Армянская проверка орфографии
загрузить HySpell сейчас
 Morphology

Western Armenian

դարմանէ → դարմանել (verb)
Present Tense • Subjunctive Mood • Third Person • Singular
Imperative Mood • Singular
դարմանէ → դարման (noun)
Singular • Ablative case
 Словарь
դարման գոյական Դեղ, բուժում * ելք, հնարք:
դարմանել ներգործական բայ Դեղել, խնամել, առողջացնել * դարման գտնել:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 95։


ԴԱՐՄԱՆԵԼ
ներգործական բայ
    1. խնամել, հոգալ։
    2. (մանուկ՝) տածել։
    3. (պարտէզ՝) մշակել, յարդարել, շտկել։


ԴԱՐՄԱՆ
գոյական
    1. դեղ, ճար, հնարք, միջոց։
    2. հոգ, խնամք։
    3. (ձիու՝ եզի՝ եւն՝) յարդ։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 99
Новинка
ԴԱՐՄԱՆԵԼ դարմանեցի
ներգործական բայ
    1. Խնամք տանել հիւանդի վրայ՝ ուտելիքի և բժշկութեան ևն կողմից։
‣ Լաւ դարմանեցէք հիւանդին, և նա անշուշտ կառողջանայ։

    2. Ճար՝ հնար՝ ելք գտնել։
‣ Այս չարիքներն ո՞վ պիտի դարմանէ։
‣ Մեր վշտերը դարմանեց։

    3. Մշակել, խնամարկել։
‣ Բանջարանոցը, պարտէզը դարմանում է սիրով։

＋գաւառական նշանակութիւն 4. Անասունին կեր տալ։
‣ Ձին դարմանե՞լ ես։

ԴԱՐՄԱՆԵԼ (դարմանեցայ),
ԴԱՐՄԱՆՎԵԼ դարմանվեցի
կրաւորական չէզոք բայ նոյն նշանակութեամբ։


✽հազուադէպ բառ ԴԱՐՈՒՄ
(եբրայեցերէն dārōm, հարաւ)

գոյական Հարաւ, հարաւակողմ։


✽հազուադէպ բառ ԴԱՐՈՒՄՆ (դարման)
գոյական Դարելը, դադարելը, հանգստանալը։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 522
Новинка
(beta)
ԴԱՐՄԱՆ դարմանի (դարմանից կմ դարմանոյ)
(պարսկերէն darmān, դեղ, բժշկութեան միջոց)

գոյական
    1. Դեղ, ճար։
‣ Այդ հիւանդութեան դեղ ու դարման չկայ։
‣ Ցաւիս մէկ դարման արա։

⨀հին նշանակութիւն 2. Խնամք հիւանդի վրայ, հիւանդի սնունդ ըստ բժշկի պատուէրի։

⨀հին նշանակութիւն 3. Կերակուր, սնունդ։

＋գաւառական նշանակութիւն 4. Խոշոր ընտանի անասունների կեր։
‣ Այս տարի մեր դարմանը պիտի պակասի։
‣ Եզը դարման չունի։

＋գաւառական նշանակութիւն 5. Յարդ, իբրեւ ձմեռուայ սովորական կեր անասունների։
‣ Երեք կալ դարման ունինք։
‣ Դարմանը մարագն ածեցէք։

    6. Փոխաբերաբար Հնարք, ճար, ելքի միջոց։
‣ Ամեն օր կռիւ, ծեծ, խռովութիւն. սրան մի դարման պէտք է գտնել։
‣ Մենք վշտացած, յուսահատ ենք, ո՞վ մեզ մի դարման կանէ։

Բաղադրեալ Բայեր
Հին դարմանը քամուն տալ
չէզոք բայ Հին դէպքերը նորից արծարծել, քրքրել. հին անախորժ դէպքերը նորից առաջ բերել, յիշեցնել։
‣ Էլի՞ սկսեցիք հին դարմանը քամուն տալ։

Դարձուածքներ
Դարմանի տակի ջուր
ածական Խորամանկ, ծածկամիտ։
‣ Ա՜յ դարմանի տակի ջուրը քեզ խելքից հանել է։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 521
Новинка
(beta)
ԴԱՐՄԱՆԵԼ
ներգործական բայ
    1. հիւանդին բժշկական խնամք տանիլ եւ միջոցներ գործածել բուժելու համար զայն.
    2. բուժել, խնամել, հոգալ.
    3. ճար՝ հնար՝ ելք՝ միջոց գտնել՝ կարգադրելու համար սխալ հասկացողութիւն մը.
    4. կենդանիները հոգալ՝ խնամել՝ կերակրել։

Ածանցական Բառեր
— Գոյականը՝ Դարմանում։


ԴԱՐՄԱՆ
(Պահլաւերէն darman = բժշկութեան միջոց, դեղ, Պարսկերէն = ճար, ճարակ, դեղ)

գոյական
    1. դեղ, ճար.
    2. բուժում, խնամք, հոգ.
    3. ճարակ, ուտելիք, ապրուստ.
    4. (Փոխաբերական իմաստ) ճար, հնարք, միջոց.
    5. սխալ բան մը սրբագրելու գործողութիւն։

Հակառակը՝ անդարման։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 470
Новинка
(beta)
ՈՒՂՂԵԼ
ներգործական բայ
    1. ուղիղ դիրք տալ. շտկել, կանոնաւորել.

    2. ծռութիւնները՝ անհարթութիւնները կարգի բերել. հարթել, յարդարել.

    3. խանգարուած առարկայ մը՝ գործիք մը՝ մեքենայ մը շտկել. սարքել, սարքաւորել, կարգի բերել, կարգի դնել.

    4. խօսքի թէ գործի մէջ սխալը շտկել՝ ճշդել.

    5. բնագիրներու մէջ սպրդած աղաւաղուած կամ վրիպած բառերը շտկել.

    6. տպագրական շարուածքի մը մէջ սպրդած վրիպակները լուսանցքի վրայ նշանակել. սրբագրել, շտկել, ուղղագրել.

    7. որեւէ բանի հետ համեմատելով՝ ստուգելով ճշդում կատարել. օրինակ՝
‣ ժամացոյցը ուղղել.

    8. ուղղութիւն տալ. ղեկավարել, յառաջ տանիլ, վարել.

    9. ծռած՝ կորացած բան մը ուղիղ դարձնել.

    10. որոշ ուղղութեամբ բռնել՝ դարձնել. իր դիրքին՝ առարկայի մը դէպի որոշ տեղ՝ կողմ ուղղութիւն տալ.

    11. շարժման՝ գործողութեան ուղղութիւն տալ՝ դարձնել. օրինակ՝
‣ քայլերը ուղղեց դէպի դաշտերը.

    12. կեդրոնացնել՝ կեդրոնանալ բանի մը վրայ.

    13. դիմել, հասցէագրել.

    14. ուղարկել. օրինակ՝
‣ հեռագիր մը ուղղել.

    15. ուղիղ՝ ընդունելի՝ ճիշդ դարձնել. բարւոքել, բարելաւել, լաւացնել, բարեփոխել (բարքերը).

    16. սխալ՝ դատապարտելի՝ պարսաւելի ուղիէն՝ ընթացքէն ետ կեցնել. դաստիարակել, խելքի բերել, ճամբու բերել, ուղիղ ճամբու վրայ կանգնեցնել:

Տեսակներ
— Անկարգը՝ զգաստացնել:

— Աչքերը՝ դարձնել, յառել, սեւեռել։

— Բարքերը՝ բարեփոխել։

— Դիտակը՝ դարձնել։

— Ինքզինք՝ բարւոքիլ, լաւանալ։

— Խնդիր մը՝ մատուցանել, դիմել։

— Սխալը՝ դարմանել։

— Քայլերը՝ երթալ, դիմել։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1908
Новинка
(beta)
ՊԱՀԵԼ
ներգործական բայ
    1. որոշ դրութեան՝ վիճակի մէջ ձգել՝ պահպանել.
    2. հսկել բանի մը վրայ. աչքի լոյսի պէս պահպանել, զգուշանալ.
    3. հսկողութիւն՝ խնամք ցուցաբերել.
    4. սնունդով՝ ապրուստով ապահովել. հոգալ, յանձանձել, մեծցնել, սնուցանել, հոգ տանիլ.
    5. բուծել, բուծանել.
    6. որեւէ տեղ մնալ պարտադրել, ստիպել մնալ (զանազան պատճառներով).
    7. հսկողութեան՝ կալանքի տակ առնել. պատանդել, բանտարկել.
    8. թոյլ չտալ որ իյնայ.
    9. բռնել, կառչիլ, թոյլ չտայ որ շարժի.
    10. չզիջիլ.
    11. եղածին պէս անփոփոխ ձգել. պաշտպանել.
    12. իր քով ձգել՝ երկար մնալ.
    13. որոշ դիրք՝ վիճակ տալով որոշ ժամանակ ձգել.
    14. հեռանալու՝ դուրս գալու արգելք ըլլալ.
    15. ուշադրութիւն դարձնել.
    16. չխախտել, չխաթարել.
    17. ի պահ տալ, զետեղել, տեղաւորել.
    18. չծախսել. չգործածել.
    19. մշակել.
    20. վարձքով աշխատցնել.
    21. ապաստան տալ, պատսպարել.
    22. անխախտ՝ անփոփոխ կերպով գործադրել՝ շարունակել. յարգել, գործադրել.
    23. թաքցնել, ծածկել, գոցել.
    24. բռնել, ձեռքին մէջ ունենալ.
    25. զսպել, սանձել, սանձահարել.
    26. խնայել.
    27. վնասէ՝ փճացումէ զերծ պահել. պաշտպանել.
    28. միջոցներով ապահովել.
    29. տնօրինել, ղեկավարել.
    30. որոշ նպատակով տրամադրութեան տակ ունենալ.
    31. չսպառել.
    32. վերապահել.
    33. պահք բռնել.
    34. չմոռնալ, յիշել։

Տեսակներ
— Ամբողջէն մաս մը գողնալով՝ խորել։

— Անեղծ, անվթար՝ չխաթարել:

— Բանէ մը ետ՝ զգուշացնել, զգուշանալ:

— Գաղտնիքը՝ լռել, չըսել:

— Երեւոյթները՝ փրկել:

— Իրեն՝ վերապահել:

— Խօսքը՝ յարգել։

— Խօսքը չպահել՝ դրժել։

— Ծոմ՝ պահք՝ բռնել:

— Հաւեր՝ մեղուներ՝ կենդանիներ՝ բուծանել։

— Հեռու՝ չմօտեցնել։

— Հիւանդ՝ խնամել, դարմանել։

— Մանուկ՝ տածել, սնուցանել։

— Մեղու՝ մեղուաբուծութիւն ընել:

— Մէկուն գոյքը՝ անձը արգելքի տակ՝ պատանդել:

— Միտք՝ յիշել։

— Որբեր՝ յանձանձել:

— Վարժութիւնը՝ չկորսնցնել։

— Տաքէն՝ ցուրտէն՝ պահպանել:

— Քաղաք՝ բերդ՝ դիրք՝ պաշտպանել։

— Օրէնքը՝ պատուիրանքը՝ յարգել, կատարել, գործադրել։

Բաղադրեալ Բայեր
Ականջ պահել, աչք պահել
ներգործական բայ մտիկ ընել, հսկել, հետեւիլ:

Աչքը բանի մը վրայ պահել
ներգործական բայ ուշադիր ըլլալ, հսկել։

Գլուխը պահել
ներգործական բայ
    1. աղմուկէ՝ փորձանքէ խուսափիլ, մեկուսանալ.
    2. հազիւ-հազ ապրիլ.
    3. ինքզինք չկորսնցնել, արթուն՝ զգօն ըլլալ։

Ինքզինք պահել
ներգործական բայ վարուիլ գիտնալ։

Ծոմ պահել
ներգործական բայ ոչինչ ուտել՝ խմել։

Կիրակի պահել
ներգործական բայ հասարակ օրը ապրիլ այնպէս՝ իբրեւ թէ Կիրակի կամ տօն օր ըլլար։

Կողմը պահել
ներգործական բայ կողմ բռնել, աչառութիւն ընել:

Ձայն պահել
ներգործական բայ եղանակի մը հիմնական ձայնը ցած ձայնով երգելով ձայնակցիլ մեներգողին:

Ճամբան պահել դարանամուտ ըլլալ
չէզոք բայ մէկուն անցնելու ճամբուն վրայ. հսկել։

Պատիւը պահել
ներգործական բայ մէկը պատուելու համար զիջողաբար վարուիլ։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1963
Новинка
(beta)
ՊԱՏԵԼ
ներգործական բայ
    1. բոլոր կողմերէն ծածկել, սեղմ կերպով բան մը փաթթելով պարփակել՝ ծածկել. փակել, գոցել.

    2. իր շերտով որեւէ բանի երեսը ծածկել.

    3. պատ՝ ցանկապատ քաշել. պարսպել, պարսպապատել, որմել, որմապատել, պատ շինել.

    4. ծածկելով պաշտպանել.

    5. ամբողջապէս գրաւել՝ տեղ առնել՝ զբաղեցնել. բռնել, լեցնել.

    6. չորս կողմը բռնել. պաշարել, շրջապատել, օղակել.

    7. շրջապատել, շրջափակել.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) տարածուելով ծածկել. պարուրել, փռուիլ.

    9. (Փոխաբերական իմաստ) տոգորել, համակել, լեցնել, տիրել.

    10. եզերել, սահմանափակել.

    11. օղակներու՝ գալարներու մէջ առնել. փաթթել.

    12. ծաւալելով՝ տարածուելով իր մէջ առնել. ընդգրկել.

    13. (Փոխաբերական իմաստ) բանի մը շուրջը դրուելով զարդարել՝ պսակել.

    14. պատով պատնէշով՝ վարագոյրով գոցել.

    15. (Գրաբար) փաթթել, կապել.

    16. բանի մը մակերեսը որեւէ նիւթի շերտով օծել.

    17. ոյժ՝ կարողութիւն եւ այլն բառերուն հետ՝ բաւել, բաւարար ըլլալ. օրինակ՝
‣ ուժս չի պատեր զայն զգետնելու համար.

    18. ծեփել, բռել։

Տեսակներ
— Աշխարհի շրջանը՝ ընել, դառնալ։

— Աստառով՝ աստառել:

— Արծաթի լուծոյթով՝ արծաթօծել։

— Բուռով՝ բռել։

— Դրուագներով՝ դրուագել:

— Երախան (խանձարուրով)՝ խանձարուրել:

— Լռութիւն՝ տիրել:

— Խնամքներով՝ խնամել, դարմանել, գուրգուրալ:

— Ծեփով՝ ծեփել:

— Կուրծքը զրահով՝ զրահաւորուիլ:

— Մշուշը՝ մշտանալ, մշուշապատել։

— Ոսկի լուծոյթով՝ ոսկեզօծել։

— Պարիսպով՝ պարսպել, պարսպապատել:

— Վէրքը՝ կապել, պատատել, փաթթել, փաթաթել։

— Օծանելիքով՝ օծել։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1993
Новинка
(beta)
ԴԱՐՄԱՆՈՒԻԼ
չէզոք բայ կրաւորական բայ
    1. բժշկական խնամքի ենթարկուիլ.
    2. հոգացուիլ, խնամուիլ, բուժուիլ.
    3. (Փոխաբերական իմաստ) սրբագրուիլ (սխալ հասկացողութիւն մը):


ԴԱՐՈՒՄ
(Եբրայեցերէն darom = հարաւ)

գոյական հարաւ, հարաւակողմ։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 471
Новинка
(beta)
 Usage beta 4 citations 

Usage of matching Word Forms

Новинка Explore the usage of the word form դարմանէ in the Corpus of Western Armenian.
Найти слово "դարմանէ" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Наири. Армянский cловарь содержит 17 718 главных слов
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Русский
Նայիրի / Nayiri.com