Vérificateur d'orthographe arménien
téléchargez HySpell maintenant
 Dictionnaire
ամ գոյական Տարի:

Աղբիւր՝ Բառգիրք հայերէն լեզուի։ Անդրանիկ Վրդ. Կռանեան, Պէյրութ, 1998։ Էջ 15։


ԱՄԷՆ
ածական
    1. բոլոր, ամբողջ, համայն, համօրէն։
    2. իւրաքանչիւր, անձնիւր։


ԱՄԷՆ
մակբայ ըլլայ, եղիցի։

Դարձուածքներ
ամէն բանի ամէն ըսել
հաւանիլ։

Source: Յարութիւն Թ. Գայայեան, Բառարան Գանձարան Հայերէն Լեզուի. Գահիրէ: Տպագրութիւն Գալֆա (1938): p. 12
Nouveau!
1. ԱՄԷՆ
Տե՛ս Ամեն (1)։

Դարձուածքներ
Ամէն մարդ, ամէնքը
Ամեն մարդ, ամենքը։

(Գործ է ածվում արեւմտահայ գրականութեան մէջ, փոխանակ Ամեն՚ի)։


2. ԱՄԷՆ-
(բարդութիւնների սկզբում), Տե՛ս Ամեն-։

Ածանցական Բառեր
Ամէնա-
Տե՛ս Ամենա-։

Ամէնիմաստ
Ամենիմաստ։

Ամէնադից
Ամենադից։


3. ԱՄԷՆ (ա՛մէն և ամէ՜ն)
(եբրայեցերէն āmēn, ստոյգ, ճշմարիտ)

մակբայ միջարկութիւն
    1. (Եկեղեցական) Աղօթքների վերջում՝ իբրեւ հաստատութիւն կամ կնիք ասվածի։
‣ Նմա փառք յաւիտեանս. ամէն։
‣ Այժմ և միշտ և յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։

    2. Հին գրքերի վերջում՝ որեւէ փառաբանական խօսքից յետոյ՝ իբրեւ հաստատութիւն կամ կնիք ասվածի և իբրեւ նշան գրուածքի աւարտման։
‣ Խորենացու Պատմութեան վերջին գլուխը կազմում է Ողբը, որ վերջանում է ամէնով. սա էլ մի նշան է, որ Պատմութիւնը ամբողջ է հասել մեր ձեռքը և չի ունեցել Չորրորդ Գիրք։

    3. Ձայնարկութիւն իբրեւ նշան հաւանութեան կամ բարեմաղթութեան, որ մէկի ասածը կամ ցանկութիւնը կատարվի։
‣ Չարը խափանի, բարին յաղթանակէ։－ Ամէ՜ն։
‣ Մէկը գոչեց. «Աստուա՜ծ, ողորմիր մեզ». միւսն՝ «Ամէ՜ն»։

⨀հին նշանակութիւն 4. Խօսքի սկզբում՝ իբրեւ նշան ասելիքի հաստատութեան. ստուգապէս, արդարեւ, իսկը։
‣ Ամէն ասեմ ձեզ կամ ամէն ամէն ասեմ ձեզ։

Բաղադրեալ Բայեր
Ամէ՜ն ասել
չէզոք բայ Հաւանութիւն տալ, ընդունել։
‣ Ես այդ բանին ամէն չեմ ասեր։

Դարձուածքներ
＋գաւառական բառ Ամէն ի ժիր
մակբայ Միշտ, ամեն անգամ։
‣ Կըսես, կըսես, ամէն ի ժիր այդ կըսես։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 90
Nouveau!
(beta)
1. ԱՄԵՆ,
ԱՄԵՆԱՅՆ ամենայնի (ամենայնից)
ածական
    1. Որքան որ կայ, առանց բացառութեան. համայն, համօրէն (խօսելով միւենոյն կարգին պատկանող իրերի կամ անհատների մասին)։
‣ Ամեն մարդ մահկանացու է։
‣ Ո՞վ կարող է պարծենալ, թէ ինքը ամեն գիտութիւն սովորել է։

Դարձուածքներ
Ամեն բան, Ամեն ինչ
Որքան որ իրեր կան. բոլորը։
‣ Ամեն բան իւր վերջն ունի։
‣ Ամեն ինչ կվերջանայ։
‣ Ամեն բանի տեղեակ է։
‣ Ամեն ինչ գիտէ։
‣ «Ամենայն մարդ մտաւ իւր տուն»։

    2. Մի հաւաքական ամբողջ կազմող, բոլոր միութիւնները առանձին-առանձին վերցրած. իւրաքանչիւր։
‣ Ամեն մարդ իւր ճաշակն ունի։
‣ Ամեն քաղաքացի պարտաւոր է պաշտպանել իւր հայրենիքը թէ՛ ներքին և թէ՛ արտաքին թշնամիների դէմ։
‣ Ամեն տարի։
‣ Ամեն օր։
‣ Ամեն անգամ։

Դարձուածքներ
Ամեն ոք
Իւրաքանչիւր մէկը։
‣ Ամեն ոք թող իւր կարծիքն յայտնէ։

Ամեն մի, Ամեն մէկ
ածական Ամեն (2), իւրաքանչիւր։
‣ Ամեն մի օր, ամեն մէկ մարդ։

Նոյնը գոյականաբար՝

Ամեն մինի, Ամեն մէկի
գոյական
‣ Ամեն մէկին յարգանք ցոյց տուեց ըստ արժանաւորութեան։
‣ Ամեն մինից ստորագրութիւն առան։

ԱՄԵՆ Ամենի, նից (յոգնակի ամենքը, քի, միայն անձերի համար)
գոյական 3. Որքան որ կայ, բոլորը. ամեն ինչ. ամեն ոք։
‣ Այս ամենը նրան լաւ յայտնի է։
‣ Այդ ամենը յիշել անկարելի է։
‣ Նա ամենքին էլ սիրում է։
‣ Ամենքս էլ նրան ենք սիրում։

Ածանցական Բառեր
Ամենից
մակբայ (դրուելով ածականից առաջ՝ կազմում է գերադրական աստիճան).
‣ Ամենից մեծ, ամենից գեղեցիկ, Իւր տեսակների մէջ մեծութեամբ, գեղեցկութեամբ առաջին։

Դարձուածքներ
Ամենը հօ ամենը
Այս ամենը քիչ էր, այս ամենը մի կողմ։

Ընդ ամենը
մակբայ Բոլորը միասին վերցրած, միահամուռ։
‣ Գործող բանակը, բոլոր զինուորները միասին հաշուած, բաղկացած էր ընդամենը հարիւր հազար մարդուց։
‣ Ելքի բոլոր յօդուածները հաշուեցին. ամբողջ ելքն եղաւ ընդամենը հազար րուբլի։

(Յաճախ գործ է ածվում արհամարհաբար, քանակի քչութիւնը մատնանշելով)։
‣ Ժողովը ընդամենը հինգ մարդուց էր բաղկացած։
‣ Երեք տարուայ աշխատանքիդ պտուղն ընդամենը ա՞յս եղաւ։


2. ԱՄԵՆ... ձայնաւորից առաջ,
ԱՄԵՆԱ... բաղաձայնից առաջ
մասնիկ
     կազմում է բազմաթիւ բարդ (ածական) բառեր, զանազան նշանակութիւններով,

    1. Ածականների առաջ դրվելով՝ նրանց դարձնում է գերադրական աստիճան.
‣ ամենաչար, ամենից չար,
‣ ամենամեծ, ամենից մեծ։

Տե՛ս Ամեն (3)։

    2. Բայարմատների առաջ դրվելով՝ դառնում է նրանց սեռի խնդիրը կամ այլ լրացուցիչ և պարագայական բառ.
‣ ամենատես, ամեն ինչ տեսնող.
‣ ամենալից, ամեն բանով լի.
‣ ամենընտել, ամեն բանի ընտելացած.
‣ ամենասփիւռ, ամեն տեղ սփռված։

    3. Գոյականների առաջ դրվելով՝ դառնում է նրանց յատկացուցիչ կամ նշանակում է ամեն.
‣ ամենապետ, ամենքի պետ.
‣ ամենածաղիկ, ամեն (տեսակ) ծաղիկ ունեցող։

    4. Սաստկացնում է երկրորդ բառի նշանակութիւնը.
‣ ամենամեղ, շատ մեղաւոր։

Source: Ստեփան Մալխասեանց, Հայերէն բացատրական բառարան. Երեւան: Հայկական ՍՍՌ Պետական Հրատարակչութիւն (1944): p. 82
Nouveau!
(beta)
ԱՄԷՆ
ածական
    1. բոլոր, ամբողջ, համայն, համօրէն, իւրաքանչիւր, անձնիւր. օրինակ՝
‣ ամէն մարդ.

    2. թող ըլլայ, եղիցի, որ կը գործածուի եկեղեցական իմաստով, որեւէ փառաբանական խօսքէ ետք. օրինակ՝
‣ եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ.
‣ երթայք խաղաղութեամբ. Ամէն.

    3. իրաւցնէ, իրաւ, ճշմարիտ, որ կը գործածուի ըսուածը հաստատելու համար. օրինակ՝
‣ ամէն, ամէն ասեմ ձեզ (ճշմարիտ, ճշմարիտ կ՚ըսեմ ձեզի)։

     1－ ԱՄԷՆ բառը երբ կը հոլովուի կամ կ՚ածանցուի, կը գրուի «ե»ով. օրինակ՝

Ածանցական Բառեր
Ամենէն
գոյական բոլորէն.

Ամենուն
գոյական բոլորին.

Ամենեւին
մակբայ
    1. (հաստատական ձեւով) բոլորովին, ամբողջովին, ամբողջությամբ, ամէն կերպով, ամէն բանով, ըստ ամենայնի. օրինակ՝
‣ ամենեւին հնազանդիլ.

    2. (բացասական կամ ժխտական ձեւով) բնաւ, երբեք, բնաւ երբեք. օրինակ՝
‣ այս մասին բան մը ըսա՞ծ էք.- ամենեւին:

     2－ ԱՄԷՆ բառով կը կազմուին բազմաթիւ բառեր, ինչպէս՝

－ ածականին առջեւ դրուելով. օրինակ՝
‣ ամենա/տգէտ.

－ գոյականին առջեւ դրուելով. օրինակ՝
‣ ամէն/իմաստ.

－ բայարմատի առջեւ դրուելով. օրինակ՝
‣ ամենա/տես:

     3－ Ածականները երեք տեսակ են

－պարզ. օրինակ՝
‣ տգէտ, խելացի, սեւ, ճերմակ.

－ բաղդատական. օրինակ՝
‣ աւելի խելացի քան, աւելի սեւ քան.

－ գերադրական. օրինակ՝
‣ ամենատգէտ, ամենէն սեւ, ամենասեւ։

Բարդուող բառերուն գերադրականը կը կազմուի ածականին, գոյականին կամ բայարմատին առջեւ դնելով ամէն բառին ամենա կամ ամէն ձեւերը:

     4－ ԱՄԷՆ բառի «է»ն «ե»ի կը փոխուի, երբ բարդուող բառը «ա» կամ ա՛յլ յօդակապով կը կազմուի, ինչպէս՝
‣ ամենաբաշխ, ամենաբաւ, ամենաբաւական, ամենաբեր, ամենաբժիշկ, ամենաբիծ, ամենաբոյժ, ամենագեղ, ամենագէտ, ամենագիւտ, ամենագոյ, ամենագոյն, ամենագործ, ամենագորով, ամենագութ, ամենադաւ, ամենադէտ, ամենազարդ, ամենազօր, ամենալարուած, ամենախնամ, ամենակալ, ամենակատար, ամենակար, ամենակարող, ամենակեր, ամենակերպ, ամենակերտ, ամենակեցոյց, ամենակէզ, ամենակիր, ամենակործան, ամենակուլ, ամենահաճ, ամենահամբաւ, ամենահայեաց, ամենահայր, ամենահաս, ամենահատուցիչ, ամենահնար, ամենահռչակ, ամենահրաշ, ամենամեծար, ամենամեղ, ամենամերձ, ամենայաղթ, ամենայայտ, ամենայն, ամենաշատ, ամենաշէջ, ամենաաշխարհիկ, ամենաշնորհ, ամենաոչինչ, ամենապատաղ, ամենապատար, ամենապատիկ, ամենապատիր, ամենապատիւ, ամենապատկառ, ամենապատշաճ, ամենապարգեւ, ամենապարծ, ամենապարտ, ամենասէր, ամենասուրբ, ամենասպառ, ամենաստեղծ, ամենաստեղծիչ, ամենաստեղծող, ամենասփիւռ, ամենավաճառ, ամենավայելուչ, ամենավաստակ, ամենավար, ամենավարան, ամենավէր, ամենավիշտ, ամենավրդով, ամենավրէպ, ամենատար, ամենատարած, ամենատեղի, ամենատենչ, ամենատենչալի, ամենատես, ամենատեսակ, ամենատուր, ամենատօն, ամենափայլ, ամենափթիթ, ամենափորձ, ամենափրկիչ, ամենաքաւ, ամենաքնին, ամենաքննող:

     5－ ԱՄԷՆ բառին «է»ն կը մնայ անփոփոխ, երբ բարդուող բառը առանց «ա» կամ ա՛յլ յօդակապի կազմուած է, ինչպէս՝
‣ ամէնազգի, ամէնազդեցիկ, ամէնազդու, ամէնաշխարհիկ, ամէնառատ, ամէնարարութիւն, ամէնարմատ, ամէնարուեստ, ամէնարփի, ամէներանեալ, ամէներանեան, ամէներեւ, ամէներջանիկ, ամէնընդունակ, ամէնընթաց, ամէնընկալ, ամէնիմաստ, ամէնիմաստաբար, ամէնիմաստապէս, ամէնիմաց, ամէնիշխան, ամէնիշխող, ամէնողորմ, ամէնողորմութիւն, ամէնորակ, ամէնունակ, ամէնուսոյց, ամէնուր, ամէնուրախարար, ամէնուրեք, ամէնօրեայ, ամէնօրինակ, ամէնօրհնեալ:

Source: Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայոց լեզուի նոր բառարան. Պէյրութ: Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն (1992): p. 47
Nouveau!
(beta)

Mots similaires
այնէ
անէ
 Usage beta 1 citation 

Usage of matching Word Forms

Aussi la recherche pour "ԱՄԷ" dans ces dictionnaires:

Explanatory

Thesaurus

Western Armenian

Neologisms

Rhyming

Word Structural

Etymological

Dialectal and Idiomatic

Orthographic

Classical Armenian

Middle Armenian

Early Modern Armenian

Foreign word

Names

Place names

Plant names

Specialized

Abbreviations

© 2025 Nayiri. dictionnaire arménien contient 17 718 mots
The site has 144 dictionaries and 3 books.
Français
Նայիրի / Nayiri.com