Vérificateur d'orthographe arménien
téléchargez HySpell maintenant
 Morphology

Western Armenian

Դեղի → դեղ (noun)
Singular • Genitive case
Singular • Dative case
 Dictionnaire
դեղ գոյական Առողջանալու դարման * հնար * ներկ, թոյն (հին):
դեղել ներգործական բայ Դեղ դնել, դարմանել * թունաւորել (հին):

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 96։


ԴԵՂԻՆ
ածական
    1. ոսկեգոյն։
    2. շէկ։
    3. դեղձան, քումայթ, խարտեաշ։
    4. դալկուն, դալկահար։


ԴԵՂ
գոյական դարման, ճար, միջոց։

Դարձուածքներ
աչքի դեղ
շուփայ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 100
Nouveau!
ԴԵՂԻՆ ղնի, (նից կմ ղնոյ) կմ ղինի
գոյական ածական

Դարձուածքներ
＋գաւառական բառ Դեղին կոճ
գոյական
    1. Դեղին ներկ տուող փայտ. (կապռաշ?)։
    2. Արմատ, որ գործ է ածվում իբրև դեղ և համեմունք. Տե՛ս Վարս (2)։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 526
Nouveau!
(beta)
ԴԵՂ դեղի (դեղից կամ դեղոյ)
գոյական
⨀հին նշանակութիւն 1. Խոտ։

    2. Ընդհանուր անուն (սկզբնապէս բուսական) բժշկական, քիմիական և ներկային նիւթերի։

    3. Բաղադրութիւն, որ գործ է դրվում հիւանդութիւնները բուժելու համար։
‣ Ազդու՝ գրգռիչ դեղ։
‣ Դառն դեղ։
‣ Լուծողական՝ փսխեցուցիչ դեղ։
‣ Հազի դեղ։
‣ Բժիշկը դեղ տուեց և պատուիրեց օրը երեք անգամ ընդունել։
‣ Դեղը չի ներգործում։

    4. Սպեղանի մարմնի վրայ քսելու զանազան հիւանդութիւնների դէմ։
‣ Այս դեղը շորի վրայ քսեցէք ու վէրքի վրայ դրէք։
‣ Քաչալը դեղ գիտենայ՝ նախ իւր գլխին կանէ (առած)։

    5. Փոխաբերաբար Միջոց, ճար, դարման՝ հոգեկան վշտերը, դժբախտութիւնները ամոքելու, մեղմելու։
‣ Վիրաւոր հոգուն նա չէր գտնում դեղ։
‣ Փոքրիկների գուրգուրանքն սփոփիչ դեղ եղաւ թշուառ մօր սրտին։

⨀հին նշանակութիւն 6. Կախարդական միջոց, յուռութ, բժժանք զանազան ցաւերի դէմ կամ այլ նպատակներով։

    7. Աչքի ծարիր։
‣ Աչքերը դեղ էր քաշել։

    8. Երեսի շպար։
‣ Այնքան անշնորհք էր քսվել, որ դեղը երեսի վրայ երեւում էր պարզ։

⨀հին նշանակութիւն 9. Օծանելիք, անուշահոտութիւն։


    10. Դեղ մահու կամ լոկ, Դեղ
գոյական Մահացնելու միջոց, թոյն։
‣ Կերակրի մէջ դեղ խառնեցին և մեռցրին։
‣ Շունը բորոտել է, դեղ տուէք սատկի։
‣ Բաղլինջների դէմ մի լաւ դեղ գիտեմ։

⨀հին նշանակութիւն 11. Ներկ։
‣ Ազնիւ դեղերով նկարեց նրա պատկերը։

⨀հին նշանակութիւն 12. Զանազան գոյնի հեղուկ՝ գրելու համար, մելան, թանաք։

    13. Տե՛ս Թեղ։

＋գաւառական նշանակութիւն 14. Մէրան կամ մակարդ, որ ածում են կաթի մէջ՝ կաթը դարձնելու համար (պանիր պատրաստելիս)։
‣ Դեղը ձգե՞լ ես արդէն։
‣ Դեղը թոյլ է, շատ ածիր։

＋գաւառական նշանակութիւն 15. Դաշտային խոտեղէն մի բոյս, որ պանրի մէջ են ձգում՝ անոյշ հոտ տալու համար։

＋գաւառական նշանակութիւն 16. Վառօդ։

✽հազուադէպ նշանակութիւն 17. Կայծքարով կրակ հանելու աբեթ, կպչան։

Բաղադրեալ Բայեր
Դեղ անել
չէզոք բայ Դեղով բժշկութիւն անել, դեղ քսել։

Դեղ տալ
չէզոք բայ 1. Ներս ընդունելու դեղ տալ։

ներգործական բայ 2. Թունաւորել։
‣ Հարբեցող մարդուցն ազատվելու համար նրան դեղ տուեց։

Դարձուածքներ
Դեղի համար էլ չկայ
Բոլորովին չկայ։

Կրկնականներ են －
Դեղ ու դարման, Դեղ ու դիր, Դեղ ու դուղ, Դեղ ու դեղրանք, Դեղ ու դուր
յոգնակի գոյական Դեղեր, բժշկական միջոցներ։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 525
Nouveau!
(beta)
ԴԵՂԻՆ
ածական
    1. ոսկիի՝ լիմոնի՝ կիտրոնի՝ հաւկիթի դեղնուցի գոյն ունեցող, նարնջագոյ-կանանչ գոյնի խառնուրդ գոյն.

    2. դեղձան, խարտեաշ, շէկ, քումայթ.

    3. դալկուն, դալկահար, դալկացած։

Ածանցական Բառեր
— Գոյականը՝ Դեղնութիւն։

Հակառակը՝ կարմիր։

ԴԵՂԻՆ ԱՍՏՂ
գոյական աստղի մը անուն:

ԴԵՂԻՆ ԳԻՐՔ
գոյական ժողովածու դիւանագիտական եւ ա՛յլ արարք գործերու (Ֆրանսերէն acte)՝ հրատարակութիւն ֆրանսական կառավարութեան:

ԴԵՂԻՆ ԿՈՃ
գոյական դեղին ներկ տուող փայտ՝ տունկ՝ արմատ, կապռաշ?, հնդքրքում.

(Ֆրանսերէն curcuma, Թրքերէն զէրտէլու)։

ԴԵՂԻՆ ՊՂԻՆՁ
գոյական մետաղ՝ որ կը ստացուի պղինձի եւ զինկի խառնուրդով:

ԴԵՂԻՆ ՋԵՐՄ՝ ՏԵՆԴ
գոյական վարակիչ եւ խիստ վտանգաւոր հիւանդութիւն, որ տարածուած է տաք երկիրներու՝ յատկապէս Միջին Ամերիկայի մէջ.

(Լատիներէն fibris flava կամ américana):

ԴԵՂԻՆ ՑԵՂ
գոյական միջին՝ արեւելեան եւ ծայրագոյն Ասիոյ բնակիչներ, - Չին, Մոնկոլ, Ճաբոնցի, եւայլն։

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 478
Nouveau!
(beta)
ԴԵՂ
գոյական
    1. նախնական նշանակութիւնը՝ խոտ, դալար խոտ.
    2. նախապէս խոտերը բժշկութեան մէջ գլխաւոր դարման ըլլալուն՝ հիւանդութիւնները բուժելու համար գործածուած բուսական կամ գիտական բաղադրութիւն, դարման, ճար.
    3. զանազան հիւանդութիւններու դէմ մարմնի վրայ քսելու օծանելիք, սպեղանի, բալասան, դարման.
    4. մահացնելու հնարք, թոյն (իբր վնասակար խոտերէ շինուած).
    5. կախարդական հնարք՝ կախարդանք զանազան ցաւերու դէմ (իբր բժշկութեան միջոց) կամ ա՛յլ նպատակներով, յուռութք, բժժանք.
    6. մարմինը օծելու անուշահոտ, իւղեր, անուշահոտութիւն, օծանելիք, երեսի շպար.
    7. աչքի ծարիր.
    8. ներկ.
    9. գրելու համար զանազան գոյնի հեղուկ, թանաք, մելան.
    10. կայծքարով կրակ հանելու աբեթ, կպչան

(Ֆրանսերէն médicament. Անգլերէն medicine):

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 476
Nouveau!
(beta)

Mots similaires
տեղի
 Usage beta 46 citations 

Usage of matching Word Forms

Nouveau! Explore the usage of the word form Դեղի in the Corpus of Western Armenian.
Aussi la recherche pour "Դեղի" dans ces dictionnaires:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. dictionnaire arménien contient 17 718 mots
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Français
Նայիրի / Nayiri.com