Vérificateur d'orthographe arménien
téléchargez HySpell maintenant
 Morphology

Matching Word Forms

կաց → կալ (verb)
կաց → կենալ
 Dictionnaire
ԿԱՑ
գոյական Տե՛ս կացք։


ԿԱՑՔ
գոյական
    1. կեցուածք, դիրք։
    2. նիստուկաց, բարք, վարք, ընթացք։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 231
Nouveau!
ԿԱԼ
գոյական
    1. (ցորեն կամնելու՝) կալատեղ։
    2. (լուսինի՝) բակ, ծիր։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 216
Nouveau!
ԿԵՆԱԼ
չէզոք բայ
    1. մնալ։
    2. կանգնիլ, կայնիլ։
    3. կանգ առնել։
    4. կտրիլ, դադրիլ, կասիլ։
    5. (տուն մը՝) բնակիլ։
    6. (տեղ մը՝) մնալ. սպասել։
    7. (բան մը՝ պատճառ մը՝) ըլլալ։
    8. (հագուստը վրան լաւ՝) յարմարիլ, յագչիլ. փակչիլ։
    9. (ժամացոյցը՝) չբանիլ։
    10. (սիրտը՝) դադրիլ։

Դարձուածքներ
դէմ կենալ
դիմադրել, ծառանալ։

հակառակ կենալ
հակառակիլ, ընդդիմանալ։

ետ կենալ
հրաժարիլ։

կռնակ՝ պաշտպան կենալ
պաշտպանել, ջատագովել։

ջուրին վրայ կենալ
ծփալ։

զգոյշ կենալ
զգուշանալ։

ասդին անդին կենալ
դեգերիլ, սլքտալ։

տէր կենալ
իւրացնել, որդեգրել։

գիշերը տեղ մը կենալ
գիշերել։

(մէկուն) կողքին կենալ
օգնել։

արթուն կենալ
հսկել։

մեկուսի կենալ
հեռանալ, քաշուիլ, կղզիանալ։

առանց կենալու
անդադար, անընդհատ, շարունակ։

հաստատ կենալ
ամրանալ. պնդել։

լուռ կենալ
լռել։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 233
Nouveau!
1. ԿԱՑ (արմատ Կալ՚ի)
գոյական Կանգնուածք, կեցուածք։

Տե՛ս Նիստ ու կաց։


2. ԿԱ՛Ց [հրամայական եղանակ Կալ՚ի և Կենալ՚ի]

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1049
Nouveau!
(beta)
✽հազուադէպ բառ ԿԱՑՔ (ցից)
յոգնակի գոյական

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1050
Nouveau!
(beta)
1. ԿԱԼ (ոյ)
գոյական
    1. Հարթ, մաքուր, պնդացրած բոլորակ գետին, որի վրայ փռում են որանը և կամները վրան շրջեցնելով մանրում են ու հատիկները յարդից բաժանում։
‣ Կալը շինենք, պատրաստենք, որ երկուշաբթի կալ ձգենք։
‣ Եզները տարանք կալը որ լծենք կալ անենք։
‣ Կալուորները գիշերը կալում քնեցին։
‣ Գնացին կալը խաղալու։
‣ Հաւաքվել են մեր կալում։
‣ «Հեղսոն հագեր ջուխտըմ սոլեր, Հեղսոն ելաւ կերթայ կալեր»։

    2. Որանի այն քանակը, որ մի անգամ փռում են ու ծեծում։
‣ Այս կալից յոյս ունիմ կէս սոմառ գարի ստանամ։
‣ Դեռ երեք կալ ունինք։

    3. Որանը կալում ծեծելու գործողութիւնը։
‣ Միւս շաբաթ կալից կպրծնենք։
‣ Կալի ժամանակը գիւղացու զօռ ժամանակն է։
‣ Կալը կուտը վերջացնում են, գնում են խոտ քաղելու։

    4. Ձիթհանքի առագաստ (9), որի մէջ ծեծում են բոված կտաւատը։
‣ Մաղած փոխինդը ածեցին կալի մէջ ու սկսեցին ծեծել։

＋գաւառական նշանակութիւն 5. Նմանութեամբ Գլխի վրայ մէջ տեղում բոլորակաձեւ ածիլված՝ մազերից ազատ տեղ։
‣ «Քեանքիւլիդ կալին մեռնեմ» (ժողովրդական երգ)։
‣ Գլխի վրայ կալ թողնելու սովորութիւնը հին է մեր մէջ։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 6. Լուսաւորների շուրջը կապած բակ։

Բաղադրեալ Բայեր
Կալ անել
չէզոք բայ
    1. Կալի գործով զբաղվել, կալը ծեծել։
‣ Այս երկու շաբաթ է կալ ենք անում։

    2. Երկայն բարակ պտոյտ անել, չորս կողմը շրջել։
‣ Չգիտեմ ինչո՛ւ այսօր նա մեր կողմերը կալ էր անում։

Կալ գցել, Կալ ձգել
չէզոք բայ Կալի գործն սկսել։
‣ Ե՞րբ էք կալ գցելու։
‣ Առաջ խոտը քաղենք, յետոյ կալ գցենք։

Կալը եղել
չէզոք բայ Կիսածեծ կալը հորսելիով շուռ տալ՝ ծեծելը շարունակելու համար։
‣ Կալը եղենք, նստինք հաց ուտենք։

Կալը գցել, Կալը տալ
չէզոք բայ Որանը փռել՝ ծեծելու համար։
‣ Գնացէք կալը գցեցէք, ես ահա գալիս եմ։

Կալը կասել
չէզոք բայ Կալը ծեծել կամներով։
‣ Երեք կամնով ենք կասում։
‣ Տեղ-տեղ կասելիս ձիեր են վազեցնում կալի վրայ։

Կալը քամել
չէզոք բայ Թեղը հորսելիով քամուն տալ, հատիկը յարդից զատելու համար։
‣ Կալը վաղուց է եղել, բայց քամի չկայ որ քամենք։

Կալի վրայ հասնել
չէզոք բայ Մի բարեպատեհ ժամանակ գալ՝ վրայ հասնել։
‣ Հէնց նոր ենք նստել ճաշի, կալի վրայ հասար, դէ՛հ նստիր։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 997
Nouveau!
(beta)
⨀հին բառ 2. ԿԱԼ կացի
չէզոք բայ Տե՛ս Կենալ։


⨀հին բառ 3. ԿԱ՛Լ
հրամայական եղանակ Ունիմ－կալայ բայի. բռնի՛ր, կա՛։
‣ Վե՛ր կալ։

Դարձուածքներ
Ինձանից ձեռը վեր կալ
Ինձ հանգիստ թող, ռադ եղիր ինձանից։


＋գաւառական բառ 4. ԿԱԼ
ածական Կալնված, փակված, գոց։
‣ Երեսը կալ է։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 998
Nouveau!
(beta)
ԿԵՆԱԼ (սահմանական ներկայ կենում եմ, անցեալ անկատար կենում էի, ստոր. ներկայ կենամ, անցեալ անկատար կենայի, արգել. մի՛ կենար, ապառնի կկենամ, ներկայ դերբայ կենացող կմ կեցող, ապառնի դերբայ կենալու, անցեալ կատարեալ կեցայ և կացի, հրամայական կեցի՛ր և կա՛ց, ներկայ դերբայ կեցող և կացող, անցեալ դերբայ կեցել և կացել, կեցած և կացած)
չէզոք բայ

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 1055
Nouveau!
(beta)
ԿԱՑ
գոյական
    1. արմատ կալ՝ կենալ բայերուն, որ կը գործածուի ածանցման ու բարդութեան ատեն. օրինակ՝
‣ կաց + արան (= կենալիք տեղ).
‣ նիստ + ու + կաց.

    2. հրամայական եղանակ՝ ներկայ ՝ եզակի՝ Բ. դէմք կալ կենալ բայերուն. օրինակ՝ Հակառակը՝ քայլ առա՜ջ՝ օ՛ն։
‣ խո՜ւմբ կա՛ց:

    3. կեցուածք, դիրք.

    4. վարք, բարք, ընթացք։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 998
Nouveau!
(beta)
ԿԱՑՔ
գոյական
    1. կենալը, կեցուածք, կերպարանք, դիրք.
    2. վարք, ընթացք, բարք, նիստուկաց:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 999
Nouveau!
(beta)
ԲԱԿ
(Վրացերէն baki)

գոյական
    1. ցանկապատով կամ պատով շրջապատուած բաց տեղ տան, դպրոցի, եկեղեցւոյ առջեւ.

    2. խաղավայր.

    3. շրջափակ.

    4. նախագաւիթ։

Տեսակներ
— Լուսնի՝ կալ, ծիր.

— ոչխարներու՝ փարախ, մակաղատեղի.

— արջառներու՝ գոմ.

— էշերու՝ ձիերու՝ ախոռ.

— հաւերու՝ հաւնոց։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 289
Nouveau!
(beta)
ԿԱԼ
գոյական
    1. բոլորաձեւ եւ տափարակ տեղ՝ ցորենը կամնելու, ցորենը յարդէն զատելու տեղ, կալատեղ, կալսարան, կալսանոց.

    2. որանը կալի մէջ ծեծելու, գործողութիւնը.

    3. լուսինի բակ՝ ծիր.

    4. բռնող, պահող, տիրող. օրինակ՝
‣ կրծկալ, բռնակալ։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 941
Nouveau!
(beta)
ԿԱՄՆԵԼ
ներգործական բայ ցորենը յարդէն զատել, կալսել, ծեծել (ցորենը):

Տեսակներ
— Կամնելու տեղ՝ կալ.

— կամնելու սայլ՝ կամնասայլ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 951
Nouveau!
(beta)
ԿԵՆԱԼ
չէզոք բայ
    1. մնալ, գտնուիլ.
    2. կանգնիլ, ոտքի ելլել, կայնիլ.
    3. կանգ առնել.
    4. կտրիլ, դադրիլ, կասիլ.
    5. բնակիլ, ապրիլ, բնակութիւն հաստատել, կեալ (գրաբար).
    6. սպասել։

Հակառակը՝ նստիլ, քալել, շարժիլ, մեռնիլ։

Բաղադրեալ Բայեր
Դէմ կենալ
չէզոք բայ դիմադրել, ծառանալ.

խօսքով դէմ կենալ
ներգործական բայ դիմադարձել, հակաճառել.

հակառակ կենալ
չէզոք բայ հակառակիլ, ընդդիմանալ.

կռնակ կենալ
ներգործական բայ պաշտպան՝ պաշտպանել, ջատագովել, զօրավիգ կանգնիլ.

ջուրին վրայ կենալ
չէզոք բայ ծփալ.

զգոյշ կենալ
չէզոք բայ զգուշանալ.

ասդին-անդին կենալ
չէզոք բայ դեգերիլ, թափառիլ, սլքտալ.

տէր կենալ
ներգործական բայ
    1. պաշտպանել,
    2. իւրացնել, որդեգրել.

տուն մը կենալ
ներգործական բայ բնակիլ.

տեղ մը կենալ
չէզոք բայ մնալ, սպասել.

գիշերը տեղ մը կենալ
չէզոք բայ գիշերել.

բան մը կենալ, պատճառ մը կենալ
ներգործական բայ ըլլալ.

հագուստը վրան լաւ կենալ
չէզոք բայ յարմարիլ, փակչիլ.

մէկուն կողքին կենալ
չէզոք բայ օգնել. զօրավիգ կանգնիլ.

արթուն կենալ
ներգործական բայ հսկել.

մեկուսի կենալ, մէկ կողմ կենալ
չէզոք բայ հեռանալ, քաշուիլ, կղզիանալ.

ժամացոյցը կենալ, ինքնաշարժը կենալ, մեքենան կենալ
ներգործական բայ չէզոք բայ չբանիլ, չաշխատիլ, դադրիլ.

սիրտը կենալ
չէզոք բայ դադրիլ (մեռնիլ).

հաստատ կենալ
չէզոք բայ ամրանալ, չնահանջել, պնդել.

լուռ կենալ
չէզոք բայ լռել.

անշարժ կենալ
չէզոք բայ անշարժանալ:

Դարձուածքներ
առանց կենալու
անդադար, անընդհատ, շարունակ, յարատեւ.

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1006
Nouveau!
(beta)
ՆՍՏԻԼ
չէզոք բայ
    1. յետոյքը՝ նստատեղին որեւէ բանի վրայ տեղաւորել՝ սրունքները ծալելով կամ կախելով. տեղ առնել՝ հանգչիլ աթոռի վրայ. բազմիլ.

    2. բարձրանալով տեղաւորուիլ կենդանիի վրայ. հեծնել.

    3. փոխադրամիջոցի՝ փոխադրակառքի վրայ կամ մէջ տեղ գրաւել.

    4. նստած վիճակով աշխատիլ՝ զբաղիլ.

    5. գտնուիլ, ըլլալ.

    6. բանտարկուիլ.

    7. թառիլ, դադարիլ, հանգչիլ, կծկիլ.

    8. թեքիլ, իջնել (արեւ).

    9. որեւէ մակերեւոյթի՝ տարածութեան վրայ իջնել՝ տարածուիլ.

    10. տակը՝ յատակը իջնել (հեղուկներու մէջ եղած որեւէ բան).

    11. իջնելով որեւէ բանի վրայ մնալ՝ տեղաւորուիլ. օրինակ՝
‣ մատ մը փոշի նստած էր.

    12. իր մակերեսէն՝ բարձրութենէն իջնել. գետնի մէջ խորանալ.

    13. ոտքերը ծալելով տեղաւորուիլ գետնի վրայ (կենդանիներու յատուկ).

    14. մեղմանալ, հանգստանալ, դադրիլ, հանդարտիլ (զայրոյթը).

    15. մարմնին վրայ լաւ տեղաւորուիլ՝ յարմար գալ (հագուստ-կապուստ).

    16. բնակիլ, ապրիլ, կենալ.

    17. անհրաժեշտ ձեւով միանալ՝ կապուիլ՝ յարմարիլ.

    18. արմատ արձակած ըլլալ.

    19. շինուած՝ կառուցուած ըլլալ.

    20. (Փոխաբերական իմաստ) արժել. օրինակ՝
‣ այս գործը սուղի նստեցաւ.

    21. մնալ որեւէ վիճակի՝ դրութեան մէջ. ծուլանալ.

    22. գահակալել, աթոռակալել.

    23. խրիլ (նաւ).

    24. թխսել (հաւ).

    25. կծկուիլ, կուչ գալ, սեղմուիլ, փոքրանալ (երախայ):

Տեսակներ
— Անհոգ՝ ծուլանալ, ընդողնիլ։

— Դարանի մէջ՝ դարանիլ։

— Թուխսի՝ թխսել:

— Թռչունը, հաւը (թառին վրայ)՝ թառիլ:

— Կողի վրայ՝ ընկողմանիլ։

— Ձի՝ հեծնել։

— Մրուրը յատակը՝ իջնել, ըռվողիլ:

— Յետոյքը առանց գետին դնելու՝ պպզիլ:

— Նաւակի, նաւու՝ խրիլ:

— Նստած տեղը՝ նստուկ:

— Շէնքի՝ կքիլ։

— Պատի՝ խեչիլ։

— Սրունքները ծալելով՝ ծալապատիկ։

— Տեղ մը՝ բնակիլ, կենալ, մնալ։

Բաղադրեալ Բայեր
Բան մը սուղի նստիլ
չէզոք բայ
    1. նախատեսուածէն աւելի ծախսի նայած ըլլալ՝ աւելի ծախս ըրած ըլլալ.
    2. բարոյական կամ նիւթական տեսակէտէ կորուստ ունենալ:

Բանտ նստիլ
չէզոք բայ բանտարկութեան պատիժ կրել:

Թուխսի (թուխս) նստիլ
չէզոք բայ ՝ (Ծղրկն.)՝ շատ գաղտնի պահել:

Մէկուն հարստութեան վրայ նստիլ
չէզոք բայ մէկուն հարստութեան տիրանալ՝ վարպետութիւն, նենգութիւն գործելով:

Տուն մը նստիլ
չէզոք բայ բնակիլ, բնակութիւն հաստատել:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 1738
Nouveau!
(beta)

Mots similaires
գած
գաց
կայծ
քած
 Usage beta 66 citations 

Usage of matching Word Forms

Aussi la recherche pour "կաց" dans ces dictionnaires:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. dictionnaire arménien contient 17 718 mots
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Français
Նայիրի / Nayiri.com