Nayiri.com

⨀հին նշանակութիւն 6. Ածել, ձգել։

⨀հին նշանակութիւն 7. Վանել։

＋գաւառական նշանակութիւն 8. (Ծածկաբանութիւն), Երթալ։

＋գաւառական նշանակութիւն 9. Տե՛ս Վեր վարել (3)։

Բաղադրեալ Բայեր

⨀հին բառ Վարել զճանապարհ

չէզոք բայ Ճանապարհ գնալ։

Կեանք վարել

չէզոք բայ Կենցաղավարել, ապրել։

‣ Շուայտ կեանք էր վարում։
‣ Բաւական է, որքան թափառականի կեանք վարեցինք։

Վեր վարել

ներգործական բայ
1. Արձակել, ազատ թողնել որ գնայ ըստ կամի։

‣ Ձիու սանձը գլխիցը հանեց ու վեր վարեց որ արածէ։
‣ Ցերեկները շները կապում են, իսկ գիշերները վեր են վարում։

2. Առանց հսկողութեան՝ ինքն իւր գլխի թողնել։

‣ Աշակերտներդ վեր ես վարել, չորս դին քանդում են։

3. Մօտիցը հեռացնել, թողնել որ գնայ, գլխիցը ռադ անել։

‣ Այդքան պահեցիր, ոչինչ դուրս չեկաւ, վե՛ր վարիր, կորչի գնայ։

＋գաւառական նշանակութիւն 4. Անզգուշութեամբ գազ բաց թողնել։

ՎԱՐԵԼ (վարեցայ),
ՎԱՐՎԵԼ վարվեցի

Տե՛ս եւ Վարել 2, Վարվել։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 2073

Новинка

(beta)

ԿԵԱՆՔ

գոյական
    1. որեւէ գոյացութեան ծնած օրէն մինչեւ մահը անցուցած ժամանակը՝ տեւողութիւնը.

    2. գործարանաւոր մարմիններով (մարդու՝ կենդանիի՝ բոյսի) ծնելու՝ շնչելու՝ սնանելու՝ աճելու՝ բազմանալու՝ գործելու վիճակ եւ կարողութիւն, ծնունդ, գոյութիւն, ապրում, ողջութիւն. Հակառակը՝ մահ։

    3. ապրելու եղանակ, կենցաղ, կենցաղավարութիւն, վարք, ընթացք.

    4. ապրելու միջոց, ապրուստ, սնունդ, օրապահիկ, ոգեպահիկ.

    5. նկարագրութիւն կեանքի, կենսագրութիւն, վարքագրութիւն.

    6. (Փոխաբերական իմաստ) շարժում, գործունէութիւն, կենդանութիւն, կենսունակութիւն.

    7. (Փոխաբերական իմաստ) աշխուժութիւն, խանդավառութիւն, եռանդ, ոգեւորութիւն, աւիւն.

    8. (Փոխաբերական իմաստ) երջանկութիւն, բախտաւորութիւն.

    9. վիճակ, դրութիւն, կացութիւն.

    10. ասպարէզ. օրինակ՝

‣ աշխարհիկ կամ հոգեւոր կեանք.

11. (Փոխաբերական իմաստ) արեւ. օրինակ՝

‣ կեանքս խաւարեցաւ.

12. (Փոխաբերական իմաստ) գոյք, կարողութիւն, ունեցած-չունեցածը.

13. (Փոխաբերական իմաստ) աշխարհ, մարդկութիւն. օրինակ՝

‣ Է՜հ, ի՞նչ ընես, կեանքը այսպէս է։

Տեսակներ

ասդենական կեանք

գոյական անցաւոր կեանք, ապրում այս աշխարհի մէջ.

հանդերձեալ կեանք, յաւիտենական կեանք

գոյական անմահ՝ անանց կեանք, ապրում երկինքի արքայութեան մէջ.

Բաղադրեալ Բայեր

կեանք վարել

չէզոք բայ ապրիլ.

կեանք տալ

ներգործական բայ 1. կենդանացնել,

չէզոք բայ 2. զոհուիլ.

կեանք բաշխել

ներգործական բայ
1. խնայել, չսպաննել,
2. կեանք սփռել.

կեանքը մաշել

ներգործական բայ չարչարել.

կեանքը մաշիլ

չէզոք բայ տառապիլ.

կեանքի վրայ դողալ

չէզոք բայ շատ զգոյշ ըլլալ որ կեանքին վնաս չհասնի.

մէկուն կեանքին վրայ դողալ

չէզոք բայ շատ գուրգուրալ մէկուն վրայ որ անոր վնաս մը չհասնի.

կեանքէն ձեռք քաշել

չէզոք բայ ինքզինքը՝ կեանքը վտանգել.

Դարձուածքներ

կեանքով լի, կեանքով լեցուն

ածական կենսալից, կենսաւէտ.

Աստուած երկար կեանք տայ

երկար ապրիս, երկար ապրի.

1. կեանքս կիսուեցաւ, կեանքէս գնաց,
2. շատ տանջուեցայ.

կեանքը մազի թելէն կախուած է

մօտալուտ մահուան վտանգին մէջ է.

կեանքս քեզի պարտական եմ, կեանքս քեզի կը պարտիմ

քու շնորհիւդ կ՚ապրիմ.

կեանքի գնով

մակբայ մահը աչք առնելով.

կեանքի դէմ մահափորձ

գոյական մէկը սպաննելու փորձ՝ դաւադրութիւն.

կեանքի եւ մահուան խնդիր է սա, մահու եւ կենաց խնդիր է սա

շատ կարեւոր խնդիր է ասիկա.

կեանքի ծառ, կենաց ծառ

գոյական եդեմական դրախտի անմահական պտուղ ունեցող ծառ, որմէ ուտողը չի մեռնիր:

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 1000

Новинка

(beta)

Usage beta 116 citations

Usage of matching Word Forms

Usage of matching Lexemes

Hold phone in landscape mode or decrease zoom in order to view Usage results

Найти слово "Կեանք վարել" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

(2009) Միջին հայերենի բառարան

Early Modern Armenian

(2014) Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում

Foreign word

Names

(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
(2005) Новинка Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) Новинка Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) Новинка Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973) Новинка Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան

Place names

(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան

Plant names

Specialized

(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013) Новинка Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987) Հայերենագիտական բառարան
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
(1975) Լեզվաբանական բառարան

Abbreviations

(2021) Новинка Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020) Новинка Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]

Matching Word Forms

Matching Lexemes

կեանք վարել (11 word forms)