
1. ներկայ ըլլալը՝ գտնուիլը.
2. գոյութիւն։

Տեսակներ

— Ի ներկայութեան՝ առջեւ, դիմաց։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1696

Новинка

(beta)

ԴԷՄՔ

գոյական
    1. մարդու գլուխի առջեւի կողմը՝ ճակատէն եւ ականջներէն մինչեւ կզակը.

    2. երես, դիմագիծ.

    3. երեսի արտայայտութիւն՝ երեւոյթ՝ կերպարանք՝ տեսք՝ հայեցուածք.

    4. անձ, անձնաւորութիւն. օրինակ՝

‣ անիկա մեր գաղութի ամենէն կարկառուն դէմքերէն մէկն է.

5. փոխադարձ դրութիւն անձերու խօսելու ատեն. օրինակ՝

‣ դերանունը եւ բայը երեք դէմք ունին,

Ա. դէմք (ես, մենք),

Բ. դէմք (դուն, դուք),

Գ. դէմք (ան, անիկա, ինք, անոնք, իրենք)։

Դարձուածքներ

յանուն, անունով, յանձինս, յանձին. օրինակ՝

‣ «Սուրբ Աստուածը» կ՚երգենք ի դէմս Յիսուս-Քրիստոսի։

կողմէ. օրինակ՝

‣ ի դիմաց Հայկական Կրթական Բարեսիրական Միութեան:

ԴԷՄ

(Պահլաւերէն dem, demak = կերպարանք, ձեւ, Պարսկերէն dim, dima, = դէմք, կերպարանք, Զենտերէն daeman = աչք, հայեացք)

գոյական
1. Տե՛ս ԴԷՄՔ.

նախադրութիւն
2. առջեւը, դիմացը. օրինակ՝

‣ դէմը մարդ մը ելաւ.

3. հանդիպակաց, դիմացի կողմը, միւս կողմը, հակառակ կողմը. օրինակ՝

‣ Երասխի հայրենի ծաղկած ափին դէմ թրքական ափը մեռելութիւն է.

գոյական
4. փոխանակում, փոխարէնը. օրինակ՝

‣ տունը եղբօրը տուաւ, դէմը առաւ այգին.

5. փոխարինութիւն, հատուցում. օրինակ՝

‣ այսչափ բարիքի դէմ չարիք՝ անմարդկային է.

նախադրութիւն
6. առջեւ, դիմաց. օրինակ՝

‣ թշնամիին դէմ կանգնեցաւ անտեղի տալի վճռակամութեամբ.

7. հակառակ, ընդդէմ. օրինակ՝

‣ ես դէմ եմ այդ գաղափարին.

8. մօտ, շուրջ, ատեն (ժամանակ ցոյց տուող բառերու հետ). օրինակ՝

‣ առտուան դէմ անձրեւեց.

9. ընդառաջ. օրինակ՝

‣ հիմա փեսան պիտի գայ՝ դէմը ելլենք երգելով ու պարելով։

Բաղադրեալ Բայեր

դէմն առնել

ներգործական բայ առաջքը առնել, դարմանել.

դէմը բռնել, դէմը կտրել

չէզոք բայ արգելք ըլլալ, խափանել.

դէմ գալ՝ դէմ ելլել

ներգործական բայ ա) դիմաւորել, բ) հակառակիլ.

դէմ դնել

չէզոք բայ դիմադրել.

դէմ երթալ

ներգործական բայ ա) դիմաւորել, բ) հակառակիլ.

դէմ կանգնիլ, դէմ կենալ

չէզոք բայ ա) հակառակիլ, բ) դիմադրել.

Դարձուածքներ

Դէմ առ դէմ

իրարու դիմաց, դէմ-դէմի, երես-երեսի.

դէմ ընդդէմ

իրարու հակառակ.

դէմ յանդիման

դէմ-դէմի, դէմ-դիմաց, երես-երեսի:

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 485

Новинка

(beta)

Похожие слова

դիմած

Usage beta 101 citations

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Hold phone in landscape mode or decrease zoom in order to view Usage results

Найти слово "դիմաց" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

(1976) Новинка Հայոց լեզվի հանգաբառարան

Word Structural

(2014) Դպրոցական բառակազմական բառարան

Etymological

(2010) Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010) Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը - [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004) Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995) Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926) Հայերէն արմատական բառարան

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

(2009) Միջին հայերենի բառարան

Early Modern Armenian

(2014) Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում

Foreign word

Names

(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
(2005) Новинка Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) Новинка Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) Новинка Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973) Новинка Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան

Place names

(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան

Plant names

Specialized

(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013) Новинка Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987) Հայերենագիտական բառարան
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
(1975) Լեզվաբանական բառարան

Abbreviations

(2021) Новинка Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020) Новинка Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]