Армянская проверка орфографии
загрузить HySpell сейчас
 Morphology

Matching Word Forms

դրան → դա
դրան → դուռ
դրան → դուռն
 Словарь
դրութիւն գոյական Վիճակ, կացութիւն * մտային տեսութիւն:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 104։


ԴՈՒՌ
գոյական
    1. մուտք, անցք։
    2. (երկնից դռներ՝) սահանք։

Դարձուածքներ
բաց դուռով
դռնբաց։

գոց դուռով
դռնփակ։

կիսաբաց դուռ
թերաքամ։

տապալիի մէջ դուռ
խորան։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 106
Новинка
1. Դ,
դ,
դա
գոյական
    1. Հայերէն այբուբենի չորրորդ գիրը և երրորդ բաղաձայնը։
‣ Գլխագիր Դ։
‣ Շարագիր դ։
‣ Շղագիր դ։

    2. Լեզուա-քմային փակ նուրբ բաղաձայն հնչիւն, բարբառային արտասանութիւնների մէջ դան երբեմն իբրեւ միջակ է հնչվում (տ) և երբեմն իբրեւ թաւ (թ)։

⨀հին նշանակութիւն 3. Իբրեւ թուանշան՝ նշանակում էր 4։
‣ Դա-խէ-նու-տիւն։ (4－40－400－4000)։

    4. Թուարկութեան մէջ՝ չորրորդ։
‣ Գլուխ Դ։
‣ Դ. դասարան։
‣ Հենրիկոս Դ. կայսրը։
‣ Դ. դարում։


ԴԱ
ցուցական դերանուն 1. Գոյական ցուցական դերանուն երկրորդ դէմքի։

Տե՛ս Սա։

մակբայ ＋գաւառական նշանակութիւն 2. Այնտեղ, հոն։
‣ Դա էի։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 503
Новинка
(beta)
1. ՍԱ,
ԴԱ,
ՆԱ
(զսա, սորա, սմա, ի սմանէ, սովաւ, սոքա, զսոսա, սոցա, ի սոցանէ, սոքաւք կմ սոքօք), սրան, սրա, սրանից, սրանով, սրանում, սրանք, սրանց, սրանցից, սրանցով, սրանցում, հնացած ձևեր են այժմեան լեզւում՝ սորա, սորան, սորանից ևն, նոյնպէս և սոքա, սոցա, սոցանից, սոցանով, սոցանում։ Նոյն կերպով հոլովվում են նաև դա, նա։

ցուցական դերանուն Ցուցական գոյական դերանուններ առաջին, երկրորդ և երրորդ դէմքերի, որոնք գործ են ածվում՝ փոխանակ անձի կմ առարկայի անունը տալու.

սա՝ ցոյց է տալիս անձը կամ առարկան, որ խօսողին մօտ է, դա՝ երբ մօտ է երկրորդ դէմքին, նա՝ երբ հեռու է խօսողից և լսողից։
‣ Սա՝ մեծ որդիս է, իսկ նա, որին պարտիզում տեսար՝ միջնեկս է։
‣ Դու նրան արձակիր, իսկ սրան դեռ առ ժամանակ կպահենք։
‣ Ահա՛ հարիւր րուբլի. սրանով առ ժամանակ բաւականացիր. －Դրանով ո՞ր մի կարիքս պիտի հոգամ։

(Գրաբարում եբրեմն պատահում է սա՚ի անսովոր յոգնակի սեռական հոլով՝ սայց, փոխանակ սոցա։ Գրաբարում այս դերանուններն երբ դիմորոշ յօդերով են գործ ածվում՝ գրվում են յ՚ով. սայս, դայդ, նայն)։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 1929
Новинка
(beta)
ԴՈՒՌ դռան կմ դրան, դռնից, դռներ
գոյական

Բաղադրեալ Բայեր
＋գաւառական բառ Դուռ երդիք շինել
չէզոք բայ Հարկաւոր մարդկանց տեսնել, նրանց նախապատրաստել (կաշառքով ևն)։
‣ Ուր գնացի՝ ամեն տեղ մերժում ստացայ. պարզ է, որ նրանք ամեն տեղ դուռ երդիք շինել են։

Դարձուածքներ
＋գաւառական բառ Դուռ ու երդիք է, ＋գաւառական բառ Կա՛մ դուռն է կամ երդիքը
Ուր է ուր չէ՝ կգայ, շատ մօտ է։
‣ Շուտ կգա՞յ. －Այո, վաղուց է գնացել, հիմայ կամ դուռն է կամ երդիքը։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 560
Новинка
(beta)
⨀հին բառ ԴՈՒՌՆ (դրան, դրունք, դրանց կմ դուրք, դրաց, ի դրունս, առ դուրս)
գոյական Տե՛ս Դուռ։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 561
Новинка
(beta)
ԱՅԴ,
ԱԴ,
ԴԱ,
ԱՅՍ,
ԱՍ,
ՍԱ,
ԱՅՆ,
ԱՆ,
ՆԱ
ցուցական ածական 1. ցուցական ածական են, երբ գործածուին անունի մը հետ. օրինակ՝
‣ այդ տունը.

ցուցական դերանուն 2. իսկ ցուցական դերանուն են, երբ առանց գոյականի կը գործածուին բայի մը հետ. օրինակ՝
‣ այդ էր ուզածս:

Այս, աս, սա կը գործածուին մօտը եղող բան մը ցոյց տալու համար. այդ, ադ, դա՝ դիմացինը, իսկ այն, ան, նա՝ հեռուն եղողը:

Սա, դա, նա կը գործածուին բան մը շեշտակի ցոյց տալու համար:

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 64
Новинка
(beta)
Դ
    1. մեր այբուբենին չորրորդ տառը եւ երրորդ բաղաձայնը.

լծորդ է տ-ի (օրինակ՝ գունդ = գունտ) եւ թ-ի (օրինակ՝ խենդ = խենթ).

Տեսակներ
— անունը՝ դա.

    2. գլխագիր դ-ն, քովը կէտ (= Դ.) դասական թուական ածական է եւ կը նշանակէ չորրորդ. իսկ նոտրգիր կամ բոլորգիր կամ շեղագիր, դ -ն, բացարձակ թուական ածական է եւ կը նշանակէ չորս.

    3. դիմորոշ յօդ Բ. դէմքի (օրինակ՝ գիրքդ = քու գիրքդ).

    4. արմատ կամ պարզ բառի մը ծայրը կ՚երեւի երբեմն իբրեւ աճում (օրինակ՝ սպաննել, սպան = սպանդ).

    5. ինչ-ինչ բարդ կամ ածանցեալ բառերու մէջ կ՚երեւի իբրեւ մակաբոյծ (օրինակ՝ ջուր = անջրդի, կեանք, կեան = կենդանի)։


ԴԱ
դերանուն Տե՛ս ԱՅԴ։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 442
Новинка
(beta)
ԴՈՒՌ
գոյական
    1. բացուածք՝ որեւէ պարսպապատ կամ ցանկապատուած տեղ մտնելու-ելլելու համար.

    2. մուտք, անցք, ելք, դարպաս.

    3. լեռներու մէջ նեղ ճամբայ, կիրճ.

    4. արքունի պալատ, կամ ատեան. օրինակ՝
‣ Բարձրագոյն Դուռ Օսմանեան կայսրութեան = սուլթանի պալատը կամ բարձրագոյն ատեանը .

(Ֆրանսերէն la Տublime Porte).

    5. (Փոխաբերական իմաստ) միջոց, հնար. օրինակ՝
‣ վաստակի՝ նոր ծախսերու դուռ, կամ, ամէն դուռ, փակուած է ինծի համար.

    6. նարտի խաղի մէջ իւրաքանչիւր քառակուսի:

Բաղադրեալ Բայեր
Աչքը դուռը մնալ
չէզոք բայ ակնդէտ մէկու մը սպասել.

դուռը երեսին գոցել
ներգործական բայ ներս չընդունիլ.

բերանին դուռ դնել
ներգործական բայ լեզուն սանձահարել.

դուռը կացին կախել
ներգործական բայ անվերջ պահանջքներով ձանձրացնել.

դուռը պահել
ներգործական բայ ա) հսկել, բ) հետապնդել ներս եղողը.

մահուան դուռը հասնիլ
չէզոք բայ ա) մահամերձ ըլլալ, բ) յուսահատ վիճակի մէջ իյնալ.

դուռը ձեռք՝ ափ առնել
չէզոք բայ դիմել խնդրանքի մը համար.

դուռը լայն՝ մեծ բանալ
ներգործական բայ ա) սիրով ընդունիլ, բ) շռայլ կեանք վարել.

դուռը ցոյց տալ
ներգործական բայ վռնտել.

դուռը վրայ քաշել
ներգործական բայ դուռը փակել (դուրս ելլելէ ետք).

դուռը գցել, դուռը ձգել
ներգործական բայ ստիպել որ [իրեն] դիմէ.

դուռէդուռ իյնալ
չէզոք բայ ասդին-անդին իյնալ՝ ճար մը գտնելու համար.

ուրիշի դուռը մնալ
չէզոք բայ ուրիշի ողորմութեան ապաւինիլ.

դուռներուն բանալիները յանձնել
չէզոք բայ անձնատուր ըլլալ.

Դարձուածքներ
դուռը բաց է
    1. միշտ կրնաք գալ,
    2. դուրս ելէք.

դուռ-դրացի
դրացիներ.

դուռն է
ուր է, ուր չէ կու գայ, գալը մօտ է.

բաց դուռով
ա) դռնբաց, բ) մուտքը ազատ.

գոց՝ փակ դուռով
ա) դռնփակ, բ) մուտքը արգիլուած կողմնակի մարդոց.

կիսաբաց դուռ
թերաքամ։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 518
Новинка
(beta)
ԽՈՐԱՆ
գոյական
    1. եկեղեցւոյ բեմ՝ որուն վրայ կանգնուած է պատարագէ սեղանը.

    2. պատարագի սեղան՝ որուն վրայ Քրիստոս կը պատարագուի, զոհի սեղան, Հրեաներու սրբութիւն սրբութեանց, դաբիր.

    3. տաճար, եկեղեցի. օրինակ՝
‣ խորան սրբութեան կանգնեցաւ սուրբ եկեղեցի (ՇԱՐԱԿԱՆ).

    4. վրան, տաղաւար (գմբեթաւոր ծածքով).

    5. երկնային կամար.

    6. (Փոխաբերական իմաստ) մարդկային մարմինը՝ իբրեւ ժամանակաւոր բնակարան հոգիի.

    7. ձեռագիրներու գլխաւոր բաժանմունքներուն կամարաձեւ ու սիւնազարդ ճակատը։

Տեսակներ
— Հեթանոսական՝ բագին.

— կրակապաշտ Պարսիկներու՝ ատրուշան.

— տապալիի (= թաւլուի)՝ դուռ:

— Կեդրոնական՝ մեծ՝ խորան՝ Աւագ խորան.

— աջ կողմինը՝ Աջակողմեան խորան.

— ձախ կողմինը՝ Ձախակողմեան խորան.

— հրէական տաճարի ա՛յն խորանը, որուն մէջ Տապանակ Ուխտին կը պահուէր՝ Վկայութեան խորան.

— ա՛յն խորանը, որ եկեղեցւոյ դրան մօտ կը գտնուի որուն վրայ հաւատացեալը մոմ կը վառէ ու իր ուխտը կ՚ընէ՝ Ուխտի սեղան կամ Ուխտի խորան.

Դարձուածքներ
Երկնային խորան, Լուսեղէն խորան
գոյական Երկինքի Արքայութիւն.

Եօթնաստեղեան խորան
գոյական երկնակամարի ա՛յն գօտին, ուր եօթը մոլորակները կը շրջին:

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 872
Новинка
(beta)

Похожие слова
դրամ
տռամ
 Usage beta 153 citations 

Usage of matching Word Forms

Найти слово "Դրան" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Наири. Армянский cловарь содержит 17 718 главных слов
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Русский
Նայիրի / Nayiri.com