Армянский словарь - Բարի-տարի

Армянская проверка орфографии

загрузить HySpell сейчас

Nayiri

Армянский Arm | Армянско-Английский Arm-Eng | Англо - Армянский Eng-Arm | Армяно-французский Arm-Fre | Французско-Армянский Fre-Arm

Словарь

ԲԱՐԻ

ածական լաւ, պարկեշտ, ընտիր, ազնիւ, պատուական։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 63

Новинка

ԲԱՐԻՔ

գոյական
1. շնորհք, երախտիք, բարերարութիւն։
2. օգուտ, օրհնութիւն։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 64

Новинка

ՏԱՐԻ

գոյական
1. տասներկու ամիս։
2. 365 օր։

Դարձուածքներ

Նոր Տարի

ամանոր, տարեգլուխ։

366 օրով տարի

նահանջ տարի։

թողութեան տարի

յոբելեան։

ՏԱՐԻՔ

գոյական տիք, հասակ։

Դարձուածքներ

յառաջացած տարի

ծերութիւն։

Источник: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): стр. 491

Новинка

ԲԱՐԻ (բարւոյ, բարեաց), բարու կմ բարիի, բարիներ կմ բարիք

ածական
(գործ է ածվում թէ՛ իրերի և թէ անձերի մասին)։
1. Լաւ, գովելի։

‣ Բարի անուն՝ յիշատակ։
‣ Բարի ժառանգ։

2. Աջող, անփորձ, անվտանգ։

‣ Բարի ճանապարհ։
‣ Բարի օր՝ գիշեր։
‣ Բարի վայելումն։
‣ Բարի ազատութիւն։

3. Բախտաւոր, նպաստաւոր։

‣ Բարի նշան։
‣ Բարի ժամի պատահել։
‣ Բարի տրամադրութիւն։

4. Օգտակար։

‣ Բարի խորհուրդ՝ օրինակ։
‣ Բարի գործերը յաւիտեան կմնան։
‣ Բարի արարածներ (հակադրութեամբ չար արարածների)։

5. Անվնաս, անմեղ։

‣ Բարի շուն է, չի կծի։
‣ Բարի բան է վրան դուրս տուել։
‣ Երեսիս բշտեր են դուրս տուել. ոչինչ, բարի բան է, կանցնի։

Դարձուածքներ

— (Երբեմն բարի բան ասում են և ժանտախտին, զգուշանալով այս բառի գործածութիւնից － երկիւղից կամ զգուշութեան համար)։

‣ ＋գաւառական նշանակութիւն Բարի բանի գաս (անէծք)։
‣ Աստուած մեզ ցոյց չտայ բարի բանը։

6. Բարոյական օրէնքներին համապատասխան, օրինապահ, առաքինի։

‣ Բարի վարք։
‣ Բարի ուղղութիւն։

7. Լաւութիւն սիրող, լաւութիւն անող, գթոտ, ողորմած։ Հակառակը՝ Չար։

‣ Նա բարի մարդ է։
‣ Բարի դատաւորի պատահեց։
‣ Բարի սրտի տէր։
‣ Մի բարի կին նրան որդեգրեց։

8. Միամիտ, անմեղ, բարեհոգի, հեզ։

‣ Նրանք բարի մարդիկ են, ինչ ասես կհաւատան։
‣ Բարի ծերունուն ձեռք էին առել, ծաղրում էին։

9. Քաղաքավարական դարձուածք մէկին դիմելու՝ մի չնչին բան խնդրելով։

‣ Բարի եղէք գրիչն ինձ տալ։
‣ Դուք այնքան բարի եղաք, որ ինձ ուղեկցեցիք։

գոյական
10. Ինչ որ լաւ է, օգտակար է, նպաստաւոր է, աջող է։

＋գաւառական նշանակութիւն 11. Կենսական մթերքներ, մանաւանդ պտղեղէն։

‣ Տունը ամեն տեսակ բարիով (կամ բարիքներով) լիքն է։
‣ Այսքան բարին շահող էլ կուզէ՞ թէ ոչ։

＋գաւառական նշանակութիւն 12. Ապրանք։

‣ Խանութը լցվել է բարիով և էլի բարիի գնաց։

13. Բարիք (Յոգնակի ձեւով)
մակբայ
16. Յօժարութիւն, հաւանութիւն, համաձայնութիւն յայտնելու բանաձեւ։

‣ Ձեր բոլոր յանձնարարութիւնները կատարեցի. －Բարի՛։
‣ Գնանք մեզ մօտ թէյ խմելու. －Շատ բարի։

17. Բարով (Գործիական հոլովով)

մակբայ Աջողութեամբ, առանց փորձանքի, օգտակար կերպով։

‣ Բարով գնաս, բարով գաս։
‣ Բարով մաշես։
‣ Բարով վայելես։
‣ Բարով ուտէք։
‣ Բարով գայ այդ օրը։

Դարձուածքներ

Բարով եկար

    1. Ողջոյնի խօսք, եկողին ուղղված։

    2. Ողջոյնի խօսք՝ հրաժեշտ տալիս։

    3. Խօսք, որով հեգնանք կամ դժգոհութիւն է արտայայտվում։

‣ Բարո՜վ եկար։

18. Ոչ-բարով
Ածանցական Բառեր

⨀հին բառ Բարիոք, ⨀հին բառ Բարեօք

ածական մակբայ Տե՛ս Բարւոք։ Համեմատել Բարեւ։

✽հազուադէպ բառ Բարեացքն

յոգնակի գոյական Բարի մարդկանց ունեցածները։

Դարձուածքներ

⨀հին բառ Բարի գին

Լաւ գին։

✽հազուադէպ բառ Բարով իմն

մակբայ Սիրալիր կերպով։

＋գաւառական բառ ԲԱ՛ՐԻ

շաղկապ Տե՛ս Բա՛րէ։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 367

Новинка

(beta)

ՏԱՐԻ (տարւոյ, տարեաց), րիի կմ րու, կմ րվայ, վան, րիից, կմ րուց, կմ րվանից, րով կմ րվանով, տարիներ կմ րիք

գոյական ածական

Ածանցական Բառեր

Դարձուածքներ

ՏԱՐԻՔ տարիքի, տարիքներ [գրաբար յոգնակի ուղղական Տարի՚ի]

գոյական Քանի տարի ապրած լինելը, կեանքի տարիները, հասակ։

Բաղադրեալ Բայեր

Դարձուածքներ

Տարիքս գլուխդ

Դու էլ իմ տարիքիս հասնես. շատ ապրիս, (ասում են ծերունիները փոքրերին իբրև օրհնէք)։

Պապիս տարիքին, Մամիս տարիքին, Պապիս տարիքով, Մամիս տարիքով

ածական Շատ ծեր։

‣ Պապիս տարիքին մարդ է, էլի ուզում է ամուսնանալ։

Источник: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): стр. 2150

Новинка

(beta)

ԲԱՐԻ

ածական
    1. աղէկ, լաւ, ընտիր.
    2. ան որ չար չէ.
    3. ազնիւ, պարկեշտ, պատուական.
    4. ինչ որ կայ հաճելի եւ արտակարգ.
    5. լաւ, գովելի.
    6. բախտաւոր, նպաստաւոր, յաջող, անփորձ, անվտանգ.
    7. օգտակար.
    8. անվնաս, անմեղ.
    9. գթոտ, ողորմած.
    10. բարեմիտ, միամիտ, հեզ.
    11. օրինապահ, առաքինի:

Հակառակը՝ չար։

Ածանցական Բառեր

— Գոյականը՝ Բարիութիւն, Բարութիւն:

ԲԱՐԻՔ

գոյական
    1. բարի գործ.

    2. շնորհք, պարգեւ, երախտիք.

    3. բարերարութիւն.

    4. օգուտ. օրինակ՝

‣ աշխարհ ամբողջ կը վայելէ քաղաքակրթութեան բարիքները.

5. կենսամթերք, ապրանք, գոյք. օրինակ՝

‣ տունը ամէն տեսակի բարիքներով լեցուն է։

Հակառակը՝ չարիք։

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 310

Новинка

(beta)

ՏԱՐԻ

գոյական
    1. այն ժամանակամիջոցը, որուն ընթացքին Երկիրը ամբողջական թաւալում մը կ՚ընէ՝ կը կատարէ Արեւուն շուրջ։ Այդ ժամանակամիջոցն է 365,242,417, այսինքն՝ 365 օր, 5 ժամ, 48 վայրկեան, 47 երվայրկեան եւ 33 եռվայրկեան. 12 ամիս, ամ, տարեշրջան.

    2. որեւէ ժամանակէ սկսած 12 ամսուան տեւողութիւն.

    3. ժամանակի տեւողութիւն, որուն ընթացքին որեւէ մոլորակ ամբողջական թաւալում մը կը կատարէ Արեւուն շուրջ. օրինակ՝

‣ լուսնային տարին 354 օրէ կը բաղկանայ.

    4. Յունուար 1էն սկսող օրացուցային 12 ամիսներու ժամանակաշրջանը.

    5. տարեթիւ, թուական.

    6. ուսման՝ կրթական տարեշրջան.

    7. ուսման դասընթացք՝ դասագիրք, մէկ տարուան համար.

    8. (առաւել. յոգնակի) ժամանակաշրջան, տարիներ.

    9. երկար ժամանակ.

    10. (Գաւառական) նոր տարուան առթիւ պատրաստուած տափակ, կլոր եւ քաղցր հաց, որուն մէջ մետաղէ դրամ մր կը դնեն. հացը կտրելէ եւ բաժնուելէ ետք, որո՛ւն բաժինին մէջ որ ելլէ, ան այդ տարին բախտաւորը կ՚լլայ.

    11. նոյն այդ հացին մէջ դրուած դրամը.

    12. (Փոխաբերական իմաստ) տարեկան ծրագիր՝ յառաջադրանք.

ածական
    13. երկարատեւ, երկար.

մակբայ
    14. տարուան ընթացքին, տարեկան, իւրաքանչիւր տարի.

    15. երկար ժամանակ։
Տեսակներ

Յունական

Ողիմպիական (Ն. Ք. 776 թուական):

Հռոմէական

Հռոմ քաղաքին հիմնումը (Ն. Ք. 21 Ապրիլ, 753):

Քրիստոնէական, փրկչական

Յիսուս Քրիստոսի ծնունդը։

Իսլամական

Մոհամմէտ մարգարէին գաղթը (հէճիրա, հիժրա) Մեքքէէն Եաթրէպ (ապա կոչուած Մէտինէ - 16 Յուլիս, 622 Յ. Ք.)։

Հայերս ունեցած ենք երկու թուական. 1) Հայկայ թուական կամ Բուն թուական հայոց, որուն սկիզբը նկատուած է Հայկ Նահապետի տարած յաղթանակը Բելի վրայ, որ ըստ Հայր Ղեւոնդ Ալիշանի հաշուումներուն՝ տեղի ունեցած է Ն. Ք. 2492 թուականին: 2) Հայոց մեծ թուական, որ կը սկսի 11 Յուլիս, 552ին։

Ամէն ամանոր՝ Յունուար 1ին չէ սկսած։ Բաղդատաբար շատ նոր է այս սովորութիւնը։ 1564ին է, որ Ֆրանսիայի Կարոլոս (Charles) Թ.ի հրովարտակով նոր տարին Յունուար 1ին սկսիլ առաջարկուեցաւ եւ 1567ին պարտաւորիչ դարձաւ։ Հին հռոմէացիներուն համար կը սկսէր Մարտի 1ին: Հայոց մօտ՝ Նաւասարդ ամսուն 1ին, որ սկզբնապէս կը համապատասխանէր Մարտ 9ին: Չինացիք կը սկսին ձմրան գիշերահաւասարին։

Նոր տարի՝ տարեգլուխ, ամանոր. տարուան վերջ. ամավերջ, տարեվերջ. 366 օրով՝ նահանջ տարի:

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 2264

Новинка

(beta)

ՏԱՐԻՔ

գոյական 1. քանի տարի ապրած ըլլալը, ապրած տարիներ. հասակ, տի, տիք.

ածական 2. տարեց, տարիքով։

Բաղադրեալ Բայեր

Տարիքը անցնիլ, տարիքը լեցուիլ

չէզոք բայ
1. ծերանալ.
2. որեւէ բանի համար այլեւս պիտանի չըլլալ՝ անկարող ըլլալ։

Տարիքը առնել

ներգործական բայ
    1. չափահաս դառնալ.
    2. ծերանալ.
    3. տարիքը հասած ըլլալ բան մը ընելու՝ կատարելու համար։

Դարձուածքներ

Յառաջացած տարիք

Ծերութիւն։

Տարիքս գլուխդ

երկար տարիներ ապրելու բարեմաղթութիւն:

Источник: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): стр. 2265

Новинка

(beta)

Usage beta 1 citation

Usage of matching Word Forms

Hold phone in landscape mode or decrease zoom in order to view Usage results

Найти слово "Բարի-տարի" также в следующих словарях

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

(1976) Новинка Հայոց լեզվի հանգաբառարան

Word Structural

(2014) Դպրոցական բառակազմական բառարան

Etymological

(2010) Հայերեն ստուգաբանական բառարան
(2010) Հին հայերենի վերջածանցների ծագումը - [Հայերեն ստուգաբանական բառարան]
(2004) Հայերէն ստուգաբանական առձեռն բառարան
(1995) Մեր արմատները նոր լոյսի տակ
(1926) Հայերէն արմատական բառարան

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

(2009) Միջին հայերենի բառարան

Early Modern Armenian

(2014) Նորահայտ բառեր վաղաշխարհաբարյան աղբյուրներում

Foreign word

Names

(2010) Հայոց ազգանունների բառարան
(2005) Новинка Ծածկանուններ (հայերեն և հայատառ) հայոց պարբերական մամուլում և գրականության մեջ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) Новинка Ծածկանուններ ձեռագիր և խմորատիպ մամուլում (Հայերեն և հայատառ) - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(2005) Новинка Հեղինակներ - [Հայոց ծածկանունների բառարան]
(1973) Новинка Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ)
(1968) Արական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1968) Իգական Անձնանուններ - [Հայոց լեզուի նոր բառարան]
(1942) Հայոց անձնանունների բառարան

Place names

(2011) Տարածված աշխարհագրական տեղանունների ցանկ - [Արեւմտահայերէն-արեւելահայերէն նոր բառարան]
(1986) Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան

Plant names

Specialized

(2015) Հայկական խոհանոցի բառարան
(2013) Новинка Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու
(1987) Հայերենագիտական բառարան
(1979) Տէրունի տօներ - [Ծիսական Բառարան]
(1979) Եկեղեցական իրեղէններ եւ նիւթական առարկաներ - [Ծիսական Բառարան]
(1975) Լեզվաբանական բառարան

Abbreviations

(2021) Новинка Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Զ պրակ]
(2020) Новинка Տառային հապավումներ - [Նոր բառեր. Ե պրակ]
(2007) Հայերենում գործածվող տառային հապավումների բառարան
(1996) Հապավումներ - [Նոր բառերի բացատրական բառարան]