Армянская проверка орфографии
загрузить HySpell сейчас
 Словарь
ԳՈՒՆԴ
գոյական
    1. երկրագունդ, գնդաձեւ մարմին։
    2. (թուքի՝) կլոնճ։


ԳՈՒՆԴ
գոյական
    1. խումբ։
    2. Տե՛ս գումարտակ։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 90
Новинка
ԳՈՒՆԴԱԳՈՒՆԴ,
ԳՈՒՆԴ-ԳՈՒՆԴ
ածական մակբայ
    1. Գնդերով, բազմութեամբ, գունդ գնդի յետեւից։
‣ Բազմութիւնը գալիս էր գունդագունդ։
‣ Կազմակերպութիւնները գունդ գունդ անցնում էին հրապարակով։

    2. Գունդ-գունդ, կծիկ-կծիկ եղած։
‣ Գունդ-գունդ արիւն էր փսխում։
‣ Հողը լաւ չի վարած, գունդ-գունդ մնացել է։


1. ԳՈՒՆԴ գնդի (ից կմ աց, կմ գնդոյ)
(զենդերէն gunda, խմորի՝ հացի գունդ, խմոր)

գոյական
     Որեւէ իր՝ բոլորակ կամ կլոր ձեւով։

    1. Խմորի (հայսի) մի կտոր, որ ձեռքով գնդում կլորացնում են, և ապա տափակացնում և վերջնական ցանկացված ձեւը տալիս՝ թխելու համար։
‣ Խմորի գնդերը շարել է դաստառակի վրայ։

    2. Կարագի մի կտոր՝ գնդի ձեւ տրված։
‣ «Խնոցի հարեցի, գունդըմ կարագ հանեցի» (հին երգ)։

    3. Ընկոյզի միջուկն ամբողջ։
‣ Ընկոյզը կոտրեց, գունդը ամբողջ հանեց։

    4. Անուի ական միջի բոլորակ փայտը, որի վրայ ամրանում են շառաւիղները և որի միջով անցնում է լիսեռը։
‣ Գունդը ճեղքվել էր, երկաթի մաւթուլով կապեց։

    5. Ճրագարանի միջի գնդաձեւ ամանը, որի մէջ ձէթ էին ածում. լապտեր, (որից աշխարհագունդ (2))։

⨀հին նշանակութիւն 6. Ականակուռ գնդակ, իշխանութեան նշան, որ երբեմն թագաւորները բռնում էին ձեռքերին՝ գայիսոնի հետ։

    7. Գնդաձեւ (կամ կոնաձեւ, բրգաձեւ) կապար, որ թոկով կախում են ջրի մէջ՝ խորութիւնը չափելու համար։

    8. Որևէ երկնային մարմին։
‣ Արեգակը լուսատու գունդ է։
‣ Երկիրը՝ միւս մոլորակները՝ լուսինը և այլ արբանեակները և բոլոր աստղերը գնդեր են։

    9. (Երկրաչափական) Մարմին, որի մակերեւոյթի ամեն մի կէտը հաւասար հեռաւորութեան վրայ է գտնվում մարմնի մէջ գտնված մի կէտից, որ կոչվում է կենտրոն։
‣ Այն ուղիղ գիծը, որ գնդի կենտրոնից հասնում է մինչև նրա մակերեւոյթը՝ կոչվում է շառաւիղ։
‣ Այն ուղիղ գիծը, որ անցնում է գնդի կենտրոնով և երկու կողմում հասնում է մինչև մակերեւոյթը՝ կոչվում է տրամագիծ։

    10. Գնդի ձեւ ստացած, կծիկ դարձած մարմին։
‣ Կերակուրը գունդ եղաւ, որկորում դէմ առաւ։
‣ Մի գունդ աղ։
‣ Մի գունդ հող։

＋գաւառական նշանակութիւն 11. (Ծածկաբանութիւն) Մէկ թուման դրամ։

＋գաւառական նշանակութիւն 12. (Ծածկաբանութիւն) Մահմէտ մարգարէն։

＋գաւառական նշանակութիւն 13. Նմանութեամբ Բթամիտ, հաստագլուխ։
‣ Ի՞նչ գունդն է, ոչինչ չի հասկանում։


2. ԳՈՒՆԴ գնդի, (ից կմ աց)
(պահլաւերէն gund, պարսկերէն gund, gunda)

գոյական
(Ռազմագիտական)
    1. Կազմակերպված զօրք, զօրաբանակ։
‣ Մի մեծ գունդ օգնութեան հասաւ պաշարված քաղաքին։

⨀հին նշանակութիւն 2. Ընդհանուր զօրքի մի խոշոր մաս։
‣ Զօրքը բաժանեց երեք գնդի։
‣ Առաջապահ՝ վերջապահ գունդ։

⨀հին նշանակութիւն 3. Բանակաթեմ, զինուորական գաւառ։
‣ (Կողմն Վասպուրական գնդին)։

    4. Ներկայումս դիվիզիայի ստորաբաժանումը, որ ունի առանձին հրամանատարութիւն և բաժանվում է գումարտակների։
‣ Դիվիզիան ունի չորս գունդ։

    5. (Կրօնական) Առհասարակ բազմութիւն, խումբ։
‣ Մարգարէների՝ առաքեալների գնդեր։

Դարձուածքներ
Գունդ առ գունդ
մակբայ Տե՛ս Գունդագունդ։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 492
Новинка
(beta)
ԱՆԻՒ (անուոյ կամ անուի, անուաց), անուի կամ անիւի
գոյական
    1. Պարզ գործիք տափարակ և բոլորշի, որ իւր առանցքի շուրջը պտոյտ է գալիս և ծառայում է կառքեր, սայլեր, աւտոներ, վագոններ ևն շարժելու կամ այլ մեքենական աշխատանքների համար։

Անուի միջին մասը կազմում է գունդը (կունդ, ականոց), որ ծակ է. այս ծակի մէջ է մտնում՝ անուին ուղղահայեաց լիսեռի ծայրը։

Անուի շրջապատը կազմում է հեցը, որ բաղկացած է 6 կամ 8 կորացրած փայտերից, որոնք կոչվում են հեւանք։

Հեցը գունդի հետ միացած է շառաւիղներով կամ խոզերով։

Շատ անգամ անիւը լիքը՝ միապաղաղ է լինում, առանց շառաւիղների։

Անիւ կայ, որ առանցքի վրայ թաւալվելով առաջ է շարժվում, ինչպէս կառքերում, անիւ էլ կայ, որ լիսեռի վրայ պտոյտ է գալիս՝ առանց առաջ շարժվելու, ինչպէս ճախարակինը։
‣ Գիւղական հին սայլը երկու անիւ ունէր։
‣ Կառքը չորս անիւ ունի։
‣ Անիւը առեղից դուրս ընկաւ։
‣ Անուի հեցը կոտրվել է։

Տեսակներ
Ատամնաւոր անիւ
գոյական Որի հեցը կտրտված է ատամնաձեւ, ինչպէս ժամացոյցի անիւները։

Տաշտաւոր անիւ
գոյական Որ շրջապատի վրայ կրում է տաշտաձեւ ամաններ՝ գետից ջուր բարձրացնելու համար։

Դարձուածքներ
Կառքի հինգերորդ անիւ
գոյական Միանգամայն աւելորդ՝ անպէտք (մարդ կամ իր)։

Բախտի անիւ կամ լոկ միայն՝, անիւ
գոյական Մարդկային վիճակի փոփոխականութիւնը՝ յեղյեղուկ լինելը։
‣ Բախտիս անիւը շուռ եկաւ։
‣ «Անիւը դարձաւ, և ես այս օրն ընկայ»։

Առածներ
Որքան անիւը վատ է՝ այնքան աղմուկը շատ է
Անպէտք մարդիկ ամենից շատ հոգս են պատճառում։

⨀հին նշանակութիւն 2. Նմանութեամբ Արեգակի կամ լուսնի բոլորակութիւնը։

⨀հին նշանակութիւն 3. Բոլորակաձեւ խաղալիք։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 4. Կանկառ բոյսի գնդաձեւ գլուխը։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 144
Новинка
(beta)
ԳՈՒՆԴԱԳՈՒՆԴ,
ԳՈՒՆԴ-ԳՈՒՆԴ
ածական մակբայ շատ մը գունդերով, մեծ բազմութեամբ, գունդ գունդի ետեւէն։ Հակառակը՝ ցանցառ, սակաւաթիւ։


ԳՈՒՆԴ,
ԳՈՒՆՏ
գոյական
    1. (Զենտերէն gunda = խմորի՝ հացի գունդ, խմոր) որեւէ իր բոլորակ կամ կլոր ձեւով.

Տեսակներ
— թուքի՝ կլոնճ.

    2. երկրաչափական մարմին, որուն մակերեւոյթի ամէն մէկ կէտը կը գտնուի հաւասար հեռաւորութեան վրայ ա՛յն կէտէն, որ կը կոչուի կեդրոն.

    3. ականակուռ, գնդակ, իշխանութեան նշան, զոր երբեմն թագաւորներ կը բռնէին իրենց ափին մէջ՝ գայիսոնի հետ.

    4. (Պահլաւերէն gund, Պարսկերէն gund, gunda) կազմակերպուած զօրք, զօրաբանակ, ընդհանուր զօրքի խոշոր մաս (3000 հոգինոց), որ բաժնուած է գումարտակներու.

(Ֆրանսերէն troupe).

    5. խումբ, բազմութիւն։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 427
Новинка
(beta)
 Usage beta 5 citations 

Usage of matching Word Forms

Найти слово "ԳՈՒՆԴ-ԳՈՒՆԴ" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Наири. Армянский cловарь содержит 17 718 главных слов
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Русский
Նայիրի / Nayiri.com